Πρόκειται για μια «Θερινή Συνάντηση» της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση», που πραγματοποιείται υπό την Αιγίδα της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Πελοποννήσου και στην οποία είναι προσκεκλημένοι δεκαπέντε εμψυχωτές βιωματικών εργαστηρίων από όλη τη χώρα.
Η μουσική συνάντηση απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς μουσικής, νηπιαγωγούς, δασκάλους, φοιτητές και σε όποιον ενδιαφέρεται να εμπλουτίσει τις εμπειρίες του γύρω από το μουσικό αυτοσχεδιασμό μέσα από βιωματικά εργαστήρια από καταξιωμένους ανθρώπους του χώρου της Μουσικής Παιδαγωγικής.
Ο μουσικός αυτοσχεδιασμός εξακολουθεί πάντα να έχει μεγάλο ενδιαφέρον και πολλές πτυχές, ανοίγοντας εκφραστικούς και επικοινωνιακούς ορίζοντες, ιδιαίτερα χρήσιμους στο σύγχρονο πολιτισμό μας. Είναι ένα διδακτικό εργαλείο και ένα παιδαγωγικό μέσο πολυδιάστατο, όπως δείχνουν οι πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις των εργαστηρίων που θα πραγματοποιηθούν.
Προσκεκλημένοι εμψυχωτές των εργαστηρίων είναι οι: Ολυμπία Αγαλιανού, Δημήτρης Βαρελάς, Αντιγόνη Ζάχαρη, Νίκος Θεοδωρίδης, Μαρία Θωίδου, Δέσποινα Καλανταρίδου, Αθηνά Καφετζή, Κωνσταντίνος Κερασοβίτης, Ανθούλα Κολιάδη – Τηλιακού, Δήμητρα Κόνιαρη, Έφη Μακροπούλου, Γιάννης Μυγδάνης, Ελισσάβετ Περακάκη, Δημήτριος Σαρρής και Αγγέλικα Σλάβικ.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα της διοργάνωσης οι συμμετέχοντες επιλέγουν από τα παράλληλα εργαστήρια που θα πραγματοποιηθούν με έδρα το Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας «Μαρία Κάλλας», το οποίο υποστηρίζει ευγενικά τις ανάγκες σε χώρους του τριημέρου και θα λάβουν βεβαίωση παρακολούθησης. Επίσης, θα πραγματοποιηθούν δραστηριότητες στην Αρχαία Μεσσήνη, όπου στο πλαίσιο της διοργάνωσης θα μεταφερθούν δωρεάν οι συμμετέχοντες με πούλμαν, σύμφωνα με το πρόγραμμα.
Πληροφορίες για τη διοργάνωση καθώς και ό,τι νεότερο αναρτιούνται στο: https://www.eeme.gr όπου μπορεί κάποιος να εγγραφεί και να κάνει κράτηση της θέσης του, ενώ όσοι εγγραφούν μέχρι τις 19 Ιουλίου έχουν έκπτωση.
Ακολουθούν το πρόγραμμα των εργαστηρίων και οι περιλήψεις με το περιεχόμενο των εργαστηρίων.
