Τετάρτη, 27 Ιανουαρίου 2016 22:01

Η εγκατάσταση "Homeland" του Θόδωρου Ζαφειρόπουλου

Την εγκατάσταση "Homeland" παρουσιάζει ο καλαματιανός εικαστικός Θόδωρος Ζαφειρόπουλος στη Θεσσαλονίκη, από το μήνα Νοέμβριο. 

Οπως εξηγεί ο ίδιος ο καλλιτέχνης στο σημείωμά του, η εγκατάσταση με τίτλο "Homeland" αποτελεί εκθεσιακή παράθεση μίας συλλογής δειγμάτων χώματος (Land). Ενα πλήθος συμμετέχοντες προσφέρουν τα δείγματα αυτά, αφού τα συλλέξουν από τον τόπο που θεωρούν τόπο καταγωγής τους, πατρίδα τους (Home). Τα δείγματα χώματος, μέσω της πανάρχαιας τεχνικής υγρής σύνθλιψης (ramming), πακτώνονται (molding) και εγκιβωτίζονται (casting) ως μόνιμα εκθέματα στις εσοχές (φατνώματα) του τοίχου που χωρίζει το συγκρότημα του Goethe-Institut Thessaloniki από το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης. 

Κεντρικός στόχος του πρότζεκτ είναι η επαφή πολιτών διάφορων κοινωνικών ομάδων με την αρχέγονη και συμβολική υλικότητα του χώματος (εδάφους), η γνωριμία και εργαστηριακή εμπειρία με την διαδικασία χύτευσης και εκμάγευσης και, συνάμα, η κατασκευή ενός διαδικτυακού χώρου που θα φιλοξενεί τα σχετικά στοιχεία λειτουργώντας ως πανανθρώπινος διαδραστικός δίαυλος επικοινωνίας (portal). Το πρότζεκτ αποτελεί μια πρόσκληση επιστροφής στην ιδέα της «γενέθλιας γης» ως πρόκληση διαλόγου γύρω από την γεωγραφική και γεωλογική ιστορικότητα (affective geography). Η προσφορά των δειγμάτων χώματος συνοδεύεται από μια σειρά επιτελεστικών δράσεων (αναθήματα), που αναδεικνύουν και αποτυπώνουν την συμβολική αλληλεπίδραση των συμμετεχόντων με την μνήμη του τόπου (ανθρωπογεωγραφία).

Το έργο, ως πολυεπίπεδο σταυροδρόμι πραγματικών και νοερών συναντήσεων, αποτελεί γεω-κοινωνικοπολιτική συνεύρεση και εργαλειοθήκη για έρευνα – κοινωνιολογική, εθνογραφική, ανθρωπολογική, γεωλογική. Διαμορφώνοντας έναν μηχανισμό επικοινωνίας και απευθύνοντας κάλεσμα συμμετοχής σε συνεργάτες του Ινστιτούτου Γκαίτε, πολίτες, οργανισμούς και το ευρύτερο κοινό της Θεσσαλονίκης, το έργο στοχεύει να ενεργοποιήσει ένα  παγκόσμιο δίκτυο, συνδεόμενο με την ταυτότητα, την προέλευση, την καταγωγή και την μεταποίηση της δωρεάς. Σε οπτικό επίπεδο, οι ετερογενείς  χρωματικές αποχρώσεις του χώματος που συμπυκνώνεται στα φατνώματα του τοίχου συνθέτουν ένα γιγάντιο ψηφιδωτό γήινων αποχρώσεων, με αναφορές στην τεράστια βυζαντινή παράδοση της Θεσσαλονίκης.

Η μεταμόρφωση του τοίχου σε εδαφολογικό χάρτη χρησιμοποιείται ως όχημα ανάμεσα στην μεταφυσική του «αναθήματος» και την φυσική «θνητή» υλική υπόσταση, ανάμεσα στο πνευματικό και το υλικό. Η συγκρότηση μιας δειγματοληψίας διεθνούς εμβέλειας στοχεύει να αποστάξει την μεταφυσική νοηματική του χώματος και να την μεταγγίσει από την ιδεολογική θεμελίωση της βιοθεωρίας του πλήθους σε πρακτική του καθημερινού ανθρώπινου βίου. Η αρχειακή δραστηριότητα δεν προτίθεται να δημιουργήσει ένα μνημείο κοινής θέασης σε εξωτερικό χώρο αλλά μια βιωματικά πολυεπίπεδη μουσειακή εμπειρία. Ο τοίχος σταματά να είναι ένα τυφλό όριο και γίνεται portal – μια πύλη / πόρτα στον κόσμο. Τα 4.600 δείγματα που θα συγκεντρωθούν από τους συμμετέχοντες, σε συνδυασμό με το συμπληρωματικό ηλεκτρονικό υλικό και την εργαστηριακή εμπειρία συνθέτουν ένα πρωτότυπο υλικό μετά-αντικείμενο που μπορεί να αποτελέσει ανοικτό πεδίο για μετέπειτα έρευνα σε πολλούς τομείς των ανθρωπιστικών και θετικών επιστημών.

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του project «Το όνειρο του Γκαίτε» του προγράμματος «Artecitya. Envisioning the City of Tomorrow (2014-2018)», που διοργανώνει το Goethe-Institut Thessaloniki, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Χρήστου Σαββίδη (ArtBOX Creative Arts Management), με την υποστήριξη του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Χρηματοδοτείται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.