Δευτέρα, 09 Ιουνίου 2014 08:45

"Οβιδιάνα" στην Καλαμάτα με σημαντικές παρουσίες

H παρουσίαση της συλλογής "Οβιδιάνα" σε κείμενα του Αντώνη Μακρυδημήτρη και εικόνες του Θεόδωρου Παπαγιάννη έγινε με επιτυχία την Παρασκευή το βράδυ στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας από τις Εκδόσεις Ταξιδευτής και το περιοδικό "Flash".

Το συντονισμό και την παρουσίαση της βραδιάς είχε αναλάβει ο δημοσιογράφος Ροδόλφος Μορώνης, ο οποίος ξεκίνησε κάνοντας μια εισαγωγική παρουσίαση στο έργο του Οβιδίου.

Ο Λαοκράτης Βάσσης φιλόλογος - συγγραφέας, κάνοντας τη σύνδεση για το έργο του Οβιδίου, με την ποιητική συλλογή "Οβιδιάνα" σχολίασε πως σε αυτή την έκδοση, δύο μορφές της τέχνης είναι σε απόλυτα ενιαία αισθητική λειτουργία. Χαρακτήρισε το βιβλίο ως μια ποιητική αναπλαστική λειτουργία της μυθολογικής "πρώτης ύλης" και τόνισε πως βρίσκει τον Μακρυδημήτρη δοκιμασμένο και ώριμο ποιητικά στο 5ο του πόνημα. Αναφέρθηκε στο έργο του Οβιδίου και στους εσωτερικούς διαλόγους του που είναι "αδικημένοι" από την Ελληνική γραμματεία, αφού έχουν πλέον περάσει πάνω από 700 χρόνια από την τελευταία μετάφραση του στη γλώσσα μας των "Μεταμορφώσεων". "Η Ευρώπη ξεναγήθηκε στον Ελληνικό μύθο μέσα από τις διηγήσεις του Οβιδίου. Και αυτοί οι σημερινοί "διάλογοι" της "Οβιδιάνας" μεταξύ εικαστικής τέχνης και ποίησης έχουν τη σημασία τους, σε μια περίοδο της σημερινής ξερής πνευματικής άπνοιας. Οι διάλογοι μας δείχνουν ποιος είναι ο δρόμος για να πάρουμε δύναμη από το πνευματικό μας παρελθόν. Αυτός ο άνεμος πρέπει να φυσήξει και στην παιδεία μας. Τώρα γιατί κείμενα σαν αυτά δεν διδάσκονται στα γυμνάσια και στα λύκεια; Είναι ρητορικά τα ερωτήματα και μελαγχολικά αυτονόητες οι απαντήσεις. Στον επίλογό μου θέλω να αναφερθώ στο γλύπτη Θόδωρο Παπαγιάννη, έναν άγρυπνο και ανήσυχο για τη μοίρα μας πνευματικό άνθρωπο. Και θα χρησιμοποιήσω στοιχεία από ένα δικό του κείμενο, στο οποίο προσπαθεί να εξηγήσει το πώς και το γιατί, όσον αφορά το έργο που παρουσιάζει στην "Οβιδιάνα". Με τις τοτεμικές του αυτές μορφές, τις επιβλητικές, κάνει την αυτοκριτική και τον αυτοστοχασμό του, πάνω από τα αποκαΐδια, με πόνο ψυχής. Πάνω από τα καμένα ξύλα της στέγης του Πολυτεχνείου προσπαθεί να ξορκίσει τα κακά που βρήκαν την πατρίδα, με τα σκιάχτρα. Σαν ειδωλολάτρης ξορκίζει το κακό με τα ξόανα, ζητώντας ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο, μέσα σε μια στιγμή που το έθνος μοιάζει υπνωτισμένο . Είμαστε πάρα πολλοί οι συνένοχοι" κατέληξε ο κ. Βάσσης.

