Δίνουμε σήμερα στη δημοσιότητα τις θέσεις του Δικτύου για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων. Η πρόταση αυτή είναι αποτέλεσμα συλλογικής επεξεργασίας της περιβαλλοντικής ομάδας του Δικτύου Ενεργών Πολιτών.

Η πρότασή μας για ένα Δήμο Μηδενικών Αποβλήτων

Η πρόταση αυτή είναι αποτέλεσμα συλλογικής επεξεργασίας της περιβαλλοντικής ομάδας του Δικτύου Ενεργών Πολιτών. Για τη συγκρότησή της αξιοποιήθηκαν:
- Η εμπειρία Δήμων της χώρας μας (κυρίως Ελευσίνας και Χανίων) και ευρωπαικών χωρών (κυρίως από Αυστρία, Γερμανία), 
- Οι θέσεις  επιστημονικών φορέων (ΤΕΕ), συλλογικών φορέων και ΜΚΟ (όπως ΕΕΑΑ, ΕΣΔΚΝΑ, Greenpeace, Οικολογική εταιρεία ανακύκλωσης, WWF, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Οικολογική Συμπολιτεία του Μοριά, Οικολογική Κίνηση Καλαμάτας)
- Οι γνώσεις ειδικών επιστημόνων και εμπειρογνωμόνων
- Και οι απόψεις ενεργών συμπολιτών μας που έχουν ασχοληθεί και αγωνιστεί για μια λύση του προβλήματος των απορριμμάτων με περιβαλλοντικά φιλικό τρόπο.
Ετσι η πρόταση που παρουσιάζεται στη συνέχεια δεν διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας αλλά αποτελεί προσπάθεια προσαρμογής στα δικά μας δεδομένα των λύσεων που έχουν προταθεί αλλά και εφαρμοστεί σε πολλές ευρωπαϊκές περιοχές και σε δήμουε της χώρας μας (π.χ. Ελευσίνα, Χανιά) με επιτυχία.
ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Η παραγωγή και η διαχείριση αποβλήτων συνδέεται στενά με τον τρόπο κατά τον οποίο χρησιμοποιούμε τους πόρους. Η παραγωγή υπερβολικών ποσοτήτων αποβλήτων αποτελεί ένδειξη ασύμφορης χρήσης των πόρων, η δε ανάκτηση των ενσωματωμένων στα απόβλητα υλικών και ενέργειας μπορεί να μας βοηθήσει να χρησιμοποιούμε τους πόρους καλύτερα. Κατά συνέπεια, οι πολιτικές για τα απόβλητα μπορούν και πρέπει να έχουν στόχο τη μείωση των συνολικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με τη χρήση των πόρων.
Ο ευρωπαϊκός κλάδος της διαχείρισης και ανακύκλωσης αποβλήτων έχει υψηλό ρυθμό ανάπτυξης και εκτιμώμενο ετήσιο κύκλο εργασιών πάνω από 100 δις ευρώ. Ο κλάδος είναι εντάσεως εργασίας και εξασφαλίζει από 1,2 έως 1,5 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης. Η βιομηχανία ανακύκλωσης προμηθεύει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πόρων στη μεταποιητική βιομηχανία: τουλάχιστον το 50% του χαρτιού και του χάλυβα, το 43% του γυαλιού και το 40% των μη σιδηρούχων μετάλλων που παράγονται στην ΕΕ προέρχονται σήμερα από ανακυκλωμένα υλικά.
Ενώ τα σκουπίδια μας αυξάνονται ραγδαία, αγγίζοντας τους 100 τόνους την ημέρα στην πόλη της Καλαμάτας, δυστυχώς ακόμα και σήμερα απουσιάζει μια συγκροτημένη πολιτική σε επίπεδο τοπικό για το πρόβλημα των απορριμμάτων. Η περιοχή μας έχει χάσει πολύτιμο χρόνο, τουλάχιστον δύο δεκαετίες, που θα μπορούσαν να είχαν τεθεί οι βάσεις για την δραστική μείωση της ποσότητας και επικινδυνότητας των παραγόμενων απορριμμάτων, με εφαρμογή της ιεραρχίας επιλογών που θέτει η Ευρωπαϊκή Πολιτική για τα απόβλητα, δηλαδή την Πρόληψη, Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση και Κομποστοποίηση του συνόλου των απορριμμάτων μας.
