O Δήμος Καλαμάτας, μετά από πρόσκληση της ομάδας RE:THINK, έχει προχωρήσει από το 2011 σε αποσπασματική συνεργασία με την ομάδα για τη δημιουργία και εξέλιξη του Δικτύου Συνοικιακής Κομποστοποίησης Καλαμάτας, το οποίο μέχρι στιγμής έχει εξαπλωθεί σε 37 σημεία στην πόλη και αποτελείται από 60 συνοικιακούς κομποστοποιητές.
Στόχος του Δικτύου είναι η μείωση των παραγόμενων φυτικών οργανικών απορριμμάτων του δήμου μέσω της χρήσης συνοικιακών κομποστοποιητών διαχειρίσιμων από ομάδες πολιτών, συλλογικούς φορείς, αλλά φυσικά και από τις υπηρεσίες του Δήμου Καλαμάτας. Η διαδικασία αυτή γίνεται μέσω της φυσικής κομποστοποίησης, όπου και αποδομούνται τα φυτικά οργανικά υπολείμματα, μέσα σε διάστημα 6 μηνών. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η παραγωγή οργανικού χούμου, δηλαδή κομπόστ για χρήση τόσο από τους πολίτες που κάνουν χρήση όσο φυσικά και από τον ίδιο τον Δήμο Καλαμάτας.
Για να γίνει όμως σωστά και αποτελεσματικά αυτή η διαδικασία σε δημόσιο χώρο θέλει:
Α. Τη χρήση ενδεδειγμένου ξύλινου κομποστοποιητή για να διευκολυνθεί η αερόβια διαδικασία κομποστοποίησης και όχι σωρούς κομποστοποίησης, καθώς ο έλεγχός τους στον δημόσιο χώρο, καθίσταται πιο δύσκολος και μη αποτελεσματικός. (Επιπλέον στην Καλαμάτα έχουμε πλέον το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα να έχουμε τους δικούς μας κομποστοποιητές, δηλαδή τον κομποστοποιητή RE:THINK, ο οποίος και κατασκευάζεται με όρους κοινωνικής οικονομίας, ενισχύοντας την τοπική οικονομία, από εντόπιο ξύλο, χωρίς χημικές προσθήκες, με διάρκεια λειτουργίας 5 χρόνια, με δυνατότητα απορρόφησης οργανικού υλικού έως και 14 τόνους ετησίως και πιστοποιητικό ευρεσιτεχνίας από τον ΟΒΙ).
Β. Τη συνεχή ανατροφοδότηση των κουτιών κομποστοποίησης με προδιαλεγμένο φυτικό οργανικό υλικό από την ομάδα κατοίκων ή τον φορέα που έχει αναλάβει το κάθε σημείο συνοικιακής κομποστοποίησης, όπως επίσης και συνεργασία με την ομάδα για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων ή ακόμα και για τη βελτίωση του σημείου κομποστοποίησης. (Για αυτό και οργανώναμε και συνεχίζουμε να οργανώνουμε ενημερωτικά εργαστήρια εκπαίδευσης πάνω στη φυσική κομποστοποίηση, όπως επίσης και πάνω στη χρήση του παραγόμενου κομπόστ).
Γ. Τη συνεχή επιμέλεια του σημείου κομποστοποίησης από την ομάδα κατοίκων ή τον φορέα. (Γνωρίζοντας ότι αυτή η διαδικασία θέλει χρόνο και επιμονή, προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να βοηθούμε επικουρικά, όπου χρειάζεται και φυσικά όταν υπάρχει πλαίσιο συγκεκριμένης συνεργασίας με τον δήμο να μεγιστοποιούμε τα αποτελέσματα του Δικτύου).
Από την αρχή της συνεργασίας μας με τον Δήμο Καλαμάτας το 2011 υπήρχε το σαφές και λογικό αίτημα της τοποθέτησης ξύλινων κομποστοποιητών στους 2 μεγάλους δημόσιους χώρους πρασίνου, το Ανατολικό Κέντρο Καλαμάτας (Τέντα) και το Πάρκο ΟΣΕ Καλαμάτας, των οποίων την επιμέλεια θα είχε, όπως ήταν και λογικό, η Υπηρεσία Πρασίνου Καλαμάτας. Ομως διάφοροι παράγοντες μας έδειχναν ότι αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο για την υπηρεσία και έτσι εμείς, επιδεικνύοντας μια θετική στάση, δεν ήρθαμε σε αντιπαράθεση, αλλά προσπαθήσαμε να βρούμε εκ των υστέρων χρήστες για τους συγκεκριμένους κομποστοποιητές. Ξέρουμε ότι για να πάει καλά ένας συνοικιακός κομποστοποιητής χρειάζεται να υπάρχει ανάληψη ευθύνης από συγκεκριμένη ομάδα κατοίκων ἠ φορέα. Ετσι στο Ανατολικό Κέντρο συνδεθήκαμε με το ΚΕΦΙΑΠ Καλαμάτας, με τον Ορειβατικό Σύλλογο Καλαμάτας, όπως επίσης και με ανθρώπους που είχαν αιτηθεί κήπο από τον Δήμο Καλαμάτας και μετά από δική τους αίτηση τοποθετούσαμε διαδοχικά κομποστοποιητές, ανάλογα με τη ζήτηση και φυσικά τη δυνατότητα συνεργασίας με τον Δήμο Καλαμάτας. Μείνανε εκτός 4 κομποστοποιητές, για τους οποίους καλό θα ήταν η Υπηρεσία Πρασίνου να ξαναδιερευνήσει τη δυνατότητα επιμέλειας, σε συνεργασία με πιθανούς χρήστες.
