Μιλώντας στην “Ε” με άξονα τον κορονοϊό εκφράζει προβληματισμούς για την επόμενη ημέρα στην Ευρώπη η οποία επέδειξε “αντανακλαστικά χαμηλής έντασης και αδεξιότητα, ρίχνοντας το μπαλάκι στα εθνικά κράτη”, στάση που μεταξύ άλλων δίνει… πάσες στους ευρωσκεπτικιστές. Αναφέρεται φυσικά και στην εγχώρια πολιτική σκηνή κάνοντας λόγο για “αεριτζίδικες επιλογές των πρώτων ημερών, που προκαλούν οργή και δυσπιστία για τον ανεύθυνο και ρουσφετολογικό τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη διαχειρίζεται τους κόπους των Ελλήνων”.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
- Ποιές “πληγές” εκτιμάτε ότι θα αφήσει ο κορονοϊός στην οικονομία σε εθνικό και διεθνές επίπεδο;
Είναι πολύ νωρίς να πει κανείς με σιγουριά ποιες πληγές θα αφήσει πίσω της αυτή η πρωτοφανής οικουμενική υγειονομική κρίση. Ωστόσο, οι αναλυτές συγκρίνουν ήδη την βέβαιη επερχόμενη ύφεση με αυτήν του 1929, εκτιμώντας ότι η τωρινή θα την υπερβεί. «Άγνωστος χ» είναι ο κρίσιμος παράγοντας «διάρκεια» της κρίσης. Όλοι ελπίζουμε σε μια σταδιακή έναρξη επιστροφής σε ομαλή οικονομική δραστηριότητα μέσα στις αμέσως επόμενες εβδομάδες, ουδείς όμως είναι σε θέση να προβλέψει με ακρίβεια πόσο σταδιακή θα είναι αυτή, πόσο θα διαρκέσει και πού θα φτάσει.
Η πρώτη μεγάλη πληγή, λοιπόν, είναι η μεγάλη αβεβαιότητα με την οποία είναι αναγκασμένη να πορευθεί η ελληνική αλλά και η παγκόσμια Οικονομία για αρκετό καιρό.
Την ίδια ώρα ελλοχεύει ο κίνδυνος μιας απάντησης που, αντί για στήριξη εισοδημάτων και προστασία των εργαζομένων και της θέσης τους, θα προωθεί ακόμη περισσότερο την ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις, μία επικίνδυνη επανάληψη των αποτυχημένων νεοφιλελεύθερων ιδεοληψιών που, φυσικά, δεν έδωσαν λύσεις στην τελευταία κρίση, παρά προκάλεσαν τη φτωχοποίηση ακόμη μεγαλύτερων κοινωνικών στρωμάτων.
Και όσο πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την αβεβαιότητα, άλλο τόσο θα πρέπει να αποτρέψουμε την δημιουργία μιας νέας πληγής πάνω στο σώμα μιας κοινωνίας ήδη βασανισμένης από ατελέσφορες νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες.
Η πανδημία απαιτεί πειράματα σε ιατρικά εργαστήρια, και όχι πάνω στο εξουθενωμένο από τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα σώμα της Κοινωνίας.
