Κυριακή, 15 Ιουνίου 2014 08:30

Το Νησί το 1835 μέσα από συμβολαιογραφικές πράξεις

Γράφτηκε από τον
Το Νησί το 1835 μέσα από συμβολαιογραφικές πράξεις

Πολύτιμες πληροφορίες για την οικονομική και κοινωνική ζωή στο Νησί, δίνουν οι συμβολαιογραφικές πράξεις του 1835 που αποτελούν μέρος του αρχείου που διατηρούσε ο ειρηνοδίκης Νησίου Ηλίας Γ. Βεργόπουλος και παραδόθηκε στα ΓΑΚ/Αρχεία Ν. Μεσσηνίας από τη συμβολαιογράφο Μυρτώ Μαργέλη. Οι πράξεις καλύπτουν το διάστημα μέχρι το 1844 και συστηματικά παρουσιάστηκαν αυτές του 1835 δίνοντας πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία.

Σε αυτές εμφανίζεται ένας σημαντικός αριθμός εμπόρων πολύ λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση, γεγονός που επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι σε αυτή την περίοδο το Νησί παρουσίαζε εξαιρετική ζωντάνια. Φαίνεται μάλιστα ότι ορισμένοι από αυτούς τους εμπόρους έπαιζαν σημαντικό ρόλο στις εξαγωγές, καθώς σε ένα από τα συμβολαιογραφικά έγγραφα συμφωνείται η ναύλωση πλοίου από τον Νησιώτη έμπορο Γεώργιο Βρετό προκειμένου να μεταφέρει κατ' ευθείαν από την Μπούκα στην Τεργέστη 80.000 τσαπέλες.

Μια ενδιαφέρουσα πληροφορία δίνεται για το εμπόριο... βδελών που κάποιοι μάζευαν από τον Πάμισο. Τρία άτομα (Αναστάσιος Τσίτσας, Γεώργιος Φίλιππος και Νικόλαος Κορδονούρης) αναλαμβάνουν να μαζέψουν για λογαριασμό εμπόρων (οι οποίοι φαίνεται ότι έχουν μεγάλη ανάγκη)... 150.000 βδέλες μέσα σε δύο μήνες περίπου εφόσον τα νερά εξακολουθούν να είναι "βοηθητικά διά την τοιαύτην άγραν".

Ενα άλλο προϊόν που εμπορεύονται οι Νησιώτες σε ποσότητες, είναι τα... βαλανίδια: Σε ένα από τα συμφωνητικά γίνεται αγοραπωλησία 6.000 λίτρες βενέτικες βαλανίδια (η βενέτικη λίτρα αντιστοιχεί σε 477 γραμμάρια, πράγμα σημαίνει ότι αναφερόμαστε σε 3 τόννους περίπου). 

Στις συναλλαγές είναι πολύ συχνές οι αγοραπωλησίες "μωραιοπερίβολων" γεγονός το οποίο σε συνδυασμό με την παρουσία μεταξουργών επιβεβαιώνει την πληροφορία ότι η εκτροφή μεταξοσκώληκα και η μεταξουργία ανθούσε στο Νησί μετά την απελευθέρωση -εκεί μάλιστα εγκαταστάθηκε το... πρώτο εργοστάσιο μεταξουργίας. Οπως γράφει ο Δημ. Ζέρβας "η μεσσηνιακή χώρα μετά την Επανάσταση, οικονομικά λειτουργεί και συγκεντρώνεται πρώτα  γύρω από το Νησί, που είχε τότε σχεδόν διπλάσιο αριθμό κατοίκων από την Καλαμάτα. Εκεί γίνεται το πρώτο εργοστάσιο στην Ελλάδα. Την πληροφορία αντλούμε από τον Αλέξανδρο Μανσόλα, υπουργό Εσωτερικών επί Οθωνα. Πρόκειται για ένα μεταξουργικό εργοστάσιο που έγινε στο Νησί το 1837".