Οσον αφορά το Πάρκο ΟΣΕ Καλαμάτας, ενώ τυπικά και πάλι είχε η Υπηρεσία Πρασίνου την επιμέλεια, παρουσιάστηκαν εξωτερικές δυσκολίες και έτσι προσπαθήσαμε να βρούμε στοιχεία χρήσης από συγκεκριμένο κόσμο, τα οποία και σταδιακά αυξάνονταν. Ομως η διαδοχική ελλειμματική επικοινωνία με άλλες υπηρεσίες του δήμου είχε ως αποτέλεσμα να κλείσει η πρόσβαση στους 2 βόρειους κομποστοποιητές του πάρκου, ένας να καταστραφεί ολοσχερώς, ένας να μεταφερθεί αλλά να μην χρησιμοποιείται από τις Υπηρεσίες Πρασίνου για την κομποστοποίηση του φυτικού υλικού που συλλέγει ο δἠμος, ακριβώς δίπλα από τον κομποστοποιητή, ενώ οι 2 νότιοι κομποστοποιητές να καταστραφούν ολοσχερώς από την έλλειψη συντήρησης. Η εξάμηνη συνεργασία που κάναμε το 2014, όπως και η χρήση τους από μια ιδιαίτερα δυναμική ομάδα πολιτών παρέτεινε τη λειτουργία τους, αλλά χρειάζεται και η επιμέλεια του φορέα που τους έχει αναλάβει.
Ο Δήμος Καλαμάτας αν θέλει να παραμείνει πρωτοπόρος στο έργο που κάνει, σκόπιμο είναι να μην ακυρώσει την επένδυση που έχει κάνει και η οποία του έχει αποφέρει πίσω μέχρι στιγμής πάνω από 400 τόνους οργανικού χώματος, εντελώς δωρεάν και ανυπολόγιστο εκπαιδευτικό, κοινωνικό και επικοινωνιακό όφελος.
Ετσι στην πρόθεσή του να δημιουργήσει ξεχωριστά σημεία κομποστοποίησης, αντιπροτείνουμε το πάγιο αίτημά μας για:
Α. Τη μεγιστοποίηση της χρήσης του Δικτύου Συνοικιακής Κομποστοποίησης από το σύνολο των υπηρεσιών του και φυσικά την ανάπτυξή του, εφόσον υπάρχει ανάγκη.
Β. Τη δημιουργία 4 σημείων στους δημόσιους χώρους πρασίνου της πόλης, (δηλαδή Πάρκο ΟΣΕ Καλαμάτας, Ανατολικό Κέντρο, Δυτικό Κέντρο και Φυτώριο) για τη συλλογή των κλαδεμάτων τόσο των πολιτών όσο και των χώρων πρασίνου του δήμου. Τα ξυλώδη φυτικά μέρη αναλόγως τον όγκο τους, χρειάζονται πρώτα να θρυμματιστούν και μετά να χρησιμοποιηθούν σαν οργανικό υλικό. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνεται στον υπάρχοντα χώρο της πρώην ΜΟΛΑΚ και το θρύμμα να χρησιμοποιείται αντί για χώμα στο υπάρχον Δίκτυο Συνοικιακής Κομποστοποίησης, καθώς χρειάζεται να υπάρχει συνεχώς απαιτούμενη ποσότητα χώματος ή θρύμματος από φυσικό ξύλο για την επικάλυψη των υλικών. Επιπλέον χρήσιμο για την αποτελεσματικότητα του έργου άρα και της επένδυσής του είναι να αναδεικνύει τόσο τα οφέλη όσο και τον τρόπο λειτουργίας του Δικτύου Συνοικιακής Κομποστοποίησης, μέσα από τις επικοινωνιακές δομές που έχει -καθώς το έργο αυτό ωφελεί πρωτίστως το σύνολο του Δήμου Καλαμάτας.