- Αρκετοί εκτιμούν, ότι η κρίση του κορονοϊού με την σειρά της έφερε ξανά στο προσκήνιο την κρίση αξιών που τα τελευταία χρόνια διέρχεται η Ευρώπη. Πώς σχολιάζετε αυτή την άποψη;
Φοβάμαι πως δεν πρόκειται απλά για μια διαφορετική φάση μιας κρίσης αξιών, αλλά για κάτι ακόμα μεγαλύτερο: η Ενωμένη Ευρώπη, μια προοδευτική ιδέα, μια ιδέα που με όλα τα μειονεκτήματα, τις ελλείψεις και τις αντιφάσεις της χάρισε στην Ήπειρό μας Ειρήνη, Δημοκρατία και Ευημερία για αξιοθαύμαστο διάστημα, βρίσκεται πια στη δίνη μιας κρίσης που παίρνει υπαρξιακά χαρακτηριστικά. Εδώ και μέρες μιλώ επίμονα για τις αντιδράσεις που προκάλεσε στο εσωτερικό της Ιταλίας ο συμβιβασμός στο Eurogroup, με την απόκρουση από τους πλούσιους του Βορρά μιας απόφασης αμοιβαιοποίησης χρέους, της έκδοσης Κορονο-ομόλογου, δηλαδή. Αν όμως η Ιταλική ακροδεξιά -που βρήκε έτσι τη χρυσή ευκαιρία να σηκώσει τα λάβαρα του Αντιευρωπαϊσμού- καταφέρει να κερδίσει τη μάχη για την ψυχή του Ιταλικού Λαού με το αντιδραστικό της μήνυμα, αν ο ιός του Αντιευρωπαϊσμού μολύνει μία από τις ατμομηχανές της ιδέας της Ενωμένης Ευρώπης, τότε το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα θα βρεθεί μπροστά σε σοβαρό και άμεσο κίνδυνο κατάρρευσης. Τί αξία θα έχουν τότε οι εμμονές σε «συμφωνηθέντα που πρέπει να τηρούνται» και σε εξωπραγματικές συνταγές «οικονομικής πειθαρχίας»; Οι πλούσιοι του Βορρά δεν υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους έτσι, πυροβολούν τα πόδια τους. Και μαζί και τα δικά μας…
Βέβαια, και οι φτωχοί του Νότου, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους: Η Ισπανία φέρνει στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής μια νέα πρόταση με την αμοιβαιοποίηση στον πυρήνα της. Ποιες χώρες θα στοιχηθούν πίσω της, και κυρίως τί στάση θα κρατήσει η Ελλάδα; Θα υποχωρήσει στις γερμανικές απαιτήσεις ή θα επιμείνει σθεναρά στο μέτωπο του Νότου, το μόνο που εξυπηρετεί πραγματικά τα ελληνικά συμφέροντα;
- Πώς αξιολογείτε τα αντανακλαστικά της Ευρώπης και των θεσμών της στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης του κορονοϊού;
Δυστυχώς η Ευρώπη στην κρίση του κορονοϊού δεν μας εξέπληξε. Αντανακλαστικά χαμηλής έντασης, αδεξιότητα, και το μπαλάκι στα εθνικά κράτη για να «καθαρίσουν» στις κρίσιμες φάσεις της «εισβολής» του ιού στο Ευρωπαϊκό έδαφος. Για μια ακόμη φορά η Ευρωπαϊκή απάντηση έρχεται (;) με καθυστέρηση και ανεπαρκής, μέσα από διαλυτικούς συμβιβασμούς και παιχνίδια ισορροπιών που όμως στο τέλος καταντούν αυτοσκοπός και παύουν να λειτουργούν προωθητικά.
Στο πλαίσιο αυτό δυστυχώς κινείται και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ενώ θα περίμενε κανείς από το μοναδικό απευθείας εκλεγμένο όργανο της ΕΕ μεγαλύτερη τόλμη, υπέρβαση εθνικών «γραμμών» και μια ηχηρή διαμαρτυρία για τον ουσιαστικό παραμερισμό του από τις διαβουλεύσεις των κορυφαίων θεσμικών οργάνων της ΕΕ, τελικά βρεθήκαμε μπροστά σε ένα ψήφισμα με θετικά σημεία μεν, πλην όμως δειλό, ανεπαρκές, υποταγμένο στις λογικές εκείνες που καθηλώνουν την Ενωμένη Ευρώπη σε μια άτολμη λογική διαχείρισης.
Έτσι όμως οι διακηρύξεις περί Αλληλεγγύης και Αποφασιστικότητας παραμένουν μεγαλόστομα ευχολόγια διατυπωμένα για να δώσουν άλλοθι σε πολιτικές, ευχολόγια που νομοτελειακά θα απογοητεύσουν εκατομμύρια πολιτών της Ευρώπης, με κίνδυνο όλο και περισσότεροι να στραφούν σε αντιδραστικές ιδεολογίες ψευτο-πατριωτικής εθνικής περιχαράκωσης.
