Το καινούργιο μυθιστόρημά του Ενάρ «Το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών», που έχει μεταφράσει η Σοφία Διονυσοπούλου και κυκλοφόρησε προ ολίγου καιρού από το Στερέωμα, σε μια πολύ φροντισμένη έκδοση, αποδεικνύει περίτρανα τη μαγική δύναμη της μυθιστορηματικής τέχνης να δημιουργεί κόσμους εκ του μηδενός και πρωτόγνωρες ανθρώπινες κοινότητες. Ο Ενάρ μιλάει στο βιβλίο του για το ταξίδι ενός νεαρού εθνολόγου, του Νταβίντ Μαζόν, από το Παρίσι σε ένα μικρό χωριό της κεντροδυτικής Γαλλίας, όπου θα ανακαλύψει τα πάντα από την αρχή, και όπου θα στηθεί ένα σωστό πανηγύρι: πανηγύρι του χιούμορ και της ευφρόσυνης διάθεσης, γιορτή της χαράς και των αισθήσεων, αλλά και τελετή θριάμβου της φύσης, του τραγουδιού και του στίχου, που είναι σαν να έρχεται να συναντήσει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης την οποία θα τιμήσουμε την Τρίτη 21 Μαρτίου.
Ο Ενάρ μπορεί να μη γράφει ποίηση, το μυθιστόρημά του, όμως, είναι γεμάτο με τραγούδια και στίχους ενώ η λυτρωτική του έξοδος συνοδεύεται από το τραγούδι του Ανρί Σαλβαντόρ «Συρακούσες». Οι τροβαδούροι ήταν κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα συνθέτες και ερμηνευτές της λυρικής ποίησης από την Οξιτανία (μεγάλο γεωγραφικό κομμάτι στη Νότια Γαλλία, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την Προβηγκία και είχε –έχει ακόμη- τη δική του, προφορική γλώσσα). Υμνώντας τις αρετές του έρωτα και της ιπποσύνης, οι τροβαδούροι εμφανίζονται συχνά στις σελίδες του Ενάρ, ο οποίος παραπέμπει και στο πρόσωπο του ιστορικού τροβαδούρου Ζοφρέ Ριντέλ. Συνομιλώντας από τη μια πλευρά με τον Ραμπελέ, με τον Σαίξπηρ, με τον Ουγκό, με τον Δουμά και με τον Πιερ Λοτί, και από την άλλη με τον Ρουσό και με τον Μονταίνιο, καθώς και με τους κορυφαίους ανθρωπολόγους Κλοντ Λεβί-Στρος και Μπρονίσουαφ Μαλινόφσκι (τους οποίους λατρεύει ο Νταβίντ), ο Ενάρ παίζει στο μυθιστόρημά του –μια περίλαμπρη κιβωτός λογιοσύνης- με όλους τους ανθρώπους του χωριού το οποίο έρχεται να διερευνήσει ο Νταβίντ: αγρότες, ταβερνιάρηδες, παπάδες, κομμώτριες, χασάπηδες, ζωγράφους, φορτηγατζήδες, αγρότες ή και συνταξιούχους από την Αγγλία. Πρωτίστως, όμως, ο συγγραφέας παίζει με τον δήμαρχο Μαρσιάλ Πουρβό, οποίος όντας νεκροθάφτης διοργανώνει εκεί το ετήσιο συμπόσιό τους. Και αίφνης το συμπόσιο μετατρέπεται σε έναν τρελό χορό ανατροπής, συμμαχίας και συνενοχής των πάντων.
Οι νεκροθάφτες καταναλώνουν τόνους ψαρικών, κρεατικών, γλυκών, κρασιών και αποσταγμάτων, εξορκίζοντας για μία και μοναδική ημέρα του χρόνου τον πανικό του θανάτου και τρώγοντας και πίνοντας σαν να μην πρόκειται τίποτε να τελειώσει ποτέ. Είναι ό,τι έγραψε ο Ρώσος θεωρητικός της λογοτεχνίας Μιχαήλ Μπαχτίν για τον Ραμπελέ και το καρναβάλι του: ο κόσμος έρχεται τα πάνω κάτω και οι καθημερινοί άνθρωποι γίνονται βασιλιάδες και θεοί, αιώνιοι και αθάνατοι μέσα στη θνητότητα, την αδυναμία και την προσωρινότητά τους. Και εδώ δεν ανασταίνεται μόνο ο ακόρεστος γαστριμαργικά Γαργαντούας, αλλά και οι νεκροί όλων των προηγούμενων αιώνων: γιατί οι άνθρωποι στο μυθιστόρημα τού Ενάρ παθαίνουν για να μετεμψυχωθούν σε άλλους ανθρώπους, για να μεταμορφωθούν σε ζώα ή για να τρέξουν ελεύθεροι μέσα στον ιστορικό χρόνο, πηδώντας από τη μεσαιωνική Γαλλία στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και από εκεί στο παρόν. Αθάνατοι, για να αγαπήσουν με τον λογισμό και με το κορμί τους τη φύση, για να παραστούν σε τελετουργίες μαγείας, για να αναλάβουν οικολογικούς αγώνες ή για να διαβάσουν το μέλλον και την τύχη τους στις κινήσεις των άστρων.
Παρωδώντας το ιστορικό μυθιστόρημα και τη λογοτεχνία του φανταστικού, ανακαινίζοντας την παράδοση του Ραμπελέ, προσφέροντας στους ήρωές του το δώρο του έρωτα και της αμέριστης ευτυχίας, και προικίζοντας τη γλώσσα και την έκφρασή του με εκρηκτικές δυνατότητες, με ένα βάθος φαντασίας και με μια ένταση που μοιάζει να μην επιδέχονται τον παραμικρό περιορισμό (και εν προκειμένω η μετάφραση της Σοφίας Διονυσοπούλου έχει κάνει κυριολεκτικά το θαύμα της), ο Ενάρ γράφει ένα μυθιστόρημα που σφύζει από ζωή ενόσω μιλάει για τον θάνατο. Κι αυτό είναι το σημαντικότερο.
ΑΠΕ