Το λόγο πήρε ο Δημήτρης Κοσμόπουλος ποιητής - δοκιμιογράφος - διευθυντής του περιοδικού "Νέα ευθύνη" ο οποίος τόνισε πως είναι για εκείνον μεγάλη χαρά και τιμή να καλείται να αναλύσει ένα τέτοιο έργο, σημειώνοντας πως θα σταθεί περισσότερο σε ζητήματα ποιητικής. Αρχικά αναφέρθηκε στους μεγαλύτερους Ελληνες και ξένους ποιητές, δανειζόμενος φράσεις και ερμηνείες τους για την ποίηση. Σολωμό, Ελύτη, Ρίτσο, Παλαμά, Σικιλιανό, Ελιοτ, Πάουντ. "Είναι τρομακτικό το σημερινό κενό και δε γεμίζει ούτε με τηλεοπτικά προγράμματα, ούτε με διαφημίσεις. Με τα άλλα ζητήματα "χτυπιούνται" οι ποιητές και πέφτουν στην άβυσσο για λογαριασμό όλων" είπε ο ίδιος και συνέδεσε τα λεγόμενα των κλασικών ποιητών με το έργο του Μακρυδημήτρη. "Υπάρχει η αληθινή ποίηση και η ποιηματογράφιση, η θορυβογραφία του πολτού. Αυτό το διαχωρισμό είχε κάνει για την ποίηση ο Καρούζος και τον δανείζομαι για να κατατάξω το Μακρυδημήτρη στην 1η κατηγορία. Η γραφή του είναι παλίμψηστη, είναι μια οσμωτική διαδικασία. Είναι ποιητής με συνειδητή σύγκραση. Σε αυτόν, το προσωπικό δένεται με το συλλογικό. Δεν πρόκειται για "ποίηση του εργαστηρίου" αλλά για ένα τρόπο γραφής Μπορχεσιανό. Με τον Οβίδιο ο Μακρυδημήτρης είχε παλιούς λογαριασμούς. Είναι ένας poeta doctus που προχωρά σε μία μίξη του καθημερινού με το αρχέτυπο. Οταν όλα φαίνονται πως έχουν ειπωθεί... δεν είναι δουλειά του ποιητή να μιλήσει για την ποίηση, αλλά με την ποίηση. Να προσλαμβάνει και να δώσει ένα νέο κόσμο. Ο Μακρυδημήτρης κομίζει μια οντολογική παρουσίαση, μια ξανατονισμένη μουσική, ένα σύνθεμα, μια εικαστική πρόταση" είπε μεταξύ άλλων ο κ. Κοσμόπουλος.

Ο Σταύρος Μπένος πρ. δήμαρχος Καλαμάτας, πρ. υπουργός, υπεύθυνος του Σωματείου "Διάζωμα" ξεκίνησε χαρακτηρίζοντας το Μακρυδημήτρη ως υψηλόφρονα και "ασεβή" που προσπαθεί να αναμετρηθεί με τον Οβίδιο. "Ο Μακρυδημήτρης επιχειρεί να κάνει κάτι παρόμοιο με αυτό που έκανε και ο ίδιος ο Οβίδιος, ας μη το ξεχνάμε αυτό. Δε του αρκούσε η μέχρι τώρα επικοινωνία, το έργο που είχε μέσα από τη δουλειά του. Εψαχνε άλλους τρόπους έκφρασης και αυτούς του τους έδωσε η ποίηση. Η μυθολογία, τα δόγματα, η μεταφυσική, η φιλοσοφία, η ποίηση, οι τέχνες... εκεί που η γλώσσα δεν είναι μονοσήμαντη. Ο Οβίδιος απογείωσε τη φόρμα" τόνισε ο κ. Μπένος και στη συνέχεια αναφέρθηκε στο δικό του αγαπημένο ποιητή, τον Ευριπίδη, αλλά και στο μύθο της Νιόβης, συνδέοντας το νόημα και τους συμβολισμούς του, με τα κείμενα της "Οβιδιάνας". Με μεγάλη συγκίνηση, ευχήθηκε "καλό ταξίδι" στην ποιητική αυτή συλλογή.

