Ενας από τους εμπνευστές του, ο Μεσσήνιος επιστήμονας Γιώργος Γεωργακίλας, εξήγησε στην “Ε” τι είναι αυτό το “δeντρο” που φτιάχνεται από τον άνθρωπο για τον συνάνθρωπο, το συμπολίτη. Η εταιρία "Ρότορας" καινοτομεί, συνδυάζει την τεχνητή νοημοσύνη με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για να δημιουργήσει αυτό το πρωτότυπο αποτέλεσμα. Μια κατασκευή που θέλει να απλώσει τις ρίζες της σε Ελλάδα και εξωτερικό, να "φωτοσυνθέσει" για να προσφέρει τέλεια πρόσβαση σε τεχνολογίες αιχμής.
- Εχετε δουλέψει πάνω σε μια ιδέα που περιλαμβάνει σήμερα ό,τι πιο σύγχρονο στον τομέα της τεχνολογίας. Ποια ήταν η ανάγκη που σας ώθησε εκεί;
Ναι, πρόκειται για μία κατασκευή που ενσωματώνει τεχνολογίες αιχμής. Η ανάγκη προέκυψε από την έλλειψη κατασκευών που να είναι ελκυστικές με τον τρόπο τους, και ταυτόχρονα να καλλιεργούν την περιβαλλοντική ευαισθησία. Η κάλυψη αυτού του κενού οδήγησε στην ιδέα. Και η ιδέα έγινε πράξη. Απώτερος σκοπός, λοιπόν, της κατασκευής που σχεδιάσαμε, είναι η ουσιαστική υποστήριξη και προβολή της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και της κοινωνικής αλληλεγγύης, με την ταυτόχρονη προώθηση σήμερα, τεχνολογιών του αύριο.
Ο συνδυασμός των παραπάνω κάνει το «δeντρο» μοναδικό παγκοσμίως. Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση εγείρεται ήδη από την εξωτερική όψη, με τον μοναδικό βιομιμητικό σχεδιασμό, καθώς η κατασκευή δεν έχει μόνο το όνομα, αλλά και τη μορφή ενός δέντρου. Τα «φύλλα» του είναι φωτοβολταϊκά πλαίσια τα οποία συλλέγουν και αποθηκεύουν την ηλιακή ενέργεια, μετατρέποντάς τη σε προσφερόμενες υπηρεσίες. Μέρος αυτών των υπηρεσιών υποστηρίζουν κάποιες καθημερινές ανάγκες ατόμων με αναπηρία και ειδικότερα αυτών που κινούνται με αναπηρικό αμαξίδιο. Επιδεικνύεται με αυτό τον τρόπο, λοιπόν, εμπράκτως η κοινωνική αλληλεγγύη και ευαισθησία προς ειδικές ομάδες συνανθρώπων μας. Για την αυτοματοποίηση κάποιων από αυτές τις υπηρεσίες δημιουργήσαμε εργαλεία αιχμής, με τη χρήση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης - μηχανικής μάθησης (artificial intelligence - machine learning), που απαιτούν ειδικές γνώσεις και εμπειρία για την ανάπτυξη και εφαρμογή τους. Τεχνολογίες οι οποίες αρχίζουν δειλά-δειλά να εμφανίζονται και σε μερικά χρόνια θα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας.
- Σε ποιους απευθύνεται το «δeντρο»; Τι προσφέρει στη ζωή μας;
Απευθύνεται σε όλους. Είναι τόσο πολύπλευρο, που μπορεί να καλύψει σχεδόν όλες τις κοινωνικές ομάδες, με οποιονδήποτε τρόπο και αν τις κατηγοριοποιήσεις. Μπορεί να αποτελέσει, μεταξύ άλλων, σημείο συνάντησης, επίδειξης περιβαλλοντικής συνείδησης, υποστήριξης ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, προβολής τουριστικών πληροφοριών και ενημέρωσης των δημοτών. Ο μοντέρνος και βιομιμητικός σχεδιασμός του έχει γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε το “δeντρο” να σε προσκαλεί να το χρησιμοποιήσεις και να ανακαλύψεις τις λειτουργίες του.
