Οι γονείς σχεδόν πάντα είναι ανήσυχοι και προβληματισμένοι, και θέτουν ένα σωρό ερωτήματα και σκέψεις που αφορούν αυτή την απόφαση. Τις περισσότερες φορές συμπεριφερόμαστε (οι γονείς) έχοντας ξεχάσει ότι υπήρξαμε και εμείς παιδιά. Αυτό που θέλω να θυμηθούμε είναι ότι το παιδί πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, όχι για να "μορφωθεί", αλλά για να παίξει. Το παιδί, αγαπημένοι γονείς, είναι φτιαγμένο για να παίζει και να μαθαίνει από το παιχνίδι και τη σχέση του με τα άλλα παιδιά. Με τον τρόπο αυτό γίνεται δημιουργικό.
Τα ερωτήματα που καθημερινά θέτουν οι γονείς στο ιατρείο είναι πολλά. Θα προσπαθήσω, λοιπόν, να προτείνω λύσεις ή να κατευθύνω τη σκέψη σας ώστε να βρείτε την καλύτερη δική σας λύση.
Αυτό που θέλω να ξεκαθαρίσουμε είναι ότι δεν υπάρχει απόλυτα σωστό ή απόλυτα λάθος. Υπάρχει το δικό μας σωστό, με βάση την ανατροφή μας, την οικονομική μας κατάσταση, τις συνθήκες δουλειάς μας, τις αντοχές μας και τις εμπειρίες μας.
Οποια λύση όμως και αν ακολουθήσετε, θα πρέπει να τη στηρίξετε με σταθερότητα, ώστε να αποβεί η καλύτερη για το παιδί σας. Συχνά οι γονείς έχουν μια αμφιθυμία για την απόφασή τους - και στην πρώτη δυσκολία παλινδρομούν, με συνήθως αρνητικό αποτέλεσμα για το παιδί.
Τα συχνότερα ερωτήματα είναι τα εξής:
1. Είναι καλύτερα να πάω το παιδί μου στον παιδικό σταθμό ή να παραμείνει στο σπίτι;
Πολλές φορές το ερώτημα αυτό δεν έχει θέση, γιατί οι συνθήκες της οικογένειας (εργασιακές, οικονομικές, ανυπαρξία βοήθειας) κάνουν τη λύση του σταθμού μοναδική. Αν όμως υπάρχουν οι παραπάνω βοήθειες θα σας έλεγα ότι το παιδί μέχρι την ηλικία των 3 ετών είναι καλύτερα να κάθεται στο σπίτι.
Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά προτιμούν την ατομική ενασχόληση μαζί τους. Προτιμούν το χώρο τους και το σεβασμό στις δικές τους ανάγκες και ρυθμούς. Οσο για το παιχνίδι με τα άλλα παιδιά, τις πιο πολλές φορές τους είναι αδιάφορο γιατί το παιδί δεν ξέρει ακόμα να συνεργάζεται και να μοιράζεται.
Μετά τα 3 χρόνια το παιδί είναι έτοιμο να παρακολουθήσει το πρόγραμμα του παιδικού σταθμού. Βοηθιέται στο να αποκτήσει με δομημένο τρόπο γνώσεις και να αναπτύξει νοητικές δεξιότητες.
2. Πόσο συχνά θα μου αρρωσταίνει;
Οι αρρώστιες δυστυχώς είναι μια πραγματικότητα. Σε όποια ηλικία και αν αρχίσει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, το παιδί θα αρρωσταίνει συχνά για τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο. Οι μύξες και ο βήχας θα του κάνουν παρέα για πολύ καιρό...
Αυτό γίνεται γιατί το παιδί με το να εκτίθεται σε ιούς και μικρόβια χτίζει την άμυνά του - και μόνο έτσι δεν θα αρρωσταίνει συχνά μετά. Είναι λοιπόν απαραίτητο να γίνει αυτό, για να είναι ένα παιδί γερό. Το να μεγαλώσει σε γυάλινη προστασία δε το βοηθάει.