Ο Προκόπης Παυλόπουλος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρ. υπουργός είπε πως αυτή η παρουσίαση ήταν μια πολύ ωραία ευκαιρία να συναντηθεί με τους συντοπίτες του Μεσσήνιους και μάλιστα στο χώρο του Πνευματικού Κέντρου. "Εδώ στη δεκαετία του '60 ερχόμασταν γιατί στη Λαϊκή Σχολή ήταν το "Βιβλιοστάσιο". Εδώ διαβάζαμε λογοτεχνία και ποίηση, διαβάζαμε τα βιβλία που δεν είχαμε στο σχολείο ή στο σπίτι μας. Σεφέρη, Ελύτη, Γκάτσο, τότε που τα έργα τους ήταν πανελληνίως άγνωστα. Υπήρχαν πράγματα που δεν καταλάβαινα τότε, αλλά αυτό είναι το μεγαλείο της ποίησης. Γιατί στην ποίηση το μετρήσιμο μέγεθος δεν είναι η φράση, αλλά η λέξη. Η ποίηση θα μπορούσε να χωριστεί σε 2 ρεύματα. Στο πρώτο ανήκουν οι εργάτες, αυτοί που σαν τους τεχνίτες ψάχνουν στο χώμα για πολύτιμους λίθους, τους ανακαλύπτουν και μετά αυτοί μένουν στην ιστορία. Στο δεύτερο βρίσκουμε αυτούς τους δημιουργούς που πατούν πάνω στις προηγούμενες προσπάθειες και πάνω στη σώρευση της πληροφορίας. Το δεύτερο ρεύμα "γεννά" πάνω σε κάτι που έχει ήδη δημιουργηθεί και ο Μακρυδημήτρης ανήκει αποκλειστικά στο 2ο είδος. Παρουσιάζει το έμβρυο μιας επώδυνης κύησης. Τον καρπό από μια επιλεκτική καλλιέργεια" σχολίασε ο κ. Παυλόπουλος. Κατόπιν τοποθετήθηκε πάνω στο ερώτημα αν η τέχνη μιμείται τη φύση ή το αντίθετο και κατέληξε στο ότι η απάντηση είναι αμφίσημη και πως η εξήγηση σε αυτό το ερώτημα είναι ο αγώνας του ανθρώπου, η ίδια η δημιουργία.

Στο βήμα ανέβηκε κατόπιν ο γλύπτης Θεόδωρος Παπαγιάννης ο οποίος είπε πως ο ποιητής είναι η συνείδηση της κοινωνίας του έθνους. "Βλέπει μπροστά από την εποχή και προειδοποιεί για τις ευθύνες μας. Εμεινα εκστατικός απέναντι στο πόνημα του Μακρυδημήτρη, γέμισα εικόνες. Είχα να νιώσω έτσι από όταν διάβασα την "Κοσμογονία" του Ησιόδου. Η δουλειά μου μεταμορφώνεται με τα χρόνια και νιώθω και μένα πως με έχει ποτίσει η αρχαιότητα και η μυθολογία. Ηθελα στο έργο αυτό να παραθέσω κάτι σημαντικό από τη μεριά μου. Το αν τα κατάφερα θα το κρίνετε εσείς" δήλωσε με σεμνότητα.

"Ποίηση και πολιτική μαζί". Αυτό ανέφερε ο ίδιος ο ποιητής μόλις ανέβηκε στο βήμα, θέλοντας να κάνει μια πρόταση δική του, βασιζόμενος πάνω στη γνωστή φράση του Πλάτωνα. Ευχαρίστησε τέλος, όλους όσους μίλησαν για εκείνον...

 

Ποιήματα διάβασε στη βραδιά ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Βασίλης Φλώρος.