Και μπορεί ο Θάνος Πλεύρης να ανακοίνωσε την λήψη μέτρων την περασμένη Δευτέρα, όμως η κα. Βακουφτσή μιλά για ελλείψεις σημαντικών φαρμάκων εδώ και πολλούς μήνες, οι οποίες έχουν επισημανθεί στο υπουργείο κι όμως δεν έχουν λάβει απάντηση. Φαρμακοποιοί λένε στο tvxs.gr ότι το πρόβλημα πάντα υπήρχε αλλά πως η έκτασή του το τελευταίο διάστημα είναι πρωτόγνωρη.

Από παυσίπονα μέχρι «ορφανά» φάρμακα

«Το πρόβλημα των ελλείψεων φαρμάκων δεν έγκειται μονάχα σε ελληνικά δεδομένα, αλλά αφορά και επηρεάζει πολλές χώρες. Παρόλα αυτά, το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας οι ελλείψεις αφορούν περισσότερα σκευάσματα και καταγράφονται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στα δέκα χρόνια που βρίσκομαι στον κλάδο των Συλλόγων Ασθενών, δεν θυμάμαι κάτι αντίστοιχης έντασης», επισημαίνει η Βάσω Ραφαέλα Βακουφτσή που είναι παράλληλα
πρόεδρος του Συλλόγου Ατόμων με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Ελλάδας.

«Οι ελλείψεις αφορούν πολλούς κωδικούς και όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες. Ξεκινούν από πολύ κοινά φάρμακα όπως παυσίπονα και αντιεμετικά αλλά επεκτείνονται μέχρι ‘ορφανά’, όπως τα λέμε, που αφορούν πολύ σπάνιες παθήσεις. Οι ελλείψεις μπορεί να οφείλονται στις παράλληλες εξαγωγές, σε προβλήματα παραγωγής και σε διακοπή κυκλοφορίας από τον κάτοχο άδειας», προσθέτει.

Είναι αλήθεια πως όλες οι ελλείψεις δεν εξηγούνται από έναν και μόνο παράγοντα. Όντως μέσα στην πανδημία παρατηρήθηκε δυσκολία εύρεσης πρώτων υλών και για τις φαρμακοβιομηχανίες. Όμως άπαντες οι εμπλεκόμενοι εντοπίζουν ως βασικό λόγο το μεγάλο κέρδος που έχει για τις φαρμακαποθήκες η εξαγωγή φαρμάκων σε χώρες της δυτικής Ευρώπης, σε τιμές πολύ υψηλότερες από αυτές που έχουν οριστεί στην Ελλάδα.

«Οι ελλείψεις δε, επιφέρουν σε πολλές περιπτώσεις αλυσιδωτές συνέπειες», συμπληρώνει η κα. Βακουφτσή. «Για παράδειγμα οι ασθενείς που δεν βρίσκουν κωδικό με περιεκτικότητα 10 mg της δραστικής ουσίας, στρεφόμενοι μαζικά σε κωδικούς των 20 mg δημιουργώντας και εκεί αντίστοιχες ελλείψεις».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αθηνών εντοπίζει ελλείψεις σε 400-450 φάρμακα πρώτης ανάγκης. Έως και την περασμένη Τρίτη ο ΕΟΦ απαγόρευε την παράλληλη εξαγωγή 139 σκευασμάτων, στα οποία προστέθηκαν ακόμα 86 κατόπιν της εξαγγελίας του υπουργού Υγείας. Οι ελλείψεις προφανώς δεν αφορούν μόνο εξαγόμενα φάρμακα αλλά και εισαγόμενα, με τον Θάνο Πλεύρη να καλεί τον ΕΟΦ να ελέγξει πέντε πολυεθνικές εταιρείες που φέρονται να εισάγουν μικρότερες ποσότητες στην Ελληνική επικράτεια από όσες απαιτούνται για την κάλυψη του πληθυσμού. Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος εξέφρασε ικανοποίηση για τις πρωτοβουλίες του υπουργού, οι οποίες ωστόσο έρχονται με αντικειμενική καθυστέρηση.

Οι ασθενείς πληρώνουν με την υγεία τους

Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας κάνει λόγο για πολύπλευρες συνέπειες για κάθε χρόνιο ασθενή. Μεγάλες καθυστερήσεις εκκίνησης μιας θεραπείας, διακοπή σταθερής χορήγησης, αλλά σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και την πλήρη διακοπή της.

