«Οι πλούσιοι σταφιδοπαραγωγοί, τζορμπατζήδες και σταφιδέμποροι με τη συγκέντρωση των Γαργαλιάνων, κατόρθωσαν ώστε ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός και η κυβέρνηση του Τσαλδάρη να τους πληρώσει προς 3.600 αντί 3.400 δραχμές το χιλιόλιτρο τα πλεονάσματα. Οι τζορμπατζήδες προσπαθούν να παρασύρουν γύρω από αυτή την κίνηση και τους φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς για να τους εκμεταλλευτούν για τα δικά τους συμφέροντα. Οι φτωχοί όμως σταφιδοπαραγωγοί δεν έχουν τίποτα να ωφεληθούν από την κίνηση αυτή, γιατί από καιρό έχουν πουλήσει τη σταφίδα τους. Με την αύξηση της τιμής των πλεονασμάτων ωφελήθηκαν μόνον οι πλούσιοι σταφιδοπαραγωγοί, που πήραν τζάμπα τη σταφίδα από την αγροτική φτωχολογιά και που σήμερα θησαυρίζουν εκατομμύρια πουλώντας πιο ακριβά τα πλεονάσματα.
Οι πλούσιοι σταφιδοπαραγωγοί προσπαθούν επίσης να τους εκμεταλλευτούν λέγοντάς τους πως, όταν εξασφαλισθεί σήμερα μεγαλύτερη τιμή, και στη νέα εσοδεία ο ΑΣΟ θα δώσει μεγαλύτερη τιμή. Από την πείρα τους οι φτωχοί παραγωγοί ξέρουν ότι κάθε φορά που γίνεται η εσοδεία, ο ΑΣΟ και το κράτος κανονίζουν χαμηλές τιμές για να ληστέψουν τη φτωχολογιά, κι έπειτα τις ανεβάζουν κερδίζοντας εκατομμύρια.
Οι φτωχοί σταφιδοπαραγωγοί θα πρέπει να παλαίψουν για τα δικά τους ζητήματα [...] Χρειάζονται θειάφι και χαλκό και πρέπει με τις κινητοποιήσεις τους να ζητήσουν από το κράτος να τους παραχωρήσει. Οι εργάτες γης μπορούν και πρέπει οργανωμένα να απαιτήσουν επιδόματα για τους ανέργους, καλύτερο μεροκάματο και οχτάωρο στους εργαζόμενους.
Οι εργάτες γης, όλη αγροτική φτωχολογιά πρέπει να συσπειρωθεί στο ενιαίο μέτωπο που παλεύει για καλύτερο μεροκάματο και συσσίτια στους ανέργους, για το σβήσιμο των χρεών και φόρων, και βαρειά φορολογία του κεφαλαίου, για την τελική απελευθέρωσή τους» (799).
Στο μεταξύ η κυβέρνηση ετοιμάζει αλλαγές στον ΑΣΟ τις οποίες επεξεργάζεται επιτροπή βουλευτών που ορίστηκε από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Στεφ. Στεφανόπουλο:
«Η καταρτισθείσα υπό του κ. Στεφανοπούλου επιτροπή εκ των Κούκουρα, Κριμπά, Γαλανόπουλου, Γκόκα, Τσιρώνη και Καράπαυλου διά την μελέτην του σταφιδικού ζητήματος και την υπόδειξιν των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων εις τον ΑΣΟ περατώνει εντός των ημερών το έργον της. Η επιτροπή προτείνει τροποποίησιν του συμβουλίου του ΑΣΟ εις τρόπον ώστε την πλειοψηφίαν εις αυτόν να έχουν οι παραγωγοί με αναλογίαν 10 προς 8. Η εποπτεία του κράτους επί του ιδρύματος συστηματοποιείται κατά τρόπον ουσιαστικόν. Θεσπίζεται γενική συνέλευσις με κυριαρχικά δικαιώματα. Θεσπίζεται επίσης διάταξις γενικού συμβουλίου εις το οποίον μετέχουν κατά πλειοψηφίαν το κράτος και τα ανώτερα τραπεζικά ιδρύματα και το οποίον θα γνωματεύη επί ζητημάτων γενικωτέρας φύσεως. Το συμβούλιν τούτων έχει μόνον συμβουλευτικήν ψήφον. Διά των διατάξεων του νέου νόμου προωθείται ουσιαστικώς η κοινή αποθήκευσις του σταφιδοκάρπου, πρόδρομος και ουσιώδης συντελεστής της ενιαίας διαχειρίεσεως του προϊόντος. Εις την διαχείρισιν της σταφίδος διά του νέου νόμου συμμετέχει ο ΑΣΟ, βάσει συμβουλίου εκ παραγωγών και δημοσίων υπαλλήλων, της διαχειρίσεως αποτελούσης ιδιαίτερον κλάδον των καθηκόντων και του σκοπού του Οργανισμού. Τέλος εκάστη σταφιδική περιφέρεια θα αντιπροσωπεύεται δι' αναλόγου αριθμού αντιπροσώπων» (800).