Σήμερα το τοπίο είναι εξαιρετικά απογοητευτικό με το πρόβλημα των σκουπιδιών να διογκώνεται συνεχώς:
Με χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων που απειλούν άμεσα την υγεία μας και οδηγούν πολύτιμα οικοσυστήματα σε κατάρρευση, αλλά συγχρόνως γίνονται η αιτία να απειλείται η χώρα μας με υπέρογκα πρόστιμα, της τάξης των 34.000 ευρώ ανά χώρο για κάθε μέρα συνεχιζόμενης λειτουργίας τους.
Με αδιέξοδες συγκρούσεις μεταξύ τοπικών κοινωνιών και της διοίκησης σε περιπτώσεις όπου επιχειρείται η χωροθέτηση μονάδων διαχείρισης.
Χωρίς να έχουμε ακόμα σχεδιάσει ολοκληρωμένα προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης.
Με την απραξία των δημοτικών αρχών μπροστά στο φόβο του λεγόμενου πολιτικού κόστους.
Με το να προωθούνται λύσεις όπως για παράδειγμα η δεματοποίηση, η καύση απορριμμάτων ή η βιομηχανικού τύπου επεξεργασία τους, που ανεβάζουν σημαντικά το κόστος διαχείρισης προς όφελος λίγων μεγαλοεργολάβων, ενώ συγχρόνως είναι άκρως αναποτελεσματικές και επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία αλλά και τα φυσικά οικοσυστήματα.
Μπροστά στη γενικευμένη αυτή κρίση στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων τονίζουμε ότι λύσεις υπάρχουν και είναι στο χέρι όλων μας να τις πραγματοποιήσουμε! Η λύση όμως σίγουρα δεν είναι να ψάχνουμε διαρκώς που θα βάλουμε τα σκουπίδια μας, με την χωροθέτηση νέων  ΧΥΤΑ ή μονάδων καύσης, ούτε βέβαια να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα με τη λογική «όχι σκουπίδια στην αυλή μου» όπως συχνά, με λάθος τρόπο, αντιμετωπίζεται από τις τοπικές κοινωνίες. Τα σκουπίδια όπου και αν καταλήγουν-ακόμα και σε ένα καλά σχεδιασμένο ΧΥΤΑ ή μια σύγχρονη μονάδα καύσης-  προκαλούν επιβάρυνση στο περιβάλλον και στην κοινωνία και είναι άδικο να επιβάλουμε την ταφή ή καύση τεράστιων ποσοτήτων απορριμμάτων σε περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες περιοχές (π.χ σε παλιά ορυχεία της ΔΕΗ όπως έχει προταθεί τελευταία από κάποιους επιστημονικούς φορείς). Για μας η λύση βρίσκεται στην ανάληψη της ευθύνης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, την κεντρική διοίκηση, την περιφερειακή/τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και τους πολίτες, για να προωθήσουμε μια πολιτική μηδενικών αποβλήτων, να μειώσουμε την ποσότητα των απορριμμάτων μας κατά 80-90% σε ορίζοντα μιας 5ετίας.

Ολοκληρωμένο σχέδιο εναλλακτικής διαχείρισης  (στόχος μηδενικά απόβλητα)

Ενα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης αστικών αποβλήτων, περιλαμβάνει την εφαρμογή προγραμμάτων για τη βελτιστοποίηση του συστήματος συλλογής, τον περιορισμό της παραγωγής αποβλήτων, την διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση των διαχωρισθέντων υλικών, την εφαρμογή συστημάτων μεταφόρτωσης για την αύξηση της οικονομικής αποδοτικότητας του συστήματος, τη χρήση μεθόδων επεξεργασίας με στόχο την ανακύκλωσης ενεργειακή 
αξιοποίηση ή την επαναχρησιμοποίηση των υλικών και τη διάθεση του τελικού υπολείμματος σε σύγχρονους χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
1. Οι πολίτες: Ενεργοί και υπεύθυνοι.