Πρόγραμμα Θερινής Μουσικής Συνάντησης ΕΕΜΕ - 2024:
26 Αυγούστου 2024
09:30-10:30 Εγγραφές
10:30-11:00 Χαιρετισμοί-καλωσόρισμα
11:00-14:00 Παράλληλο Εργαστήριο 1: Ιχνηλατώντας τα νευρωνικά μονοπάτια του μουσικού αυτοσχεδιασμού: όταν οι νευροεπιστήμες μουσικοτροπούν - Δήμητρα Κόνιαρη
11:00-14:00 Παράλληλο Εργαστήριο 2: Τραγουδώντας (παραδοσιακούς) χορούς με άλλον τρόπο και αυτοσχεδιάζοντας ma non tropp - Νίκος Θεοδωρίδης & Δέσποινα Καλανταρίδου
14:00-15:00 Διάλειμμα
15:00-18:00 Παράλληλο Εργαστήριο 3: Αυτοσχεδιασμός, πειραματισμός, καινοτομία: ψηφιακές εξερευνήσεις στη μουσική δημιουργικότητα - Γιάννης Μυγδάνης
15:00-18:00 Παράλληλο Εργαστήριο 4: «Δομή» και «αποδομή»: από τον κανόνα στην ελεύθερη έκφραση» - Ανθούλα Κολιάδη- Τηλιακού, Αντιγόνη Ζάχαρη & Κωνσταντίνος Κερασοβίτης
Βράδυ: Μουσική βραδιά στην παραλία - Συμμετέχοντες και φίλοι
27 Αυγούστου 2024
09:00-09:30 Προσέλευση
09:30-11:30 Παράλληλο Εργαστήριο 5: Μουσική ανάγνωση και αυτοσχεδιασμός - Δημήτρης Βαρελάς
09:30-11:30 Παράλληλο Εργαστήριο 6: Αυτοσχεδιάζοντας στην τάξη της μουσικής: μικρές καθημερινές ιστορίες - Έφη Μακροπούλου
11:30-12:00: Διάλειμμα
12:00-14:00 Παράλληλο Εργαστήριο 7: Εξερευνώντας τον αυτοσχεδιασμό μέσα από τη θεωρία μουσικής μάθησης - Ελισάβετ Περακάκη
12:00-14:00 Παράλληλο Εργαστήριο 8: Ισορροπία/ χορεύοντας μια λέξη, τραγουδώντας μια εικόνα - Αθηνά Καφετζή
Μεσημέρι: Ελεύθερος χρόνος (γεύμα, μπάνιο, ξεκούραση)
Απόγευμα: Απογευματινή επίσκεψη - Ξενάγηση και μουσική δράση στην Αρχαία Μεσσήνη
28 Αυγούστου 2024
09:30 - 10:00 Προσέλευση
10:00-13:00 Παράλληλο Εργαστήριο 9: Παιχνίδια από φωνή: φωνητικός αυτοσχεδιασμός και έκφραση - Μαρία Θωίδου
10:00-13:00 Παράλληλο Εργαστήριο 10: Αυτοσχεδιά- Ζω: ένας δρόμος προς τη μουσική - Ολυμπία Αγαλιανού
13:00-14:00 Διάλειμμα
14:00-17:00 Παράλληλο Εργαστήριο 11: Άσπρη πέτρα ξέξασπρη: ένα τρελό ταξίδι έως την παραλία της Καλαμάτας - Αγγέλικα Σλάβικ
14:00-17:00 Παράλληλο Εργαστήριο 12: Αυτοσχεδιασμός και σύνθεση: Φίλοι ή αντίπαλοι; Μια διερεύνηση μέσα από πρακτικές που εστιάζουν στον ήχο - Δημήτριος Σαρρής.
17:00-18:00 Παρουσιάσεις, αποτίμηση, βεβαιώσεις, αποχαιρετισμός
Οι περιλήψεις των εργαστηρίων
‘Ολυμπία Αγαλιανού, Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Α.Π.Η. του Ε.Κ.Π.Α.
Αυτοσχεδιά-Ζω: ένας δρόμος προς τη μουσική
Στο εργαστήριο θα ασχοληθούμε με τρόπους καθοδήγησης και οργάνωσης του ατομικού και ομαδικού μουσικού αυτοσχεδιασμού. Θα εστιάσουμε ιδιαίτερα σε τεχνικές που μπορούν να οδηγήσουν από το άτομο στην ομάδα και στη μουσική δημιουργία μέσα στην ομάδα. Θα εξερευνήσουμε τρόπους με τους οποίους ο μουσικός αυτοσχεδιασμός μπορεί να στηρίξει τη σχέση, την αλληλεπίδραση, την ενδυνάμωση του ατόμου και της ομάδας και τη δημιουργικότητα. Στόχος μας είναι η ανάδυση μιας κοινότητας με τη δική της μουσική ταυτότητα και τη δική της ζωή στην οποία όλοι και όλες βιώνουν την αίσθηση του ανήκειν αξιοποιώντας τον μουσικοκινητικό αυτοσχεδιασμό. Η κίνηση και ο χορός ως τρόποι μουσικής έκφρασης συνυφαίνουν τις δράσεις και ο αναστοχασμός βοηθά στην ολοκλήρωση της εμπειρίας και στο προσωπικό χτίσιμο της γνώσης.