Τέλος χρειάζεται άμεσα να συνδέσει τις υπηρεσίες του με το Δίκτυο Συνοικιακής Κομποστοποίησης και να φροντίζει να έχει άμεση σχέση με τον ΕΛΓΟ «Δήμητρα», που είναι ο πλέον αδειοδοτημένος και κατάλληλος επιστημονικός οργανισμός για την πιστοποίηση του παραγόμενου κομπόστ.
Τα επόμενα βήματά μας
Μέχρι στιγμής και από αρχές Δεκεμβρίου 2016 έχει ήδη γίνει επιμέλεια στο 1/3 του συνόλου του Δικτύου καθώς και 4 εκπαιδευτικά εργαστήρια κομποστοποίησης και παρουσιάσεις για τα οφέλη και τον τρόπο λειτουργίας σε σχολεία και φορείς της πόλης μας.
Οσον αφορά το Πάρκο ΟΣΕ Καλαμάτας αρχικά θα αντικαταστήσουμε σε πρώτη φάση τους κομποστοποιητές στη νότια πλευρά του πάρκου, καλώντας τον δήμο να προχωρήσει και στη δημιουργία σημείου για την τοποθέτηση των κλαδιών, δίπλα στους κομποστοποιητές, καθώς θεωρούμε ότι είναι αρκετά κατάλληλος χώρος για τον συνδυασμό των δύο λειτουργιών. Τα υπόλοιπα σημεία κομποστοποίησης θα μεταφερθούν σε σχολεία που έχουν κάνει ήδη αίτηση για υιοθέτηση και επιμέλεια συνοικιακού κομποστοποιητή.
Οσον αφορά το Ανατολικό Κέντρο (Τέντα) καλούμε τον δήμο να δημιουργήσει σημείο για την τοποθέτηση των κλαδιών, δίπλα στους κομποστοποιητές στην νοτιοανατολική πλευρά του νοτιοανατολικού κέντρου, όπου και τώρα ατύπως γίνεται αυτή η διαδικασία και φυσικά η Υπηρεσία Πρασίνου να αναλάβει την επιμέλειά τους. Ενώ για τους άλλους 2, αν δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική τους λειτουργία θα προχωρήσουμε σε αντικατάσταση και μεταφορά τους σε γειτονιές της Καλαμάτας που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον.
Τέλος όσον αφορά τη λειτουργία του Δικτύου Συνοικιακής Κομποστοποίησης εντός των δημοτικών κήπων Καλαμάτας, θεωρούμε ότι έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα, παρόλες τις δύσκολες συνθήκες, καθώς οι άνθρωποι που έχουν αναλάβει και λειτουργούν τους κήπους είναι οι ίδιοι που έχουν αναλάβει και τους κομποστοποιητές. Καλό λοιπόν είναι ο Δήμος Καλαμάτας να ενισχύσει αυτήν τη σχέση και να μην την αποπροσανατολίζει, χωρίς λόγο.
Το ζήτημα της κοινωνικής διαχείρισης των απορριμμάτων και ιδιαίτερα της αυτοδιαχείρισης των οργανικών μας απορριμμάτων αποτελεί κομβικής σημασίας όχι μόνο για την τοπική μας οικονομία αλλά και για την ποιότητα της καθημερινότητάς μας.
Σε ένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον, όπου διαλύεται η τοπική οικονομία και η επιχειρηματικότητα, το να πετυχαίνουμε ως κοινωνία να αυτοδιαχειριζόμαστε το οργανικό μας υπόλειμμα, συνεργατικά, με οικονομικό τρόπο, χωρίς τη χρήση εκδόχων και παράγοντας για ιδία χρήση ένα προϊόν, το οποίο υπό άλλες συνθήκες θα το αγοράζαμε ακριβά, δημιουργεί συνθήκες οικονομικής αυτάρκειας και βάσεις για μια πραγματικά βιώσιμη κοινωνία. Και στο πλαίσιο της υπάρχουσας συνεργασίας μας καλούμε τον Δήμο Καλαμάτας να στηρίξει αυτήν την οπτική και λογική.
Αυτήν τη στιγμή σε μια Ευρώπη που καταρρέει και με ζητούμενο την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας, δεν υπάρχει δομημένο Δίκτυο Συνοικιακής Κομποστοποίησης που να στηρίζεται στην αυτοδιάθεση των πολιτών να διαχειριστούν σε δημόσιο χώρο τα οργανικά τους υπολείμματα για ιδία χρήση. Και αυτό το στοιχείο αποτελεί την επιτομή της κοινωνικής οικονομίας, ένα πλεονέκτημα που ο Δήμος Καλαμάτας χρήσιμο είναι να προβάλει και να αναπτύξει.
RE:THINK KOIN.Σ.ΕΠ
