Κι αν κανείς δεν είχε να πληρώσει, διέταζε τους χαφιέδες να τον παίρνουν στο αστυνομικό τμήμα, όπου αναγκαστικά είχε δεν είχε πλήρωνε το χαράτσι και έπειτα από συστάσεις "ότι εις το εξής πρέπει να είναι συνεπείς" αφηνότανε ελεύθερος. Ετσι την ημέρα που φανερώθηκε η πληγή του Φαραώ στο χωριό μας όλοι οι αγρότες αναστατωθήκανε και τρέχανε να κρυφτούνε γιατί οι περισσότεροι δεν είχαν να πληρώσουν.

Μα κι εκεί που κρυβόντουσαι, τα μισθωτά και ασυνείδητα όργανα της τάξης, εκτελώντας διαταγές του ανθυπομοιράρχου, τους κυνηγούσαν και τους άρπαζαν απ το γιακά και στο... δάσκαλο. Το σπουδαίο είναι που το καφενείο που καθότανε ο κ. εισπράκτορας με τους χαφιέδες του δεν έπιασε δεκάρα την ημέρα εκείνη γιατί κανένας χωρικός δεν ζύγωνε στο μαγαζί του από φόβο μην τον γραπώσουν για τους φόρους. Μάλιστα όταν κατόπιν τούτου διαμαρτυρήθηκε ο καφετζής στον κ. εισπράκτορα και τον παρεκάλεσε να πάει στα γραφεία της κοινότητας -όπου και έπρεπε- να κάνει τις εισπράξεις του για να βγάλει κι αυτός κανένα λεφτό, ο μεγαλόσχημος φορατζής του απάντησε με τρόπο που θα ταίριαζε καλύτερα σ έναν καροτσιέρη αμόρφωτο.

Αυτά είναι τα όργανα του κράτους που με τις πράξεις τους αυτές μας θυμίζουν κάποια παλιά Ζακυνθινή ιστορία, που δύο φορολογούμενοι Ζακυνθινοί κατ' αυτόν τον τρόπο, αφού οι άνθρωποι αγανακτήσανε καλά καλά με τους φορατζήδες που προσπαθούσαν να τους πάρουν τα λεφτά με τη βία, στο τέλος τους μουτζώσανε λέγοντας τα χαρακτηριστικά λόγια "όρσε Ελλάδα με τους...".

Οι φτωχοί χωριάτες όμως βλέπουνε καλά τις σιχαμερές αυτές πράξεις των κρατικών υπαλλήλων και στην κατάλληλη στιγμή θα τους δείξουνε τη γροθιά τους γι' ανα δυν πως οι αγρότες δεν κοιμούνται πια αλλά ξύπνησαν και θα οργανωθούν στις "Αγροτικές Ενώσεις" για να αγωνιστούν για την κατάργηση της ληστρικής φορολογίας και την επιβολή μιάς ενιαίας προοδευτικής φορολογίας πάνω στο καθαρό εισόδημα μετά την αφαίρεση των εξόδων καλλιέργειας και συντήρησης» (267).

Το κείμενο είναι ενδεικτικό και για τον προσανατολισμό του ΚΚΕ εκείνη την περίοδο, που προωθούσε την συγκρότηση μετωπικών οργανώσεων στο χώρο των φτωχών αγροτών, εκτιμώντας άμεσα ή έμμεσα ότι οι συνεταιρισμοί έχουν γίνει όργανα των πλούσιων χωρικών, των κυβερνήσεων και της Εθνικής Τράπεζας. Ο Κουλαμπάς εξακολουθεί να δραστηριοποιείται σε αυτούς και όπως έχει ήδη αναφερθεί, λίγες ημέρες αργότερα εκλέγεται στο Σύνδεσμο Ενώσεων Συνεταιρισμών. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν μπορεί να γίνει με τις ανύπαρκτες δυνάμεις του ΚΚΕ στους συνεταιρισμούς. Από τις δημοσιεύσεις που έχουν προηγηθεί, συμπεραίνεται ότι ο Κουλαμπάς συμπλέει με τη συνεταιριστική ηγεσία σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα όπως αυτό των οφειλετών, ενώ το γεγονός ότι ανήκει στην κατηγορία των πλούσιων χωρικών διευκολύνει την εκλογή του (268). Και βέβαια υπάρχει η παρουσία του στο συνέδριο της Βρωμόβρυσης το 1928 ως εκπροσώπου του συνεταιρισμού του, που τον κάνει γνωστό ως συνεταιριστή αλλά και ρήτορα υπερασπιστή των αγροτικών συμφερόντων.