Δημήτρης Βαρελάς, Μουσικοπαιδαγωγός, συγγραφέας, M.A., Ph.D. in Music Education
Μουσική Ανάγνωση και αυτοσχεδιασμός
Στο σεμινάριο αυτό θα εξετάσουμε περιπτώσεις δομημένου αυτοσχεδιασμού που χρησιμοποιεί τη μουσική σημειογραφία ως οδηγό. Ρυθμικός και μελωδικός αυτοσχεδιασμός, ερώτηση/απάντηση, μίμηση, τονικός και τροπικός αυτοσχεδιασμός, τετράμετρα, είναι μερικές από τις περιπτώσεις που θα μας απασχολήσουν. Όλα αυτά στα πλαίσια ενός μαθήματος μουσικής θεωρίας και μουσικής ανάγνωσης (σολφέζ) ή άλλων παρόμοιων δραστηριοτήτων – υπάρχει τρόπος, η μουσική ανάγνωση να γίνει ένα μάθημα δημιουργικό και ευχάριστο.
Νίκος Θεοδωρίδης, Μουσικοπαιδαγωγός, ΕΕΠ στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης – Α.Π.Θ., Δέσποινα Καλανταρίδου, Νηπιαγωγός, Μουσικός, Μουσικοπαιδαγωγός
Τραγουδώντας (παραδοσιακούς) χορούς με άλλον τρόπο και αυτοσχεδιάζοντας ma non troppo
Η δημιουργικότητα των παιδιών προϋποθέτει ευκαιρίες για συνεργασία, χρόνο για δοκιμές και διασκευές και κατάθεση ιδεών με προτάσεις με άλλη ματιά. Στο εργαστήρι αυτό θα ασχοληθούμε με την εξοικείωση και εύκολη εκμάθηση χαρακτηριστικών ειδών χορευτικών τραγουδιών και ρυθμών της Ελλάδας, όπως ο Ικαριώτικος (4/4), ο Κυνηγητός (6/8), ο Καλαματιανός (7/8) ή/και ο Αντικριστός (9/8), κ.ά. Σκοπός του εργαστηρίου είναι να προτείνει μια βιωματική μέθοδο εύκολης, ψυχαγωγικής και αποτελεσματικής εκμάθησης χορευτικών τραγουδιών. Μια διαδικασία που περιλαμβάνει την ακρόαση μουσικής, τραγούδι και χορό με καθοδηγούμενες κινήσεις (concrete movement) και εκτέλεση ρυθμών στα κρουστά ή στο σώμα. Παράλληλα αποσκοπούμε να δώσουμε ευκαιρίες αυτοσχεδιασμού και δημιουργίας από τους συμμετέχοντες των δικών τους προτάσεων.
Μαρία Θωίδου, Ερμηνεύτρια, τραγουδοποιός, Ε.Ε.Π. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Παιχνίδια από φωνή: φωνητικός αυτοσχεδιασμός και έκφρασης
Το εργαστήρι απευθύνεται σε όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν την τέχνη της αυτοσχεδιαστικής διαδικασίας, μέσα από ενδιαφέρουσες φωνητικές εμπειρίες. Όσοι και όσες θα συμμετέχουν στα «παιχνίδια από φωνή» μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη φωνή ως δημιουργικό υλικό για μάθηση και έκφραση, με παιδιά και ενήλικες. Το σεμινάριο περιλαμβάνει ερμηνευτικές προσεγγίσεις ήχων και τραγουδιών, μουσικές κατασκευές μέσα από την δημιουργική χρήση του φωνητικού μας υλικού, διεύρυνση της αίσθησης των ήχων μέσα μας, εξερεύνηση της λειτουργίας των φθόγγων, συλλαβών, λέξεων, στίχων, καθώς και συλλογικές και ατομικές περιπλανήσεις στους χώρους του σώματος της φωνής.
