Και παρόλο που… χρειάστηκε η ανάρτηση βίντεο και φωτογραφιών με σεξουαλικό περιεχόμενο από παρουσιαστή σατιρικής εκπομπής της τηλεόρασης, παρά τη θέληση της συντρόφου του, για να μιλήσουμε ανοιχτά σαν κοινωνία για το revenge porn, το συγκεκριμένο περιστατικό ούτε μεμονωμένο είναι ούτε σπάνιο. Αντίθετα, όπως επισημαίνει στην “Ε” ο δικηγόρος Γιώργος Σκούλικας, είναι ένα φαινόμενο που έχει εξαπλωθεί ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, δεν υπάρχει ένα ενιαίο νομοθετικό πλαίσιο στην Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται ακόμη με το νόμο παραβίασης προσωπικών δεδομένων και προσβολής της τιμής. Όμως, τα περιστατικά είναι πάρα πολλά και πολύ περισσότερα δεν καταγγέλλονται, παρόλο που θύματα πέφτουν και ανήλικες, όπως πριν από μερικούς μήνες που ένας άνδρας καταδικάστηκε από δικαστήριο του Βόλου γιατί είχε αναρτήσει βίντεο της ανήλικης συντρόφου του.
ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΝΟΣ
Η εκδικητική πορνογραφία είναι με απλά λόγια η δημοσίευση σεξουαλικού περιεχομένου (εικόνες και βίντεο) χωρίς τη συγκατάθεση του ανθρώπου που εμφανίζεται σε αυτές. Και επειδή το revenge porn είναι μια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης, οι περισσότεροι προτείνουν να χρησιμοποιούμε τον όρο “σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας”. Συνήθως γίνεται από έναν πρώην σύντροφο και στόχο έχει τη δημόσια έκθεση του άλλου προσώπου. Σύμφωνα με έρευνα του 2017 από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το 90% των θυμάτων μη συναινετικής διαδικτυακής πορνογραφίας είναι γυναίκες - ενώ μία στις 10 γυναίκες έχέχει δεχτεί κάποια μορφή διαδικτυακής βίας από την ηλικία των 15 ετών. Πριν από δύο χρόνια ο ΟΗΕ αποκάλυψε ότι 9 εκατομμύρια γυναίκες έχουν βιώσει πολύ σοβαρές μορφές διαδικτυακής κακοποίησης, οι οποίες είχαν επίπτωση και στην ψυχική τους υγεία. Το 28% των γυναικών που έχουν πέσει θύματα έχουν αναγκαστεί να αλλάξουν τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση ή άλλα προσωπικά τους στοιχεία.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ
Ο δικηγόρος Γιώργος Σκούλικας μιλώντας για το φαινόμενο revenge porn επισημαίνει πως “η διάδοση της τεχνολογίας και η δυσκολία των αρχών στην ακολούθηση ψηφιακών αποτυπωμάτων το καθιστούν εξαιρετικά επικίνδυνο”. Ωστόσο, η ελληνική νομοθεσία δεν αντιμετωπίζει με ειδικό ποινικό νόμο την εκδικητική πορνογραφία: “Η ποινική της αντιμετώπιση εντάσσεται στις περιπτώσεις του νόμου περί εγκλημάτων κατά της τιμής και περί παραβίασης προσωπικών δεδομένων, με ποινές που κυμαίνονται από 1 έως 5 χρόνια και χρηματική ποινή. Η πράξη αυτή γίνεται κακουργηματική (5-10 χρόνια και χρηματική ποινή) αν ο δράστης είχε σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψει τρίτον”, λέει ο ίδιος. Και επισημαίνει πως “το θύμα μπορεί και πρέπει να προσφεύγει και στα Αστικά Δικαστήρια, ζητώντας αποζημίωση”.
Αντίθετα όμως με την Ελλάδα, άλλα κράτη έχουν ειδικό ποινικό νόμο για το revenge porn, κι έχουν θέσει ποινές και όρια προστασίας των θυμάτων.
Γ. ΣΚΟΥΛΙΚΑΣ: ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ
Ο Γιώργος Σκούλικας επισημαίνει λοιπόν πως στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια αρκετές χώρες (Γερμανία, Μάλτα, Μ. Βρετανία, Ιταλία, ΗΠΑ) έχουν θεσπίσει ειδικό ποινικό νόμο για την εκδικητική πορνογραφία. Αλλά και στην Ελλάδα “πρόσφατα τέθηκε στη Βουλή το ζήτημα της ποινικής αναβάθμισης της εκδικητικής πορνογραφίας σε κακούργημα. Θεωρώ πως είναι αδήριτη ανάγκη να εξεταστεί άμεσα και από τη χώρα μας η εισαγωγή ειδικού ποινικού νόμου, πάντοτε σε στενή συνεργασία της Πολιτείας με τους αντίστοιχους επαγγελματικούς φορείς”, λέει. Και προσθέτει πως “ο νομοθέτης οφείλει να αφουγκράζεται την κοινωνία και να εναρμονίζεται με τα σημερινά δεδομένα, ουσιαστικά, όχι εν θερμώ και για επικοινωνιακούς λόγους”. Το πιο σημαντικό όμως κατά την προσωπική του άποψη “είναι η στήριξη των θυμάτων, ώστε να μην φοβούνται να μιλήσουν, καθώς δυστυχώς πολλές φορές γινόμαστε μάρτυρες στιγματισμού των θυμάτων και όχι των θυτών. Η παιδεία, για ακόμη μια φορά, αποτελεί το φάρμακο σε κάθε «ασθένεια»”.
* Στο ερώτημα πού μπορεί να απευθυνθεί κάποια γυναίκα (και όχι μόνο) θύμα εκδικητικής πορνογραφίας, θα λέγαμε πως, αν και δεν υπάρχει εξειδικευμένη γραμμή βοήθειας, μπορεί κανείς να καλέσει στη γραμμή SOS 15900 προκειμένου να αναζητήσει βοήθεια για οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής κακοποίησης.