Μετά από λίγες ημέρες η επιτροπή παραδίδει το πόρισμα και τις προτάσεις της που επιβεβαιώνουν αυτές τις πληροφορίες και δημοσιοποιείται ένα είδος “αιτιολογικής έκθεσης” γι' αυτές:
«Η επιτροπή των βουλευτών κ. κ. Κριμπά, Τσιρώνη και Μπούκουρα υπέβαλε εις τον υπουργόν Εθνικής Οικονομία κ. Στεφανόπουλον την κάτωθι έκθεσιν αναφορικώς με τον ΑΣΟ.
Ο σταφιδικός κόσμος, ο απεγνωσμένως αγωνιών και παλαίων κατά μυρίων κινδύνων, νυχθημερόν εργαζόμενος και μοχθών μέχρι της συγκομιδής του προϊόντος και υπερμέτρως φορολογούμενος επί το κέρδος όπερ απολαμβάνει μετά την αφαίρεσιν των εξόδων ουδεμίαν ουσιαστικώς γνώμην έχει εις την διοίκησιν του ΑΣΟ τον οποίον διευθύνουν κατά πλειοψηφίαν κρατικοί υπάλληλοι. Επίσης ουδεμίαν απολύτως γνώμην έχει η παραγωγή διά του εν ισχύ νόμου εις το εποπτικόν συμβούλιον της επιτροπής και επί του ελέγχου των πράξεων του Διοικητικού Συμβουλίου ο οποίος ανετέθη εις τους κρατικούς υπαλλήλους. Επίσης τα γενικώτερα και μάλλον ζωτικά διά τον παραγωγόν ζητήματα και άνευ επ αυτών αποφάσεων έχουν τεθή υπό τον κρίσιν του διοικητικού συμβουλίου και μόνο αποφαινομένου επ' αυτών χωρίς να υπάρχη γενικόν συμβούλιον λαμβάνον γνώσιν και γνωμοδοτούν διά την ωφελιμότητα των εκάστοτε λαμβανομένων υπέρ της σταφιδοπαραγωγής μέτρων. Επίσης ο ισχύων νόμος ουδεμίαν λαμβάνει πρόνοιαν διά την διαχείρισιν της σταφίδος διά την οποίαν ουδεμία γνώμη έχει η παραγωγή. Επί του θέματος τούτου επί μακρόν ησχολήη η επιτροπή και κατέληξεν εις την απόφασιν ότι η απ' ευθείας ανάληψις της διαχειρίσεως του προϊόντος υπό του ΑΣΟ εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους και ένεκα τούτου πρότεινεν και απεφάσισεν όπως η διαχείρισις ανατεθή εις ιδιαίτερον οργανισμόν ο οποίος να αποτελή κλάδον του ΑΣΟ και να διοικήται υπό άλλου συμβουλίου εις το οποίον να μετέχουν και αντιπρόσωποι της παραγωγής. Τούτο η επιτροπή ευρίσκει ως μάλλον ασφαλή τρόπον διαχειρίσεως του προϊόντος και ασφαλιστικήν δικλίδα των συμφερόντων των παραγωγών με μελλοντικήν δε κατεύθυνσιν την ανάληψιν της διαχειρίσεως της σταφίδος απ ευθείας υπό του ΑΣΟ και με σαφή βάσιν και κατεύθυνσιν την ενιαίαν διαχείρισιν του προϊόντος.
