Κυρώθηκε στη Βουλή η αναθεώρηση της σύμβασης του έργου Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα και κλάδος Λεύκτρο - Σπάρτη, για την οποία πολλοί βιάστηκαν να κατηγορήσουν την κυβέρνηση για συμφωνίες «Μπανανίας» κ.λπ.

Η τροποποιημένη σύμβαση, που ολοκληρώνει σε λίγους μήνες τον σημαντικό για την ανάπτυξη της Περιφέρειάς μας οδικό άξονα, είναι προς όφελος του Ελληνικού Δημοσίου, γιατί πληρώνονται μικρότερες αποζημιώσεις, αλλά και γιατί συνοδεύεται από συμφωνία-μνημόνιο υποχρεώσεων του παραχωρησιούχου, για δέσμη μέτρων υπέρ των πολιτών, των κοινωνικά και οικονομικά ευπαθών ομάδων, της ορθότερης και δικαιότερης χρέωσης. Είναι στοιχεία που ήταν ανύπαρκτα στις αρχικές συμβάσεις παραχώρησης, στις αναθεωρημένες συμβάσεις των υπόλοιπων αυτοκινητόδρομων και στην πρόταση που υπήρχε από την κυβέρνηση Σαμαρά.

Ομως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τι βρήκε η παρούσα κυβέρνηση και τι περιλαμβάνεται στη συμφωνία που κυρώθηκε από τη  Βουλή στις 15-12-2015.

Το έργο ξεκίνησε το 2008, αφού είχε προηγηθεί η από 31.1.2007 σύμβαση παραχώρησης, όπως αυτή κυρώθηκε με το άρ.1 του ν. 3559/2007, με την οποία η "Μορέας Α.Ε.", ανέλαβε να κατασκευάσει, συντηρεί, λειτουργεί και εκμεταλλεύεται: α) ένα νέο αυτοκινητόδρομο 76 km, από Τρίπολη έως Καλαμάτα, β) ένα τμήμα αυτοκινητόδρομου 82 km από Κόρινθο ως Τρίπολη και γ) ένα νέο αυτοκινητόδρομο 47 km από τον κόμβο του Λεύκτρου μέχρι την Σπάρτη. Στη σύμβαση παραχώρησης, το Ελληνικό Δημόσιο αναλάμβανε συνεισφορά προς τις κεφαλαιακές δαπάνες της περιόδου μελέτης-κατασκευής του έργου και  επιδότηση λειτουργίας, με ανώτατο όριο 199 εκ. ευρώ, που θα καταβάλλονταν από το Δημόσιο στην περίπτωση που τα έσοδα της "Μορέας Α.Ε.", ήταν χαμηλότερα από το όριο κυκλοφορίας-εσόδων. 

Το κύριο δάνειο για την κατασκευή του έργου παρασχέθηκε από ένα μεγάλο αριθμό εμπορικών τραπεζών, με κύρια χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. 

Από τον Μάρτιο του 2013, λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής κρίσης και της μείωσης των κυκλοφοριακών φόρτων, τέθηκε το ζήτημα της αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων. Το Νοέμβριο του 2013 ανεστάλη, κυρίως από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η χρηματοδότηση και, επομένως, το έργο σταμάτησε. Ζητήθηκε τότε πρόβλεψη για πρόσθετη επιδότηση λειτουργίας, για την περίπτωση που συνεχιστούν και τα υπόλοιπα χρόνια της παραχώρησης οι μειώσεις των κυκλοφοριακών φόρτων, από 199 εκ. ευρώ στα 330 εκ. ευρώ. Το σχέδιο αυτό της σύμβασης στάλθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο και εγκρίθηκε.

Η διαπραγμάτευση της παρούσας κυβέρνησης με τον παραχωρησιούχο, κατέληξε σε μια αναθεωρημένη σύμβαση (αυτή που κυρώθηκε από τη Βουλή και θέτει σε επανεκκίνηση το έργο), που προβλέπει:

1) Την ολοκλήρωση των εργασιών το αργότερο τον Αύγουστο του 2016.
2) Την υποχρέωση του  παραχωρησιούχου, να καταρτίσει και να υποβάλει προς έγκριση στο Δημόσιο το αργότερο δύο μήνες πριν από το τέλος των εργασιών κατασκευής, την ανάπτυξη του συστήματος ηλεκτρονικών διοδίων που έχει εγκατασταθεί στο έργο. 
3) Την υποχρέωση για σύνταξη οικονομοτεχνικής μελέτης, για την τροποποίηση και τη μείωση των διοδίων. 
4) Την υποχρέωση του παραχωρησιούχου να προχωρήσει στην παροχή κλιμακωτών εκπτώσεων μέχρι και 70% σε συχνούς τοπικούς χρήστες του αυτοκινητοδρόμου, ανάλογα με τον αριθμό διελεύσεων.
6) Την απαλλαγή ατόμων ειδικών κατηγοριών, από την καταβολή διοδίων, που θα πραγματοποιείται μέσω ειδικής κάρτας. 
7) Την αντιμετώπιση του προβλήματος των μόνιμων κατοίκων, όπου δεν υπάρχει παράπλευρο οδικό δίκτυο για την εξυπηρέτησή τους, με την καθιέρωση ειδικής ρύθμισης.