Στα συμβολαιογραφικά έγγραφα υπάρχουν ακόμη αγοραπωλησίες αμπελιών, συκοπερίβολων και ελαιοπερίβολων. Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά σε βαμβακοχώραφο, το οποίο μάλλον είχε εγκαταλειφθεί και ήταν αμπέλι. Υπάρχει ένα πλήθος αναφορών σε οικονομικές συναλλαγές και διαφορές που έχουν προκύψει από αυτές, αναδεικνύονται κοινωνικά προβλήματα εκείνης της εποχής, καθώς και ιστορικά στοιχεία. Ετσι για παράδειγμα εμμέσως μας πληροφορεί ότι η περιοχή (Φιλιππάκι) το 1832 "ήτον θέρετρον του εμφυλίου πολέμου", ενώ πωλείται συκοπερίβολο στη Μικρομάνη "με δέκα συκάς κομμένας από τους Αραβας και βλαστημένας". 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει πωλητήριο για "χάνια" που υπήρχαν στην ενορία των Αγίων Αποστόλων (Τριών Ιεραρχών σήμερα), η οποία ουσιαστικά ήταν η πύλη εισόδου των κατοίκων από τις περιοχές βορείως του Νησιού. 

Στην έκδοση γίνεται μια ταξινόμηση των ονομάτων που βρέθηκαν στις συμβολαιογραφικές πράξεις κατά επάγγελμα. Δημοσιεύουμε αυτό τον κατάλογο, αφού προηγουμένως αφαιρέσαμε τα ονόματα προσώπων που αναφέρονταν ως κάτοικοι άλλων περιοχών.

Αγωγιάτης: Γεωργόπουλος Χατζή Πανάγος, Γιαννόπουλος Χαράλαμπος, Νικολόπουλος Κώ(ν)στας Γαρζενικιώτης, Πάστρας Πανάγος, Σάρας Δημήτριος (κηπουρός) 

Αρτοποιός: Ρηγόγαμβρος Ιωάννης.

Βαφεύς: Καμαρινός Αναστάσιος.

Βιολιτζής: Λαμπρινόπουλος Ιωάννης.

Βυρσοδέψης (ταμπάκης): Μαραβάς Θεόδωρος, Μπαρμπερόπουλος Θεόδωρος, Οικονομόπουλος Κωνσταντίνος (οψωνοπώλης), Φοίβας Θεόδωρος του Ιω.

Γεωργός: Αγγελος Διονύσιος, Γαβρίλης Πανάγος (κήρυκας), Γεωργόπουλος Αγγελής, Γεωργόπουλος Χατζή Πανάγος, Γιαννουσόπουλος Κωνσταντίνος, Κανελοπανάγος Κανέλος, Κουτσουμπός Διονύσιος (ενοικιαστής προσόδων), Κύπριος Μιχαήλ, Μαρκόπουλος Παναγούλιας, Μιχαλόπουλος Γεωργούλιας, Μουρίκης Δημήτριος, Μπεμπόνης Γιάννης (παπουντζής), Μπερλαίος Γεώργιος, Μποζτόνης Δημήτριος, Μποζτόνης Θεόδωρος, Μπούχλος Καλόγερος, Ντόκος Σπύρος, Ούτσικας Στυλιανός, Ποτηρόπουλος Κωνσταντίνος, Πούρος Αθανάσιος, Σαμαρτζής Δημήτριος, Σκλιβάγκος Γαλάνης, Σταμπολτζής Κωνσταντίνος, Τάντιρης Αναστάσιος, Τουβογιαννόγαμβρος Ιωάννης Χιώτης, Τουλιάτης Φώτος, Τουρτούνης Νικόλαος Μπακοχρίστος, Τσώνης Θεοδωράκης.

Γούναρης: Γρύλλος Σπύρος, Κούστας Λυμπέριος.

