Αναλυτικά το έγγραφο: "Σχετικά με το θέμα και την αναφερόμενη σε αυτό ενταγμένη πράξη και σε συνέχεια των ανωτέρω σχετικών και τη συνολική αλληλογραφία που έχει διαμειφθεί για το συγκεκριμένο θέμα, παρακαλούμε όπως ληφθούν ιδιαιτέρως υπόψη τα παρακάτω: Η υπ' αριθμ. ΥΠΠΟΑ 119106 / 23.03.2021 απόφαση της προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού, καθώς και η ομόφωνη γνωμοδότηση του Κ.Α.Σ. όπως διατυπώθηκε στην αρ. 05/09-02-2021 συνεδρία του για το θέμα, ρυθμίζουν και καθορίζουν θέματα αρμοδιότητας υπουργείου Πολιτισμού στο χώρο τού εν θέματι έργου. Αρμοδιότητα επί των θεμάτων τα οποία αφορούν τις επιλογές, προϋποθέσεις και τους όρους ένταξης και υλοποίησης των ενταγμένων συγχρηματοδοτούμενων πράξεων στο Ε.Π. Πελοπόννησος 2014 - 2020 φέρει ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου (αφενός ως πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης του Ε.Π. αφετέρου ως εκλέκτορας και εκφραστής των πολιτικών επιλογών που συμβάλλουν στη στρατηγική της Περιφέρειας) και ακολούθως η Ε.Υ.Δ. Ε.Π. Περιφέρειας Πελοποννήσου, η οποία πέρα από την τήρηση των κανόνων του Ενωσιακού και Εθνικού Δικαίου οφείλει, στο πλαίσιο του Ε.Π., να επιτυγχάνει συγκεκριμένους στόχους και προφανώς να μην επιβαρύνει τους εθνικούς πόρους ασκώντας διαχείριση η οποία οδηγεί σε υπέρβαση των προβλεπόμενων διαθέσιμων πόρων. Για τους λόγους αυτούς η υπηρεσία μας απέστειλε το ανωτέρω (α) σχετικό προς το Δήμο Καλαμάτας, το κοινοποίησε δε και στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας (ΕΦΑ), παραθέτοντας την υφιστάμενη κατάσταση και εξ αυτής την έλλειψη δυνατότητας, τόσο σε επίπεδο Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (Β.Α.Α.) Καλαμάτας όσο και σε επίπεδο Άξονα Προτεραιότητας, χρηματοδότησης του διακριτού αρχαιολογικού υποέργου. Από τα αναφερόμενα στο (γ) σχετικό εκλαμβάνουμε ότι η ΕΦΑ δεν αντιλήφθηκε τη συγκεκριμένη έλλειψη δυνατότητας χρηματοδότησης, επιμένει δε για πολλοστή φορά σε αναφορά κειμένου σύμφωνα με την οποία το υποέργο αυτό θα λάβει χώρα στο πλαίσιο της ενταγμένης πράξης, αναφορά η οποία δεν εμπίπτει σαφέστατα στις αρμοδιότητές της. Παράλληλα θέτει την ένταξη του συγκεκριμένου υποέργου ως προϋπόθεση για την εκκίνηση των εργασιών της ανάπλασης, εργασίες για τις οποίες έχει ήδη συναφθεί σύμβαση μεταξύ του Δήμου Καλαμάτας και της αναδόχου εταιρείας και προφανώς εξ αυτού έχουν αναληφθεί ευθύνες του Δημοσίου για την εκτέλεση του έργου. Σε προηγούμενο έγγραφό της δε άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο για επέκταση των αρχαιολογικών εργασιών σε χώρο ευρύτερο του αρχικά προσδιορισθέντος ανάλογα και με τα αποτελέσματα των ερευνητικών εργασιών, χώρος όμως που είναι απολύτου ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση των εργασιών της σύμβασης, η οποία όπως προαναφέρθηκε έχει συναφθεί και αναφορικά με τις υποχρεώσεις των δύο συμβαλλόμενων μερών έχει ήδη εκκινήσει. Γίνεται, επομένως, αντιληπτό ότι αν δεν διευκρινιστεί επαρκώς η πρόθεση των εμπλεκόμενων μερών σχετικά με την εξέλιξη του έργου ενδεχομένως να προκύψουν προβλήματα στην υλοποίηση της πράξης, προβλήματα τα οποία αφενός μπορεί να έχουν επιπτώσεις στη συγχρηματοδότηση αυτής και ακόμη περισσότερο σε αποζημιώσεις που ενδέχεται να καταβάλλει το Δημόσιο σε τρίτους. Από την πλευρά μας έχουμε ήδη καταστήσει σαφές ότι δυνατότητες χρηματοδότησης από τον συγκεκριμένο Άξονα Προτεραιότητας του Ε.Π. δεν υπάρχουν. Παράλληλα έχουμε παραθέσει τη διακριτή ευχέρεια του Δήμου Καλαμάτας (δικαιούχου της πράξης και αστική αρχή της Β.Α.Α.) να αφαιρέσει από τον σχεδιασμό της στρατηγικής Β.Α.Α. προγραμματισμένο έργο προκειμένου να διαθέσει χρηματοδότηση για το επίμαχο αρχαιολογικό υποέργο. Η ευχέρεια αυτή και η επιλογή είναι αποκλειστικό δικαίωμα του Δήμου Καλαμάτας. Σύμφωνα με όσα εκθέτει ο Δήμος Καλαμάτας στο ανωτέρω (β) σχετικό καθίστανται σαφή από την πλευρά του τα κάτωθι:
Ι) Δεν είναι επιθυμητή η οποιαδήποτε τροποποίηση της στρατηγικής Β.Α.Α.