Σημείο κλειδί στην λύση του προβλήματος των απορριμμάτων είναι ο ρόλος του υπεύθυνου πολίτη που αναλαμβάνει την ατομική του ευθύνη δίνοντας βάρος στην πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων, αλλάζοντας τα πρότυπα κατανάλωσης, επιλέγοντας προϊόντα με ελάχιστο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα, στηρίζοντας την επαναχρησιμοποίηση, συμμετέχοντας σε προγράμματα ανακύκλωσης/κομποστοποίησης. Ο υπεύθυνος πολίτης μπορεί κατ’ αρχή να αλλάξει το σπίτι του και τη γειτονιά του σε οικολογική κατεύθυνση κάνοντας καθημερινή συνήθεια καλές πρακτικές όπως η κομποστοποίηση των πράσινων απορριμμάτων του, η μείωση/εξάλειψη της χρήσης επικίνδυνων υλικών ή άλλων προϊόντων με μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα (π.χ πλαστική τσάντα μιας χρήσης) η διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών. Συγχρόνως ως ενεργός πολίτης μπορεί με συλλογική δράση μέσα από την κοινωνία των πολιτών ή πολιτικούς φορείς να ασκεί σε καθημερινή βάση ισχυρή πίεση στη διοίκηση γα να υιοθετηθούν πολιτικές μείωσης των αποβλήτων.
2. Τι περιμένουμε από το δήμο
Να εφαρμόσει με αποτελεσματικό τρόπο ολοκληρωμένα σχέδια εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων.
Η εγκληματική πρακτική της ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων ή/και της ανεξέλεγκτης καύσης, έχει δραματικές επιπτώσεις στην υγεία μας και στο περιβάλλον. Με ευθύνη του Δήμου να κλείσουν και να αποκατασταθούν ΟΛΟΙ οι ΧΑΔΑ στα όρια του Καλλικρατικού Δήμου και βέβαια αυτός της Μαραθόλακκας. Είναι σημαντικό αυτοί οι χώροι να εξυγιανθούν αποτελεσματικά, αλλιώς θα συνεχίσουν να ρυπαίνουν για δεκαετίες με τα παραγόμενα στραγγίσματα/βιοαέριο. Απαραίτητη είναι η μακροπρόθεσμη παρακολούθηση αυτών των χώρων, η παρακολούθηση της ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων νερών, καθώς και ο έλεγχος σε αγροτικά/κτηνοτροφικά προϊόντα που παράγονται στην περιοχή (είναι πιθανή η επιβάρυνση τους με διοξίνες και άλλους τοξικούς ρύπους).
Μια στρατηγική  μείωσης αποβλήτων προϋποθέτει την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας (του ν. 2939/2001) για την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων και των αντίστοιχων προεδρικών διαταγμάτων  για διάφορες κατηγορίες αποβλήτων.
Ο Δήμος Καλαμάτας πρέπει να καταρτίσει και να θέσει άμεσα σε εφαρμογή ολοκληρωμένα σχέδια  εναλλακτικής διαχείρισης με σαφή χρονοδιαγράμματα και δεσμευτικούς ποσοτικούς στόχους μείωσης διαφόρων κατηγοριών αποβλήτων.
Ο Δήμος Καλαμάτας θα πρέπει να εφαρμόσει προγράμματα επαναχρησιμοποίησης/ανακύκλωσης για όλες τις κατηγορίες υλικών για τα οποία υπάρχουν ήδη συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης (ηλεκτρικά/ηλεκτρονικά απόβλητα, παλιά ελαστικά, ορυκτέλαια, μπαταρίες, συσσωρευτές, οχήματα τέλους κύκλου ζωής). Συγχρόνως θα πρέπει, να επεκταθεί η εναλλακτική διαχείριση και για άλλες κατηγορίες υλικών που μέχρι σήμερα καταλήγουν ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον, όπως απόβλητα εκσκαφών, οικοδομών, κατεδαφίσεων (μπάζα), έπιπλα, ρουχισμός, χρησιμοποιημένα/ληγμένα φάρμακα, επικίνδυνα οικιακά απόβλητα, μαγειρικά λάδια, αγροχημικά και οι συσκευασίες τους.