Εμπορος: Ανδρουτσόπουλος Παναγιώτης, Αντωνόπουλος Δημήτριος (κτηματίας, ενοικιαστής προσόδων), Αποστολόπουλος Γεώργιος Λεκαδίτης (ταμπάκης), Αργυρόπουλος Αναγνώστης, Βασιλείου Αθανάσιος, Βασιλείου Αναστάσιος, Βουτόπουλος Ευστάθιος, Βρετός Αναγνώστης, Βρετός Γεώργιος, Γαλανόπουλος Αναγνώστης (ράπτης, ενοικιαστής προσόδων), Γεωργιάδης Δημήτριος, Γεωργούλιας Γεώργιος, Γεωργούλιας Παναγιώτης, Γεωργουλόπουλος Ιωάννης, Γούτος Αθανάσιος, Γρύλλος Θεόδωρος, Ζαλμάς Ν. Δημήτριος, Ζαλμάς Μιχαήλ, Ζαλμάς Πανάγος του Νικολάου, Ζολώτας Παναγιώτης, Θεοφιλόπουλος Ευστράτιος, Καμπάς Αθανάσιος, Καμπάς Αναγνώστης, Καμπάς Ανδρέας του Γεωργίου, Καμπάς Απόστολος του Γεωργίου (ενοικιαστής προσόδων), Καραγιάννης Δημήτριος, Καραμπάγιας Γεώργιος, Καραντζάς Ρήγας, Καραπατάς Γεώργιος, Καραπατάς Παναγιώτης του Γ., Κατσαρός Πανάγος, Κλάπας Ιωάννης, Κορκονικήτας Ανδρέας, Κοροβέσης Γεώργιος, Κουμάντος Αντώνιος, Κουμάντος Μιχαήλ, Κουμάντος Νικόλαος, Κούτης Πέτρος, Κουτουρίσης Νικόλαος, Κροντίρης Αναστάσιος, Κυριακόπουλος Παναγιώτης, Κυριάκος Γεώργιος του Αθανασίου, Μαργιολόπουλος  Δημήτριος, Μαρκόπουλος Μάρκος, Μεϊνέρος Μιχαήλ, Μενιδιτζόπουλος  Πούλος, Μουτσόπουλος Αναστάσιος, Μπιρμπίλης Βασίλειος του Δημητρίου, Μπιρμπίλης Δημήτριος (ράπτης), Μπουλίδος Γεώργιος, Μπουρατίνος Ιωάννης, Μπουρετίνος Σπυρίδων του Π., Νικολάου Γεώργιος, Νικολόπουλος Νικόλαος, Οικονομόπουλος Θεοδόσιος, Παναγιωτόπουλος Παναγιώτης, Παπαγεωργίου Χριστόδουλος, Παπαγιαννόπουλος Μπενιζέλος, Παπάζογλης Ηλίας, Πατρίκης Ιωάννης (κτηματίας), Πλιάσας Παναγιώτης (ενοικιαστής προσόδων), Ραμενέας Παναγιώτης, Σαλαμονός Παναγιώτης Αναγνώστης, Σπάλας Ιωάννης, Σταμπολτζής Χατζή Πανάγος (πνευματοποιός), Τέντες Χρίστος, Τζιμενόπουλος Νικόλαος, Τριανταφυλλούλης Θεόδωρος, Τσίρης Παύλος, Τυρηνός Χριστόδουλος, Τυρηνός Χριστόφιλος, Χαρβούρης Μιχαήλ, Χρονόπουλος Παναγιώτης.

Ενοικιαστής Προσόδων: Δουκάκης Σωτήριος, Καμπάς Απόστολος του Γεωργίου (έμπορος), Κουτσουμπός Διονύσιος (γεωργός), Πλιάσας Παναγιώτης (έμπορος).

Ενοικιαστής Υδάτων. Αντωνόπουλος Δημήτριος (κτηματίας, έμπορος), Καλαμαριώτης Ευγένιος (κτηματίας).

Ιατρός: Χρονόπουλος Γεώργιος.

Ιερέας: Θεοδωρόπουλος Ιωάννης, Μαρκόπουλος Γεώργιος, Μενουδάκης Πέτρος.

