“Από της ενάρξεως της χορηγήσεως των αποζημιώσεων εις τους παγοπλήκτους σταφιδοπαραγωγούς ήρχισεν και η κινητοποίησις των δικαστικών κλητήρων. Στρατιαί ολόκληροι κατακλύζουν καθ' εκάστην τα Γραφεία των υποκαταστημάτων της Εθνικής Τραπέζης προς κοινοποίησιν δικαστικών εγγράφων περί κατασχέσεως εις χείρας της των αποζημιώσεων διαφόρων παγοπλήκτων ένεκεν χρέους των εις διαφόρους τρίτους. Και εφ' όσον μεν η κατάσχεσις αφορά αποζημίωσιν ασυνεταιρίστου προσώπου, δηλαδή μη ανήκον εις γεωργικόν συνεταιρισμόν είναι νόμιμος και έγκυρος. Εφ' όσον όμως η κατάσχεσις αφορά παγόπληκτων όστις είναι εγγεγραμμένος εις συνεταιρισμόν ή κατάσχεσις είναι παράνομος και άκυρος και έχει υποχρέωσιν η Εθνική Τράπεζα όπως μη παραλαμβάνει ταύτην το έγγραφον της κοινοποιήσεως έστω και αν η αποζημίωση υπερβαίνει το ποσόν ταύτης ή της Αγροτικής Τραπέζης της Ελλάδος” (683).
Και ενώ δεν παρατηρείται καμία κίνηση στην ύπαιθρο, οι εξελίξεις γύρω από το Αγροτικό Κόμμα προκαλούν την παρέμβαση του Βαγγέλη Δημητρακόπουλου ο οποίος κάνει μια ενδιαφέρουσα ανασκόπηση των προσπαθειών για πολιτική συγκρότηση του αγροτικού χώρου, τα προηγούμενα χρόνια:
“Οι προσπάθεια για την καθίδρυση αγροτικής οργανώσεως στη Μεσσηνία χρονολογούνται από καιρό πολύν. Παραβλέπομεν ολότελα τις συνεταιρικές οργανώσεις. [...] στο πλαίσιο των επαγγελματικών αγροτικών σωματείων γύρω από τα οποία εδημιουργήθη άλλοτε ένας θόρυβος που είχε ως κωμικόν επίλογον μια γελοίαν δίκην η οποία [...] και την τελευταιαν πτυχήν πίσω από την οποία έκρυβαν την ψυχικήν και προγραμματική τους γύμνια εκείνοι που επατρώναραν μέχρι τότε την κίνηση.
Η προϊστορία των προσπαθειών τελείωσε περίπου με την έναρξη της μεμονωμένης προπαγάνδας του Λούλη Τσικλητήρα στην περιφέρεια της Πυλίας. Οταν ο τελευταίος αυτός πιστεύοντας σε κάτι πιο φαρδύ και πιο αγνό από τον απομονωμένο αγροτισμό άρχισε να εμπιστεύεται την κίνηση στα χέρια των αγωνιστών που παρουσιάζονταν αυθόρμητα και χωρίς χρισίματα και αναγνωρίσεις μέσα στην πάλη για τη διεκδίκηση των συμφερόντων της τάξης που προάσπιζαν, τότε ακριβώς κατωρθώθηκε το πέρασμα της προσπάθειας από τα σύννεφα των σκόρπιων αρριβίστικων τάσεων και των ατομικών κατευθύνσεων, στην πραγματικότητα της πειθαρχημένης οργανώσεως με τους ξεκαθαρισμένους σκοπούς και τις ξεδιαλυμένες τάσεις. Αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι οι αγρότες βρήκαν το δρόμο τους. Κάθε άλλο μάλιστα. Ισως περισσότερο από κάθε άλλη φορά μέσα στις μάζες τους από τότε και πίσω επικρατεί μια σύγχυση κατευθύνσεων πρωτοφανής όμως τούτο δεν πρέπει ν' απελπίζει κανέναν. Απεναντίας θα έπρεπε να μας κάμη να σκεφθούμε πως οι αναζητήσεις αυτές, που τόσο έντονα κυριαρχούν τώρα τελευταία μέσα στις ενέργειες και τις κινήσεις των αγροτικών μαζών είναι το καλύτερο προμήνυμα για το αγροτικό πολιτικό κίνημα στο πολύ κοντινό μέλλον.