Το βέβαιο είναι πως μετά το καλοκαίρι του 1929, ο Κουλαμπάς δραστηριοποιείται δημόσια ως στέλεχος του ΚΚΕ και αυτό αλλάζει σημαντικά τα πράγματα στον αγροτικό χώρο. Για την προσωπικότητα και τη δραστηριότητα του Τάση Κουλαμπά στο αγροτικό κίνημα στη νέα αυτή περίοδο αλλά και για τα πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο, ο Αρίστος Αποστολόπουλος γράφει στη δική του μαρτυρία (αρχές δεκαετίας 1960): «Το 1930 και 1931 είναι χρόνια όπου οι σκλάβοι του κάμπου κάνουν τις πρώτες οργανωμένες παλλαϊκές εξορμήσεις με συγκεκριμένους στόχους και αιτήματα. Οι περισσότεροι σταφιδοπαραγωγοί έχουν οργανωθεί στους Γεωργικούς Συνεταιρισμούς που παρ' όλο τον αντιαγροτικό και εκμεταλλευτικό προσανατολισμό τους γίνονται και θερμοκήπια αγωνιστικών και επαναστατικών ιδεών-προσανατολισμού. Από κει μέσα θα ξεπεταχτούν οι πιο γνήσιοι, οι πιο αληθινοί, οι πιο ρωμαλέοι αγωνιστές της αγροτιάς. Αυτοί θα δώσουν συγκεκριμένο περιεχόμενο στην αγωνιστική διάθεση των σταφιδοπαραγωγών και γενικότερα στο αγροτικό πρόβλημα. Αυτοί θα δώσουν ορθούς συνδικαλιστικούς προσανατολισμούς στους Γεωργικούς Συνεταιρισμούς. Αυτοί θα ερμηνέψουν το ρόλο του εκμεταλλευτικού κράτους και των ληστρικών οργανισμών. Αυτοί θα οργανώσουν τους καθοδηγητικούς αγροτικούς πυρήνες, τους πυρήνες κρούσης που θα οδηγήσουν αργότερα τους αγρότες σε θυελλώδεις νικηφόρους αγώνες. Αυτοί τέλος, από τα χρόνια (1930-31) υπήρξαν και οι κύριοι οργανωτές σειράς ολόκληρων Συνεδρίων και συλλαλητηρίων στη Δυτική και Νοτιοδυτική Πελοπόννησο (Πύργο, Κρέστενα, Ολυμπία, Πυλία, Μεσσήνη κ.λπ.). Και είναι αυτοί, οι αξέχαστοι Κουβελιωταίοι, ο Σ. Διακουμογιαννόπουλος, ο Θ. Κορμάς και ανάμεσά τους, πιο ονομαστός ο Τάσος Κουλαμπάς.

Γεννημένος δίπλα στα κούρβουλα -τα ρωμαλέα κούρβουλα της Πυλίας-λες και μπολιάστηκε από τους χυμούς τους κι έγινε ένα μαζί τους. Είδε το φως στην πλούσια κι ήμερη γη του Νέστορα. Νανουρίστηκε κάτω από τα κλήματα, κι άκουσε το απαλό και εξαίσιο θρόισμα απ' τις φυλλωσιές τους. Ρούφηξε ως τη ρίζα της ψυχής του τη στυφή γεύση των τρυφερών βλασταριών. Ανάσανε τη μοσχοβολιά του άγουρου καρπού. Γεύτηκε τη γλυκύτητα του πρώιμα ουρμασμένου σταφυλιού κι' έκαμε τα πρώτα του παιχνίδια πάνω σε σωρούς "μαύρο χρυσάφι". Αυτό το μαύρο χρυσάφι που γι' άλλους ήτανε πραγματικό και γι' άλλους μαύρη δυστυχία, έγινε ένα απ' τα πιο ωραία όνειρα της ζήσης του. Λες και δεν ζούσε παρά μόνο για να κάμη τη σταφίδα πραγματικό χρυσάφι στην τσέπη του βασανισμένου δουλευτή της.

