Τρίτη, 30 Αυγούστου 2016 18:12

Αφιέρωμα στη μνήμη του Λυκούργου Αγγελόπουλου

Γράφτηκε από την
Αφιέρωμα στη μνήμη του Λυκούργου Αγγελόπουλου

Ολοκληρώνεται σήμερα η μουσικολογική συνάντηση - αφιέρωμα στη μνήμη του Λυκούργου Αγγελόπουλου, την οποία διοργανώνει το Μουσικό Σπουδαστήριο Καρδαμύλης, με τίτλο "Θέματα Ελληνικής Μουσικής", στο οχυρό συγκρότημα Μούρτζινων - Τρουπάκηδων. Σήμερα το πρόγραμμα ξεκινά από τις 9.30 π.μ. και θα διαρκέσει ως τη 1 μ.μ. και το απόγευμα οι ομιλίες θα διαρκέσουν από τις 6 ως τις 9.30 μ.μ.

Περισσότερα για τον σημαντικό αυτό μουσικό θεσμό εξηγεί στην "Ε" ο μουσικός Παναγιώτης Σκούφης, μέλος της οργανωτικής ομάδας.
- Πώς αποφασίσατε να κάνετε αυτό το αφιέρωμα στο Λ. Αγγελόπουλο; Είναι μια προσωπικότητα θεωρείτε που ο πολύς κόσμος γνωρίζει την προσφορά του;
"Καταρχάς επιτρέψτε μου να δώσω το στίγμα του Μουσικού Σπουδαστηρίου Καρδαμύλης, το οποίο συστάθηκε το 2013 από μια ομάδα μουσικών και μουσικόφιλων που συζήτησε και επεξεργάστηκε την ιδέα της δημιουργίας και στήριξης μιας εστίας έρευνας, μελέτης και προώθησης του μουσικού – ιδιαίτερα του ελληνικού – πολιτισμού, η οποία θα εδρεύει και θα δραστηριοποιείται στην Καρδαμύλη. Ετσι ο καθηγητής Στέλιος Ανδρέου, ο αρχαιολόγος Μιχάλης Κάππας, η καθηγήτρια Σοφία Κουίδου – Ανδρέου, η δικηγόρος Ελένη Τέφου - Φωτέα και εγώ αποφασίσαμε την δημιουργία και εποπτεία του. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, του 2013, πραγματοποιήθηκε η πρώτη δράση του Σπουδαστηρίου (στην Καρδαμύλη στους χώρους του ξενοδοχείου «Καλαμίτσι») που ήταν μια «Ημερίδα για την ελληνική μουσική», στο πλαίσιο της οποίας έγινε παράλληλα και το βιωματικό μουσικό εργαστήρι για παιδιά: «Τα παιδιά τραγουδούν...». Συνεχίζοντας τη δράση μας, έχουμε προγραμματίσει αυτή τη διήμερη μουσικολογική συνάντηση με «Θέματα Ελληνικής Μουσικής», στην οποία θα γίνουν ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις από εκλεκτούς συνέδρους, εξέχουσες προσωπικότητες της τέχνης και της επιστήμης.
Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ της Ελληνικής μουσικής - ιδίως εκείνοι της παραδοσιακής εκκλησιαστικής - γνωρίζουν την προσωπικότητα και το έργο του Λυκούργου Αγγελόπουλου. Σε αυτήν την προσωπικότητα «δικαίως και πρεπόντως» αφιερώνεται αυτή η Μουσικολογική Συνάντηση. Τον Μάιο του 2014 η Ελληνική μουσική στερήθηκε για πάντα την παρουσία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, μιας προσωπικότητας που άφησε το αποτύπωμά της σε πολλά επίπεδα. Ερμήνευσε ως ψάλτης την παραδοσιακή εκκλησιαστική - την βυζαντινή όπως συνηθίζουμε να την αποκαλούμε - μουσική μας κατά τρόπο ανεπανάληπτο, ο οποίος ήταν προϊόν μουσικολογικής έρευνας που συνέδεε την σύγχρονη εποχή με τις παλαιότερες, συνεχίζοντας αλλά και διευρύνοντας το έργο του δασκάλου του, του αείμνηστου Σίμωνα Καρά: συμμετείχε στο "Ensemble Organum", το οποίο ερευνούσε τρόπους ερμηνείας των παλαιορωμαϊκών λεγόμενων μελών, των μελών δηλαδή που χρησιμοποιούνταν στην Δυτική Εκκλησία πριν επέλθει το Σχίσμα, σύμφωνα με την ερμηνευτική παράδοση της καθ’ ημάς Ανατολής: συνεργάστηκε με μουσικολόγους της οθωμανικής θρησκευτικής μουσικής παράδοσης δείχνοντας τις σχέσεις αλλά και τις διαφορές των μουσικών πολιτισμών. Ερμήνευσε έργα συγχρόνων Ελλήνων συνθετών όπως Θ. Αντωνίου, Δ. Τερζάκη, Κ. Σφέτσα, Γ. Κυριακάκη και κυρίως Μ. Αδάμη, ο οποίος έγραψε αξιοποιώντας τις εξαιρετικές φωνητικές δυνατότητες που διέθετε ο Λυκούργος Αγγελόπουλος. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στην συνεργασία Μ. Αδάμη, Γ. Μάντακα και Λ. Αγγελόπουλου, στο πλαίσιο της οποίας ο Μιχάλης Αδάμης εμπνεόμενος από την εκκλησιαστική/βυζαντινή παράδοση έγραφε έργα (Βυζαντινά Πάθη, Αποκάλυψη, Τετέλεσται, Φωτώνυμον κ.ά.) τα οποία ερμήνευε ο Γιάννης Μάντακας με την χορωδία του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με σολίστα τον Λυκούργο Αγγελόπουλο".