ΙΙ) Οι ανασκαφικές εργασίες δύνανται να χρηματοδοτηθούν από ίδιους πόρους του δήμου διασφαλιζόμενης της απρόσκοπτης διενέργειας αυτών.
ΠΙ) Είναι και από την πλευρά του δήμου περισσότερο από προφανής ο κίνδυνος ματαίωσης του έργου της ανάπλασης εάν η όλη κατάσταση δεν διευκρινιστεί στην παρούσα φάση λόγω των διαθέσιμων χρονικών ορίων επιλεξιμότητας του Ε.Π. και της τρέχουσας Προγραμματικής Περιόδου.
ΙV) Έχει ήδη ληφθεί μέριμνα από την πλευρά του δήμου για εκτέλεση εργασιών από τον ανάδοχο σε χώρο που δεν παρεμποδίζει την εκκίνηση και την εξέλιξη των ανασκαφικών εργασιών.
- V) Το συγκεκριμένο έργο της ανάπλασης φέρει βαρύνουσα σημασία για την πόλη ενισχυόμενης δε αυτής από τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό και την ιδιαίτερη σημασία της εμβληματικής του θέσης.
Όλα τα ανωτέρω τα επαναλαμβάνουμε στο παρόν έγγραφο, διότι διαπιστώνουμε ότι η όλη αλληλογραφία μέχρι σήμερα δίδει βάσιμες ενδείξεις ότι η ενταγμένη πράξη διατρέχει τον κίνδυνο να μην ολοκληρωθεί εντός της τρέχουσας Προγραμματικής Περιόδου 2014 - 2020 με ό,τι συνέπειες μπορεί αυτό να έχει σε όλα τα επίπεδα.
Παράλληλα και σε επίπεδο καθαρά Επιχειρησιακού Προγράμματος (Ε.Π.) οφείλουμε να αναφέρουμε ότι η συνολική διαθέσιμη χρηματοδότηση του Ε.Π. σε όρους δημόσιας δαπάνης μετά την τελευταία αναθεώρησή του είναι 254.906.332€, ο δε Άξονας Προτεραιότητας 3 «Προστασία του περιβάλλοντος - μετάβαση σε μία οικονομία φιλική στο περιβάλλον» στον οποίο εντάσσονται τα έργα αρμοδιότητας υπουργείου Πολιτισμού φέρει προϋπολογισμό 49.576.459€. Μέχρι σήμερα και στο πλαίσιο της αγαστής συνεργασίας της υπηρεσίας μας με τις κεντρικές και περιφερειακές υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού έχουν ενταχθεί στον συγκεκριμένο Άξονα Προτεραιότητας έργα τα οποία εκτελούνται από τις αρμόδιες αυτές υπηρεσίες συνολικού προϋπολογισμού 24.145.111,32€ (41 υποέργα, είτε μέσω αυτεπιστασίας είτε με διαδικασία ανάθεσης). Παράλληλα στους υπόλοιπους Άξονες Προτεραιότητας εξελίσσεται η υλοποίηση αρχαιολογικών υποέργων στο πλαίσιο άλλων ενταγμένων πράξεων (κυρίως υποδομών) συνολικού προϋπολογισμού 3.267.330,77€. Ποσοστιαία επομένως στον Άξονα Προτεραιότητας 3 τα έργα που εκτελούνται τις αρμόδιες κεντρικές και περιφερειακές υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού αποτελούν το 48,7% των διαθέσιμων πόρων του Άξονα Προτεραιότητας, αναμένεται δε το ποσό αυτό να ανέλθει εντός του επόμενου μηνός κατά ακόμη 4.000.000€ με την επιτυχή έκβαση της αξιολόγησης των δύο μουσείων (αναβάθμιση Αρχαιολογικού Μουσείου στη Χώρα του Δήμου Πύλου - Νέστορος και οργάνωση μόνιμης έκθεσης Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Δημητσάνας), οπότε και το αντίστοιχο ποσοστό θα ανέλθει στο 56,8%. Συνολικά δε και σε επίπεδο Ε.Π. όλα τα υπό εξέλιξη έργα αρμοδιότητας υπουργείου Πολιτισμού αντιστοιχούν στο 12,32% του συνολικά διαθέσιμου προϋπολογισμού. Είναι επομένως παραπάνω από εμφανείς οι καρποί της συνεργασίας και της αμοιβαίας εκτίμησης στο πλαίσιο της αποτελεσματικότητας των ενεργειών μας.
Μετά από όλα τα παραπάνω, παρακαλείται η ΕΦΑ Μεσσηνίας όπως διευκρινίσει σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο εάν η υλοποίηση της σύμβασης ανάπλασης της πλατείας από τον ανάδοχο δύναται να εκκινήσει και να υλοποιηθεί στο πλαίσιο που έχει προδιαγράψει ο Δήμος Καλαμάτας στο ανωτέρω (β) σχετικό με τη διασφάλιση που προτείνεται από την πλευρά του και για τις εργασίες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Γίνεται εύλογα αντιληπτό ότι εφόσον η σύμβαση έχει εκκινήσει και εντός ολίγου χρόνου θα εκταμιευθούν οι πρώτες δαπάνες του έργου, η υπηρεσία μας δεν δύναται να προχωρήσει στις εκταμιεύσεις αυτές εάν προηγουμένως δεν έχει εξευρεθεί κοινά αποδεκτή λύση. Η χρηματοδότηση των έργων λαμβάνει χώρα όταν οι δαπάνες είναι νόμιμες και επιλέξιμες και βεβαίως όταν αυτές αποδώσουν έργο ολοκληρωμένο και λειτουργικό εντός της περιόδου επιλεξιμότητας. Ευχαριστούμε για τη συνεργασία μας και είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση απαιτηθεί".
