Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η συγχώνευση με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ή ένα ενδεχόμενο «Ομοσπονδιακό» (ή «συνομοσπονδιακό») ΑΕΙ Πελοποννήσου.

Χαρακτηρίζει "βαριά κληρονομιά" ότι αναφορικά με τα τριτοβάθμια ιδρύματα κατά το παρελθόν "η ίδρυση, ο κατακερματισμός, η δομή και η στελέχωση υπάκουαν συχνά σε κομματικές και τοπικές σκοπιμότητες και σε συντεχνιακές αγκυλώσεις".

Αναφέρεται στην ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του ιδρύματος, υπογραμμίζει ότι "ειδικά η ακαδημαϊκή κοινότητα δεν πρέπει να αφήσει το πάνω χέρι στους ιδιοτελείς αρνητές και απόντες εκ συστήματος. Και, εντός του νέου θεσμικού πλαισίου οφείλει να τακτοποιήσει τα του οίκου της" και μεταξύ άλλων σχολιάζει πως στο σχέδιο "Αθηνά" επικράτησε "πελατειακή λογική".

Οπως λέει, "με το νέο πρόεδρο (πρύτανη) καθηγητή κ. Βελισσαρίου μιλάμε την ίδια γλώσσα. Απομένει να μετρήσουμε την καλή χημεία σε όρους αποτελεσματικότητας" και παρατηρεί πως μεταξύ των στόχων είναι "να αξιοποιηθεί ορθώς το προσωπικό πέρα από κομματικά ή προσωπικά κίνητρα και την ισοπεδωτική «συναδελφική αλληλεγγύη», (...) να δεσμευθούν όλοι για ενεργό παρουσία και υψηλής ποιότητας έργο, να ενδυναμωθεί η εξωστρέφεια...".

- Πόσο αποτελεσματικό είναι το νέο μοντέλο διοίκησης του ΤΕΙ, στο οποίο συμμετέχετε;

"Κατά τη γνώμη μου, είναι νωρίς ακόμη να αξιολογήσουμε το νέο μοντέλο διοίκησης. Τα ΑΕΙ το εφαρμόζουν με διαφορετικές ταχύτητες και σε μερικά δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί οι διαδικασίες εκλογής των νέων οργάνων. Στο ΤΕΙ Πελοποννήσου (Καλαμάτας ως τώρα) η εξέλιξη ήταν ομαλή, χάρη στην προηγούμενη διοίκηση του καθηγητή κ. Κανάκη. Οι αλλαγές (συγκρότηση και εκλογή των νέων οργάνων) πραγματοποιήθηκαν εντός του 2012.

Αυτά από τυπική άποψη. Γιατί, ήλθαν στην επιφάνεια πολλά προβλήματα. Μερικά οφείλονται στις ασάφειες και στη ρευστότητα του νομικού πλαισίου. Υπενθυμίζω ότι ο νόμος άλλαξε το καλοκαίρι του 2012 και το 2013, ενώ, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, ετοιμάζεται νέα τροποποίηση. Σημειώστε ακόμη ότι η νομοτεχνική επεξεργασία των προεδρικών διαταγμάτων για το σχέδιο "Αθηνά" συνεχίζεται με αποτέλεσμα να αλλάζει συνεχώς (και αδιαφανώς) το περιεχόμενό τους. Συνολικά το θεσμικό πλαίσιο είναι ρευστό και βαρύνεται από πολλές αβεβαιότητες. Αυτά βέβαια δεν βοηθούν τη νέα διοίκηση, ούτε τα ακαδημαϊκά όργανα να σχεδιάσουν μακροπρόθεσμα.

Αλλά πέραν τούτων υπάρχουν και ουσιαστικά προβλήματα. Σε κάθε ίδρυμα είχαν διαμορφωθεί εσωτερικές ισορροπίες και δίκτυα εξουσίας ή έστω επιρροής, τα οποία ενεργοποιούνταν σε σειρά ολόκληρη ζητημάτων επιλογής στελεχών, διαχείρισης πόρων, λογοδοσίας. Αναπόφευκτα, το νέο μοντέλο, που έφερε τρίτους στα ιδρύματα σε θέσεις εποπτείας και ελέγχου των οικονομικών, γίνεται αντιληπτό ως απειλή. Ετσι εξηγούνται οι εντάσεις σε πολλά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ ανάμεσα σε πρυτανικές αρχές και νέα συμβούλια και ανάμεσα σε ιδρύματα και πολιτική ηγεσία!