Αθηνά Καφετζή, Μουσικός
Ισορροπία / Χορεύοντας μια λέξη, τραγουδώντας μια εικόνα
Με αφορμή μια ταινία μικρού μήκους, φτιάχνουμε ένα ποίημα, συνθέτουμε το ηχητικό του τοπίο και το χορεύουμε. Πώς μια εικόνα μπορεί να μας παρακινήσει να απελευθερωθούμε και να εκφράσουμε βαθύτερες σκέψεις και συναισθήματα; Με αυτοσχεδιαστική διάθεση και πειραματισμό γινόμαστε συνθέτες, χορογράφοι στιχουργοί.
Ανθούλα Κολιάδη – Τηλιακού, Διδάκτωρ Μουσικής Παιδαγωγικής, Καθηγήτρια Πιάνου - Μουσικό Σχολείο Ρόδου, Μουσικοπαιδαγωγός
Αντιγόνη Ζάχαρη, Καθηγήτρια Πιάνου – Μουσικό Σχολείο Αθηνών, Μουσικοπαιδαγωγός, Καθηγήτρια Μουσικοκινητικής Αγωγής Carl Orff
Κωνσταντίνος Κερασοβίτης, Υπ. Διδάκτορας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας στον τομέα της Μουσικής Παιδαγωγικής, Καθηγητής Πιάνου στο Μουσικό Σχολείο Καρδίτσας
«Δομή» και «αποδομή»: από τον κανόνα στην Ελεύθερη Έκφραση
Οι ήχοι, ο ρυθμός, τα μοτίβα, το μέτρο, η αρμονία και η φόρμα ανέκαθεν αποτελούσαν στοιχεία εντός καθορισμένων πλαισίων, προκειμένου να «επικοινωνήσει» ένας καλλιτέχνης τις μουσικές ιδέες του. Τί γίνεται όμως όταν αυτά τα στοιχεία παρεκκλίνουν των κανόνων; Τί μπορεί να συμβεί όταν μουσικά όργανα τα «πειράξουμε» τεχνικά και ηχητικά και χρησιμοποιηθούν με εναλλακτικούς τρόπους; Πώς μπορούν διάφορα υλικά, στίχοι, εικόνες, ήχοι, συναισθήματα, και η στιγμιαία διάθεση να αποτελέσουν αφόρμηση για συλλογική ελεύθερη έκφραση; Μαζί θα ανακαλύψουμε μονοπάτια με απροσδόκητο φινάλε, «αποδομώντας» τις «νόρμες» και αξιοποιώντας όλες τις στοιχειακές έννοιες της προσέγγισης Orff, στοχεύοντας σε ένα Εnsemble από ήχους, υλικά, σκέψεις και συναισθήματα.
Δήμητρα Κόνιαρη, Μουσικοπαιδαγωγός, Ε.ΔΙ.Π. ΤΜΕΤ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Ιχνηλατώντας τα νευρωνικά μονοπάτια του μουσικού αυτοσχεδιασμού: όταν οι νευροεπιστήμες μουσικοτροπούν
Ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος προσλαμβάνει, επεξεργάζεται και δημιουργεί μουσική αποτελεί ένα πεδίο έρευνας το οποίο αναπτύσσεται με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Στο εργαστήριο αυτό θα μυηθούμε στα μυστικά του μουσικού εγκεφάλου και θα διερευνήσουμε τις νευροβιολογικές βάσεις του μουσικού αυτοσχεδιασμού. Μέσω συμμετοχικών και ομαδοσυνεργατικών δράσεων θα εξοικειωθούμε με τα σχετικά νευροβιολογικά πορίσματα για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν αυτοσχεδιάζουμε και θα μελετήσουμε το πώς αυτές οι γνώσεις μπορούν να μας βοηθήσουν στην ανάπτυξη καλών πρακτικών για τη διδασκαλία του μουσικού αυτοσχεδιασμού στο μάθημα της μουσικής και σε μαθητές χωρίς προηγούμενη μουσική γνώση και εμπειρία.
