Ο προγεννητικός έλεγχος είναι απαραίτητος για να διασφαλιστεί μια ομαλή κύηση και η πραγματοποίηση όλων των απαραίτητων εξετάσεων είναι ύψιστης σημασίας, τόσο για την υγεία της μητέρας και του εμβρύου, όσο και για την ψυχολογία της εγκύου. Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει μια σειρά εξετάσεων που πρέπει να πραγματοποιηθούν στην αρχή της κύησης, αλλά και κατά τη διάρκεια της, ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα κάποια πιθανά προβλήματα που ίσως να θέσουν σε κίνδυνο την εγκυμοσύνη.

Μπορεί οι εξετάσεις να είναι πολλές σε αριθμό και είδος αλλά αποτελούν τον σύμμαχο κάθε εγκύου για την αντιμετώπιση δυσάρεστων εξελίξεων και για την επίτευξη μιας ομαλής και επιτυχημένης εγκυμοσύνης. Το άρθρο μας αποσκοπεί στην ενημέρωσή σας σχετικά με τις κυριότερες εξετάσεις του προγεννητικού ελέγχου και την συμβολή του στην ομαλή ολοκλήρωση κάθε κύησης.

Το πρώτο Υπερηχογράφημα (6η - 7η Εβδομάδα)

Το Υπερηχογράφημα 6ης - 7ης Εβδομάδας είναι το πρώτο υπερηχογράφημα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και γίνεται κατά προτίμηση ενδοκολπικά για καλύτερη και λεπτομερέστερη απεικόνιση.

Τι πληροφορίες μας δίνει το Υπερηχογράφημα 6ης - 7ης Εβδομάδας;

Μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τη θέση ανάπτυξης της εγκυμοσύνης (ενδομήτρια ή εξωμήτρια), την ομαλή πορεία της κύησης, τον αριθμό των εμβρύων, τον αριθμό των σάκων των εμβρύων και των πλακούντων (σε περίπτωση πολύδυμης εγκυμοσύνης) και την ακριβή πιθανή ημερομηνία του τοκετού. Επίσης, μπορούμε να διακρίνουμε την καρδιακή λειτουργία στο έμβρυο ή στα έμβρυα.

Υπερηχογράφημα Αυχενικής διαφάνειας (11η  - 13^η εβδομάδα) και τεστ PAPP-A

Η αυχενική διαφάνεια είναι μια κρίσιμη εξέταση για την πορεία της εγκυμοσύνης καθώς μπορεί και να διαγνώσει με εγκυρότητα μια μη επιθυμητή εξέλιξη. Πραγματοποιείται από την 11η εβδομάδα, μέχρι τις 13 εβδομάδες και 6 μέρες με υπερηχογράφημα από την κοιλιά. Ενδέχεται σε κάποιες περιπτώσεις να χρειαστεί να γίνει και υπερηχογράφημα από τον κόλπο. Παράλληλα γίνεται λήψη αίματος για τις ορμόνες της εξέτασης Pappa. Το αποτέλεσμα βγαίνει συνδυαστικά από το υπερηχογράφημα και την εξέταση αίματος.

Τι πληροφορίες μας δίνει το υπερηχογράφημα Αυχενικής διαφάνειας;

Πρόκειται για μία ειδική εξέταση – υπερηχογράφημα, με πολλές παραμέτρους και σημαντικά αποτελέσματα. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι είναι μια εξέταση που μας δείχνει τις πιθανότητες για ύπαρξη χρωμοσωματικών ανωμαλιών (σύνδρομο Down, τρισωμία 18 και τρισωμία 13) αλλά δεν βάζει διάγνωση.

Δείχνει την ακριβή ηλικία της εγκυμοσύνης αλλά και την πιθανή ημερομηνία τοκετού βάσει του μήκους του εμβρύου. Με αυτή την εξέταση γυναίκες με ακανόνιστο κύκλο, ή που συνέλαβαν ή έχουν μεγαλύτερο ή μικρότερο κύκλο από 28 ημέρες μπορούν να βεβαιωθούν για την ημερομηνία σύλληψης.

Σε περίπτωση πολύδυμης κύησης, η αυχενική διαφάνεια ενημερώνει αν και τα δυο έμβρυα αναπτύσσονται φυσιολογικά, αν βρίσκονται στον ίδιο σάκο και αν μοιράζονται τον ίδιο πλακούντα. Το τελευταίο ενδέχεται να οδηγήσει σε διάφορες σοβαρές επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη και , σε αυτές τις περιπτώσεις, συνίσταται πιο συχνή παρακολούθηση. 