Επομένως το τελικό αποτέλεσμα των αλλαγών θα κριθεί από πολλά πράγματα. Το σπουδαιότερο: Πώς θα λειτουργήσουν τα ιδρύματα στο νέο θεσμικό πλαίσιο συνολικά. Η επιτυχία εξαρτάται όχι μόνον από νόμους, αλλά και από αλλαγές σε νοοτροπίες και συμπεριφορές όλων των εμπλεκομένων. Ειδικά η ακαδημαϊκή κοινότητα δεν πρέπει να αφήσει το πάνω χέρι στους ιδιοτελείς αρνητές και απόντες εκ συστήματος. Και, εντός του νέου θεσμικού πλαισίου οφείλει να τακτοποιήσει τα του οίκου της".

- Πώς βλέπετε το μέλλον των τεχνολογικών ιδρυμάτων;

"Νομίζω ότι η μεγάλη πρόκληση είναι να αποσαφηνισθεί η ταυτότητα και η θέση τους στην ιεραρχία και στη γενικότερη δομή της παιδείας. Διατυπώνω το πρόβλημα όσο το δυνατόν ηπιότερα. Τα ΤΕΙ ξεκίνησαν ως ΚΑΤΕΕ, δηλαδή ανώτερη τεχνική και επαγγελματική παιδεία για να εκπαιδεύσουν μεσαία στελέχη που είχε τότε ανάγκη η αναπτυσσόμενη ελληνική οικονομία. Στη συνέχεια όμως εκδηλώθηκε η τάση μεταμόρφωσής τους σε κανονικά πανεπιστήμια. Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν έχει επιτευχθεί έως τώρα. Τα ΤΕΙ αντιμετωπίζονται συχνά ως ΑΕΙ δεύτερης κατηγορίας. Για μερικά αυτό είναι άδικο. Τα ΤΕΙ όπως και τα Πανεπιστήμια της χώρας υποφέρουν περισσότερο ή λιγότερο από τις συνήθεις παθογένειες που σημάδεψαν τη μεταπολίτευση. Με άλλα λόγια, η ίδρυση, ο κατακερματισμός, η δομή και η στελέχωση υπάκουαν συχνά σε κομματικές και τοπικές σκοπιμότητες και σε συντεχνιακές αγκυλώσεις. Αυτή είναι βαριά κληρονομιά.

Ομως ο νόμος 2009/2011 δίνει στα ΤΕΙ νέες ευκαιρίες για να έλθουν πιο κοντά στα Πανεπιστήμια, π.χ. να οργανώνουν μεταπτυχιακά προγράμματα και να χορηγούν διδακτορικά διπλώματα. Αναπόφευκτα, έτσι, τίθενται τα ερωτήματα πόσα ανώτατα ιδρύματα χρειάζεται η χώρα, ποια ακριβώς πρέπει να είναι η ταυτότητα του καθενός και τι ειδικεύσεις απαιτεί η ανάπτυξη. Αυτά δεν έχουν ακόμη απαντηθεί και πολύ φοβάμαι ότι δύσκολα θα απαντηθούν στο μέλλον αν κρίνω από την πελατειακή λογική που επικράτησε στο σχέδιο "Αθηνά".

Το μοντέλο ΤΕΙ-Πανεπιστήμια φαίνεται να μοιάζει με αντίστοιχα μοντέλα προηγμένων κρατών της Δύσης (π.χ. της Γερμανίας), αλλά εφαρμόζεται εδώ σε δυσμενείς συνθήκες: Η ελληνική οικονομία ειδικεύθηκε τις περασμένες δεκαετίες σε τομείς έντασης εργασίας ανειδίκευτης ή χαμηλής ειδίκευσης. Ταυτόχρονα, η παιδεία μας γενικότερα προσανατόλιζε τους νέους προς τακτοποίηση εντός του ευρύτερου δημόσιου τομέα με ασαφείς όρους. Οι έννοιες της εξωστρέφειας, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας είχαν σχεδόν εξοβελισθεί αν και βέβαια δεν έλειψαν οι νησίδες ποιότητας!".

