Η ποιότητα αποτελεί σύνθετο ζήτημα για το οποίο θα πρέπει να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας». Τα παραπάνω επεσήμανε ο Παναγιώτης Κάτσαρης, διευθυντής Εργαστηρίου Ελαιολάδου του Ινστιτούτου Ελαίας Καλαμάτας στη διάρκεια της εισήγησής του το Σάββατο 18 Μαρτίου, στο Διεθνές Συνέδριο Ελαιολάδου της Νεμέας.

Δυστυχώς υπάρχουν μερικοί παραγωγοί ή τυποποιητές που βρίσκονται προσκολλημένοι σε λάθος αντιλήψεις και αυτές θα πρέπει να εξαλειφθούν εάν θέλουμε όντως ένα άριστο προϊόν, για το οποίο έχουμε όλες τις προϋποθέσεις κατά τα άλλα», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κάτσαρης. 

Παραδείγματα προς αποφυγή

Περιπτώσεις όπως η χρήση βρόμικου νερού στο πλύσιμο του καρπού, αντί πόσιμου και συχνά ανανεούμενου, μπορεί να προσδώσει κακή οσμή σε ένα άριστης ποιότητας ελαιόλαδο. Μία ακόμα πρακτική που θεωρείται ότι προσδίδει επιθυμητή πικράδα στη γεύση του ελαιολάδου είναι το να αφήνουν οι παραγωγοί μέσα στον πολτό ελιάς μερικά φύλλα ελιάς. Στην πραγματικότητα, η χλωροφύλλη που περιέχουν τα φύλλα προκαλεί την οξείδωση του ελαιολάδου πολύ πιο σύντομα και άρα την υποβάθμισή του. Επιπλέον, συχνό λάθος είναι και οι υψηλές θερμοκρασίες στη διάρκεια της μάλαξης ενώ οι οδηγίες του IOC απαγορεύουν τις θερμοκρασίες άνω των 27°C.  

Αξιοσημείωτο είναι ότι από το συγκεκριμένο λάθος χειρισμό, πολλά έξτρα παρθένα ελαιόλαδα υποβαθμίζονται συχνά στην κατηγορία ακόμα και του λαμπάντε, ενώ οι παραγωγοί τους τα θεωρούν ακόμα άριστα, υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ελαίας. Μεγάλη σημασία έχει και η σωστή αποθήκευση του ελαιολάδου, η οποία θα πρέπει να γίνεται σε ανοξείδωτες δεξαμενές, ει δυνατόν με πλήρωση κενού αέρος και σε θερμοκρασίες 10-15 βαθμών, κάτι που στην Ελλάδα εφαρμόζεται ελάχιστα. Τέλος, πολλή σημασία έχει να μην αναμειγνύονται δύο ελαιόλαδα διαφορετικού τύπου καθώς έστω και με ελάχιστη ποσότητα υποδεέστερου προϊόντος, καταστρέφονται ολόκληρες παρτίδες ελαιολάδου με άριστα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, όπως κατ’ επανάληψη έχει διαπιστωθεί στις έρευνες του Ινστιτούτου.

Ζητούμενο η πολιτική βούληση

«Εχουμε τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα που είναι η γεύση του ελληνικού ελαιολάδου. Στα υπεροξείδια, τις οξύτητες κ.ά. ποιοτικά χαρακτηριστικά οι ανταγωνιστές μάς έχουν φτάσει, ενώ στα οργανοληπτικά δεν μας πιάνουν. Χάνουμε όμως τους διαγωνισμούς -ακόμα και από την Τυνησία το τελευταίο διάστημα- γιατί δεν έχουμε τελειοποιήσει τις πρακτικές μας στα στάδια παραγωγής και αυτό πρέπει να αλλάξει», σημείωσε κλείνοντας ο κ. Κάτσαρης και σχολίασε ότι υπάρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης για τη στήριξη των ορθών πρακτικών παραγωγής και προώθησης που θα αλλάξουν αυτή την ανισορροπία.

Χρόνο με το χρόνο αυξάνονται τα ΠΟΠ/ΠΓΕ 

Εντονο ενδιαφέρον παρουσιάζεται για την ένταξη των επιχειρήσεων ελαιολάδου στις κατηγορίες ΠΟΠ/ΠΓΕ την τελευταία οχταετία, σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρουσίασε η κ. Εφη Σκαρμούτσου, χημικός μηχανικός MSc από τον ΕΛΓΟ "Δήμητρα", με τον αριθμό των πιστοποιημένων ελαιουργείων να έχει διπλασιαστεί από το 2008.  

Το ίδιο συνέβη και με τα τυποποιητήρια ελαιολάδου από το 2007 έως σήμερα ενώ γενικότερα μετά το 2012 οι εταιρείες που εμπορεύονται ελαιόλαδο αύξησαν απότομα τις αιτήσεις ένταξης των προϊόντων τους στα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ. 