Επί πάντων των ανωτέρω θεμάτων η επιτροπή επέφερε τας σχετικάς τροποποιήσεις εις τον μέχρι τούδε ισχύοντα νόμον, διά σχεδίου νόμου, διαπνεόμενη από πνεύμα οικονομιών και πραγματικής προστασίας του σταφιδικού κόσμου» (801).
Ο καιρός “κυνηγάει” τους παραγωγούς και το πρώτο πλήγμα έρχεται από το χαλάζι που εκδηλώνεται με έντονο τρόπο στα όρια της Μεσσηνίας με την Αρκαδία αλλά ζημιές γίνονται και σε άλλες περιοχές:
«Εχομεν την πληροφορίαν ότι και εις άλλα μέρη της υπαίθρου ιδίως προς την επαρχίαν Τριφυλίας έπεσα χάλαζα αρκετού μεγέθους η οποία και επέφερε αρκετάς ζημίας. Ως εκείθεν μας επιστέλλουσιν η διάρκεια της πτώσεως υπήρξε επίσης βραχυτάτη και ούτω η σταφιδοπαραγωγή και η άλλη παραγωγή δεν υπέστη σοβαράς ζημίας. Οπωσδήποτε οι κάτοικοι της υπαίθρου διατελούν εν συγκινήσει και ευρίσκονται πάντοτε εν επιφυλακή, προβλέπουν δε νέαν πτώσιν, εφ' όσον ο καιρός εξακολουθεί ων ακατάστατος. Μας πληροφορούν επίσης ότι εντός των ημερών οι κάτοικοι των διαφόρων περιφερειών θα συνέλθουν εις σύσκεψιν προκειμένου να συντάξουν υπόμνημα εν τω οποίω θα αναφέρουν το μέγεθος της ζημιάς και θα ζητούν αποζημίωσίν των (802).
Και τη ζημιά κάνουν οι βροχές:
«Η τελευταία καιρική ακαταστασία με τας καταρρακτώδους βροχάς, επέφερε ως ήτο επόμενον σοβαροτάτας ζημίας εις την παραγωγήν της Μεσσηνίας, επίσης δε εις τα σιτηρά τα οποία ολοκληρωτικώς κατέστρεψε. Επίσης σοβαράς ζημίας υπέστησαν και οι σταφιδάμπελοι.
Οι παραγωγοί μας, κατόπιν τούτου, διατελούν εν απογνώσει, αφού το πλήγμα τούτο, μετά τας άλλας καιρικάς συμφοράς του παρελθόντος, ήλθε διά να καταστήση οικτροτάτην την οικονομικήν των θέσιν. Οι σταφιδοπαραγωγοί της Μεσσηνίας, κατά τας εκ υπαίθρου πληροφορίας μας, σκέπτονται να συγκροτήσουν συγκεντρώσεις τοπικάς και να ζητήσουν από την κυβέρνησιν οικονομικήν επικουρίαν, αφού η καταστροφή του προϊόντος των έχει πλέον ολοκληρωθεί και αν μέχρι στιγμής έχει μείνει τι άθικτον θα καταστραφεί και αυτό εφ' όσον συνεχίζεται η ιδία καιρική κατάστασις.
Μας πληροφορούν επίσης ότι οι σταφιδοπαραγωγοί μας θα ζητήσουν συμψηφισμόν της αποζημιώσεώς των ταύτης με εκείνην που λαμβάνουν κατόπιν της πτώσεως του τελευταίου παγετού ο οποίος επέφερε σημαντικάς ζημίας εις την όλην παραγωγήν. Το νέον τούτο διάβημά των θα είναι εντονώτερον και θα ζητείται η άμεσος λήψις μέτρων οικονομικής επικουρίας των, αφού ήδη διατελούν εις αξιοθρήνητον κατάστασιν. Εις ην δε περίπτωσιν η κυβέρνησις κωφεύσει ή ορρωδήση να λάβη εγκαίρως μέτρα υπέρ αυτών θα συγκροτήσουν συλλαλητήρια διαμαρτυρίας” (803).
(799) “Ριζοσπάστης” 27/5/1933
(800) “Θάρρος” 2/6/1933
(801) “Θάρρος” 7/6/1933
(802) “Θάρρος” 2/6/1933
(803) “Θάρρος” 13/6/1933
