Η ευθιξία κυριεύει το συναίσθημα και τις σκέψεις μας, ενώ οι ενοχές και οι τύψεις καθοδηγούν τις αποφάσεις μας. Αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεών μας και δεχόμαστε έπαινο για τις επιτυχείς, ή αντίθετα παίρνουμε πρωτοβουλίες για την αποφυγή επανάληψής των λαθεμένων εκτιμήσεων μας. Σήμερα όμως βιώνουμε μια πρωτοφανή τραγωδία και είναι αδύνατο να χαρτογραφηθεί η συνειδητή ή ασυνείδητη σκέψη των κάθε λογής υπευθύνων. Τα γεγονότα βέβαια έχουν τη δική τους αμείλικτη φωνή και οι όποιες ευθύνες θα ταυτοποιηθούν και θα καταλογιστούν από την δικαιοσύνη. Η σύσταση τώρα μιας Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τη διερεύνηση τυχόν ευθυνών, έχει τον κίνδυνο να βαλτώσει σε κομματικές αντιπαραθέσεις. Θα πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στη δικαστική διερεύνηση, που θα αφορά όμως όλο το εύρος των ευθυνών, και η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να επεμβαίνει και να την κατευθύνει αποσπασματικά σε επιλεγμένα ερωτήματα, όπως άλλωστε επιχειρεί ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Κοντονής.
Υπάρχουν πολλά ερωτήματα, γιατί δεν λειτουργεί το αυτόματο σύστημα 112 έγκαιρης προειδοποίησης που η προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Α. Σαμαρά είχε προμηθευτεί, μαζί με μία σειρά από άλλα συστήματα που βοηθούν στη διαχείριση της πληροφορίας για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Εκτός λοιπόν της ενημέρωσης από τα μέσα ενημέρωσης, τα αυτοματοποιημένα αυτά συστήματα στέλνουν μηνύματα και ανακοινώσεις της Αστυνομίας στα κινητά τηλέφωνα όσων βρίσκονται στις επικίνδυνες ζώνες, όπως «εκκενώστε, φύγετε».
Οι διαπιστώσεις για τη διαχρονική συμμετοχή της αυθαίρετης άναρχης δόμησης θα πρέπει ασφαλώς να οδηγήσουν στην διόρθωση και εξάλειψη του φαινομένου. Είναι ανάγκη να υπάρχουν κατεδαφίσεις σε αυθαίρετα κτίσματα σε αναδασωτέες εκτάσεις, σε αιγιαλό και σε ρέματα. Υπάρχει ο νόμος 4178 που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά και που έθετε ένα πλαίσιο τακτοποίησης των αυθαιρέτων. Αλλά αυτοί που σήμερα ασκούν κριτική και ισχυρίζονται ότι είναι άμοιροι ευθυνών, προχώρησαν σε «γενναιόδωρες» ρυθμίσεις για τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων μετά το 2014, δίνοντας μάλιστα και κατευθύνσεις στους αυθαιρετούχους για το πώς θα τακτοποιήσουν τα αυθαίρετά τους. Παρόλο που υπάρχουν 1.639 αμετάκλητες αποφάσεις κατεδάφισης στην Αττική, αυτές δεν εκτελούνται, με ευθύνη της κυβέρνησης.
Σημειώνεται ότι ο πρώτος υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με "εξαιρετικά επείγον" αίτημά του στις 17-2-2015 ζήτησε την αναβολή εντολής κατεδάφισης αυθαίρετου κτίσματος και στις 29-10-2015 ο επόμενος υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης ζήτησε ομοίως την προσωρινή αναβολή όλου του προγράμματος κατεδαφίσεων αυθαιρέτων σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις στα Σπάτα.
Η προστασία του δάσους ανήκει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, αλλά ο αρμόδιος υπουργός υπέγραψε την πρώτη έγκριση διάθεσης πίστωσης στις δασικές υπηρεσίες για να καθαριστούν οι δρόμοι και να γίνουν τα βασικά έργα υποδομής για το φετινό καλοκαίρι, μόλις στις 30 Ιουλίου. Είναι πολύ σημαντικό ότι υπάρχουν σήμερα από δωρεές διαθέσιμα εκατομμύρια ευρώ από ιδιωτικούς πόρους, αλλά υπάρχουν και ευρωπαϊκοί πόροι στο πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης που αφορούν την «Πρόληψη ζημιών σε δάση εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, φυσικών καταστροφών και καταστροφικών συμβάντων». Είχαν προϋπολογιστεί για την Ελλάδα 60 εκατομμύρια ευρώ, αλλά έως τώρα είχαμε ως χώρα μηδενική απορρόφηση.
Δεν υπάρχει αμφισβήτηση ότι ο γρήγορος εντοπισμός της φωτιάς με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία (δορυφορικά συστήματα, εναέρια μέσα παρακολούθησης) θα πρέπει να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα. Επίσης είναι απαραίτητη η συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας υιοθετώντας τις βέλτιστες πρακτικές αντιμετώπισης αντίστοιχων καταστροφών από το εξωτερικό. Είναι αναγκαίο επίσης ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας να παίρνει τις σχετικές αποφάσεις άμεσα και να προηγείται των υπουργών αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού. Ενώ η αξιολόγηση της επικινδυνότητας γεωγραφικά θα θέτει και τις προτεραιότητες της ενεργοποίησης συγκεκριμένων επιχειρησιακών σχεδιασμών διαχείρισης κινδύνων.