Δυο ρεύματα αποβλήτων που θα πρέπει να διαχειριστούμε κατά προτεραιότητα είναι τα μπάζα και τα βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα.
Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην εναλλακτική διαχείριση των απόβλήτων εκσκαφών, οικοδομών, κατεδαφίσεων (μπάζα), το μεγαλύτερο ρεύμα αποβλήτων που η ανακύκλωση τους θα συνέβαλε σε μεγάλη εξοικονόμηση φυσικών πόρων (π.χ άργιλος, χαλίκι και άμμος που σήμερα λαμβάνονται από ποταμούς με σημαντικές επιπτώσεις).
Τα πράσινα/οργανικά απορρίμματα (αποφάγια και κλαδέματα) αποτελούν το 35-40% του συνολικού όγκου των απορριμμάτων και είναι κυρίως υπεύθυνα για την παραγωγή επικίνδυνων στραγγισμάτων και βιοαερίου στους χώρους ταφής. Για την διαχείριση των οργανικών απορριμμάτων τους ο  Δήμος θα πρέπει να οργανώσει με αποτελεσματικό τρόπο προγράμματα οικιακής και δημοτικής κομποστοποίησης, θέτοντας σαφείς ποσοτικούς στόχους μείωσης, δίνοντας κίνητρα στους δημότες να συμμετέχουν και ενημερώνοντας τους συστηματικά για τα οφέλη της κομποστοποίησης. Για να φανεί η αξία της κομποστοποίησης σημειώνουμε ότι ο ελάχιστος εθνικός στόχος μείωσης αυτών των υλικών και εκτροπής τους από ΧΥΤΑ, που θα πρέπει να επιτευχθεί έως το 2013, είναι 50%! Στην κατεύθυνση αυτή χρειάζεται να αξιοποιηθεί μετά τον εκσυγχρονισμό της η μονάδα μηχανικής διαλογής και κομποστοποίησης που διαθέτει ο Δήμος. Η βιολογική επεξεργασία των απορριμμάτων οδηγεί σε μείωση των εκπομπών που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου σε σύγκριση πάντα με τις εκπομπές που προκαλούνται από ανεπεξέργαστα απορρίμματα. Πιο συγκεκριμένα η αερόβια επεξεργασία των απορριμμάτων είναι δυνατό να μειώσει κατά 95% τις αέριες εκπομπές από τα απορρίμματα πριν αυτά διατεθούν σε ΧΥΤΥ. Τα αποτελέσματα που υπάρχουν μέχρι σήμερα από την κατασκευή ΧΥΤΥ στους οποίους οδηγούνται επεξεργασμένα απορρίμματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
3. Οικονομικά Εργαλεία – Κίνητρα/αντικίνητρα στους πολίτες να μειώσουν τα απορρίμματα τους
Απαραίτητη είναι η εφαρμογή οικονομικών εργαλείων όπως τα συστήματα «πληρώνω όσο πετάω» για να δοθούν ισχυρά κίνητρα στους δημότες να μειώσουν τα απορρίμματα τους αλλά και για μια δικαιότερη κατανομή του συνολικού κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων.
Ο Δήμος θα πρέπει να χρεώνει τους δημότες με βάση την ποσότητα των απορριμμάτων τους που καταλήγουν σε ΧΥΤΥ και σημειώνουμε ότι θεωρούμε θετική την πρωτοβουλία του ΥΠΕΚΑ στην παραπάνω κατεύθυνση. Όμως το μέτρο αυτό δεν είναι αρκετό. Θα πρέπει να προβλεφθεί και η αντίστοιχη εισαγωγή συστημάτων «πληρώνω όσο πετάω» σε επίπεδο νοικοκυριών έτσι ώστε να επιβραβεύεται η υπεύθυνη συμπεριφορά του πολίτη που μειώνει τα απορρίμματα του. Ένα πρόγραμμα «πληρώνω όσο πετάω» έχει ήδη ξεκινήσει στο Δήμο Ελευσίνας, με πολύ θετικά  έως τώρα αποτελέσματα.