Στην αυχενική διαφάνεια μπορούμε να κάνουμε έναν αδρό πρώτο έλεγχο της ανατομίας του εμβρύου ελέγχοντας τον εγκέφαλο, την κοιλιά, τα άκρα και άλλα ανατομικά στοιχεία του. Επιπλέον, μπορούμε να υπολογίσουμε με αξιοπιστία 90% την πιθανότητα ύπαρξης του συνδρόμου Down και  άλλων  χρωμοσωματικών ανωμαλιών. Σε πολλές περιπτώσεις, ανάλογα με τα αποτελέσματα η εξέταση αυτή είναι κρίσιμη για τις ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν στην πορεία της εγκυμοσύνης αλλά το υπερηχογράφημα των 20-24 εβδομάδων (β επιπέδου) είναι απαραίτητο και περισσότερο λεπτομερές.

Επίσης με την χρήση  έγχρωμου Doppler, αξιολογείται η ροή του αίματος στις μητριαίες αρτηρίες της μητέρας (αρτηρίες που πηγαίνουν το αίμα στον πλακούντα). Από αυτές τις μετρήσεις σε συνδυασμό με  βιοχημικούς δείκτες (ορμόνες)  από το αίμα της μητέρας (PAPP-A, PLGF) και το ιστορικό της, μπορούμε να προσδιορίσουμε τον κίνδυνο της μητέρας να αναπτύξει προεκλαμψία  (σοβαρότατη και η πιο συχνή επιπλοκή της εγκυμοσύνης) στο 2^ο ή 3ο τρίμηνο, αλλά και τον κίνδυνο του εμβρύου, για ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του (μικρό έμβρυο) και σε περίπτωση υψηλού κινδύνου να δώσουμε αγωγή.

Τέλος, η αυχενική διαφάνεια μπορεί να εκτιμήσει τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό με τη μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας διακολπικά (τις περισσότερες φορές), σε συνδυασμό και με το ιστορικό της γυναίκας.

Υπερηχογράφημα Β επιπέδου (20^η – 24^η εβδομάδα)

Το υπερηχογράφημα  Β’ επιπέδου είναι μία από τις πιο σοβαρές εξετάσεις του προγεννητικού ελέγχου και πραγματοποιείται μεταξύ 20^ης και 24^ης εβδομάδας. Πρόκειται για το αναλυτικό υπερηχογράφημα της εγκυμοσύνης  ή αλλιώς  Γενετικό ή Υπερηχογράφημα Β’ τριμήνου.

Τι πληροφορίες μας δίνει το υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου;

Στο υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου γίνονται λεπτομερείς μετρήσεις που αφορούν την ανάπτυξη του εμβρύου και ελέγχονται κάποια όργανα του όπως: εγκέφαλος, πρόσωπο, θώρακας, πνεύμονες, καρδιά, διάφραγμα, στομάχι,  έντερο, νεφροί, ουρητήρες, ουροδόχος κύστη και γεννητικά όργανα, ενώ ελέγχεται λεπτομερέστατα πλέον και η ανατομία του. Επιπλέον, ελέγχουμε τον ομφάλιο λώρο, τη μορφολογία του πλακούντα και τη θέση του αλλά και το αμνιακό υγρό.

Κατά την εξέταση χρησιμοποιούνται προηγμένες τεχνικές απεικόνισης, για βελτίωση της ικανότητας ανίχνευσης πιθανών ανατομικών βλαβών.

Με το υπερηχογράφημα Β’ Επιπέδου ανιχνεύονται πολλές συγγενείς ανατομικές ανωμαλίες του εμβρύου προγεννητικά, αλλά δυστυχώς όχι όλες. Αυτό συμβαίνει γιατί κάποιες χρωμοσωματικές και ανατομικές ανωμαλίες παρουσιάζουν υπερηχογραφικά ευρήματα, ενώ κάποιες άλλες όχι. Αυτό που πετυχαίνουμε με το Υπερηχογράφημα Β’ Επιπέδου είναι να διαγνώσουμε τον κίνδυνο να έχει το έμβρυο κάποια σοβαρή συγγενή ανωμαλία, χωρίς όμως να μπορούμε να το αποκλείσουμε πλήρως. Επίσης με βάση κάποια σημάδια- δείκτες στην ανατομία του εμβρύου μπορούμε και επαναπροσδιορίζουμε τις πιθανότητες για το σύνδρομο Down. Η μέτρηση του τραχήλου της μήτρας αποτελεί βασικό στοιχείο της εξέτασης για την πιθανότητα πρόωρου τοκετού.