- Με βάση τα δεδομένα, που διαμορφώνονται, η Ελλάδα ποιους τομείς πρέπει να στηρίξει για να μπορέσει να μειώσει κατά το δυνατόν τις συνέπειες και ποια “εργαλεία” υπάρχουν για αυτό;
Σε πρώτη φάση και όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση, άμεση και κατεπείγουσα ανάγκη αποτελεί η στήριξη της Δημόσιας Υγείας και της Παραγωγής, προκειμένου να μην διαταραχθεί η εφοδιαστική αλυσίδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγκαιρα έχει παρουσιάσει την πρότασή του με κεντρικό σύνθημα #ΜενουμεΌρθιοι. Εκεί περιγράφονται και τα εργαλεία, οι εθνικοί πόροι από το «μαξιλάρι» που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χάρη στις θυσίες των Ελλήνων πολιτών κληροδότησε στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. ‘Ένα «μαξιλάρι» που μπορεί με την σωστή αξιοποίησή του να αποτελέσει το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας απέναντι σε άλλες χώρες, καθώς θα προσφέρει την αναγκαία στήριξη χωρίς τη δημιουργία νέων δανειακών βαρών.
Είναι κρίσιμο ζήτημα, ωστόσο, η χρήση του: «αεριτζίδικες» επιλογές των πρώτων ημερών όπως το κόλπο της κατάρτισης, ο διπλασιασμός της αμοιβής για ιδιωτικές ΜΕΘ και η γενναία στήριξη των μεγάλων ΜΜΕ υπό το πρόσχημα της ενημέρωσης για την πανδημία, δεν δημιουργούν αισιοδοξία ότι τα χρήματα των Ελλήνων θα βρουν το στόχο τους να κρατήσουν όρθια τα λαϊκά εισοδήματα και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα που απειλείται. Μια σειρά αποκαλύψεων όπως η ένταξη στις πληττόμενες επιχειρήσεις μιας επιχείρησης ταχυδιανομών, προκαλούν οργή και δυσπιστία για τον ανεύθυνο και ρουσφετολογικό τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη διαχειρίζεται τους κόπους των Ελλήνων.
- Πώς βλέπετε την επόμενη ημέρα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη;
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σχέδιο και προτάσεις και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Από την πρώτη στιγμή, πέρα από την αυτονόητη για μας, αλλά όχι για άλλες πολιτικές δυνάμεις που έχουν ασκήσει στο παρελθόν «αντιπολίτευση θανάτου» , επιλογή στήριξης της εθνικής προσπάθειας για περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, εμπλουτίζει διαρκώς την αντιπολιτευτική του παρουσία όχι με ανέξοδες φωνασκίες και λαϊκίστικες κορώνες, αλλά με ρεαλιστικές, κοστολογημένες και ολοκληρωμένες δέσμες προτάσεων. Προτάσεις που στην συντριπτική τους πλειοψηφία, όμως, συναντούν την απαξιωτική απόρριψη μιας αλαζονικής κυβέρνησης που μιλά για Ενότητα και Εθνική Προσπάθεια αλλά συμπεριφέρεται ως αποκλειστικός νόμιμος ιδιοκτήτης της εξουσίας.
Η επόμενη μέρα θα είναι λιγότερο δύσκολη αν η Ευρώπη βάλει στην άκρη τις νεοφιλελεύθερες εμμονές και τις αντιρρήσεις των πλουσίων και προχωρήσει σε μια σειρά από ριζοσπαστικές κινήσεις θωράκισης όπως η δημιουργία κορονο-ομόλογου, η άμεση και δραστική αύξηση του Κοινοτικού Προϋπολογισμού και η θέσπιση Κοινής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Υγείας. Πρόκειται για προτάσεις που η ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη επεξεργαστεί και καταθέσει, προτάσεις που, όπως και στο σχέδιο #ΜένουμεΌρθιοι, αποτελούν ένα συνεκτικό, ολοκληρωμένο πλαίσιο δράσης· προτάσεις που έχουμε ήδη δημοσιεύσει και πάνω στις οποίες θα εργαστούμε τους επόμενους μήνες χτίζοντας συμμαχίες, με στόχο να ανοίξουμε μικρότερες και μεγαλύτερες ρωγμές στη νεοφιλελεύθερη αδιαλλαξία και τον απάνθρωπο οικονομισμό που απειλεί να μετατρέψει τον εφιάλτη της Πανδημίας σε Εφιάλτη Διαρκείας για τους λαούς της Ευρώπης.
* Αύριο στην “Ε” μιλά ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Κώστας Παπαδάκης.
