Και τον πραγματικά πρώτο σύμφωνα με πολλές πηγές αλλά και εικασίες. Ο κ. Μακφαίηλ εργάστηκε σκληρά για να συλλέξει το υλικό που τεκμηριώνει τις απόψεις του. Τις αποτυπώνει σε 340 σελίδες γεμάτες φωτογραφίες και ιστορία. Δεν περιορίζεται σε αυτό καθ' εαυτό το αθλητικό γεγονός αλλά το εντάσσει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που αποτυπώνει το πολιτικό και οικονομικό κλίμα της εποχής. Περιγράφει τα γεγονότα που οδήγησαν μέχρι την τέλεση της πρώτης Ολυμπιάδας και δίνει μια λεπτομερειακή εικόνα της Αθήνας του 1896 και της ζωής σε αυτή. Στη συνέχεια παραθέτει στοιχεία για τον Χαρίλαο Βασιλάκο και τη ζωή στον τόπο καταγωγής του, τον Λυγερέα της Μάνης, ένα ορεινό χωριό κοντά στο Γύθειο.
Το αθλητικό σκέλος του βιβλίου ξεκινά με την αφήγηση του Θάνου Κουτσικόπουλου, παλιού αθλητή και 7 φορές κριτή σε Ολυμπιακούς Αγώνες, μέσα από επιστολές που έστειλε στο συγγραφέα του βιβλίου. Ηταν και ο πρώτος που αμφισβήτησε δημοσίως τη νίκη του Σπύρου Λούη πριν από δεκαετίες εισπράττοντας την άνωθεν υπόδειξη «μην τα σκαλίζεις, ό,τι έγινε, έγινε. Τέτοια ανακίνησις μόνο ζημία θα κάνει στον ελληνικό αθλητισμό». Στο σημείο αυτό ο κ. Κουτσικόπουλος καταγράφει και μια φράση του Βασιλάκου το 1952 στο περιθώριο της Συνόδου της ΔΟΕ στην Αθήνα: «Αυτά ξεχάστηκαν, ό,τι έγινε, έγινε. Πάντως όσο ζω θα υποστηρίζω ότι ο Λούης δεν μας κατέφθασε αλλά παρουσιάστηκε ουρανοκατέβατος».
Στους προκριματικούς του 1896 ο Χαρίλαος Βασιλάκος έρχεται πρώτος στο μαραθώνιο. Τα αποτελέσματα μαγειρεύονται προκειμένου να συμπεριληφθεί στην αποστολή και ο… 11ος των προκριματικών που ήταν ο Σπύρος Λούης. Στο μαραθώνιο υπεύθυνος της διαδρομής ήταν ο ταγματάρχης Γεώργιος Παπαδιαμαντόπουλος, του οποίου ο Λούης ήταν ορντινάντσα στο στρατό και γνωρίζονταν καλά. Στο βιβλίο του ο κ. Μακφαίηλ κάνει εκτενέστατη αναφορά στους αθλητές του μαραθωνίου, τη διαδρομή με τα χαρακτηριστικά της, αλλά και στον ίδιο τον αγώνα με την αξιοποίηση πλήθους στοιχείων που είναι διαθέσιμα και φυσικά δημοσιεύματα της εποχής. Ετσι μαθαίνουμε ότι κανένας δεν είδε τον Λούη να προσπερνά αθλητές καθώς από την αρχή ήταν στο τελευταίο γκρουπ των συμμετεχόντων. Οτι ο ίδιος βελτίωσε εξωπραγματικά το χρόνο του κατά 20 λεπτά σε σχέση με τους προκριματικούς αγώνες. Οτι δεν είχε τρέξει πουθενά νωρίτερα, ούτε πήρε πάλι μέρος σε αγώνες. Σε αντίθεση με τον Βασιλάκο που ήταν συστηματικός αθλητής πριν και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι ο Παπαδιαμαντόπουλος που είχε ισχυρούς δεσμούς με το παλάτι, φρόντισε να "φυγαδευτεί" από τα χωράφια ο Λούης και να βρεθεί κάποια στιγμή ξεκούραστος μπροστά από τους υπόλοιπους αθλητές. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με μια πλήρη παρουσίαση της αθλητικής, κοινωνικής και επαγγελματικής δραστηριότητας του Βασιλάκου, με επίλογο τα αξιοθέατα της περιοχής του Γυθείου.
Στη μικρή παρουσίαση μπορούμε να δώσουμε μόνο ένα απειροελάχιστο δείγμα της προσπάθειας που έκανε ο κ. Μακφαίηλ. Το βιβλίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Αδούλωτη Μάνη" και παρουσιάζει αδιαμφισβήτητο ενδιαφέρον για όσους ασχολούνται με την ιστορία και τον αθλητισμό, αλλά και για εκείνους που θέλουν να μάθουν τα "μυστήρια και θαύματα" εκείνης της εποχής.
Η. Μ.