- Ποιες είναι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει κατά την άποψή σας να γίνουν στο χώρο της εκπαίδευσης;

"Η απάντηση προκύπτει από τα προηγούμενα. Πρέπει να επανεξετασθεί ο «χάρτης» της ανωτάτης παιδείας – ο αριθμός των ΑΕΙ, η διασπορά τους στο χώρο που δημιουργεί θνησιγενή τμήματα, ο αριθμός των εισερχομένων σε αυτά (αφού δεν κάνουν όλοι για την ανωτάτη παιδεία), ενδεχομένως οι διαδικασίες στελέχωσης και αξιολόγησης, η αποσαφήνιση του ρόλου της τεχνολογικής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, οι διαδικασίες λογοδοσίας των μελών ΔΕΠ κλπ. Αυτός ήταν εν μέρει και ο αρχικός στόχος του νόμου και του σχεδίου "Αθηνά", άλλο αν καθ’ οδόν το σχέδιο αλλοιώθηκε.

Πιθανόν, επίσης, θα πρέπει να επανεξετασθεί το μοντέλο της δυαρχίας που καθιερώθηκε το 2011 (πρόεδρος συμβουλίου-πρύτανης ή πρόεδρος ΤΕΙ). Αλλωστε η δυαρχία προέκυψε από έναν ιδιότυπο συμβιβασμό με πολλές ασάφειες λόγω συνταγματικών περιορισμών, ενώ η επιτυχία της προϋποθέτει μια κουλτούρα συνεργασίας και εμπιστοσύνης στη βάση κοινά αποδεκτών αρχών. Πάντως, στο ΤΕΙ Πελοποννήσου η συνεργασία των δύο «αρχών» είναι σχεδόν υποδειγματική και αυτό έχει να κάνει περισσότερο με τα πρόσωπα παρά με τους τυπικούς κανόνες. Με τον νέο πρόεδρο (πρύτανη) καθηγητή κ. Βελισσαρίου μιλάμε την ίδια γλώσσα. Απομένει να μετρήσουμε την καλή χημεία σε όρους αποτελεσματικότητας.

 Οπως και σε άλλες περιπτώσεις, δεν αρκούν μεταρρυθμίσεις μέσω νόμων. Αυτές πρέπει να συνοδεύονται από την εσωτερική ανανέωση των ιδρυμάτων. Στην τεχνολογική πτυχή της ανωτάτης παιδείας, δηλαδή στα ΤΕΙ θα μπορούσα να φαντασθώ περισσότερες συνέργειες μεταξύ των Τμημάτων (π.χ. Τεχνολογίας Γεωπονίας, Διοίκησης Επιχειρήσεων και Πληροφορικής), προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών ορισμένων σχολών και κατευθύνσεων ώστε να έλθουν, όπου αυτό χρειάζεται, πιο κοντά στην οικονομική πραγματικότητα καθώς και προσφορά εξειδικευμένων μεταπτυχιακών προγραμμάτων.

Κατά τη γνώμη μου πάντοτε, κάποιοι στόχοι θα μπορούσαν να επιτευχθούν με την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Ενα παράδειγμα: Στο ΤΕΙ Πελοποννήσου έχουμε σημαντική τεχνογνωσία σε ζητήματα φυτικής παραγωγής και μεταποίησης γεωργικών προϊόντων. Εχουμε επίσης τους εκπαιδευόμενους και τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και εργαστήρια. Θα μπορούσαν να βρεθούν και εξωτερικοί πόροι. Αν συνδέονταν όλα αυτά «επιχειρηματικά» - υποδομές, τεχνογνωσία και εκπαιδευόμενοι - σε ένα κοινό σκοπό, την παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων, θα αντλούσαν οφέλη όλοι: Το Ιδρυμα θα είχε πρόσθετους πόρους σε μια εποχή λιτότητας, η τεχνογνωσία θα έβρισκε άμεση εφαρμογή και πολλοί εκπαιδευόμενοι θα έρχονταν σε επαφή με την πραγματική οικονομία αξιοποιώντας τις γνώσεις τους. Μάλιστα στις δραστηριότητες αυτές θα μπορούσαν να εμπλακούν πρακτικά και φοιτητές οικονομικών-διοικητικών κατευθύνσεων, δηλαδή, σχεδόν ολόκληρο το ΤΕΙ. Προηγούμενο υπάρχει και μόνον οι δικές μας αδράνειες μας θα μας εμποδίσουν να το εξετάσουμε".

