Με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, το 2016 ήταν και αυτό χρονιά μικρής οικονομικής ύφεσης επειδή δεν μπόρεσε η οικονομία να αντιμετωπίσει, στο σύνολό της, τη ζημιά που προκλήθηκε το 2015 από το δίδυμο Τσίπρα-Βαρουφάκη. Το 2014 είχε σημειωθεί μικρή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεπε δυναμική ανάπτυξη το 2015 και το 2016, η οποία δυστυχώς δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της κυβερνητικής αλλαγής και των λαθών και παραλείψεων της κυβέρνησης Τσίπρα.
Παρά τις δυσκολίες που αναφέραμε παρατηρείται ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2017 και μπορεί να κλείσει η χρονιά με ανάπτυξη της τάξης του 1,8%-2%.
Ποιοι φέρνουν την ανάπτυξη
Η πρώτη παρατήρηση που επιβάλλεται είναι ότι η ανάκαμψη επιτυγχάνεται όχι με την βοήθεια αλλά σε πείσμα της κυβερνητικής πολιτικής. Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στηρίζεται στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, στον βαθμό που υλοποιείται από την κυβέρνηση Τσίπρα, παρά τις γνωστές αντιρρήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως στην άνθηση του ελληνικού τουρισμού. Ο τουριστικός κλάδος πηγαίνει πολύ καλά αξιοποιώντας την ευνοϊκή γι’ αυτόν διεθνή τουριστική συγκυρία και τα προβλήματα που εμφανίζουν άλλοι τουριστικοί προορισμοί, όπως είναι η Τουρκία και οι χώρες της Βόρειας Αφρικής.
Η κυβέρνηση Τσίπρα προσπαθεί να υπερφορολογήσει με κάθε τρόπο τον εξαιρετικά ανταγωνιστικό τουριστικό τομέα. Αύξησε τον ΦΠΑ στην εστίαση, τον ΦΠΑ στα τρόφιμα και βασικά είδη κατανάλωσης, τον ΦΠΑ σε συγκεκριμένα νησιά, επέβαλε φόρο εμφιάλωσης στην παραγωγή οίνου και τώρα προωθεί νέο φόρο διανυκτέρευσης για τα ξενοδοχεία. Η «συμβολή» της κυβέρνησης στην ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού είναι η υπερφορολόγησή του πολύ πέρα από τα όρια που επιτρέπει ο σκληρός διεθνής ανταγωνισμός. Επομένως, οι κυβερνητικοί παράγοντες πανηγυρίζουν για επιτυχίες που πραγματοποιούνται στην οικονομία σε πείσμα της πολιτικής που εφαρμόζουν.
Σοβαροί κίνδυνοι
Η βελτίωση των επιδόσεων της οικονομίας θα αργήσει να περάσει στη μέση οικογενειακή επιχείρηση και στο μέσο νοικοκυριό γιατί στηρίζεται στην εφαρμογή μιας εξαιρετικά σκληρής πολιτικής, η οποία συμπεριλαμβάνει τη μείωση των παλιών κύριων συντάξεων το 2019 και τη μείωση του αφορολόγητου ορίου για το ετήσιο εισόδημα το 2020.
Η κατάσταση περιπλέκεται επειδή είναι σοβαρές οι πιθανότητες η επιδείνωση της πολιτικής συγκυρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τα κυβερνητικά λάθη και οι παραλείψεις, να σπάσουν τη θετική δυναμική που έχει αναπτυχθεί.
Πρώτον, η κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα για να περιορίσει τις δαπάνες που έχουν σχέση με τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και κυρίως την ανάπτυξη του κομματικού κράτους.
Δεύτερον, η κυβέρνηση συνεχίζει τον ετεροχρονισμό πολλών δημοσίων δαπανών σε μια προσπάθεια να εμφανίσει το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα υψηλότερο από ό,τι πραγματικά είναι. Δημιουργούνται έτσι οι προϋποθέσεις για την εμφάνιση μια νέας δημοσιονομικής «μαύρης τρύπας».
Τρίτον, η κυβέρνηση επιμένει στην ισοπεδωτική υπερφορολόγηση του παραγωγικού ιδιωτικού τομέα και των νοικοκυριών, παρά τα αρνητικά μηνύματα που στέλνουν η πραγματική οικονομία και η αδυναμία αύξησης των φορολογικών εσόδων.
Τέταρτον, ο κ. Τσίπρας προχώρησε, στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον, σε μια νέα αύξηση των αμυντικών δαπανών χωρίς να γνωρίζουμε πώς ακριβώς θα χρηματοδοτηθούν τα εξοπλιστικά προγράμματα.
Πέμπτον, παρά την αλλαγή της φρασεολογίας κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης συνεχίζεται η εφαρμογή μιας ουσιαστικά αντιεπιχειρηματικής - αντιεπενδυτικής πολιτικής.
Το ευρωπαϊκό περιβάλλον
Ο έκτος λόγος για τον οποίο η οικονομία μπορεί να χάσει τον αναπτυξιακό βηματισμό που προσπαθεί να αποκτήσει είναι η επιδείνωση του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος, σε πολιτικό επίπεδο. Παρατηρείται ενίσχυση των ακροδεξιών δυνάμεων και κυρίως επικράτηση της πολιτικής ατζέντας που προωθούν. Ετσι, στη Γερμανία οι Φιλελεύθεροι, οι οποίοι θα συμμετάσχουν στον νέο κυβερνητικό σχηματισμό και διεκδικούν το υπουργείο Οικονομικών, τάσσονται ανοιχτά κατά της αύξησης των πόρων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, κατά της μεταφοράς πόρων από τις περισσότερο στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. και κατά της ουσιαστικής διευκόλυνσης της Ελλάδας σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος.
Η νέα κυβέρνηση συνασπισμού που θα σχηματιστεί στην Ολλανδία έχει κι αυτή αρνητικές διαθέσεις έναντι της Ελλάδας, ενώ στην Αυστρία περιμένουμε τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού Κεντροδεξιάς - Ακροδεξιάς με ιδιαίτερα αυστηρές θέσεις για το προσφυγικό-μεταναστευτικό και τη διαχείριση του ελληνικού προγράμματος.
Κι ενώ είναι φανερό ότι το πολιτικό περιβάλλον στην Ε.Ε. γίνεται πιο δύσκολο για την Ελλάδα, ο κ. Τσίπρας επέλεξε να χρηματοδοτήσει την αμερικανική πολεμική βιομηχανία με προμήθειες 3-5 δισ. ευρώ, οι οποίες στέλνουν το μήνυμα στους Ευρωπαίους εταίρους ότι η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει την ξέφρενη κούρσα της υπερχρέωσης, επιμένοντας αμερικανικά. Οι πιθανότητες για ευνοϊκή μεταχείριση της Ελλάδας σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση της οικονομίας της από ευρωπαϊκούς πόρους και για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους περιορίστηκαν εντυπωσιακά σε διάστημα μερικών ημερών.