Τα παραπάνω μέτρα είναι απαραίτητα και εφικτά. Σίγουρα δεν υπάρχουν εύκολες ή «μαγικές» λύσεις για τα σκουπίδια μας, αλλά η μείωση της παραγωγής τους είναι Μονόδρομος!

Μετά την εφαρμογή των παραπάνω, τα όποια υπολείμματα μπορούν να οδηγούνται σε ΧΥΤΥ. Εκτιμάται ότι οι ποσότητες των υπολειμμάτων θα πρέπει σταδιακά να μειώνονται, οπότε σε βάθος χρόνου η εξάρτηση από ΧΥΤΥ θα είναι μικρή. Από τη διεθνή εμπειρία εκτιμάται ότι σε 10-15 έτη μπορεί να καταλήγει σε ΧΥΤΥ μόνο το 10-15% των σημερινών απορριμμάτων.
Το παραπάνω μοντέλο διαχείρισης μπορεί να χρηματοδοτηθεί: α) από τα σημερινά και μελλοντικά εθνικά συστήματα διαχείρισης και από συνεργαζόμενους με αυτά ιδιώτες, β) από τον ίδιο το Δήμο, γ) από την πολιτεία, και δ) από την Ε.Ε. Όσοι ΟΤΑ στην Ελλάδα έχουν υιοθετήσει έστω και εν μέρει το παραπάνω μοντέλο (π.χ. ο Δήμος Ελευσίνας τα τελευταία 5 χρόνια) ήδη βλέπουν σημαντική μείωση των απορριμμάτων τους και του κόστους διαχείρισής τους ανά τόνο. Από εμπεριστατωμένη διερεύνηση στο σύνολο της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας–Θράκης σχετικά με την εφαρμογή της κομποστοποίησης στην περιφέρεια, προκύπτει ότι το παραπάνω μοντέλο διαχείρισης είναι σημαντικά πιο οικονομικό από άλλα, που αντί να αξιολογήσουν σωστά το ρόλο της ανακύκλωσης, εναλλακτικής διαχείρισης και οικιακής κομποστοποίησης, προτείνουν από κοινού διαχείριση όλων των απορριμμάτων, που συμπεριλαμβάνει και θερμική αξιοποίηση.
Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (ΟΕΑ), η Greenpeace, το WWF και το Δίκτυο Μεσόγειος SOS, με βάση την εθνική και διεθνή εμπειρία υλοποίησης ανάλογων προγραμμάτων, εκτίμησαν το κόστος υλοποίησης αυτής της πολιτικής. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά αν η λύση που προτείνουμε εφαρμοζόταν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, υπολογίζονται το κόστος επένδυσης, οι νέες θέσεις εργασίας σταθερής απασχόλησης, που δημιουργούνται, και η πιθανή και λογική κατανομή των πηγών για την χρηματοδότηση. Από το εκτιμώμενο κόστος αξίζει να αναφερθεί ότι με συνολική αξιοποίηση οικονομικών πόρων της τάξης των 275 εκατ. € ετησίως (189 εκατ. €/έτος δημόσιοι πόροι και 86 εκατ. €/έτος ιδιωτικοί πόροι) μπορούμε σε μια 5ετία να δρομολογήσουμε ολοκληρωμένες και περιβαλλοντικά και κοινωνικά αποδεκτές λύσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων μας, δημιουργώντας ταυτόχρονα περίπου 11.000 νέες θέσεις απασχόλησης σταθερής απασχόλησης για το σύνολο της ηπειρωτικής Ελλάδας. Κατ’ αναλογία εκτιμώνται τα μεγέθη για το Δήμο Καλαμάτας.