Για ένα διάστημα κατά τα έτη 1927-1929 την προσοχή του κόσμου της υπαίθρου τράβηξαν τα οργανωθέντα σταφιδοαγροτικά σωματεία. Οι οργανώσεις αυτές ιδρυμένες στην αρχή με προγραμματική κατεύθυνση την εξυπηρέτηση των αγροτών μέσα στο πλαίσιο των στενών και άμεσων διεκδικήσεων είχαν ταχθεί από εκείνους που εμφάνισαν την ιδέα της ιδρύσεώς τους για να προλάβουν αργότερα μια μορφή πολιτικών συλλόγων που θα είχαν σκοπό την αφύπνιση της πολιτικής συνείδησης των μαζών ως τάξεως ξεχωριστής διεκδικούσης δε ν' αποκτήσει την εξουσία στα χέρια της, αφού από αποτελούσε και τη μεγάλη πλειοψηφία του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Ασχετα από την ορθότητα της τακτική αυτής για λόγους που [...] και μέσα από διαφορετικά συμφέροντα των καταστατικών ηγετών της κινήσεως, τα σταφιδοαγροτικά αυτά σωματεία παρέμειναν πάντα μέσα στο πρωταρχικό πλαίσιό τους και εκφυλιστήκανε με το χρόνο και κατάντησαν να μην ικανοποιούν τίποτε άλλο από την οφιτσιομανία μερικών απλοϊκών στα χωριά και άλλων κουτοπόνηρων στην Καλαμάτα, όσπου έφθασε η κεντρική οργάνωσή των έπειτα από χίλιες ενδοσωματειακές ρήξεις, αποσχίσεις, υβριστικά ανακοινωθέντα κλπ. κλπ. να διαλυθή και επίσημα από το Πρωτοδικείο και ν' αφήση έκθετον έναν κόσμον που παραπλανημένος πίστεψε στην ωφελιμότητά της, είτε υπολόγιζε πως θα ήταν δυνατόν να τραβηχτεί σε μια άλλη σφαίρα δράσεως θετικής και πιο ωφέλιμης.
Επειτα από τα γεγονότα αυτά τίποτε άλλο σημαντικό δεν σημειώθηκε στον αγροτικό ορίζοντα της Μεσσηνίας. Μα και η προσπάθεια του Λούλη Τσικλητήρα δεν εκαρποφόρησε, μου φαίνεται, στην καθαρώς Μεσσηνία. Είτε γιατί δεν έγινε κατάλληλη προεργασία, είτε γιατί οι μάζες δεν βλέπουν με συμπάθεια στο παρόν τουλάχιστον το κίνημα. Ομως και πώς να το βλέπουν. Ασχετα προς την ορθότητα της γραμμής που τραβάει το λεγόμενο Αγροτικό Κόμμα, πρέπει να λεχθή πως στη Μεσσηνία συγκεκριμένως δεν κατόρθωσε να μας παρουσιάση απολύτως τίποτε, εκτός εννοείται από μερικές κωμικές εμφανίσεις με τις οποίες περνούν οι άνθρωποι τις ώρες της ανίας τους. Δεν ξέρω τι ακριβώς γίνεται στη λοιπή Ελλάδα. Από όσα διαβάζω όμως πιστεύω ότι μέσα στις τάξεις του έχουν εισχωρήσει μόνον μικροαστοί φιλόδοξοι και αρχομανείς και παλιοί φεουδάρχες ξεπεσμένοι στην πραγματικότητα σήμερα, που όμως διατηρούν ακόμη μια κάποια αίγλη κάποιου γνωστού [...] Οι μάζες των αγροτών δεν έχουν παρά να διαλέξουν μεταξύ ατομισμού αφενός και σοσιαλισμού αφετέρου” (684).