Ετσι, μη φοβάστε τις συχνές λοιμώξεις, γιατί ουσιαστικά είναι προστασία· εκτός και αν ο παιδίατρος σας, γνωρίζοντας πιθανές ιδιαιτερότητες του παιδιού σας, έχει άλλη γνώμη.
3. Μήπως η καθημερινότητα του παιδικού σταθμού κουράσει το παιδί μου;
Είναι πολύ σημαντικό για τους γονείς να νιώθουν εμπιστοσύνη στο χώρο όπου το παιδί τους θα κάνει τα πρώτα του βήματα για την αυτονόμησή του.
Η γνωριμία των γονιών με τη μελλοντική παιδαγωγό του παιδιού τους και η δυνατότητα να της εκφράσουν απορίες σχετικά με τις δραστηριότητες και τις μεθόδους που ακολουθούνται, μπορεί να ανακουφίσει αυτές τις αγωνίες, καθώς το "άγνωστο" θα μετατραπεί πλέον σε κάτι πιο γνώριμο και οικείο.
4. Τι να κάνω αν κλαίει καθημερινά και δε θέλει να πάει στο παιδικό σταθμό
Πολλές φορέα τα παιδιά αντιδρούν όταν αφήνουν το χώρο του σπιτιού τους, όπου έχουν τη κεντρική θέση, και πάνε σε άλλο περιβάλλον: Κλαίνε, παραπονιούνται ότι είναι άρρωστα, επίσης μπορεί να παλινδρομήσουν σε ήδη κεκτημένα (π.χ ενούρηση).
Τις περισσότερες φορές, οι συμπεριφορές αυτές αποτελούν φυσιολογική αντίδραση του παιδιού στην αλλαγή. Μπορεί μ αυτό τον τρόπο να δοκιμάζουν τα όρια τα δικά τους και των γονέων τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι συμπεριφορές που μπορούν να αντιμετωπιστούν. Με ήρεμη φωνή, απλά λόγια, να τους εξηγήσουμε τους λόγους για τους οποίους πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο, και να παραμείνουμε σταθεροί σε αυτό.
Παράλληλα είναι σημαντικό να έχουμε καλή συνεργασία με τη δασκάλα του παιδιού.
Σε περίπτωση που οι αντιδράσεις του παιδιού ή η άρνησή του να πάει σχολείο παρατείνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι καλό να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό. Το να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό δεν είναι ένδειξη αδυναμίας ή αποτυχίας: Αντίθετα, είναι ένδειξη θέλησης και επιθυμίας να φροντίσουμε το παιδί μας με τον καλύτερο τρόπο.
5. Τι θα τρώει το παιδί μου;
Σχεδόν όλοι οι παιδικοί σταθμοί πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια για μια ισορροπημένη και θρεπτική διατροφή. Ρωτήστε πόσο συχνά τρώνε τα παιδιά όσπρια, αν τους προσφέρονται φρέσκα φρούτα, αν επιτρέπονται τα γλυκά, αν δίνεται δεύτερο πιάτο όταν τα παιδιά ζητήσουν. Τι στρατηγική ακολουθείται με τα παιδιά που δυσκολεύονται στο φαγητό, και ποιες ώρες γευματίζουν.
Αυτές τις πρώτες ημέρες προσπαθήστε να είστε ευέλικτοι και υπομονετικοί. Σκεφθείτε πόσες άλλες "πρώτες φορές" θα αντιμετωπίσει το παιδί σας. Οσο καλύτερα προσαρμοστεί αυτή την πρώτη φορά, τόσο πιο εύκολες θα είναι οι επόμενες.
Να θυμάστε ότι δεν είναι δυνατόν να "φτιάξουμε" εμείς τα πάντα για τα παιδιά μας. Εμείς αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους δώσουμε τα κατάλληλα εργαλεία, να τα προετοιμάσουμε, και κυρίως να τα εμπιστευτούμε. Η επιτυχία τους εξαρτάται και από τα ίδια.
Καλή αρχή!
Ευάγγελος Μιχαήλ
Παιδίατρος
Πύλος