Είναι προφανές πως υπάρχει κάποια συνεννόηση μεταξύ αγροτιστών καθώς πέραν του γεγονότος πως γίνονται την ίδια ημέρα, τα ψηφίσματα είναι πανομοιότυπα. Στο συντονισμό παίζει ιδιαίτερο ρόλο ο Τσικλητήρας που οργανώνει και στηρίζει τα συλλαλητήρια μέσω των πολιτικών οργανώσεων που έχει συγκροτήσει με βάση την Πυλία-Τριφυλία: “(Πύργος 24 Ιουλίου) - Την 4ην απογευματινήν συνεκροτήθη εις την αίθουσαν του “Πανελληνίου” μεγάλη συγκέντρωσις των σταφιδοπαραγωγών Ηλείας και Ολυμπίας, της οποίας μετέσχον υπερεκατόν αντιπρόσωποι. Οι αντιπρόσωποι ησχολήθησαν με την εξεύρεσιν των ληπτέων μέτρων προς αντιμετώπισιν του προβλήματος της νέας εσοδείας. Μετά την συζήτησιν οι συνελθόντες ενέκριναν το κάτωθι ψήφισμα:
Οι αντιπρόσωποι των σταφιδοπαραγωγών Ηλείας και Ολυμπίας συνελθόντες σήμερον εις έκτακτον σύσκεψιν προς εξεύρεσιν μέτρων προστασίας της εφετεινής εσοδείας, μετά μακράν συζήτησιν του όλου σταφιδικού ζητήματος, κατέληξαν εις την απόφασιν όπως ζητήσωσι την κατάργησιν του νόμου του καθορίζοντος τιμήν αγοράς των πλεονασμάτων, ολοσχερή κατάργησιν του συναλλαγματικού παρακρατήματος, παράτασιν της αναστολής της εγγείου φορολογίας, απαγόρευσιν της εισαγωγής μελάσσης και οινοπνεύματος προς ανάμιξιν, αυξανομένης της τιμής της βιομηχανησίμου σταφίδος εις 1.800 δρχ., όπως έλθωσι στο φως τα πορίσματα επιτροπής αναμίξεως βενζίνης και οινοπνεύματος, την υποχρεωτικήν εσωτερικήν κατανάλωσιν, θεσπιζομένων αυστηρών μέτρων κατά των μεταπωλούντων, τον καθορισμόν παρακρατήματος μη υπερβαίνονος το 40%, την εφαρμογήν της ανταλλαγής των προϊόντων, την τιμήν της εξαγοράς των πλεονασμάτων ουχί ελάσσονα των δραχμών 4.500 ενεργουμένης κατά τας αρχάς του σταφιδικού έτους, την τιμήν των ενεχύρων εις δρχ. 3.500 και την κατάργησιν των αμβύκων.
Παρόμοιαι συγκεντρώσεις έλαβον χώραν εις Κορώνην και Φιλιατρά. Ούτω συναφές με το ανωτέρω τηλεγράφημα ελάβομεν εκ Κορώνης το οποίο υπογράφουν οι κ.κ. Ε. Σμυρλής, Π. Τσιριγώτης, Χ. Βαρβουτσής, Δ. Κούρταλης, Λ. Μούργος και Β. Γαϊτάνης και εκ Φιλιατρών υπογραφόμενον παρά των κ.κ. Ι. Δριβάλα, Ν. Γεωργακόπουλου, Μ. Μαγκανά, Κ. Β. Γκαβρίλη και Α. Χ. Πουρόπουλου” (714).
Η ανησυχία εντείνεται καθώς καθυστερεί η εξαγγελία των μέτρων, τα οποία τελικά ανακοινώνονται στις 13 Αυγούστου: “Ο ΑΣΟ λαβών υπ’ όψιν τα στοιχεία της καταστάσεως των αγορών του εξωτερικού, τα δεδομένα περί εφοδίων της νέας χρήσεως, τους υπολογισμούς των εσοδειών των ανταγωνιστών ομοειδών καρπών ως και την θέσιν αυτών εις τας αγοράς καταναλώσεως, προσέτι τους πόρους αυτού της προσεχούς σταφιδικής χρήσεως και εν γένει την οικονομικήν κατάστασίν του, επίσης δε την διεθνή οικονομικήν κατάστασιν γενικώς και ειδικώς τα συμφέροντα της ελληνικής σταφιδοπαραγωγής, αποφασίζει τα ακόλουθα μέτρα επί της νέας εσοδείας:
Παρατείνεται η ισχύς των δελτίων της ληγούσης χρήσεως καθ’ όλον το νέον σταφιδικόν έτος.
Παρακράτημα εις είδος 50%.