Το ΚΚΕ που έκανε ακόμη τα πρώτα επαναστατικά του αρκουδίσματα, έφτασε και στους χώρους της αγροτιάς, στους σταφιδοπαραγωγούς της Μεσσηνίας, μετά τη συφορά της Μικρασίας. Ο Τάσος είναι ένας από τους πρώτους αποστόλους του. Και το λέω, έτσι, απότομα, γιατί για τη Μεσσηνία την εποχή εκείνη το όνομα "Κουλαμπάς" σήμαινε ΚΚΕ. Και αντίστροφα, το ΚΚΕ ήτανε Τάσος Κουλαμπάς.

Η πρώιμη ανάμειξή του στους Γεωργικούς Συνεταιρισμούς (απ' τα ιδρυτικά στελέχη στην Πυλία) τον έφερε σε ενεργό και άμεση επαφή με τα καυτά προβλήματα των παραγωγών αλλά και με τους ποικιλώνυμους εκμεταλλευτές τους. Με εφόδια τη νευρώδη φύση του, τη δίψα του για μάθηση, τη ρομαντική αγωνιστική του διάθεση και το ζήλο του δημεγέρτη, καταπιάστηκε με το θέμα του σταφιδικού κι έγινε ο πιο ακούραστος, ο πιο πιστός, ο πιο σαγηνευτικός προπαγανδιστής του. Ανέλυε το θέμα με τέτοια σαφήνεια και τέτοια γοητεία λόγου ώστε εκείνοι που τον άκουγαν "κρέμονταν" κυριολεκτικά από τα χείλη του. Οι "αντιδραστικοί" σταφιδοπατέρες απόφευγαν να εμπλακούν σε συζήτηση μαζί του. Κατά τους μετά το 1930 χρόνους, είχε γίνει σχεδόν ο μοναδικός, ο πιο ικανός ομιλητής του ΚΚΕ στις δημόσιες συγκεντρώσεις των σταφιδοπαραγωγών στη Μεσσηνία και γενικότερα στην Πελοπόννησο» (269).

Σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις από το 1930 παίζει και το γεγονός ότι αλλάζει σημαντικά και η κατάσταση στην οργάνωση του αγροτικού χώρου καθώς η διαμάχη στους κόλπους των σταφιδοαγροτικών σωματείων παίρνει πρωτοφανείς διαστάσεις και σε αυτήν εμπλέκονται οι πάντες με διαφορετικό τρόπο. Και η διάλυση του φιλόδοξου εγχειρήματος έρχεται σαν αποτέλεσμα όχι μόνον των αντιθέσεων αλλά και της κρατικής παρέμβασης που ήδη όπως αναφέρθηκε έχει ξεκινήσει.

Το 1930 αρχίζει με τη συνέχεια των διώξεων αγροτών για φόρους όπως ήδη έχει γίνει στο Χαρακοπιό. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ «κατά πληροφορίας μας χθες συνεκροτήθη μακρά σύσκεψις της διοικήσεως της ΣΑΜ σχετικώς με την βιαίαν ενταύθα προσαγωγήν εικοσάδος αγροτών καθυστερούντων τους φόρους του δημοσίου παρά την σχετικήν διαταγήν του υπουργείου Οικονομικών» και αποφασίζεται σύσκεψη του Συνομοσπονδιακού Συμβουλίου για το θέμα αυτό και άλλα που ενδιαφέρουν τους αγρότες (μη λειτουργία Αγροτικής Τράπεζας, μη εφαρμογή νόμου Αγροτικής Ασφάλειας κλπ.) (270).