Έφη Μακροπούλου, Μουσικοπαιδαγωγός, συγγραφέας, M.A. in Music Education
Αυτοσχεδιάζοντας στην τάξη της μουσικής: μικρές καθημερινές ιστορίες
Στο σεμινάριο θα γνωρίσουμε με βιωματικό τρόπο, δηλ. "παίζοντας" κι εμείς σαν παιδιά, παραδείγματα ενσωμάτωσης του μουσικού αυτοσχεδιασμού στην τάξη της μουσικής. Το πρώτο στάδιο είναι οι δομημένοι αυτοσχεδιασμοί, αυτοσχεδιασμοί που εντάσσονται σε ένα συγκεκριμένο ρυθμικό πλαίσιο. Σ' αυτή την κατηγορία θα πειραματιστούμε με σύντομους ρυθμικούς, αλλά και μελωδικούς αυτοσχεδιασμούς μέσα στον κύκλο και με αναφορά πάντα στην ομάδα. Είναι οι πρώτοι αυτοσχεδιασμοί που εδραιώνουν μια αίσθηση ασφάλειας και εμπιστοσύνης, απαραίτητα στοιχεία για την απελευθέρωση του μουσικού μας εαυτού. Στο δεύτερο στάδιο θα γνωρίσουμε παραδείγματα-καλές πρακτικές από πιο ελεύθερους, παιδαγωγικούς αυτοσχεδιασμούς. Αφετηρία μας ηχοϊστορίες, γραφικές παρτιτούρες, ή μόνο η φαντασία μας. Θα δούμε στην πράξη ποιος είναι ο ρόλος του δασκάλου, πώς αυτός αντιμετωπίζει τις προκλήσεις αυτών των ομαδικών κι ελεύθερων δραστηριοτήτων, πώς αξιολογείται (κι αν αξιολογείται) το αποτέλεσμα.
Γιάννης Μυγδάνης, Διδάσκων στο Π.Μ.Σ. «Μουσική Εκπαίδευση σε τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα», Τμήμα Μουσικών Σπουδών (Ε.Κ.Π.Α), Εκπαιδευτικός μουσικής στο Pierce – The American College of Greece
Αυτοσχεδιασμός, πειραματισμός, καινοτομία: Ψηφιακές εξερευνήσεις στη μουσική δημιουργικότητα
Η σύγχρονη τεχνολογία έχει μετασχηματίσει τους τρόπους που τα άτομα έρχονται σε επαφή με τη μουσική, διαμορφώνοντας νέες μορφές μουσικής έκφρασης, δημιουργίας και μάθησης. Τα ψηφιακά μέσα είναι διάχυτα γύρω μας και αποτελούν πλέον καθοριστικό κομμάτι μιας μουσικής πράξης, διευρύνοντας τις έννοιες του αυτοσχεδιασμού και της σύνθεσης. Από τη δημιουργία και την παραγωγή ενός κομματιού έως τις πρακτικές μείξης και διανομής, η τεχνολογία διαδραματίζει κομβικό ρόλο. Στο παρόν εργαστήριο θα πειραματίσουμε με νέες μορφές μουσικής αλληλεπίδρασης στη βάση των σύγχρονων ψηφιακών και πολυτροπικών γραμματισμών. Μέσα από κατασκευές ψηφιακών και απτικών μουσικών οργάνων, γραφικές παρτιτούρες, σύγχρονες συνθετικές πρακτικές και στοιχεία πειραματικής μουσικής, θα ανακαλύψουμε πώς τα ψηφιακά μέσα μπορούν να οδηγήσουν σε νέα αυτοσχεδιαστικά μονοπάτια και να εξερευνήσουμε νέες μορφές ελεύθερης μουσικής έκφρασης.