Χρηματική εισφορά επί της εξαγομένης σταφίδος δραχμές 1.100 εξ ων δραχμές 400 προς εξυπηρέτησιν του δανείου των παγοπλήκτων.
Τιμή εξαγοράς των πλεονασμάτων σταφιδοκάρπου εντός του ορίου της αγγλικής συμβάσεως απ’ αρχής και καθ’ όλον το έτος δραχμάς 3.100 γενικώς, διά δε το τέλος του σταφιδικού έτους δραχμάς 3.500 των Περιφερειών Αιγιαλείας και Κορινθίας, δραχμάς 3.400 των Περιφερειών Πατρών, Αμαλιάδος, Τριφυλίας και νήσων, δραχμάς 3.300 των Περιφερειών Ηλείας και Πυλίας και δραχμάς 3.200 διά τας λοιπάς περιφερείας.
Τα δελτία τα οποία θα πλεονάσουν θα αγορασθούν εις την κατά νόμον προθεσμίαν προς δραχμάς 3.100. Οίκοθεν νοείται ότι τα ανωτέρω όρια εξαγοράς αποτελούν απλώς την κατώτατην τιμήν ασφαλείας των παραγωγών και ουχί την εμπορικήν τοιαύτην.
Το οκτάδραχμον δικαίωμα εξακολουθεί ισχύον. Ειδικώς διά την Περιφέρειαν Αιγιαλείας ωρίσθη όπως ποσοστόν 15% εκ του ορισθέντος παρακρατήματος κατατίθεται εις δελτία εκδόσεως του υποκαταστήματος Αιγίου.
Η διοίκησις του ΑΣΟ συνεννοείται μετά των τραπεζών διά την παροχήν ικανοποιητικών ενεχύρων.
Προς ευχέρειαν της εξαγωγής και λόγω ελλείψεως ικανού αποθέματος δελτίων παλαιάς χρήσεως ωρίσθη δεκαήμερος προθεσμία καταθέσεως των δελτίων από της ημέρας της καταθέσεως της διασαφήσεως διά τας διασαφήσεις τας κατατεθησομένας μέχρι 15ης Σεπτεμβρίου, πενθήμερος δε προθεσμία διά τας διασαφήσεις τας κατατεθησομένας από 16ης-25ης Σεπτεμβρίου έναντι εγγυητικής επιστολής ανεγνωρισμένης τραπέζης” (715).
Τα μέτρα του ΑΣΟ που διευθύνεται ουσιαστικά από την κυβέρνηση έχουν προεκλογικό χρώμα (3.100 δραχμές η εξαγορά πλεονασμάτων, ενώ ο αρχικός προσανατολισμός ήταν 2.000 δραχμές), καθώς όλα είναι έτοιμα για τη διάλυση της Βουλής. Σε αυτό το κλίμα η κυβέρνηση με πρωτοβουλία του υπουργού Εθνικής Οικονομίας Σταύρου Κωστόπουλου και σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο, μειώνει το συναλλαγματικό παρακράτημα της σταφίδας από 25% σε 18%, των σύκων από 20% σε 10% και του καπνού από 18% σε 15% (716).
Η ανακοίνωση των μέτρων προκαλεί αντιδράσεις: “Εχομεν την εκ της υπαίθρου Μεσσηνίας πληροφορίαν ότι τα ληφθέντα τελευταίως μέτρα υπό του ΑΣΟ διά την σταφίδα δεν ικανοποιούν απολύτως τους σταφιδοπαραγωγούς μας οι οποίοι κατόπιν τούτου ήρχισαν κινούμενοι διά μίαν ομαδικήν διαμαρτυρίαν προς αναθεώρησιν των αποφάσεων του ΑΣΟ. Εν τη διαμαρτυρία των εκείνη οι σταφιδοπαραγωγοί, μας πληροφορούν, θα εκφράζουν τα παράπονά των διότι και εφέτος το προϊόν των δεν πρόκειται να τους αποδώση ούτε τόσα όσα επαρκούν διά να εξοφλήσουν ωρισμένα χρέη των, διά τα οποία πολλοί σήμερον καταδιώκονται δικαστικώς υπό των δανειστών των. Θα διαμαρτύρονται δε εν συνεχεία διότι η εφετεινή παραγωγή εις την απόδοσιν της οποίας ήλπισαν προς τινά ανακούφιση και αν ακόμη είναι άφθονος πάλιν, με τα ληφθέντα μέτρα υπό του ΑΣΟ δεν πρόκειται να τους αποφέρει τα απαραίτητα. Σχετικώς διεξάγεται προπαγάνδα εν Μεσσηνία προς συγκρότησιν ενός συλλαλητηρίου διαμαρτυρίας όλων των ενδιαφερομένων σταφιδοπαραγωγών, εις περίπτωσιν καθ’ ην ο ΑΣΟ δεν αναθεωρήση το ταχύτερον τας αποφάσεις του. Προς τον σκοπόν τούτον αι συνεννοήσεις θα διεξαχθούν ίσως και μετά των Ηλείων οι οποίοι δεν εύρον και αυτοί ικανοποιητικά τα μέτρα του ΑΣΟ, δια τούτο δε την προσεχή Κυριακήν συγκροτείται εις την Ηλείαν μεγάλη σταφιδική συγκέντρωσις (717).