8) Την ελεύθερη δίοδο των εκλογέων και την άνευ καταβολής αντιτίμου διοδίων διέλευσή τους, από τους σταθμούς διοδίων του έργου καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας της διεξαγωγής των εθνικών και αυτοδιοικητικών εκλογών.

Επιπλέον ο παραχωρησιούχος ανέλαβε την υποχρέωση να εκπονήσει και να παραδώσει στο υπουργείο, τρεις μελέτες για το Νομό Μεσσηνίας: α) Τη μελέτη Καλό Νερό-Τσακώνα, σύνδεση με αυτοκινητόδρομο Κυπαρισσίας, προϋπολογισμού 6 εκ. ευρώ συν ΦΠΑ, β) τη μελέτη και εργασίες αναβάθμισης με παρακάμψεις της εθνικής οδού Καλαμάτας-Ριζόμυλου, προϋπολογισμού 1,5 εκ. ευρώ συν ΦΠΑ και γ) τις μελέτες του οδικού άξονα Ριζόμυλου-Πύλου, παράκαμψη Πύλου-Μεθώνης, προϋπολογισμού 2,5 εκ. ευρώ συν ΦΠΑ. Συνολικά με το ΦΠΑ 12.300.000.

Ομως από τα σημαντικότερα οφέλη της διαπραγμάτευσης είναι η τροποποίηση προς όφελος του Δημοσίου, του υπολογισμού των αποζημιώσεων προς τον παραχωρησιούχο. Με την αναθεωρημένη σύμβαση ο παραχωρησιούχος και ο κατασκευαστής παραιτούνται από το μεγαλύτερο μέρος των αξιώσεών τους για καταβολή αποζημιώσεων από το Ελληνικό Δημόσιο, οι οποίες απορρέουν από την αρχική σύμβαση παραχώρησης. Το ποσό από το οποίο παραιτούνται ανέρχεται σε 106,6 εκ. ευρώ. Εδώ να σημειωθεί ότι οι αποζημιώσεις κατά την περίοδο που ήταν υπουργός ο κ. Καλογιάννης (ΝΔ), ανέρχονταν  συνολικά  σε 130 εκ. ευρώ. Κατά την περίοδο που ήταν υπουργός ο κ. Χρυσοχοΐδης, οι αντίστοιχες αποζημιώσεις ανέρχονταν σε συνολικά 182,53 εκ. ευρώ. Με την τροποποιημένη σύμβαση, η αποζημίωση του παραχωρησιούχου ανέρχεται σε  56,5 εκ. ευρώ και του κατασκευαστή σε 23 εκ. ευρώ και συνολικά σε 79,5 εκ. ευρώ. Δηλαδή, μόνο από τη διαπραγμάτευση που έκανε η παρούσα κυβέρνηση, το Δημόσιο πληρώνει 106,6 εκ. ευρώ λιγότερα.

Τέλος η εταιρεία αποδέχθηκε τον περιορισμό του ενδεχόμενου εσωτερικού δείκτη απόδοσης, κατά ανώτατο σε 5%, που σημαίνει ότι σε περίπτωση αύξησης της κυκλοφορίας πάνω από 5%, από το προβλεπόμενο όριο, τα έσοδα θα πηγαίνουν στο Ελληνικό Δημόσιο. 
Συμπερασματικά:

α) Με την αναθεωρημένη κυρωθείσα σύμβαση, το Δημόσιο επιτυγχάνει την επωφελέστερη οικονομικά συμφωνία με παραχωρησιούχο και κατασκευαστή. Πρακτικά, από την τελευταία απόπειρα συμφωνίας επί Χρυσοχοΐδη, το 2013, το ποσό που υποχρεούτο να καταβάλει το Δημόσιο, ήταν 182,53 εκ. ευρώ. Και ενώ έχουν μεσολαβήσει 2 έτη (2014-2015) που επιβαρύνουν με επιπλέον αποζημιώσεις το Δημόσιο, η συμφωνία «έκλεισε» με 79,5 εκ. ευρώ. Επιπλέον, το Δημόσιο θα παραλάβει δωρεάν σημαντικές οδικές μελέτες, πλήρεις και ολοκληρωμένες, συνολικής προϋπολογιστικής αξίας 12.300.000 ευρώ.

β) Η συμφωνία οδηγεί στην πλήρη ολοκλήρωση και παράδοση του έργου τον Αύγουστο του 2016, αφού έχουν εξασφαλιστεί όλες οι τεχνικές και οικονομικές προϋποθέσεις γι’ αυτό.

γ) Ο εν λόγω οδικός άξονας θα αποτελέσει τον πρώτο αυτοκινητόδρομο της χώρας στον οποίο προωθείται το αναλογικό σύστημα διοδίων, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει ένα ισχυρό εμπορικό και κοινωνικό πακέτο, κάτι που επίσης για πρώτη φορά συμβαίνει για τους χρήστες του αυτοκινητόδρομου.

Το περιεχόμενο της τροποποιημένης συμφωνίας αποδεικνύει ότι η παρούσα κυβέρνηση διαπραγματεύεται, υπερασπιζόμενη το δημόσιο συμφέρον, τους πολίτες, την κοινωνία, τη χώρα. Τα υπόλοιπα είναι στείρα και ιδιοτελής αντιπολίτευση.