- Πόσο μπορεί να συμβάλλει η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ανάκαμψη της οικονομίας;

"Πολύ, αν προετοιμάζει στελέχη για την οικονομία και το κράτος, προικίζοντάς τα με τα εργαλεία της εκάστοτε ειδίκευσης και με τις ικανότητες που απαιτεί από αυτά η ανάπτυξη – την ικανότητα να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και ρίσκο, να επικοινωνούν δημιουργικά με άλλους (και με ξένους, κατέχοντας μια τουλάχιστον γλώσσα), να συνεργάζονται, να μαθαίνουν συνεχώς (η διά βίου μάθηση είναι ένας τομέας όπου τα ΤΕΙ μπορούν να προσφέρουν πολλά), να μη τα περιμένουν όλα από το πατερναλιστικό-πελατειακό κράτος που έτσι ή αλλιώς μας τέλειωσε. Φυσικά πρέπει να γίνουν σημαντικές αλλαγές και μάλιστα εναντίον όλων εκείνων που υπερασπίζονται υπάρχουσες δομές.

Αλλά, σπεύδω να προσθέσω ότι οι αναπτυξιακές επιπτώσεις δεν είναι άμεσες. Ουσιαστικά, για σοβαρή παιδεία (και ανωτάτη παιδεία) μπορούμε να μιλάμε μόνον αν έχουμε υπόψη ένα πρότυπο διατηρήσιμης ανάπτυξης. Αυτό μας δείχνει και η εμπειρία άλλων μικρών χωρών όπως η Φινλανδία. Με τη σειρά της, η διατηρήσιμη ανάπτυξη συνυφαίνεται με εξωστρέφεια, συνεχή αλλαγή και αναβάθμιση διαδικασιών παραγωγής καθώς και τελικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ολα αυτά χρειάζονται το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.

Επίσης, υπάρχει και η αντίστροφη σχέση: Η αξιοποίηση της γνώσης και των ανθρώπων της εξαρτάται από την ανάπτυξη. Αν αποτύχουμε να επαναφέρουμε την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, τότε η παιδεία θα ετοιμάζει ένα ανθρώπινο δυναμικό για μετανάστευση".

Σύνδεση ΤΕΙ με αγορά

- Κατά πόσο είναι σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς τα γνωστικά αντικείμενα του ΤΕΙ Πελοποννήσου;

"Γενικά, εκτιμώ ότι σε σημαντικό βαθμό τα γνωστικά αντικείμενα του ΤΕΙ ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς (αρκεί αυτή να ανακάμψει…). Πάντως, ορισμένες ειδικότητες θα μπορούσαν να τροποποιηθούν, άλλες να προστεθούν. Στο Ιδρυμα έχουμε συζητήσει διάφορες δυνατότητες. Π.χ. η καθιέρωση μιας κατεύθυνσης ειδίκευσης με αντικείμενο «υγεία και μεσογειακή διατροφή» θα έδινε ευκαιρίες συνεργασίας με άλλους φορείς όπως το Ιδρυμα Μανιατάκη, και θα συνεισέφερε στην ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού της περιφέρειας και, ειδικά, της Μεσσηνίας. Επίσης, η γεωργική πληροφορική (agro-informatics) θα εμπλούτιζε τους φοιτητές με νέες ικανότητες και θα άνοιγε νέες προοπτικές στην αγορά εργασίας. Αλλα προγράμματα π.χ. εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που ήδη προετοιμάζονται θα καλύψουν αμεσότερες ανάγκες".

- Ποια είναι τα επόμενα βήματα της διοίκησης όσον αφορά στη διεκδίκηση της μόνιμης παραμονής του Τμήματος Λογοθεραπείας;

"Απλά, θα επιμείνουμε να παραμείνει. Δεν είναι συντεχνιακό το ζήτημα. Εκτιμώ, ότι στο τμήμα αυτό έχει γίνει εξαιρετική δουλειά από εκπαιδευτική άποψη και ότι προσφέρει πολλά στην τοπική κοινωνία. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν ταιριάζει στο γενικότερο προφίλ του Ιδρύματος, όμως αυτό δεν είναι ακριβές και πάντως το τμήμα ήταν μια σημαντική γέφυρα με την κοινωνία, έχει καλές υποδομές και αφοσιωμένο προσωπικό. Η απόφαση του υπουργείου να το καταργήσει ήταν κακή από πλευράς διαδικασίας (δεν μας άκουσε) και ουσίας".