Ελισσάβετ Περακάκη, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, ΤΜΣ, ΕΚΠΑ
Εξερευνώντας τον Αυτοσχεδιασμό μέσα από τη Θεωρία Μουσικής Μάθησης
Η μουσική μάθηση, όπως και της γλώσσας, βασίζεται - ή θα πρέπει να βασίζεται- στον αυτοσχεδιασμό. Η Θεωρία Μουσικής Μάθησης του E. Gordon πλαισιώνεται από ανοιχτές μουσικές δραστηριότητες που εντάσσουν τον αυτοσχεδιασμό από τα πρώτα κιόλας μαθήματα μουσικής. Στο εργαστήριο αυτό θα εμβαθύνουμε στις θεμελιώδεις αρχές της συγκεκριμένης προσέγγισης, αυτοσχεδιάζοντας φωνητικά και οργανικά με ρυθμικό και μελωδικό τρόπο. Ταυτόχρονα θα αναπτύξουμε τις δεξιότητές μας στην ακρόαση, την εκτέλεση και την κατανόηση της μουσικής, εμπλουτίζοντας πρώτα τις δικές μας μουσικές εμπειρίες και έπειτα - θα είμαστε σε θέση να τα εφαρμόσουμε και στην ομάδα μας.
Δημήτρης Σαρρής, Εκπαιδευτικός Μουσικής Δ.Π.Ε. Μεσσηνίας, Επισκέπτης Καθηγητής Τ.Μ.Σ. Ιονίου Πανεπιστημίου
Αυτοσχεδιασμός και Σύνθεση: Φίλοι ή αντίπαλοι; Μια διερεύνηση μέσα από πρακτικές που εστιάζουν στον ήχο
Οι εκπαιδευτικοί στην τάξη και συνθέτουν και αυτοσχεδιάζουν. Τί είναι, όμως η σχολική μουσική παραγωγή; Μια μουσική παράλληλη με την μουσική που ακούνε τα παιδιά εκτός σχολείου ή μια πρόταση-απάντηση σε αυτή; Ποιες είναι οι συνθετικές προτεραιότητες, οι αξίες, οι τεχνικές του «συνθέτη εκπαιδευτικού»; Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις με εφαρμοσμένες ιδέες - προτάσεις από την έρευνα για την «εκπαίδευση που εστιάζει στον ήχο». Με το δύσκολο εγχείρημα να αφουγκραστούμε το «ηχοτοπίο» ως ένα «ιδεοτοπίο» στο οποίο μπορούμε να παρέμβουμε συνθετικά/αυτοσχεδιαστικά ως εκπαιδευτικοί, θα αναπτύξουμε προσιτά εργαλεία για ένα μάθημα μουσικής με απαντήσεις σε «καυτά» παιδαγωγικά ζητήματα των ημερών.
Αγγέλικα Σλάβικ, Καθηγήτρια Μουσικοκινητικής Αγωγής Carl Orff
Άσπρη πέτρα ξέξασπρη ..... ένα τρελό ταξίδι έως την παραλία της Καλαμάτας
Σύμφωνα, φωνήεντα, παιγνιδόλεξα, λογοπαίγνια όπως και ποιήματα DADA θα είναι η βάση να ταξιδέψουμε με ήχους της φωνής σε άλλους τόπους και σε άλλες εποχές. Συνταξιδιώτες θα είναι κάποια αυτοσχέδια όργανα και το «Kazoo» ή αλλιώς Νουνούρα, που θα υπάρξει δυνατότητα να την φτιάξει ο καθένας με απλό τρόπο!
