1 Πώς θα χαρακτηρίζατε το εκπαιδευτικό σύστημα σήμερα;

«Τα εκπαιδευτικά συστήματα ανταποκρίνονται στις κοινωνίες εντός των οποίων λειτουργούν. Οι κοινωνίες σήμερα είναι ιεραρχικές, ταξικές, ανταγωνιστικές, με ρόλους κατανεμημένους και αποβλέπουν στο ιδιωτικό κέρδος. Αυτό αντανακλάται και στον τρόπο που εκπαιδεύονται τα παιδιά μας. Διαχωρισμός της θεωρίας από την πράξη, ανταγωνισμός για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, καλλιέργεια του ατομισμού, κ.λπ. Τα προβλήματα που εντοπίζουμε στην εκπαίδευση σήμερα, έχουν τις ρίζες τους στην κοινωνική μας οργάνωση».

2 Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει σε αυτό; 

«Αν είχα τη δυνατότητα, θα εργαζόμουν προς την κατεύθυνση ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θα βοηθούσε τους μαθητές να αναπτύξουν τη συνείδηση της ελευθερίας, να αναγνωρίζουν τις αυταρχικές καταστάσεις, να κοιτούν κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων, να κατανοούν το βαθύτερο νόημα, τις αιτίες, το κοινωνικό πλαίσιο, την ιδεολογία και τις συνέπειες οποιασδήποτε πράξης, γεγονότος ή διαδικασίας».

3 Προσφέρει το σχολείο τα απαραίτητα εφόδια στους μαθητές για την ζωή και το μέλλον τους;

«Για "το ζειν", τα προσφέρει - με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν δουλειές. Για το "ευ ζειν", όχι. Οσον αφορά το μέλλον, επειδή τα πράγματα αλλάζουν με γρήγορο ρυθμό, πρέπει κάποιος να ενημερώνεται συνεχώς και να είναι ευέλικτος - με την προϋπόθεση πάλι ότι υπάρχουν δουλειές, αλλά και μέλλον».

4 Ποια η γνώμη σας για τον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;

«Αυτός ο τρόπος έχει καθορίσει υπόγεια τη λειτουργία του λυκείου και έχει δημιουργήσει μια ιδιότυπη αμάθεια. Μαθητές που γράφουν εικοσάρια στις πανελλήνιες, δεν μπορούν να επιλύσουν απλά προβλήματα που δεν περιλαμβάνονται στον τυποποιημένο τρόπο προετοιμασίας τους».

5 Οι υποδομές των σχολικών κτηρίων είναι τέτοιες που να κάνουν την διδασκαλία άνετη;

«Εξαρτάται από τον εκπαιδευτικό. Κάποιος μπορεί να νιώθει άνετα με μια κιμωλία και ένα πίνακα. Εγώ αισθάνομαι ότι χρειάζομαι και άλλα πράγματα για να ευχαριστηθώ το μάθημά μου. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι υπάρχουν και σχολεία που δεν έχουν πετρέλαιο».

6 Γιατί υπάρχει παραπαιδεία;

«Εχει επικρατήσει η άποψη ότι ένα "χαρτί" από το πανεπιστήμιο είναι απαραίτητο εφόδιο. Οι "καλές" θέσεις όμως είναι λίγες, άρα υπάρχει ανταγωνισμός ο οποίος απαιτεί σκληρή προετοιμασία. Το προηγούμενο συνδυάζεται και με την οικονομική άνοδο της μεσαίας τάξης τις τελευταίες δεκαετίες».

7 Υπάρχει τρόπος να εκλείψει η παραπαιδεία;

«Παραπαιδεία υπάρχει σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα λίγο παραπάνω. Στις βόρειες χώρες π.χ. Σουηδία, Φιλανδία όπου η ανεργία είναι χαμηλή και το δίχτυ κοινωνικής προστασίας κρατάει ακόμα, η παραπαιδεία δεν είναι εξαπλωμένη πολύ».

8 Υπάρχουν εμφανείς συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην σχολική κοινότητα;

«Βεβαίως. Υπάρχουν ελλείψεις εκπαιδευτικών, περιορισμός δαπανών που αγγίζει τα όρια αδυναμίας λειτουργίας των σχολείων. Το φρικτότερο όλων, είναι ο υποσιτισμός των μαθητών. Ξανάρχισαν τα μαθητικά συσσίτια. Και έπονται και άλλα…».

9 Εχετε εντοπίσει ζητήματα υποσιτισμού σε μαθητές;

«Ευτυχώς όχι στη δική μας περιοχή».

10 Καθηγητές με συνεχείς περικοπές στους μισθούς είναι το ίδιο αποδοτικοί;

«Δεν έχω καταλάβει κάτι τέτοιο ακόμα. Ομως η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τέτοια μέτρα οδηγούν σύντομα τους εκπαιδευτικούς σε έλλειψη ενδιαφέροντος για εργασία και τάση φυγής από το επάγγελμα».