- Χρειάζεται νέα τμήματα το ΤΕΙ Πελοποννήσου;

"Προς το παρόν, η σχετική συζήτηση θα ήταν ένδειξη ανεδαφικότητας. Ο λόγος είναι ότι «δεν υπάρχουν λεφτά»! Αυτό που προέχει τώρα είναι να επανεξετασθούν τα προγράμματα σπουδών ή να προταθούν νέα στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης και να διορθωθούν τα λάθη του νόμου (ιδιαίτερα όσον αφορά την πρώην Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας). Σχεδιάζεται επίσης η οργάνωση μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να μεταφερθεί το Τμήμα Τεχνολογιών Πληροφορικής από τη Σπάρτη στην έδρα του της Καλαμάτας για να προσαρμοσθεί στις ανάγκες του ιδρύματος, να επιτευχθούν οι αναγκαίες συνέργειες με άλλα τμήματα και να εξοικονομηθούν πόροι. Εδώ προσφέρονται πολλές δυνατότητες π.χ. να ενταχθεί στη Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας και να αναπτύξει ειδικεύσεις τύπου agro-informatics ή να ενταχθεί στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων. Για το θέμα αυτό θα περιμένουμε τις απαντήσεις των σχολών.

Συνοπτικά, προέχει τώρα η συγκέντρωση δυνάμεων και η μετεξέλιξη των υπαρχόντων τμημάτων και προγραμμάτων σπουδών. Περαιτέρω αλλαγές μπορούν να προταθούν στο πλαίσιο μιας αναδιάταξης των δυνάμεων της ανωτάτης παιδείας στην περιφέρεια της Πελοποννήσου που θα πρέπει να συζητηθεί με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου".

- Ποιες κινήσεις σχεδιάζονται αναφορικά με την περαιτέρω σύνδεση της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας με την τοπική παραγωγή;

"Το ερώτημα της σύνδεσης του ΤΕΙ με την περιφερειακή οικονομία είναι σημαντικό για όλες τις σχολές του Ιδρύματος και για την ισόρροπη ανάπτυξή του. Το ΤΕΙ Πελοποννήσου δεν είναι, ούτε φιλοδοξεί να είναι μονοθεματικό, γιατί τότε δεν θα είναι βιώσιμο και κάποια στιγμή θα καταργηθεί, πράγμα που πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους. Στο ζήτημα αυτό δεν χωρούν αντιπαλότητες. Ούτε η Μεσσηνία και η Νότια Πελοπόννησος ειδικεύoνται μόνο στη γεωργική παραγωγή. Οπως γνωρίζετε, ο τομέας των υπηρεσιών εμφανίζει μια αξιοσημείωτη δυναμική. Αν το ΤΕΙ Πελοποννήσου στηρίζεται σε πολλούς γνωσιακούς πυλώνες θα έχει επίσης και περισσότερες ευκαιρίες για δημιουργική εξωστρέφεια.

Σήμερα τρέχουν διάφορα προγράμματα που συνδέουν το ΤΕΙ με την οικονομία της περιοχής. Γίνονται ημερίδες ενημέρωσης των παραγωγών, οργανώνονται προγράμματα διά βίου μάθησης για τους γεωργούς (π.χ. υδροπονίας) και προετοιμάζονται αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (on line) για θέματα δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Ταυτόχρονα προωθούνται διάφορα σχήματα συνεργασίας με τον Δήμο Καλαμάτας και την υποπεριφέρεια Μεσσηνίας. Η πρακτική άσκηση φοιτητών του Τμήματος Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας βοηθά το Νοσοκομείο Καλαμάτας κλπ. Αλλά και ως άτομα καθηγητές του ιδρύματος προσφέρουν υπηρεσίες στην τοπική οικονομία.

Κατά κανόνα οι πρωτοβουλίες αυτές έχουν ειδικό χαρακτήρα. Ομως το ΤΕΙ πρέπει να έχει παρουσία και στα γενικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, π.χ. ζητήματα οικονομικών προοπτικών, μεταρρυθμίσεων, δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης, ανεργίας. Στα θέματα αυτά βλέπω δυνατότητες συνεργασίας με τοπικούς φορείς και με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Αλλωστε στελέχη της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας (χρησιμοποιώ τους παλαιούς τίτλους ώσπου να εκδοθεί το Π.Δ.) έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν στην ενημέρωση των πολιτών μετά λόγου γνώσεως, ενώ συνεργάζονται με το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών Επιστημών στο πεδίο των θεσμών της σύγχρονης Ελλάδας".