Στο Συνομοσπονδιακό Συμβούλιο γίνεται επισκόπηση της γενικής κατάστασης και σε τηλεγράφημα προς τους αρμοδίους υπουργούς αναφέρει: «Συνελθόν το Συνομοσπονδιακόν Συμβούλιον της ΣΑΜ και διαπιστώσαν την αθλίαν οικονομικήν κατάστασιν εις την οποίαν ευρίσκεται ο αγροτικός κόσμος Μεσσηνίας συνεπεία των εκ του πάγου και βροχών καταστροφών, την αδιαφορίαν των αρμοδίων εις τας επανειλημμένας εκκλήσεις της ΣΑΜ περί χορηγήσεως μακροπροθέσμων δανείων, τον επαπειλούμενον κίνδυνον της εκ των εξ επαγγέλματος ζημιωτών καταστροφής των αγροκτημάτων εκ της μη εφαρμογής του νόμου περί αγροτικής ασφαλείας και των εφαρμοζομένων βιαίων μέτρων προς είσπραξιν των φόρων, διαμαρτύρεται εντόνως και ψηφίζει:

- Ζητεί την άμεσον λειτουργίαν Αγροτικής Τραπέζης και την χορήγησιν μακροπροθέσμων δανείων με μικρόν τόκον.

- Την άμεσον εφαρμογήν του νόμου περί αγροτικής ασφαλείας προς περιφρούρησιν της σήμερα επαπειλουμένης να καταστραφή ιδιοκτησίας των αγροτών.

- Την επίσπευσιν των έργων οδοποιίας και υδραυλικών Παμίσου, αφ' ενός διά την άμεσον πλουτολογικήν ωφέλειαν της Εθνικής Οικονομίας και αφ' ετέρου διά την άμεσον εξεύρεσιν, παρά του αέργου και πενομένου αγροτικού κόσμου εργασίας.

- Την άμεσον αναστολήν εκτελέσεως των ενταλμάτων μέχρι Σεπτεμβρίου προς αποφυγήν δυσαρέστων εκ των ήδη εφαρμοζομένων βιαίων μέτρων παρά των εντεταλμένων την είσπραξιν αυτών.

Εν περιπτώσει και δεν τύχωμεν ευνοϊκής απαντήσεως εντός του τρέχοντος μηνός ο αγροτικός κόσμος Μεσσηνίας, τον οποίον εκπροσωπούμεν, θα κατέλθει εις ένοπλα συλλαλητήρια προς διεκδίκησιν των δικαίων του, των οποίων δεν γνωρίζομεν την έκβασιν.

Το Συνομοσπονδιακό Συμβούλιο της ΣΑΜ

Δημόπουλος, Γεωργουλόπουλος, Κωτσίρης, Αλεβίζος, Ηλιόπουλος, Χωραΐτης, Τζαμαλής, Σαραντόπουλος, Τύρος, Σταθάκης, Πετρόπουλος, Αντωνόπουλος, Γεωργόπουλος και Κρεκούκιας» (271).

(Συνεχίζεται)

(267) "Ριζοσπάστης" 8/7/1929

(268) Στο διάστημα από την άνοιξη μέχρι και το καλοκαίρι του 1929 υπάρχει συνεχώς διαφήμιση της εταιρείας Φοίφα στις τοπικές εφημερίδες η οποία προμηθεύει μηχανήματα γαλλικής εταιρείας για τα ελαιοτριβεία με κατάλογο εκείνων οι οποίοι ήδη έχουν πάρει τον εξοπλισμό. Στον κατάλογο των 37 ελαιοτριβείων στον οποίο υπάρχουν όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις της Μεσσηνίας στον ελαιουργικό τομέα, υπάρχει και το ελαιοτριβείο του Τάση Κουλαμπά στο Χαρακοπιό.

(269) Αρχείο Τάση Κουλαμπά - Ο Αρίστος Αποστολόπουλος γεννήθηκε στην Πιλαλίστρα το 1916. Αναμείχθηκε ενωρίς με το αγροτικό κίνημα, εντάχθηκε στο ΚΚΕ και στην κατοχή εξέδωσε μαζί με άλλους συνεργάτες, στην αρχή χειρόγραφη, την αντιστασιακή εφημερίδα "Ελευθερία" (1941-1942) όργανο της "Νέας Φιλικής Εταιρίας". Πήρε μέρος μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ στον ένοπλο αγώνα κατά των Γερμανών. Μετά την απελευθέρωση εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στις εφημερίδες "Ελεύθερος Μωριάς", "Λαϊκή Νίκη" και "Ελεύθερη Μεσσηνία". Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 εργάστηκε στις αθηναϊκές εφημερίδες "Βήμα" και "Νέα".

(270) "Σημαία" 16/1/1930

(271) "Θάρρος" 25/1/1930