Ο Βαγγέλης Δημητρακόπουλος, που παρακολουθούσε στενά το αγροτικό κίνημα και συμμετείχε ή παρενέβαινε στις εξελίξεις, όπως φαίνεται συνδεόταν με το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας που ιδρύθηκε το 1931 (Γιαν. Πασαλίδης, Στρ. Σωμερίτης, Χρ, Χωμενίδης κ.α.).
Η παρέμβαση Δημητρακόπουλου γίνεται τη στιγμή κατά την οποία εξελίσσονται συζητήσεις για την ενοποίηση των δύο πτερύγων του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας, η οποία επιτυγχάνεται τελικά μέσα από δυσκολίες και υπαναχωρήσεις: “Κατόπιν της αποφάσεως, η οποία ελήφθη κατά την τελευταίαν σύσκεψιν του Γενικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής του Αγροτικού Κόμματος εν Θεσσαλονίκη, συνήλθον στην Λάρισα αντιπρόσωποι των δύο μερίδων του Αγροτικού Κόμματος και έδωσαν οριστικό τέρμα εις τας διαπραγματεύσεις δια την ολοκληρωτικήν ενοποίησιν των μέχρι τούδε διαμαχομένων παρατάξεων του κόμματος. Μεταξύ των εκπροσώπων των δύο ομάδων επήλθε συμφωνία υπογραφέντος και σχετικού πρωτοκόλλου.
Εις επισφράγησιν της επελθούσης ενοποιήσεως των αγροτικών δυνάμεων της Ελλάδος εξεδόθη το κάτωθι ανακοινωθέν: “Κατόπιν συσκέψεων των δύο παρατάξεων απεφασίσθη η οργανική και ιδεολογική ενοποίηση των δυνάμεωντου κόμματος.
Ηνωμένον και απερίσπαστον πλέον το Αγροτικό Κόμμα, θα κατέλθη εις τον αγώνα εναντίον της κεφαλαιοκρατικής ολιγαρχίας η οποία καταδυναστεύει τας εργαζόμενας τάξεις. Η περίοδος την οποία διέρχονται αι λαϊκαί τάξεις της υπαίθρου και των πόλεων είναι κρίσιμος.
Η κεφαλαιοκρατία ύστερα από την χρεωκοπίαν του κυβερνητικού συγκροτήματος, προσπαθεί να εξαπατήση τας λαϊκάς μάζας δι απατηλών συνθημάτων περί ηνωμένης αντιπολιτεύσεως, δια να κρατηθή εις την αρχήν.
Ηνωμένον το Αγροτικόν Κόμμα αναλαμβάνει τον αγώνα ως φορεύς μιάς νέας καταστάσεως δια να δώσει εις τα μεγάλα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της χώρας, ριζικάς λύσεις.
Λάρισα 6 Μαρτίου
Δια το Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος
Δ. Χατζηγιάννης, Κ. Γαβριηλίδης, Απ. Παγκούτσος, Ν. Ματούσης, Α. Σκυλάκος, Δ. Βερίτσης” (685).
(683) “Σημαία” 22/1/1932 – Πρόκειται για άρθρο του Β. Χριστόπουλου με τίτλο “Δεν κατάσχονται οι αποζημιώσεις παγοπλήκτων ανηκόντων εις συνεταιρισμούς”, στο οποίο ο συντάκτης – μάλλον δικηγόρος – τεκμηριώνει εκτενώς νομικά αυτή την τοποθέτηση.
(684) “Σημαία” 4/3/1932 – Το φύλλο της εφημερίδας είναι δυσανάγνωστο και η αντιγραφή παρουσιάζει ορισμένα κενά που δεν αλλοιώνουν το νόημά του
(685) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 7/3/1932