- Ποια θεωρείτε μεγαλύτερη επίπτωση του σχεδίου "Αθηνά" για το ΤΕΙ Πελοποννήσου;

"Κάπως συνοπτικά: Δεν δημιούργησε μια σταθερή δομή. Πρώτον, η κατάργηση του Τμήματος Λογοθεραπείας αποδυνάμωσε το ίδρυμα και την προσφορά του στην κοινωνία. Δεύτερον, στην (πρώην) Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας καθιέρωσε μια τουλάχιστον περίεργη δομή που θα δούμε αν κάνει τα τμήματά της πιο ελκυστικά. Π.χ. μετονομάζει καινοφανώς τμήματα σε κατευθύνσεις σπουδών. Προσωπικά, δεν αντιλαμβάνομαι τη λογική των επιλογών που έγιναν -και δεν νομίζω ότι οι αποφάσεις προήλθαν από κάποιες αποσαφηνισμένες αρχές.

Νομίζω, ακόμη, ότι οι άτυπες διαδικασίες που επηρέασαν το σχέδιο "Αθηνά", υπέσκαψαν ουσιαστικά τον ρόλο των ίδιων των θεσμών, τους οποίους καθιέρωσε η Πολιτεία. Π.χ. σύμφωνα με τους νόμους που προώθησε ο ίδιος υπουργός, το Συμβούλιο του Ιδρύματος σχεδιάζει τη στρατηγική, εγκρίνει τον προϋπολογισμό και εποπτεύει γενικά τη λειτουργία και τις δραστηριότητες του Ιδρύματος. Αποστείλαμε τις προτάσεις μας έγκαιρα. Λογικά θα έπρεπε η ηγεσία του υπουργείου να είχε επικοινωνήσει μαζί μας. Αυτό δεν συνέβη, με αποτέλεσμα η διαδικασία «διαβούλευσης» να κυριαρχηθεί από πάσης φύσης περιπτωσιακές παρεμβάσεις σχετικών και ασχέτων. Με τον τρόπο αυτό, ο υπουργός μας έστειλε το μήνυμα ότι ανέλαβε ο ίδιος τα ζητήματα στρατηγικής. Φυσικά θα αξιολογήσουμε τη στάση του αυτή ώστε να καθορίσουμε τη δική μας στο μέλλον".

Το όραμα για το ΤΕΙ Πελοποννήσου

- Ποιο είναι το όραμά σας για το ΤΕΙ Πελοποννήσου;

"Αυτό είναι το μείζον ερώτημα. Πράγματι, εκτιμώ ότι το ΤΕΙ Πελοποννήσου πρέπει να διαμορφώσει ένα πλαίσιο μέσο-και μακροπρόθεσμων στόχων. Δεν είχαμε έως τώρα αυτή τη δυνατότητα καθώς έπρεπε να διευθετούμε επείγοντα ζητήματα, π.χ. πώς θα αποφύγουμε τα χειρότερα με το σχέδιο "Αθηνά" και να αντιμετωπίσουμε τις αμφισβητήσεις των αρμοδιοτήτων μας κατά τη μεταβατική περίοδο του 2012. Στο μεταξύ κάνουμε κάποια βήματα. Πάντως, εκτιμούμε ότι το όραμα θα προκύψει μέσα από συλλογικές διαδικασίες. Οι άξονες όμως στους οποίους πρέπει να κινηθούμε είναι σαφείς: ποιότητα, εξωστρέφεια, επιχειρηματικότητα, επικοινωνία.

Συναφώς, εκκρεμεί αυτό που σε άλλη ευκαιρία ονόμασα «εσωτερική ατζέντα». Μετά την πρόοδο που σημειώθηκε στο ΤΕΙ Καλαμάτας τα τελευταία χρόνια -το ίδρυμα βελτίωσε δραστικά τις κτιριακές υποδομές του, διαθέτει σύγχρονα εργαστήρια, μια εξαιρετική και αναπτυσσόμενη βιβλιοθήκη κ.α.- το προσωπικό του ΤΕΙ πρέπει να απαντήσει στο κεντρικό ερώτημα τι Ιδρυμα θέλει τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επανεξετάσει σειρά ολόκληρη ζητημάτων. Οι στόχοι: Να αξιοποιηθεί ορθώς το προσωπικό πέρα από κομματικά ή προσωπικά κίνητρα και την ισοπεδωτική «συναδελφική αλληλεγγύη», να προσαρμοσθούν ταχύτερα τα προγράμματα σπουδών σε μεταβαλλόμενες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, να βελτιωθούν οι διαδικασίες ελέγχου της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, να δεσμευθούν όλοι για ενεργό παρουσία και υψηλής ποιότητας έργο, να ενδυναμωθεί η εξωστρέφεια κλπ.

Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η εσωτερική ατζέντα. Πρέπει να υλοποιηθεί σε ομολογουμένως δυσμενείς γενικότερες οικονομικές συνθήκες. Το κύριο βάρος και την ευθύνη για όλα αυτά έχει τυπικά και ουσιαστικά το ακαδημαϊκό προσωπικό του Ιδρύματος. Το νέο Συμβούλιο, με εξαίρεση τον προϋπολογισμό, προσφέρει ερεθίσματα και ιδέες.

Προσθέτω ότι έθεσα στα μέλη ΔΕΠ και στα ακαδημαϊκά όργανα του ιδρύματος το ίδιο ερώτημα και αναμένω τις απαντήσεις. Νομίζω ότι πρέπει επειγόντως να αποσαφηνισθεί η θέση μας στον χάρτη της ανωτάτης παιδείας στην Περιφέρεια της Πελοποννήσου, δεδομένου ότι από διάφορες πηγές προκύπτει ότι το υπουργείο ετοιμάζει νέες αλλαγές. Η γενική κατεύθυνση θα είναι πιθανόν να μειωθεί ο αριθμός των ΑΕΙ. Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε ως ΤΕΙ Πελοποννήσου να εξετάσουμε τα εξής («σενάρια»):

(α) Πώς θα θέλαμε να εξελιχθεί το Ιδρυμα αν διατηρήσει τη σημερινή θέση και αυτονομία του («τροποποιημένο status quo).

(β) Συγχώνευση με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (ΠΠ).

(γ) «Ομοσπονδιακό» (ή «συνομοσπονδιακό») ΑΕΙ Πελοποννήσου είτε σύμφωνα με το «γαλλικό» σύστημα, είτε κατά το πρότυπο που προτάθηκε (και φαίνεται ότι αποσύρθηκε) για τη Δυτική Μακεδονία.

(δ) Συμφωνία πολυεπίπεδης συνεργασίας με το ΠΠ.

Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να συζητήσουμε και με το ΠΠ μόλις ολοκληρωθούν οι εσωτερικές του διεργασίες (εκλογή πρύτανη κ.ά.). Σημειώνω τέλος, ότι στο Συμβούλιο του ΤΕΙ Πελοποννήσου έχει γίνει ήδη αρκετή προεργασία στα θέματα αυτά".

- Μπορεί το ΤΕΙ να είναι ανταγωνιστικό έναντι άλλων ιδρυμάτων της χώρας μας;

"Εξαρτάται. Με ποια θέλετε να το συγκρίνω; Πάντως, υπενθυμίζω όσα μόλις είπα για την εσωτερική ατζέντα και τις δομικές αλλαγές".

- Υπάρχουν συνεργασίες με ιδρύματα του εξωτερικού. Πώς προχωρούν αυτές και κατά πόσο είναι δυνατό να προσελκύσουμε μέσω αυτών των συνεργασιών εκπαιδευτικούς και φοιτητές από άλλες χώρες;

"Ναι, έχουν ήδη δρομολογηθεί. Οι συνεργασίες με ιδρύματα του εξωτερικού θα αναπτυχθούν περισσότερο. Υπάρχει ενδιαφέρον για «εξαγωγή υπηρεσιών» μέσω αυτοχρηματοδοτούμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων μας. Εως το τέλος του 2013 θα έχουμε καλύτερη εικόνα. Αυτές οι δραστηριότητες όμως δεν μπορούν να αποκοπούν από άλλες που χαρακτηρίζουν εξωστρεφή ιδρύματα: Τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα στα οποία απαιτείται η συνεργασία ιδρυμάτων από διαφορετικές χώρες, ενεργό συμμετοχή σε συνέδρια για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας που διεξάγεται στο ΤΕΙ και όχι ως ακροατές, ανταλλαγές που ανοίγουν δρόμους και προοπτικές. Λέγοντας αυτά, επέστρεψα στην εσωτερική ατζέντα ή, αν θέλετε, στις δικές μας δεσμεύσεις παρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες. Σε άλλη διατύπωση, παλεύουμε να αποφύγουμε την απογοήτευση και την παραίτηση".