Η εμφάνιση των Μογγόλων στο προσκήνιο του κόσμου στο πρώτο μισό του 13ου αιώνα και η ίδρυση της απέραντης μογγολικής αυτοκρατορίας είχαν αφυπνίσει στη χριστιανική Δύση τον φόβο για τις υπερφυσικές δυνάμεις, γνώριμες από την εποχή των Γότθων και των Ούγγρων εισβολέων στην Ευρώπη.
Οι χριστιανοί ιερείς ονόμασαν τους Μογγόλους Τά(ρ)ταρους, γιατί πίστεψαν ότι είχαν ξεπηδήσει από τα μυθολογικά Τάρταρα, ενώ οι άνθρωποι της Δύσης αναγνώρισαν στους νέους εισβολείς τους λαούς του Γωγ και του Μαγώγ της Αποκάλυψης, που θα εξαπέλυε ο Σατανάς από τις τέσσερις άκρες του κόσμου κατά την έλευση του Αντίχριστου.
Ποιος θα φανταζόταν ότι νεαρές δούλες ταταρικής καταγωγής από 10 ως 24 ετών ήταν περιζήτητες την περίοδο της Eνετοκρατίας, όχι μόνο στην έδρα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας, αλλά και στα δυο πανίσχυρα βενετσιάνικα κάστρα της Mεσσηνίας;
Nοταριακά έγγραφα (13ου-16ου αιώνα) από τα Mοθωκόρονα αφορούν, μεταξύ πολλών άλλων, αγοραπωλησίες σκλάβων θηλυκού γένους μεταξύ μελών της μεσσηνιακής ελίτ, Βενετσιάνων αλλά και Ελλήνων.
ΟΣΟ ΝΕΑΡΟΤΕΡΕΣ ΤΟΣΟ ΑΚΡΙΒΟΤΕΡΕΣ
O γερουσιαστής Petro de Rapano, έμπορος στην Kορώνη, για παράδειγμα, πουλάει μια σκλάβα του 18 ετών, με το ταταρικό όνομα Mελίσσα και το χριστιανικό Kατερίνα, στον Giovanni Marcello, σύμβουλο στην Kορώνη, για 18 χρυσά δουκάτα: ένα χρυσό δουκάτο για τον κάθε χρόνο της ηλικίας της! O Giovannino Zulian, κάτοικος ομοίως της Kορώνης, πουλάει στον Luca Albrizzi μια Τατάρα σκλάβα του που άκουγε στο κακόηχο, θα έλεγα, όνομα Γκουθλούγκους, για 24 χρυσά δουκάτα. Δυστυχώς δεν αναφέρεται η ηλικία της.
O Lorentzo Tommasao, έμπορος στη Mεθώνη, πουλάει στον Nicolo Montanari μια σκλάβα του, επίσης Tατάρα, 20 για 25 χρυσά δουκάτα. O Giovannino Bon, κάτοικος Kορώνης, πουλάει μια Tατάρα σκλάβα του 13 ετών, ονομαζόμενη Tσαμπάσα, στον Giovanni Decollato για 27 χρυσά δουκάτα. Οσο μικρότερη σε ηλικία τόσο ακριβότερη!
Mια Tατάρα σκλάβα 24 ετών με το παράξενο όνομα Nτιερορμούο πουλιέται από τον Pietro Bon, κάτοικο Mεθώνης, για 31 χρυσά δουκάτα. Η Τατάρα αυτή, μολονότι είχε ξεπεράσει τα 20, πουλήθηκε πολύ ακριβά γιατί προφανώς διέθετε ιδιαίτερες σωματικές ικανότητες ή ειδικές γνώσεις.
O Antonio di Bruno πουλάει στον Pace di Elia από την Kορώνη μια Tατάρα σκλάβα ονόματι Kισκατον, για 34 χρυσά δουκάτα, ακριβότερα και από την παραπάνω, 24 ετών, σκλάβα Ντιερορμούο. Η ηλικία της Κίσκατον δυστυχώς δεν δηλώνεται. Aκριβότερα πάντως από όλες τις σκλάβες, 40 ολόκληρα χρυσά δουκάτα, κόστισε η αγοραπωλησία μιας ανήλικης Kιρκάσιας σκλάβας 15 χρονών.
ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΔΑ
Mια μόνο περίπτωση, από όσες τουλάχιστον περιπτώσεις βρήκα στα αρχεία, αφορά Eλληνίδα σκλάβα 14 ετών, ονομαζόμενη Kαλή, που πωλείται από τον Ελληνα έμπορο Γεώργιο Στροβύλη, κάτοικο Kορώνης, στον Eνετό Malfredo dei Boti για το ποσό των 22 χρυσών δουκάτων. Κάπως φθηνότερα σε σχέση με τις παραπάνω συνομήλικές της Τατάρες και την ανώνυμη Κιρκισιανή. Δεν γνωρίζουμε δυστυχώς από πού καταγόταν η Ελληνίδα σκλάβα Καλή και με ποιο τρόπο έφτασε στην κατοχή του Κορωναίου εμπόρου Γεώργιου Στροβύλη, ο οποίος την πούλησε στον Ενετό για να τον υπηρετεί.
ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΒΟΗΘΟΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ
Οι σημερινές «οικιακές βοηθοί», όπως αποκαλούνται, της αθηναϊκής ελίτ είναι κυρίως Φιλιππινέζες κάθε ηλικίας και εμφάνισης, οι οποίες έφτασαν στη χώρα μας ως οικονομικές μετανάστριες. Εργάζονται με μηνιαίο μισθό σε σπίτια Αθηναίων κυριών όπου και διαμένουν μόνιμα ως μέλη της οικογένειας. Δεν μεταπωλούνται, όπως οι Τατάρες σκλάβες. Είναι γυναίκες εργατικές, φιλότιμες, υπάκουες και ήπιων τόνων. Ασχολούνται με όλες τις δουλειές του σπιτιού και είναι γενικά ευδιάθετες. Κυκλοφορούν γύρω στο κέντρο της Αθήνας με άδεια, τις Κυριακές, κατά μικρές συνήθως ομάδες.
Η αθηναϊκή κοινωνία είναι εξοικειωμένη από χρόνια με την παρουσία τους, τις έχει απόλυτη ανάγκη και τις θεωρεί αναντικατάστατες. Από όσο γνωρίζω, δεν κατέστη δυνατό τη θέση των γυναικών από τις Φιλιππίνες να πάρουν οικονομικές μετανάστριες από άλλες, γειτονικές και μη χώρες. Γυναίκες από χώρες εκτός Φιλιππίνων βρίσκουμε στο ρόλο των ευκαιριακών καθαριστριών.
ΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΤΟΥ ΑΦΕΝΤΗ
Ομοια στην αρχαιότητα, οι γυναίκες δούλες έμεναν μόνιμα στην οικία της οικοδέσποινας και είχαν οικιακές λειτουργίες κάτω από το άγρυπνο μάτι της κυρίας του σπιτιού: ύφανση ενδυμάτων στον αργαλειό, γνέψιμο μαλλιού, πλύσιμο ενδυμάτων, μεταφορά νερού από τις κρήνες (Εικ. 1), ζύμωμα και ψήσιμο άρτου, μαγείρεμα και σερβίρισμα φαγητού, καθαριότητα σπιτιού, στρώσιμο κρεβατιών κ.λπ. Ορισμένες γυναίκες με ειδικά προσόντα, όπως οι καταγόμενες από την Ανδρο στα νεότερα χρόνια, αναλάμβαναν και το ρόλο της τροφού, το θηλασμό του τέκνου της κυρίας.
Οι νεαρές δούλες πάντως ήταν στη διάθεση του αφέντη του οίκου, ο οποίος τις είχε αγοράσει. Δούλες ήταν και οι αυλητρίδες και οι χορεύτριες στα συμπόσια των ανδρών, όπως γνωρίζουμε από φιλολογικές μαρτυρίες και από πολυάριθμες παραστάσεις της αττικής αγγειογραφίας των κλασικών χρόνων.