«Παράλληλα, οι συνεχιζόμενες ελλείψεις εντείνουν το ήδη έντονο κλίμα ανασφάλειας για τους χρόνιους ασθενείς. Πολλοί αναγκάζονται να κάνουν κυριολεκτικά το γύρο της πόλης για να βρουν ένα φάρμακο και σε ορισμένες περιπτώσεις συνταγές μένουν τελικά ανεκτέλεστες, ακόμα και για μήνες. Ως ύστατη λύση, άλλοι ασθενείς προσπαθούν να βρουν τα φάρμακά τους στο εξωτερικό και όπως φαντάζεστε, η αγορά φαρμάκων από online φαρμακεία, όχι πάντα εγγυημένης αξιοπιστίας, μπορεί να αποδειχθεί πολύ επικίνδυνη», λέει χαρακτηριστικά η κα. Βακουφτσή.

Ως παράδειγμα σοβαρής έλλειψης αναφέρει φάρμακο που χορηγείται σε χειρουργημένους ασθενείς με νόσο του Crohn και βρίσκεται σε έλλειψη πολλούς μήνες τώρα. «Για το συγκεκριμένο σκεύασμα, έχει αποσταλεί σχετική επιστολή στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) και στο υπουργείο Υγείας από τον Απρίλιο του 2022, χωρίς μέχρι στιγμής κάποια απάντηση», σημειώνει η πρόεδρος του Συλλόγου των ασθενών με την συγκεκριμένη σπάνια πάθηση.

Δεν αρκούν οι απαγορεύσεις εξαγωγών

Για την κα. Βακουφτσή και την Ένωση Ασθενών Ελλάδας, η λύση από το Κράτος πρέπει να είναι σε δύο επίπεδα. «Στο ζήτημα των παράλληλων εξαγωγών, αν και σχετικές απαγορεύσεις αποφασίζονται κατά καιρούς από το υπουργείο Υγείας, εντούτοις η αποτελεσματικότητά τους εξαντλείται στα σκευάσματα που συμπεριλαμβάνει η εκάστοτε λίστα και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα», τονίζει.

«Σε συνδυασμό, θα πρέπει το Κράτος μέσω του ΕΟΦ να δείχνει γρήγορα αντανακλαστικά, ζητώντας άμεσα, με τη γνωστοποίηση μιας σημαντικής έλλειψης από το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας(ΙΦΕΤ), να εισάγει το ελλειπτικό φάρμακο για να καλύψει το κενό στην αγορά. Αυτή είναι μια διαδικασία που γίνεται διαχρονικά και μεγάλη σημασία σε αυτή έχουν η ταχύτητα, η αποτελεσματικότητα, αλλά και το αρμονικό πλέγμα συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων», επισημαίνει η συνομιλήτριά μας.

«Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας, η θεσμοθετημένη από την Πολιτεία Φωνή των Ασθενών σε θέματα χάραξης πολιτικής υγείας, δηλώνει πάντοτε πρόθυμη να συμμετάσχει στο τραπέζι του διαλόγου, και μέσα από επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις, να συνδράμει στην κατεύθυνση της Δημοκρατίας της Υγείας», καταλήγει η κα. Βακουφτσή.

Έμπειρος φαρμακοποιός λέει στο tvxs.gr ότι σε προηγούμενες περιόδους σημαντικού περιορισμού των παράλληλων εξαγωγών, έμποροι προσεγγίζουν φαρμακοποιούς πρόθυμοι να αδειάσουν ράφια ολόκληρα, πληρώνοντας «μαύρα» σε τιμές υψηλότερες από αυτές της λιανικής, με σκοπό να εξάγουν ακόμα πιο ακριβά και να αποκομίσουν σημαντικά κέρδη. «Πρόκειται για μια παράνομη αλλά ιδιαίτερα επικερδή πρακτική που για να εντοπιστεί χρειάζονται εξονυχιστικοί έλεγχοι. Προς το παρόν, μόνο η πίστη στον κοινωνικό ρόλο του φαρμακείου οδηγεί ορισμένους από εμάς να απορρίπτουμε τέτοιες προτάσεις».