Το νέο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, η οποία βρίσκεται σε φάση μεγάλης δημοσκοπικής πτώσης, είναι η δυναμική επιστροφή στο προσκήνιο του ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού στο προσκήνιο.
Κρίσιμο το 2018
Ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του ξεκίνησαν υποσχόμενοι 13η σύνταξη στους χαμηλοσυνταξιούχους και μόλις εδραιώθηκαν στην εξουσία άνοιξαν ένα νέο γύρο μειώσεων στις συντάξεις και τα επιδόματα. Προχώρησαν στη μείωση ή και την κατάργηση του ΕΚΑΣ, τη σημαντική μείωση των νέων κύριων συντάξεων, τη μεγάλη μείωση διαφόρων κατηγοριών επικουρικών συντάξεων και στη μείωση του εφάπαξ.
Η κυβέρνηση θεώρησε ότι ανοίγοντας ένα νέο γύρο μειώσεων στις συντάξεις και στα επιδόματα θα μπορούσε να ετεροχρονίσει την κοινωνικά και πολιτικά πιο επώδυνη μείωση των παλαιών κύριων συντάξεων για το 2018. Οι τελευταίες μειώθηκαν μόνο μέσω της εισφοράς υπέρ του ΕΟΠΥΥ αλλά η χρηματοδότησή τους γίνεται ολοένα πιο δύσκολη με το πέρασμα του χρόνου.
Με βάση τον πολιτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης θα μπορούσε να απορροφήσει την κοινωνική διαμαρτυρία για τις νέες μειώσεις μεταθέτοντας χρονικά την κλιμάκωσή της για το 2018, όταν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι στην εξουσία.
Ο προγραμματισμός της κυβέρνησης δεν δεσμεύει βέβαια τους Ευρωπαίους εταίρους και τους πιστωτές, οι οποίοι κινούνται ανάλογα με τη γενική εικόνα της δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομίας και όχι με βάση τους πολιτικούς ελιγμούς των κομμάτων εξουσίας.
Διπλή ανατροπή
Το ΔΝΤ υπογραμμίζει σε όλες τις παρεμβάσεις του ότι το ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας δεν είναι οικονομικά βιώσιμο εφόσον απορροφά σε ετήσια βάση από τον κρατικό προϋπολογισμό ποσά που αναλογούν στο 10% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι της τάξης του 2% του ΑΕΠ. Με τέτοια ασφαλιστική τρύπα είναι πρακτικά αδύνατον να επιτευχθούν μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα σε βάθος χρόνου και να εξυπηρετηθεί το υπέρογκο χρέος του ελληνικού Δημοσίου.
Η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει τους υπολογισμούς του ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται ότι το ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό δεν χρειάζεται τόσο μεγάλη κρατική επιχορήγηση και το Eurogroup βρίσκεται κάπου στη μέση.
Το πρόβλημα με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είναι ότι δεν εφαρμόζει με συνέπεια τα συμφωνηθέντα, με αποτέλεσμα να δικαιώνει τους επικριτές της. Ο συνδυασμός επιστροφής της οικονομίας στην ύφεση εξαιτίας του αποτυχημένου πειράματος Τσίπρα - Βαρουφάκη και της διαχειριστικής προχειρότητας έχει οδηγήσει στην εκτόξευση των ελλειμμάτων μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων. Χαρακτηριστική η περίπτωση του ΟΑΕΕ, ο οποίος δαπάνησε όλη την κρατική επιχορήγηση για το 2016 τους πρώτους εννέα μήνες του έτους και τώρα χρειάζεται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ επιπλέον για να καλύψει τις υποχρεώσεις του τελευταίου τριμήνου. Από τη στιγμή που διευρύνονται τα ασφαλιστικά ελλείμματα, οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι πιστωτές έχουν το δικαίωμα να παρέμβουν και να ζητήσουν να επιβληθεί ασφαλιστική τάξη ανεξάρτητα από το κοινωνικό και πολιτικό κόστος.
Μπούμερανγκ το αίτημα
Στις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί, το αίτημα της κυβέρνησης για επιτάχυνση της αναδιάρθρωσης του χρέους του ελληνικού Δημοσίου οδηγεί αυτόματα στην αυστηρή αξιολόγηση των ασφαλιστικών της επιδόσεων. Αναγκαία προϋπόθεση για την αναδιάρθρωση του χρέους -η οποία έχει μετατεθεί χρονικά για μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος - μνημονίου τον Αύγουστο του 2018- είναι η προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών, σημαντικότερη των οποίων είναι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση προκειμένου να εξυγιανθούν τα οικονομικά του συστήματος. Επειδή μάλιστα ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας επιμένει ότι η κυβέρνησή του τήρησε πλήρως τα συμφωνηθέντα και έφτασε η ώρα να κάνουν το ίδιο οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι πιστωτές, ορισμένοι ισχυροί παράγοντες -όπως ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Ντάισελμπλουμ- ανέλαβαν να του υπενθυμίσουν τις υποχρεώσεις του στο ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό, όπως και την τεράστια απόσταση μεταξύ δεσμεύσεων και εφαρμογής.
Η δυναμική επιστροφή του ασφαλιστικού θα αποδειχτεί, πιθανότατα, κοινωνικά επώδυνη για εκατομμύρια συμπολίτες μας και πολιτικά κρίσιμη για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.