Καπνέμπορος: Αναγνωστόπουλος Γεώργιος.

Καπνοπώλης: Ιωάννου Χρίστος.

Καφενοπώλης: Κρητικάκης Κ. Νικόλαος, Στάικος Θεόδωρος (κήρυκας).

Κηπουρός: Γκιουζεππόπουλος Γιακουμής, Κορδονούρης Νικόλαος, Κού-στας Κωνσταντίνος, Πατσαβούρας Γεώργιος, Σάρας Δημήτριος (αγωγιάτης).

Κήρυκας: Γαβρίλης Πανάγος (γεωργός), Στάικος Θεόδωρος (καφενοπώλης).

Κουρέας: Κούστας Δημήτριος.

Κρεοπώλης: Πατρηνάκης Δημήτριος (μεταξουργός), Πατρηνός Δημήτριος (μεταξουργός).

Κτηματίας: Ανδρουτσόπουλος Παναγιώτης (έμπορος), Αντωνόπουλος Δημήτριος (έμπορος, ενοικιαστής υδάτων), Ζολώτας Παναγιώτης, Καλαμαριώτης Ευγένιος (ενοικιαστής υδάτων), Καμπάς Χρίστος του Χ., Καραπατέας Δημήτριος, Καρελάς Παναγιώτης, Κολοκούβαρος Αναστάσιος, Κυριάκος Αθανάσιος, Κυριάκος Ανδρέας του Αθ., Νικολάου Κωνσταντίνος, Ξιδακτυλόπουλος Μαρίνος, Πατρίκης Ιωάννης (έμπορος), Πουλόπουλος Μάρκος, Στασινόπουλος Πούλος (ράπτης), Τζορτζόπουλος Αναγνώστης, Τσαγκάρη Ελένη, σύζ. Κωνσταντίνου, Τσαγκάρης Κωνσταντίνος, Φωτόπουλος Αναγνώστης, Χαριτόπουλος Ιωάννης.

Κτίστης: Κυριακόπουλος Αναστάσιος, Κωνσταντίνου Μπενιζέλος, Τοσκόγαμβρος Μανώλης.

Μάγειρος: Κούστας Αντώνιος, Φίλιππος Γεώργιος.

Μαχαιράς: Ματσογιάννης Νικόλαος.

Μεταξουργός (Καζάζης): Καζακέας Γεώργιος, Πατρηνάκης Δημήτριος (κρεοπώλης), Πατρηνός Δημήτριος (κρεοπώλης).

Ξενοδόχος: Πουλόπουλος Γιαννακός, Χήνος Ιωάννης (χαλκιάς).

Οινοπώλης: Κορκονικήτας Ανδρέας (έμπορος), Μπακαργύρης Ηλίας, Παπαγεωργίου Γιαννάκης, Σάρας Κωνσταντίνος (πνευματοποιός), Σάρας Φίλιος (πνευματοποιός).

Οψοπώλης-Οψωνοπώλης: Καραμπάγιος Γεώργιος, Οικονομόπουλος Κωνσταντίνος (βυρσοδέψης), Τσάκωνας Αθανάσιος.

Παιδαγωγός: Ποταρόπουλος Αναγνώστης.

Παπουντζής: Διαμαντόπουλος Παναγιώτης, Μπεμπόνης Γιάννης (γεωργός).

Παπανικολόπουλος Παναγιώτης.

Πνευματοποιός: Αλμπάνης Ηλίας, Γεωργιλόπουλος Γεώργιος (ρακοπώλης), Σάρας Κωνσταντίνος (οινοπώλης), Σάρας Φίλιος (οινοπώλης), Σταμπολτζής Χατζή, Πανάγος (έμπορος).

Ποιμένας: Τουρούμης Ηλίας, Τσοπάνης Αθανάσιος.

Ρακοπώλης: Γεωργιλόπουλος Γεώργιος (πνευματοποιός), Σάρας Κωνσταντίνος (οινοπώλης, πνευματοποιός).