Αναφορικά με την επιτραπέζια ελιά, όπως παρατήρησε η κ. Σκαρμούτσου, μετά την αναγνώριση της Ελιάς Χαλκιδικής ως ΠΟΠ (2012), οι αιτήσεις των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατακόρυφα (25 το 2011, 47 το 2012 και 70 το 2015) ενώ η Χαλκιδική είναι και ο νομός με το μεγαλύτερο αριθμό ενταγμένων επιχειρήσεων βρώσιμης ελιάς ΠΟΠ/ΠΓΕ.ΠΓΕ και μάλιστα με πολύ μεγάλη διαφορά από όλη την υπόλοιπη χώρα. 

Τέλος, η διακίνηση ελαιολάδου ΠΟΠ/ΠΓΕ είναι σημαντικά μεγαλύτερη για το ΠΟΠ έξτρα παρθένο Σητείας Λασιθίου, ενώ στην κατάταξη ακολουθεί το ΠΓΕ Χανίων Κρήτης και το ΠΟΠ ελαιόλαδο Καλαμάτας. 

Διπλάσια η κατανάλωση μέσα σε μόλις 15 χρόνια

«Η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί την 1η θέση που έχει στην ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιολάδου παγκοσμίως και τη χρησιμοποιήσει σαν όπλο προβολής του ελαιολάδου που παράγει», τόνισε μεταξύ άλλων ο αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου (IOC), Αμμάρ Ασσαμπάχ στην εισήγησή του στο Συνέδριο «Re-Connect Greek Olive» της Νεμέας.

Η κατανάλωση ελαιολάδου έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 1990 έως και σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟC (συγκεκριμένα 1,7 φορές περισσότερο) ενώ αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι η Ελλάδα με 16 kg ελαιόλαδο/άτομο, ετησίως, ξεπερνά κατά 5,9 kg την Ισπανία που είναι η 2η σε κατανάλωση χώρα και κατά 7,1 kg την Ιταλία που κατέχει την 3η θέση. Ανάμεσα στις χώρες που δεν είναι μέλη του ΙΟC, 1η έρχεται η Παλαιστίνη, η Ελβετία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ. Η γενικότερη τάση στην παγκόσμια κατανάλωση φαίνεται και από το γεγονός ότι από το 1993 έως το 2015 έχουν τετραπλασιαστεί οι εισαγωγές ελαιολάδου σε περιέκτες μεγαλύτερους των 18kg ενώ έχουν αντίστοιχα μειωθεί κατά περίπου 30% οι εισαγωγές μικρών συσκευασιών (<18kg).   

«Ενδεικτικό της μεγάλης ζήτησης που έχει και θα έχει και στο μέλλον το ελαιόλαδο σε παγκόσμια κλίμακα, είναι ότι οι εισαγωγές από χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου όπως η Κίνα και η Βραζιλία έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 2008 έως σήμερα», σημείωσε τέλος ο εκπρόσωπος του IOC κ. Ασσαμπάχ.

Ελλιπείς οι ποιοτικοί έλεγχοι 

Το ζήτημα της ανεπάρκειας των ποιοτικών ελέγχων των τροφίμων έθιξε ο πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ, Νίκος Κατσαρός. Οπως υπογράμμισε, το βασικό πρόβλημα που έχει η χώρα είναι ότι οι έλεγχοι πραγματοποιούνται από πολλούς φορείς, όπως οι Περιφέρειες και ο ΕΦΕΤ και όχι από έναν, ο οποίος να διαθέτει και το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό για να αντεπεξέλθει επιτυχώς στο έργο του.

«Οι Περιφέρειες και ο ΕΦΕΤ δεν συνεργάζονται με επιτυχία. 

Αυτό για να αλλάξει πρέπει οι συνολικές αρμοδιότητες να συγκεντρωθούν σε έναν φορέα, όχι να μοιράζονται. Αλλά πρέπει να υπάρχει και αντίστοιχο προσωπικό. Με τους υπαλλήλους που έχουν σήμερα, αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση ένα έλεγχος κάθε 10 χρόνια», τόνισε χαρακτηριστικά ο τέως πρόεδρος. «Οποιος είναι να παρανομήσει, ξέρει ότι και να τον πιάσουνε στο μεταξύ θα τα έχει βγάλει πολλαπλάσια τα λεφτά αυτά».

Τα λόγια του ήρθε να επιβεβαιώσει και η κ. Χρυσούλα Παραδημητρίου, προϊστάμενη διευθ. Μετ/σης και Ποιοτ. Ελέγχου Τροφίμων Φυτ. Παραγωγής η οποία έκανε λόγο για αυξημένα περιστατικά νοθείας το τελευταίο διάστημα στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ειδικά των περιοχών όπου αυτό δεν αποτελεί παραδοσιακό προϊόν, όπως η Β. Ελλάδα.

Πηγή: agronews.gr