- Η επιλογή του χώρου των πύργων, να φανταστώ πως δεν έγινε τυχαία; Ο χώρος έχει μία συμβολική "συμμετοχή" στην εκδήλωση;
"Βεβαίως και η επιλογή του χώρου δεν είναι τυχαία. Ας μην ξεχνάμε ότι από αυτόν τον χώρο ξεκίνησαν ο Μούρτζινος και ο Κολοκοτρώνης, ο οποίος βρισκόταν από τις 6 Ιανουαρίου στην Καρδαμύλη στον πύργο του Μούρτζινου, σύμφωνα με τα απομνημονεύματά του, προκειμένου να έρθουν στην Καλαμάτα και να την απελευθερώσουν στις 23 του Μάρτη. Το υπουργείο Πολιτισμού για πολλά χρόνια συντηρούσε και αναστήλωνε στην Καρδαμύλη το οχυρό συγκρότημα των Μούρτζινων -Τρουπάκηδων. Πέρυσι τον Ιούλιο το έργο είχε αποπερατωθεί και εγκαινιάστηκε. Στο συγκρότημα εκτός από τον πύργο εντάσσεται ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα και άλλα κτίσματα, ανάμεσά τους μια αίθουσα στην οποία μπορούν να γίνουν κάποιου είδους εκδηλώσεις, όπως η Μουσικολογική μας Συνάντηση. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας ανταποκρίθηκε θετικά σε σχετική πρότασή μας και έτσι η Συνάντηση γίνεται στον ιστορικό αυτόν χώρο".

- Το Μουσικό Σπουδαστήριο έχει αποφασίσει για τις επόμενες εκδηλώσεις του ή για το πρόγραμμα που θα υλοποιήσει το χειμώνα;
"Ισως θα ήταν προτιμότερο να μιλάμε για «δραστηριότητες» ή «δράσεις», δεδομένου ότι το Μουσικό Σπουδαστήριο Καρδαμύλης δεν είναι καλλιτεχνικός οργανισμός. Βεβαίως στις προθέσεις και τις προοπτικές μας είναι να οργανώσουμε και μουσικές εκδηλώσεις (ρεσιτάλ, συναυλίες, παρουσιάσεις μουσικών σχημάτων), αλλά αυτά στο μέλλον. Προς το παρόν αρκούμαστε σε επιστημονικές δραστηριότητες. Σε λίγες μέρες θα κυκλοφορήσουν τα πρακτικά της Ημερίδας του 2013 με «Θέματα Ελληνικής Μουσικής» και προετοιμάζονται κάποιες άλλες μουσικολογικές/εθνομουσικολογικές εκδόσεις".

- Η Καλαμάτα παρουσιάζει μία πολύ ενεργό δράση όσον αφορά την τέχνη της ψαλτικής, αλλά και της αγιογραφίας. Σκοπεύετε να παρουσιάσετε την εκδήλωση αυτή και στους φιλόμουσους της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας;
"Η πολιτιστική ζωή της Καλαμάτας είναι γνωστό ότι είναι πλούσια και πολυεπίπεδη. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και αυτοτροφοδοτούμενη, πλουτιζόμενη από άλλες εξωτερικές συμμετοχές. Η Συνάντηση που οργανώνει το Μουσικό Σπουδαστήριο Καρδαμύλης είναι μια μουσικολογική/εθνομουσικολογική - δηλαδή επιστημονική - συνάντηση, ουσιαστικά πρόκειται για ένα συνέδριο. Γίνεται «άπαξ» και σε μεταγενέστερο χρόνο θα εκδοθούν τα πρακτικά του, τα οποία θα λάβετε εν καιρώ".

- Πώς βλέπετε την υποψηφιότητα της περιοχής μας για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα για το 2021;
"Η Καλαμάτα δικαιούται να γίνει Πολιτιστική Πρωτεύουσα το 2021. Δεν είναι μόνον ιστορικοί οι λόγοι, επειδή συμπληρώνονται 200 χρόνια από την εθνεγερσία και αυτή είναι η πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε -αυτό θα μπορούσε να πει κανείς αφορά το «ένδοξο» παρελθόν - αλλά είναι η σύγχρονη προσωπικότητά της με δραστηριότητες σε πολλά επίπεδα. Ιδιαίτερα θα πρέπει να σταθούμε στον συντηρούμενο, διατηρούμενο, αλλά και παραγόμενο πολιτισμό. Είναι ένας τόπος όπου το παρελθόν και το παρόν συνδέονται χωρίς χάσματα και συνυπάρχουν συμφιλιωμένα και αδιάσπαστα. Υπάρχει άλλη καλύτερη συνηγορία ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί μια πόλη ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα";

- Αν η Μεσσηνία ήταν μία από τις νότες, ποια θα ήταν και γιατί; Ποιος ρυθμός και ποιος τρόπος;
"Ισως μια νότα ρε και η ελάσσων κλίμακα που ξεκινά από αυτήν".
Γ.Σαρ.



NEWSLETTER