Σοβαρά προβληματισμένους για το μέλλον της καλλιέργειας βρίσκει τους Μεσσήνιους πατατοπαραγωγούς το τέλος της φετινής καλλιεργητικής χρονιάς. Ενα προϊόν που άλλες εποχές έδινε ένα καλό εισόδημα στους παραγωγούς, τα τελευταία χρόνια αποτελεί ένα άλυτο πρόβλημα.
Ηδη η πρώιμη ανοιξιάτικη πατάτα της Μεσσηνίας ξεκίνησε πριν το Πάσχα με μειωμένη παραγωγή και χαμηλές αποδόσεις λόγω βροχοπτώσεων, η δε τιμή συμπιέστηκε στα 35 λεπτά το κιλό, σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το παρελθόν που ξεκινούσε από τα 50-55 λεπτά το κιλό.
Η πολύ αρνητική εικόνα οφείλεται σε τρεις βασικούς παράγοντες:
• Οι ανεξέλεγκτες εισαγωγές πατάτας κυρίως από Αίγυπτο, Κύπρο και Γαλλία. Συγκεκριμένα το 2017 εισήχθηκαν 85.000 τόνοι από την Αίγυπτο, ποσότητες υπερδιπλάσιες του 2016 που εισήχθηκαν 46.000 τόνοι. Ενώ μόνο το Μάρτιο φέτος εισήχθηκαν 33.000 τόνοι πατάτα από Αίγυπτο και 40.000 τόνοι από Κύπρο.
• Τα σημαντικά αποθέματα της φθινοπωρινής παραγωγής 2017, που καθυστέρησε η συγκομιδή λόγω βροχοπτώσεων, και την εμφάνιση στην αγορά μαζί με την ανοιξιάτικη πατάτα 2018 στις περιοχές Νευροκοπίου, Ηλείας κ.λπ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη συμπίεση της τιμής.
• Οι καιρικές συνθήκες δεν βοήθησαν την καλλιέργεια, γιατί λόγω των βροχοπτώσεων η αρχική πρώιμη συγκομιδή συνοδεύτηκε από μειωμένες αποδόσεις.
Κανείς βέβαια την εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν ισχυρίζεται ότι μπορεί να απαγορευτούν οι εισαγωγές πατάτας, εκείνο όμως που είναι απαραίτητο είναι η τήρηση της ιχνηλασιμότητας, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό ΕΚ 178/2002.
Επίσης είναι υποχρεωτική η σήμανση που προβλέπεται από τον Κανονισμό 1580/2007. Πρέπει δηλαδή οι ενδείξεις σήμανσης επί της συσκευασίας να αναγράφουν μεταξύ των άλλων: την χώρα καταγωγής, την ποικιλία, την ποιοτική κατηγορία, το όνομα και τον κωδικό συσκευασίας.
Οφείλω να τονίσω πως η ιχνηλασιμότητα σχετίζεται αφενός με την ασφάλεια των τροφίμων και την προάσπιση της ποιότητας, αφετέρου αποτρέπει τις «ελληνοποιήσεις» και τα παράνομα «βαφτίσια» που δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό, συμπιέζουν τις τιμές παραγωγού και εξαπατούν τον καταναλωτή.
Απαιτείται συνεπώς συστηματικός και μεθοδικός έλεγχος για την ισότιμη λειτουργία της αγοράς, προστασία του καταναλωτή και προάσπιση των συμφερόντων του παραγωγού.
Τέλος, προκειμένου να σταματήσει η φθίνουσα πορεία της καλλιεργούμενης έκτασης στη Μεσσηνία, οφείλoυν η κυβέρνηση και η Περιφέρεια Πελοποννήσου όπως αξιοποιήσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής, με συγκεκριμένα μέτρα:
• Μείωση του κόστους παραγωγής σε συνδυασμό με μείωση των τιμών στις εισροές και ταυτόχρονα την ορθολογική διαχείρισή τους.
• Σύσταση Ομάδας Παραγωγών (Ο.Π.) που θα παρεμβαίνει τόσο στην παραγωγική διαδικασία όσο και στη διακίνηση και εμπορία του προϊόντος. Ηδη στην Ευρώπη (Γερμανία, Γαλλία) οι μεγάλοι παραγωγοί πατάτας υπογράφουν συμβόλαια με εταιρείες σε υψηλές τιμές και το υπόλοιπο της παραγωγής το πουλάνε σε τιμές κάτω του κόστους (μέχρι 6 λεπτά το κιλό, γεγονός που αρκετές χρονιές έχει τεράστιες επιπτώσεις στις πρώιμες ανοιξιάτικες πατάτες).
• Εντατικοί και συστηματικοί έλεγχοι από την Πολιτεία για την τήρηση της ιχνηλασιμότητας και αποτροπή του αθέμιτου ανταγωνισμού με παράνομες «ελληνοποιήσεις» εισαγόμενης πατάτας.
• Κατοχύρωση της εξαιρετικής ποιότητας της πατάτας Μεσσηνίας ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Ηδη ο συγκεκριμένος φάκελος έχει κατατεθεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εδώ και τουλάχιστον μια 6ετία, χωρίς όμως καμία ουσιαστική εξέλιξη μέχρι σήμερα.
