Ενα έθιμο αξιόλογο, που βρήκαν από τους πατεράδες τους διαμορφωμένο οι Νησιώτες, ήταν οι γιορτές της Αποκριάς. Κι όχι απλώς της βενετσιάνικης καταγωγής μασκαράτες, με την Κρεατινή και Τυρινή Αποκριά, όπως διαμορφώθηκαν τον μεσαίωνα, αλλά μια σειρά οικογενειακών τελετουργιών, δημοσίων εθίμων, ευθυμίας και συμβολικών παραστάσεων γεγονότων κ.λπ. με πολύ τοπικό χρώμα που αρχινούσαν από το Σαββατόβραδο της Τυρινής μέχρι το βράδυ της Καθαροδευτέρας.

Το Σάββατο το βράδυ, παραμονή της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς, όλες οι στενά συγγενικές οικογένειες συγκεντρώνονταν συφάμελοι με τα τρόφιμά τους, στο σπίτι που κατοικούσε ο πιο γέρος της οικογένειας. Εκεί έστρωναν τραπεζαρίες για όλους και σερβιρίζονταν απαραίτητα η πατροπαράδοτη νησιώτικη μακαρονάδα. «Μακαρόνια χοντρά, γεμάτο πιάτο με πολλές στρώσεις τριμμένη μυζήθρα, και από πάνω περιχυμένη με την κόκκινη σάλτσα του κρέατος που ήταν κοκκινιστό με ξύλο κανέλα πολύ βούτυρο και προπαντός αρκετή πορτοκαλόφλουδα». Κατά το έθιμο αυτό όταν τελείωνε το σερβίρισμα καθόντουσαν όλοι και τα μωρά ακόμη στα τραπέζια. Τότε ο πιο γέρος που είχε την πρωτοκαθεδρία, έδινε το σύνθημα να φάνε όλοι από τρεις πιρουνιές. «Τα παιδιά τις μετρούσαν φωναχτά». Μετά όλοι σηκωνόντουσαν όρθιοι, έπιαναν από τις άκρες τα φορτωμένα τραπέζια τα ανύψωναν λίγο και τότε ο γέρος ρωτούσε φωναχτά την οικογένεια «Φάγατε», «Φάγαμε» απαντούσαν όλοι εν χορώ στον ίδιο τόνο. Ο γέρος συνέχιζε «Χορτάσατε», «Χορτάσαμε» απαντούσαν όλοι. «Πάντα χορτάτοι να είσαστε». Φώναζε τότε ο γέρος και η οικογενειακή αυτή τελετουργία επαναλαμβανόταν τρεις φορές και μετά λεγόταν επίσημα η προσευχή και ακολουθούσε το κανονικό γεύμα, αφού όλοι ευχόντουσαν «Πάντα χορτασμένοι».

Tι συμβόλιζε αυτή η οικογενειακή τελετουργία που το θεωρούσαν τότε γρουσουζιά αν παραλείπετο; Τιμή στον πιο μεγάλο της οικογένειας… Την ευχαρίστηση του γενάρχη που περιγράφει ο Σόλων, για τον Τέλλο τον Αθηναίο με τις οικογένειές του, τονισμό της ανάγκης της οικογενειακής ενότητας, ή ήταν εκδήλωση που εξέφραζε την ευχαρίστηση πως πάει πια, πέρασε η εποχή των εθνικών περιπετειών που κάποτε οι οικογένειες τρέχανε από 'δώ και από εκεί για να σωθούνε και δεν χόρταιναν το φαγί και τη μόνιμη θαλπωρή. Ισως συμβόλιζε όλα αυτά.

Πάνος Δασκαρόλης

Νησιώτης