Η πρώτη αντίδραση έρχεται από τον Πήδασο όπου συγκροτείται περιφερειακό συλλαλητήριο με πρωτοβουλία των αγροτικών πολιτικών οργανώσεων που εμφανίζονται καλά οργανωμένες στην περιοχή: “Η κίνησις μεταξύ των σταφιδοπαραγωγών διά την διατύπωσιν διαμαρτυρίας εναντίον των αποφάσεων του ΑΣΟ αι οποίαι δεν κρίνονται ικανοποιητικαί διά την παραγωγήν, συνεχίζεται πάντοτε αρκετά ζωηρά, φαίνεται δε ότι τελικώς δεν θα αποφευχθεί η συγκρότησις συσκέψεων ίσως και συλλαλητηρίων. Ηδη εις πολλάς περιφερείας οι παραγωγοί υπογράφουν διάφορα ψηφίσματα και συνέρχονται διαμαρτυρόμενοι διά την προσγινομένην αυτοίς αδικίαν. Σχετικώς δε απεστάλη το εξής τηλεγράφημα εκ Πηδάσου:
Ο σταφιδικός πληθυσμός της Μεθώνης και των πέριξ χωρίων είνε ανάστατος συνεπεία των υπό του σταφιδικού οργανισμού ληφθεισών αποφάσεων, συνελθών δε εκτάκτως εις Πήδασον, διαμαρτύρεται εντονώτατα διά ταύτας, αξιών την άμεσον αποδοχήν των κάτωθι αιτημάτων:
Αμεσον αναθεώρησιν αποφάσεων του Οργανισμού και καθορισμόν τιμής αγοράς πλεονασμάτων τουλάχιστον 4.000 δραχμών κατά ενετικόν χιλιόλιτρον, άμεσον και ολοσχερή κατάργησιν του παρακρατήματος σταφιδικού συναλλάγματος, καθόσον οποιαδήποτε μείωσις αποτελεί εμπαιγμόν αναξιοπαθούντων σταφιδοπαραγωγών. Δηλοί δε ότι θα αγωνισθή πάση θυσία προς επικράτησιν των δικαίων του.
Η επιτροπή: Κουπρουλιώτης, Νάσσος, Καραγλάνης, Κανελλόπουλος, Σταυρόπουλος και Βουγιούκας” (718).
Κινητοποιήσεις ετοιμάζονται και στην Ανατολική Πυλία και σε περιοχές που έχει δυνάμεις το ΚΚΕ: “Αι διαμαρτυρίαι διά τα μέτρα του ΑΣΟ συνεχίζονται εις την ύπαιθρον Μεσσηνίαν όλο εντονώτεραι καθιστάμεναι. Εις πλείστα όσα μέρη ιδίως της Πυλίας (Χαρακοποιό, Καντάνικα, Λογγά κ.λπ.) απειλείται η συγκρότησις συλλαλητηρίων, κατά τα οποία θα ζητηθή από την κυβέρνησιν, όπως επεμβαίνουσα αναθεωρήση τας αποφάσεις του ΑΣΟ ορίζουσα ασφαλιστικόν όριον εξαγοράς πλεονασμάτων 3.500 τουλάχιστον δραχμάς. Παρομοία κίνησις σταφιδοπαραγωγών σημειούται και εις άλλας περιφερείας όπου σήμερον συγκροτείται συλλαλητήριον διαμαρτυρίας διά τα ανεπαρκή μέτρα του ΑΣΟ” (719).