11 Χρειάζεται αξιολόγηση των καθηγητών κατά τακτά χρονικά διαστήματα;

«Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, πρέπει πρώτα να απαντήσουμε σε άλλα ερωτήματα: Τι είδους εκπαίδευση θέλουμε; Τι είδους αξιολόγηση είναι κατάλληλη για την εκπαίδευση; Είναι πολύ μεγάλο ζήτημα, που χρειάζεται ηρεμία και νηφαλιότητα, που δεν υπάρχουν σήμερα στην εκπαίδευση».

12 Πώς κρίνετε την διαδικασία αξιολόγησης που σχεδιάζει το υπουργείο;

«Δεν είναι για την καλυτέρευση της εκπαίδευσης, αλλά για τη μείωση της δημόσιας εκπαίδευσης στα πλαίσια της λογικής του μικρού και φτηνού κράτους. Είναι στα πλαίσια του νεοφιλελεύθερου μετασχηματισμού που επιχειρείται σήμερα στην Ελλάδα».

13 Το «μάθε παιδί μου γράμματα» ισχύει και σήμερα ή έχουν αλλάξει τα δεδομένα;

«Συχνά οι μαθητές μου απευθύνουν το αγωνιώδες ερώτημα "γιατί να διαβάσω δάσκαλε;", και ντρέπομαι γιατί δεν έχω μια πειστική απάντηση. Ισως έχει έρθει η ώρα να προβληματιστούμε για τη δομή, τη λειτουργία και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης».

14 Τι προβλήματα αντιμετωπίζει ο κλάδος των καθηγητών σήμερα;

«Τα οικονομικά προβλήματα είναι κυρίαρχα. Πολλές φορές πληρώνω από την τσέπη μου για να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις των μαθημάτων μου. Επειτα, υπάρχει και η έλλειψη επιμόρφωσης. Γίνονται βέβαια πολλές επιμορφώσεις, αλλά πρέπει πάλι να πληρώσεις από την τσέπη σου για να συμμετάσχεις».

15 Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με τα συνδικαλιστικά;

«Οι άνθρωποι οργανώνονται και αγωνίζονται για να προωθήσουν τα κοινά τους συμφέροντα. Η ιδέα αυτή σήμερα, για συγκεκριμένους λόγους, δεν τυγχάνει μεγάλης εκτίμησης από την πλειοψηφία του κόσμου. Πρέπει να επαναφέρουμε τα αυτονόητα».

16 Τι χρειάζεται για ένα καλύτερο μέλλον;

«Αν σκεφτούμε την ερώτηση από την πανανθρώπινη σκοπιά, χρειαζόμαστε ειρήνη, υγεία, καλή εργασία και ποιότητα ζωής».

17 Είναι και θέμα παιδείας που φτάσαμε σε αυτή την οικονομική κρίση;

«Οχι, η οικονομική κρίση είναι παγκόσμια και ανεξάρτητη από την παιδεία των λαών. Εχει να κάνει με τη δομή του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Τώρα, αν εμείς υποφέρουμε περισσότερο από τους άλλους, αυτό έχει να κάνει με τις πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ελλάδα».

18 Μπορεί αυτή η κρίση να γίνει αφετηρία για κάτι καλύτερο και υπό ποιες προϋποθέσεις;

«Η ιστορία πάντα δίνει διδάγματα, αρκεί να θελήσουμε να τα αξιοποιήσουμε. Λίγο δύσκολο βέβαια, γιατί έχουμε συνηθίσει να ενεργούμε με βάση το στενό ατομικό συμφέρον μας και όχι να βλέπουμε και το δικό μας συμφέρον μέσα από τη βελτίωση της κοινωνίας».

19 Υπάρχει αλληλεγγύη στην σημερινή εποχή;

«Υπάρχουν ψήγματα αλληλεγγύης σε ορισμένους χώρους. Το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας δε νιώθει αλληλέγγυο. Αν ένιωθε, θα μπορούσαν να καλυτερέψουν πολλά πράγματα».

20 Τι συμβουλή δίνετε στους μαθητές σας;

«Να ανοίξουν τους ορίζοντές τους, να κοιτούν κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων, να μην υποκύπτουν στις εύκολες λύσεις, να μη συμμετέχουν σε αγέλες και να έχουν αισιοδοξία».

Ο Παντελής Μπαζάνος έχει σπουδάσει Χημεία και ασχολείται με τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (αρχικά σε φροντιστήρια και κατόπιν στα δημόσια σχολεία) από το 1985. Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας, έχει  επιμορφωθεί σε διάφορους τομείς (Η/Υ, περιβαλλοντική εκπαίδευση, ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση), έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, έχει λάβει μέρος ως εισηγητής σε εκπαιδευτικά συνέδρια και έχει βραβευτεί σε εκπαιδευτικούς διαγωνισμούς. Είναι παντρ