Προτεινόμενες άμεσες ενέργειες για το Δήμο Καλαμάτας

1. Συγκρότηση και επαναλειτουργία της διαπαραταξιακής επιτροπής του Δήμου για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Η επιτροπή θα παρακολουθεί την πορεία του προγράμματος και θα εισηγείται στα όργανα του Δήμου.
2. Συνεργασία με επιστήμονες και όλους τους φορείς, συλλόγους, οργανώσεις και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, που δραστηριοποιούνται στο θέμα των απορριμμάτων.
3. Αξιολόγηση της λειτουργίας του προγράμματος της ανακύκλωσης στο Δήμο με βάση στοιχεία. Επανασχεδιασμός της διάταξης των μπλε κάδων, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες. Τοποθέτηση και επέκταση του συστήματος συλλογής σε νέα σημεία για την κάλυψη όλης της έκτασης του Καλλικρατικού Δήμου.
4. Εναρξη της διαλογής στην πηγή των οργανικών και βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων με τοποθέτηση διακριτών (π.χ. πορτοκαλί) κάδων κατά προτεραιότητα σε επιχειρήσεις εστίασης, τουριστικές μονάδες και σε επιλεγμένη περιοχή της πόλης πιλοτικά στην αρχή και επέκταση στη συνέχεια βάσει χρονοδιαγράμματος.     
5. Δημιουργία και προβολή σημείων ενίσχυσης της ανακύκλωσης στις γειτονιές. Τέτοια σημεία μπορούν να είναι τα μικρά παντοπωλεία ή τα καταστήματα ψιλικών που θα συμβάλλονται με το Δήμο για την υποδοχή ορισμένων ανακυκλώσιμων υλικών. Μπορεί να συγκεντρώνουν π.χ. τηγανέλαια, μπαταρίες, λαμπτήρες κ.λπ. που στη συνέχεια θα τα περισυλλέγει ο Δήμος. Στα καταστήματα αυτά μπορούν να δίνονται κίνητρα όπως έκπτωση δημοτικών τελών ή ειδική προβολή, βάσει επίτευξης στόχων. Έτσι ενισχύονται ταυτόχρονα οι τοπικές αγορές και το πρόγραμμα ανακύκλωσης.
6. Λειτουργία της μονάδας κομποστοποίησης (ΜΟΛΑΚ) ως μονάδας υποδοχής και επεξεργασίας μόνο των οργανικών και βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων για παραγωγή κομπόστ που θα χρησιμοποιείται για αποκατάσταση της Μαραθόλακκας και άλλων χωματερών, και ως εδαφοβελτιωτικό. Αποκλείεται η αποθήκευση αποβλήτων σε υπαίθριους χώρους της μονάδας. Επίσης επιβάλλεται η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. Η σωστή λειτουργία της μονάδας με αυτό τον τρόπο δεν επιβαρύνει περιβαλλοντικά την περιοχή.
7. Για τη διασφάλιση του ελέγχου της σωστής λειτουργίας των μονάδων διαχείρισης αποβλήτων (ΜΟΛΑΚ, ΚΔΑΥ, βιολογικός) να υπογραφεί σύμβαση με ανεξάρτητο φορέα (τεχνικό επιμελητήριο ή διαπιστευμένο φορέα ελέγχου) ο οποίος θα αναλάβει να κάνει μετρήσεις και να παρακολουθεί συνεχώς τη λειτουργία των μονάδων και να συντάσσει εξαμηνιαία έκθεση που θα δίνει στη δημοσιότητα.
8. Προώθηση με ενημέρωση και παροχή κινήτρων της οικιακής κομποστοποίησης οργανικών και βιοδιασπώμενων στην περιφέρεια της πόλης και στα χωριά.
9. Ειδικός σχεδιασμός  προγράμματος συλλογής και ανακύκλωσης για τα αγροχημικά υλικά και τις συσκευασίες τους στις αγροτικές περιοχές του διευρυμένου καλλικρατικού Δήμου.
10. Σχεδιασμός διαδικασίας συλλογής ληγμένων φαρμάκων από τα φαρμακεία και μολυσματικών υλικών από τα μικροβιολογικά ιατρεία και κλινικές.