Υπερηχογράφημα Doppler  (28η έως την 32η εβδομάδα)

Το υπερηχογράφημα Doppler είναι και αυτή μια εξειδικευμένη προγεννητική εξέταση της εγκυμοσύνης, που πραγματοποιείται συνήθως από την 28η έως την 32η εβδομάδα, αλλά μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε οποιοδήποτε στάδιο κατά το δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο. Με αυτή την εξέταση διαπιστώνουμε εάν το έμβρυο μεγαλώνει και κυρίως αν τρέφεται ικανοποιητικά, για το στάδιο εγκυμοσύνης που διανύει. Δηλαδή ελέγχουμε την καλή ανάπτυξη του εμβρύου. Και πάλι γίνεται αδρός έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου, γιατί υπάρχουν προβλήματα που εκδηλώνονται μετά το 2^ο τρίμηνο. Επίσης ελέγχεται η αιμάτωση του εμβρύου και του πλακούντα.

Τι πληροφορίες μας δίνει το Υπερηχογράφημα Doppler;

Ανιχνεύουμε πιθανά προβλήματα στην ανάπτυξη του εμβρύου, ελέγχουμε την καλή κατάσταση του εμβρύου και τη θέση του. Επιπλέον, ελέγχουμε τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού, προεκλαμψίας και υπολειπόμενης σωματικής ανάπτυξης του εμβρύου. Ο κύριος όμως στόχος της εξέτασης, εκτός από την βεβαιότητα ότι το έμβρυο τρέφεται σωστά λαμβάνοντας την απαραίτητη ποσότητα αίματος, είναι να μπορέσουμε να προβλέψουμε  καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να βάλουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη του εμβρύου ή να προκαλέσουν ακόμα και εμβρυικό θάνατο.

Η τροφοδοσία του εμβρύου περιλαμβάνει την παροχή οξυγόνου και των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών. Η παροχή των συστατικών αυτών, επιτυγχάνεται μέσω του αίματος, που μεταφέρεται από τη μητέρα προς τον πλακούντα και από τον πλακούντα προς το έμβρυο. Η κακή τροφοδοσία του εμβρύου σε οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά ονομάζεται «εμβρυική δυσχέρεια» και μπορεί να οδηγήσει σε νεογνική εγκεφαλική βλάβη ή ακόμη και σε ενδομήτριο θάνατο.

Αμνιοπαρακέντηση και Λήψη Τροφοβλάστης

Πρόκειται για ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ – επεμβατικές εξετάσεις που γίνονται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Η λήψη τροφοβλάστης γίνεται μεταξύ 11^ης-14^ης εβδομάδας κύησης δηλαδή στο 1^ο τρίμηνο. Μπορεί να διαγνώσει έγκαιρα χρωμοσωματικές ανωμαλίες και γονιδιακές διαταραχές στο έμβρυο. Πραγματοποιείται με την λήψη χοριακών λαχνών (μικροποσότητα ιστού) από τον πλακούντα, μέσω μιας λεπτής βελόνας που εισέρχεται στην κοιλιά της μητέρας, μετά από χορήγηση τοπικής αναισθησίας.

Η αμνιοπαρακέντηση γίνεται στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, μετά από την 16^η εβδομάδα κύησης. Η εξέταση πραγματοποιείται με τη λήψη αμνιακού υγρού για τον έλεγχο των χρωματοσωμάτων  και γονιδίων του εμβρύου. Από το υγρό παίρνουμε περισσότερες πληροφορίες για το έμβρυο και την ¨δομή¨ του (μοριακός καρυότυπος), αφού μέσα στο υγρό περιέχονται κύτταρα του εμβρύου. Προχωρούμε σε αυτές τις εξετάσεις όταν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για σύνδρομο Down ή άλλη χρωμοσωματική ανωμαλία στο έμβρυο, εάν υπάρχει υποψία κάποιας γονιδιακής πάθησης στο έμβρυο, εάν η ηλικία της μητέρας είναι πάνω από 35-40 έτη ή αν το επιθυμούν οι γονείς.

Όλες οι παραπάνω εξετάσεις για να είναι αξιόπιστες πρέπει να γίνονται πάντα από εξειδικευμένο ιατρό εμβρυομητρικής ιατρικής.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον Γυναικολόγο Ανδρέα Κόμη στο 210 7251112 & 6945 587170 ή μπείτε στην ιστοσελίδα στο andreaskomis.gr.

Το Μαιευτικό & Γυναικολογικό ιατρείο του Ανδρέα Κόμη είναι διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό, και πλήρως καταρτισμένο προσωπικό για την παρακολούθηση μιας ασφαλούς εγκυμοσύνης, αλλά και για την ορθή διάγνωση – αποτελεσματική θεραπεία των διαφόρων γυναικολογικών παθήσεων.

Ιατρείο Αθηνών

Μιχαλακοπούλου 45,11528 Ιλίσια
210 7251112 | 210 7251107

Ιατρείο Τρίπολης

Κύπρου 40-44, 22100 Τρίπολη
2710 238700

Ακολουθήστε τον Ανδρέα Κόμη στο Facebook, στο YouTube και στο Instagram