Συλλαλητήριο πραγματοποιείται στα Φιλιατρά, όπου κλείνουν και τα καταστήματα, ενώ ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Στ. Κωστόπουλος δηλώνει ότι οι σταφιδοπαραγωγοί πρέπει να είναι ευχαριστημένοι με τα μέτρα: “Ελάβομεν εκ Φιλιατρών το κάτωθι τηλεγράφημα: Ο λαός των Φιλιατρών και των περιχώρων συνήλθε σήμερον εις πάνδημον συλλαλητήριον, κεκλεισμένων των καταστημάτων, διατελών εν απογνώσει και αγανακτήσει διά τας ληφθείσας αποφάσεις υπό του ΑΣΟ, αι οποίαι θεωρούνται ως εμπαιγμός της δυστυχίας του πάσχοντος και πεινώντος σταφιδοπαραγωγικού κόσμου, ο οποίος ήλπιζε εις δικαίαν ανακούφισιν κατά τας κρισίμους αυτάς περιστάσεις και ουχί αυτοχρήμα αφαίρεσιν του άρτου του. Διά βοής εγένετο δεκτόν ψήφισμα διά του οποίου αποδοκιμάζονται τα ληφθέντα μέτρα του ΑΣΟ ως καταστρεπτικά και ζητείται: 1) Η ολοσχερής κατάργησις του συναλλαγματικού παρακρατήματος δεδομένου ότι αρκετά έχει συνεισφέρει η σταφιδοπαραγωγή, 2) η μείωσις του επτακοσιόδραχμου εξαγωγικής χρηματικής εισφοράς κατά το ήμισυ, 3) η εξαγορά από σήμερον του σταφιδοκάρπου προς δραχμές 3.500 από το τέλος 4.000 κατά χιλιόλιτρον, των δε δελτίων προς δραχμάς 3.500, 4) η άμεσος υπό των σταφιδοεξαγωγέων καταβολή δελτίων και ουχί υπό προθεσμίαν και 5) η καταβολή υπό της Αγροτικής Τραπέζης ενεχύρων δραχμών 3.000 κατά χιλιόλιτρον με ελαφρόν τόκον. Υπό του συλλαλητηρίου εξελέγη επιτροπή εκ των κ.κ. Αντ. Πετροπούλου προέδρου συνεταιρισμού Κράνη, Γεωργ. Μπακούρου προέδρου συνεταιρισμού Αγρίλης, Ιω. Καύκη, Σπ. Βώσσου, Διον. Παναγόπουλου και Δημ. Γάλλα σταφιδοπαραγωγών.
Σχετικώς με τας υπό το ανωτέρω πνεύμα διαμαρτυρίας εκ των σταφιδοπαραγωγικών κέντρων, ανεκοινώθη εκ μέρους της διοικήσεως του ργανισμού, ότι αύται είνε αδικαιολόγητοι, καθ’ όσον δικαιότεραι αποφάσεις από αυτάς αι οποίαι ελήφθησαν, δεν ήτο δυνατόν να ληφθούν. Προσετέθη δε ότι η πλειοψηφία των σταφιδοπαργωγών είνε ικανοποιημένη εκ των ληφθεισών αποφάσεων. Επίσης ερωτηθείς σχετικώς ο υπουργός της Εθνικής Οικονομίας κ. Κωστόπουλος, εδήλωσεν ότι οι σταφιδοπαραγωγοί πρέπει να είνε ικανοποιημένοι. Οσον αφορά την μείωσιν του συναλλαγματικού παρακρατήματος, κατά την χθεσινήν του συνεργασίαν μετά του κ. πρωθυπουργού, απεφασίσθη όπως ουδεμία άλλη μείωσις γίνη εις το συναλλαγματικόν παρακράτημα επί της σταφίδος, των καπνών και των σύκων.
Υπό των υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Γεωργίας κατηρτήσθη και υπογράφεται εντός της σήμερον απόφασις διά της οποίας επιβάλλεται κατά το σταφιδικόν έτος 1932-1933 χρηματική εισφορά 1.100 δραχμών εφ’ εκάστου ενετικού χιλιόλιτρου εξαγομένου εις το εξωτερικόν σταφιδοκάρπου. Επίσης παρατείνεται και κατά το σταφιδικόν έτος η ισχύς του οκτάδραχμου δικαιώματος του επιβαλλομένου εφ’ ολοκλήρου της παραγωγής και του εικοσιπεντάδραχμου δικαιώματος της εσωτερικής διαφημίσεως επί του εισαγομένου εις τας αποθήκας αποταμιεύσεως ή αγοράς πλεονασμάτων σταφιδοκάρπου” (720).
(714) “Ακρόπολις” 25/7/1932
(715) “Νεολόγος” 14/8/1932
(716) “Νεολόγος” 18/8/1932
(717) “Θάρρος” 18/8/1932
(718) “Θάρρος” 19/8/1932 - Το επώνυμο είναι προφανώς “Κουβελιώτης” αλλά έχει γραφτεί λάθος από τον τηλεγραφητή.
(719) “Θάρρος” 20/8/1932
(720) “Ακρόπολις” 23/8/1932