Ράπτης: Αντωνόπουλος Χρίστος, Γαλανόπουλος Αναγνώστης (έμπορος, ενοικιαστής προσόδων), Καραγιάννης Δημήτριος, Λογιότατος Στέργιος, Μπιρμπίλης Δημήτριος (έμπορος), Σμυρναίος Νικόλαος, Σπαλόπουλος Ιωάννης, Στασινόπουλος Πούλος (κτηματίας), Φαρμακόπουλος Γεώργιος.

Σανδαλοποιός: Ανδρουτσόπουλος Χρίστος, Αποστολόπουλος Παναγιώτης, Γεωργίου Γιαννακός, Κουμαντόπουλος Πούλος, Μπολάνης Μάρκος, Πολυχρονόπουλος Ιωάννης, Ρουσέας Γεώργιος, Στάθης Τζαννής του Γιακόμου, Τσίτσας Αναστάσιος.

Ταριχοπώλης: Γεωργούλιας Δημήτριος, Κορκονικήτας Ανδρέας (έμπορος, οινοπώλης), Κυριακόπουλος Παναγιώτης, Σπαλόπουλος Παναγιώτης.

Τουφεκοποιός: Φραγκοστάθης Γεώργιος.

Υπηρέτης: Ηλιόπουλος Δημήτριος Κωνσταντιναίος, Μπολάνης Ανδρέας

Χαλκιάς (καλαντζής): Κοροβέσης Ιωάννης, Κοροβέσης Νικόλαος, Πετρουλόπουλος Ευστάθιος του Ιωάννη, Πετρουλόπουλος Ιωάννης, Πετρουλόπουλος Πέτρος του Ιωάννη, Χήνος Ιωάννης (ξενοδόχος)

Χρυσοχόος: Σφήκας Δημήτριος.

Καταγράφονται ως κάτοικοι Νησίου χωρίς να υπάρχει αναφορά στο επάγγελμα: Αβραμοπούλου Μαυρουδή, Ανδρουτσόπουλος Παναγιώτης, Βενέρος Δημήτριος, Βυτιγιαννού Δημητρού, Γεωργίου Γιαννάκος, Γεωργόπουλος Αγγελής (αναφέρεται ως ημερομίσθιος), Διαμαντάκου Χρυσούλα, Δρακούλη Αγγελική, Γυφτοθοδωράκαινα, Λαζαράκη Σοφία, Λαμπράκαινα Νικολάκαινα, Μισερλαίος Γ. Νικόλαος, Μοιρέας Ιωάννης, Μπακαργύρης Παναγιώτης, Νιάρχου Σταθούλα, Νικολάου Γεώργιος, Παπαγιαννοπούλου Γιαννούλα, Πατσαβούρας Γεώργιος, Πλατάρος Γεώργιος, Πλατάρος Κωνσταντίνος, Ποδαράς Αθανάσιος, Πρωτοπαππάς Ευστάθιος, Ρεγκάβλης Πανάγος, Στυλιανοπούλου Χριστίνα, Σφήκας Δημήτριος, Ταμπάκη Αικατερίνη, Ταμπούρλος Δημήτριος, Τουβόγιαννη Αικατερίνη, Τσαγκρή Ζαφειρούλα, Χαριτοπούλου Κοντοθανάσαινα, Χριστόπουλος Αγγελής, Χρονόπουλος Γεώργιος.

Τέλος στις συμβολαιογραφικές πράξεις καταγράφονται τοπωνύμια άλλα από τα οποία υπάρχουν σήμερα και άλλα έχουν χαθεί στο πέρασμα του χρόνου: Αγιος Γεώργιος, Αγιος Νικήτας, Βάλτος, Κουμαριές, Κυδωνίτσα, Λαζαριάνικοι Ληνοί, Λαζαρίνα, Μεμαράκι, Μαρατζανέικα, Μεμή, Μπουζαντέ, Μπούσκου, Σπηλαιοτικό Μετόχιο.

 

 


NEWSLETTER