11. Εγκατάσταση θραυστήρα για υλικά κατεδαφίσεων άχρηστα οικοδομικά υλικά, έπιπλα κ.λ.π. για τη θραύση και προώθηση είτε προς επαναχρησιμοποίηση είτε για αποκατάσταση χωματερών και παλιών λατομείων. 
12. Προβολή και επιβράβευση από το Δήμο καλών πρακτικών και πρωτοβουλιών από τους δημότες και τις επιχειρήσεις. Θέσπιση κινήτρων και αντικινήτρων με στόχο  την προώθηση καλών πρακτικών.
13. Ενημέρωση των δημοτών πόρτα – πόρτα για την ανακύκλωση συσκευασιών (μπλε
κάδοι), προμήθεια ειδικής τσάντας στα νοικοκυριά που δεν έχει δοθεί. Ειδική ενημέρωση για τα υπόλοιπα ρεύματα ανακύκλωσης (μπαταρίες, ηλεκτρικές συσκευές, μελανοδοχεία, ορυκτέλαια κ.λ.π.), που λειτουργούν στο Δήμο μας, τον τρόπο και τα σημεία συλλογής.
14. Ευαισθητοποίηση των δημοτών με εκστρατεία ενημέρωσης- πληροφόρησης μέσα
από τα Μ.Μ.Ε.(τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, ενημερωτικές εκπομπές, συζητήσεις κ.λ.π.) καθώς και ανοιχτές εκδηλώσεις, δράσεις, ημερίδες)
15. Ειδικό πρόγραμμα ευαισθητοποίησης και συμμετοχής στο πρόγραμμα της ανακύκλωσης και κομποστοποίησης των επαγγελματιών ( π.χ. ξενοδοχειακές μονάδες, χώροι εστίασης κ.λ.π.)
16. Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των δημοτικών τελών με βάση την αρχή «ο ρθπαίνων πληρώνει». Να σταματήσουμε να πληρώνουμε δημοτικά τέλη ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας μας, και αυτά να συνδεθούν με την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγουμε, ώστε να ισχύσει η αρχή της «ανταποδοτικότητας» και να καταστούμε όλοι περιβαλλοντικά περισσότερο υπεύθυνοι δημότες, που θα συμμετέχουμε στην ανακύκλωση και κομποστοποίηση για να μειώσουμε και τα δημοτικά μας τέλη. Με την ίδια λογική να εφαρμοστεί διαφορετικός τρόπος υπολογισμού των δημοτικών τελών για τις επιχειρήσεις.
17. Δημιουργία ομάδας εθελοντών, που θα στηρίζουν το παραπάνω έργο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Η υλοποίηση της πρότασής μας προϋποθέτει την πλήρη και υπεύθυνη ενημέρωση των δημοτών ώστε να υπάρξει η συστράτευση όλων για τον κοινό σκοπό που είναι η βελτίωση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής όλων μας. Με την υλοποίηση της πρότασης η κοινωνία μας επιδεικνύει υπεύθυνη στάση απέναντι στο μέλλον των παιδιών της. Δεν πετάει το μπαλάκι σε άλλους φορείς, περιοχές ή ύποπτα επιχειρηματικά συμφέροντα.  Επιλέγει να διαχειριστεί ή ίδια και να μετατρέψει ένα «πρόβλημα» σε ευκαιρία αειφορικής και βιώσιμης ανάπτυξης. Δημιουργεί θέσεις εργασίας και δίνει ευκαιρίες για ανάπτυξη υγιούς επιχειρηματικότητας στα πλαίσια του συνολικού σχεδίου. Σε βάθος χρόνου μπορεί να βοηθήσει στα οικονομικά του ίδιου του Δήμου και να αποβεί σε παράγοντα ισόρροπης ανάπτυξης της περιοχής.
Καλούμε το Δήμο Καλαμάτας να κινηθεί προς την κατεύθυνση αυτή και τους συνδημότες μας να απαιτήσουμε και να συμβάλλουμε όλοι μαζί για τη διαχείριση των απορριμμάτων με τρόπο υπεύθυνο απέναντι στο περιβάλλον και στις επόμενες γενιές.