Κι αυτό την ώρα που, βέβαια, παρά τις τάσεις αποκλιμάκωσης, οι τιμές έχουν κατοχυρώσει τέτοια επίπεδα, που ακόμη και η όποια άνοδος του διαθέσιμου εισοδήματος δεν επαρκεί για να καλύψει το κενό.

Να σημειωθεί ότι Δείκτης τιμών Τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών που τον περασμένο Δεκέμβριο είχε φτάσει στις 130,56 μονάδες, έχοντας αυξηθεί κατά 30,56% εν σχέσει με το 2020 που είχε οριστεί στο “100” ως έτος βάσης των συγκρίσεων για την προσεχή πενταετία, αν καιτον Απρίλιο του 2024 καταγράφει υποχώρηση στις 129,6 μονάδες ή 0,69% χαμηλότερα από το 2023.

Το εισόδημα
Να σημειωθεί, πάντως, ότι το μεγάλο ζήτημα είναι με τι “δυνάμεις” μπορεί το κάθε νοικοκυριό να καλύψει το “ράλι τιμών” αυτό. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με ανάλυση που περιλαμβάνει η Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού για το 2024, οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις που έχουν τεθεί σε ισχύ εκτιμάται ότι θα αυξήσουν το μέσο ετήσιο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα φέτος, κατά 1,4%, κάτι που ειδικά για τα αδύναμα στρώματα προφανώς δεν επαρκεί. Πάντως , το διαθέσιμο εισόδημα κινείται ανοδικά την τελευταία διετία σε ονομαστικούς όρους. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε κατά 7,6% το 2022 και κατά 7,4% το πρώτο εννεάμηνο του 2023, σε ετήσια βάση, ποσοστά, βέβαια, που δεν επαρκούν για να καλύψουν τις απώλειες από τον πληθωρισμό.

“Φρένο” στην άνοδο
Παρά τις ενδείξεις αποκλιμάκωσης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή παραμένει ισχυρός ο ετήσιος ρυθμός ανόδου σε βασικά είδη. Συγκεκριμένα αμετάβλητος παρέμεινε τον Απρίλιο εφέτος ο ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού, καθώς καταγράφηκε αύξηση 3,1%, από 3,2% τον Μάρτιο και έναντι αύξησης 3% τον Απρίλιο 2023. Ωστόσο, συνεχίζονται, έστω και μικρότερες, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα και είδη διατροφής (5,4%), λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ρύζι, κρέατα (γενικά), νωπά ψάρια, ελαιόλαδο, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά, λοιπά τρόφιμα, μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: ψωμί, ζυμαρικά, γαλακτοκομικά και αυγά, άλλα βρώσιμα έλαια.

Ειδικότερα, σε ένα έτος υπήρξαν περαιτέρω ανατιμήσεις σε: Ρύζι (8,5%), Κρέατα- γενικά (3,2%), Ψάρια νωπά (10,6%), Ελαιόλαδο (63,7%), Φρούτα- γενικά (11,6%), Λαχανικά- γενικά (6,1%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (3,4%), Λοιπά τρόφιμα (3,3%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (12,5%) και Αλκοολούχα ποτά- μη σερβιριζόμενα (5,8%).

Επίσης, καταγράφηκαν ανατιμήσεις σε βασικά άλλα είδη, απαραίτητα για ένα νοικοκυριό: Ένδυση και υπόδηση (4%), Ενοίκια κατοικιών (4,3%), Επισκευή και συντήρηση κατοικίας (3,2%), Πετρέλαιο θέρμανσης (6,3%), Οικιακές υπηρεσίες (2,2%), Φαρμακευτικά προϊόντα (5,5%), Ιατρικές- οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες (2,5%), Νοσοκομειακή περίθαλψη (3,4%), Αυτοκίνητα καινούργια (1,1%), Αυτοκίνητα μεταχειρισμένα (0,7%), Ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου (2,9%), Καύσιμα και λιπαντικά (2,3%), Συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς (3,5%), Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (15,1%), Εξοπλισμό επεξεργασίας πληροφοριών (6,5%), Μικρά είδη αναψυχής- άνθη- κατοικίδια ζώα (3,4%), Κινηματογράφους- θέατρα (5%), Εφημερίδες- βιβλία και χαρτικά είδη (2,1%), Πακέτο διακοπών (7,9%), Προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση (4%), Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (3,6%), Τριτοβάθμια εκπαίδευση (2,8%), Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία (5,2%), Ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (7,3%), Κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας (3,6%), Ασφάλιστρα υγείας (14%) και Ασφάλιστρα οχημάτων (4,1%).

Στις θετικές ενδείξεις, πάντως, καταγράφεται το ότι υπάρχει μια τάση σταθεροποίησης από μήνα σε μήνα των τιμών βασικών ειδών, αλλά και κάποιων περιπτώσεων μείωσης. Έτσι, καταγράφηκε, αύξηση του Γενικού ΔΤΚ μόνο κατά 0,5% τον μήνα Απρίλιο 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαρτίου 2024, που προήλθε κυρίως από τις αυξήσεις των δεικτών κατά: • 0,5% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).

Να σημειωθεί, παράλληλα, ότι με ρυθμό 0,28% “έτρεξε” ο πληθωρισμός στα προϊόντα σούπερ μάρκετ τον Μάρτιο του 2024 έναντι 2,70% τον Φεβρουάριο 2024, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα πρόσφατης στοχευμένης έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων του κλάδου. Από τις 23 κατηγορίες προϊόντων οι 10 παρουσίασαν μείωση και οι 13 παρουσίασαν αύξηση. Συγκεκριμένα, μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες: χαρτικά, πάνες & σερβιέτες (-5,21%), νηστίσιμα, αλίπαστα (-4,37%), αλλαντικά (-3,78%), τυροκομικά (-2,98%), γαλακτοκομικά (-2,96%).

Σημειώνεται ότι στα γαλακτοκομικά και τυροκομικά, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.

Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες: νερά και αναψυκτικά (+9,40%), ξηροί καρποί και σνακ (+5,02%), έτοιμα γεύματα (+4,62%), ξηρά τρόφιμα παντοπωλείου (+4,57%), μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη (+4,31%).

Τα περισσότερα από αυτά τα είδη επηρεάζονται από τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών και κυρίως τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο. H κατηγορία “τρόφιμα παντοπωλείου”, επηρεάζεται κυρίως από το ελαιόλαδο. Η συγκρατημένη αύξησή οφείλεται στις μειώσεις στις τιμές των λοιπών ελαίων, αλλά και στα λοιπά προϊόντα που συμμετέχουν στην κατηγορία αυτή (ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.).

Σημειώνεται ότι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, για τα οποία καθ’ όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής, των ακραίων κλιματικών φαινομένων και των διεθνών τιμών πρώτων υλών και οδηγούσαν τις αυξητικές πιέσεις στον πληθωρισμό τροφίμων περιορίζεται ο ρυθμός αύξησης στο 1,77%.

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ είναι:

Η επίδραση των μέτρων της πολιτείας και κυρίως το μέτρο του αποκλεισμού για τρεις μήνες από προωθητικές ενέργειες των προϊόντων που παίρνουν ανατίμηση.
Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Αυστηρό θεσμικό πλαίσιο. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. νόμος αθέμιτης κερδοφορίας Ν.4818/2021).
Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων. Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου.

Περισσότερα στο news247.gr