Μπορεί, λοιπόν, ο επισκέπτης, να φορτίσει σ' αυτό οποιαδήποτε φορητή συσκευή χρησιμοποιεί θύρες USB (smartphones, tablets κλπ.) ή laptop. Ειδική μέριμνα έχει γίνει για τα ΑΜΕΑ: τόσο για την πρόσβασή τους, όσο και για τη φόρτιση του ηλεκτρικού τους αμαξιδίου σε συγκεκριμένο σημείο του “δeντρου”. Επιπλέον, το “δeντρο” έχει εκπαιδευτεί, με τεχνητή νοημοσύνη, να τους αναγνωρίζει αυτόματα και να τους διευκολύνει στην πρόσβαση των εφαρμογών που βρίσκονται στην οθόνη αφής, φέρνοντας το μενού στο κατάλληλο ύψος. Μέσω των οθονών, ο οποιοσδήποτε χρήστης έχει πρόσβαση στην εφαρμογή τουριστικού περιεχομένου, στο χάρτη με τα σημεία ενδιαφέροντος στην περιοχή, σε πληροφορίες για τον ιδιοκτήτη του δeντρου, για τις καιρικές συνθήκες και την ποιότητα της ατμόσφαιρας μέσω αισθητήρων, αλλά και για την ίδια την κατασκευή.
Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει για την εφαρμογή απομακρυσμένης βιντεοσύνδεσης με τα υπόλοιπα “δeντρα” ανά τον κόσμο, αλλά και για εκείνη των φωτογραφικών λήψεων με ταυτόχρονη αναγνώριση συναισθημάτων, ηλικίας και φύλου των χρηστών - κάτι για το οποίο επίσης είναι εκπαιδευμένο το “δeντρο” με τεχνητή νοημοσύνη. Παράλληλα, στην οθόνη ο ιδιοκτήτης της κατασκευής, για παράδειγμα ο δήμος, μπορεί να αναρτά ηλεκτρονικά οποιαδήποτε πληροφορία, φωτογραφία ή βίντεο αφορά την ενημέρωση των δημοτών. Με λίγα λόγια, λοιπόν, το “δeντρο” κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη.
- Υπάρχει απήχηση ή χρειάζονται ακόμα χρόνια για να εξοικειωθούν οι δήμοι και οι ιδιώτες με αυτές τις ιδέες;
Θα ξεκινήσω να σας απαντώ χρησιμοποιώντας τα διαχρονικά λόγια του Βίκτορα Ουγκό: «Μπορείς να αντισταθείς στην εισβολή ενός στρατού, αλλά δεν μπορείς να αντισταθείς σε μία ιδέα της οποίας η ώρα έχει έρθει». Θεωρούμε, λοιπόν, ιδιαίτερα ώριμη πλέον την κοινωνία και ειδικότερα τη νέα γενιά, η οποία εξοικειώνεται, αποδέχεται και απορροφά πολύ πιο εύκολα και γρήγορα τις τεχνολογικές εξελίξεις. Αυτό το διαπιστώσαμε όταν το πρωτότυπο του «δeντρου» είχε τοποθετηθεί και δοκιμαστεί στην πόλη των Τρικάλων, πριν από 2,5 χρόνια περίπου και για διάστημα 4 μηνών. Το θετικό feedback από εκείνη την ενέργεια μας έκανε να συνεχίσουμε την προσπάθεια και να τελειοποιήσουμε την κατασκευή και τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Αυτό έγινε σε πείσμα των αντιξοοτήτων και της γενικότερης οικονομικής κρίσης των τελευταίων ετών στη χώρα μας.
Με τεράστια, λοιπόν, επιμονή, υπομονή και πίστη στο εγχείρημά μας, σε αυτή την τρελή -σχεδόν- ιδέα μας να επιχειρήσουμε κάτω από τόσες αντιξοότητες, νιώθουμε να δικαιωνόμαστε, καθώς φτάσαμε επιτέλους σήμερα να έχουμε εξασφαλίσει μέσα στο τρέχον έτος 2019 την «φύτευση» των πρώτων «δeντρων» στην Ελλάδα και να έχουμε τα πρώτα δείγματα αιτημάτων από τους «σπόρους» του εξωτερικού.
- Ποιο είναι το αντικείμενο των σπουδών σας και πώς συνδέεται με το εναλλακτικό αυτό δέντρο;
Από νεαρή ηλικία, η ενασχόληση με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ήταν το πάθος μου. Αποφάσισα να ακολουθήσω αυτό το πάθος επαγγελματικά σπουδάζοντας στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου είχα την ευκαιρία να γνωρίσω το πλήρες φάσμα των εφαρμογών της Πληροφορικής. Ο τομέας όμως που κέντρισε το ενδιαφέρον μου ήταν αυτός της τεχνητής νοημοσύνης. Ενας από τους πιο σημαντικούς τομείς της Πληροφορικής, ο οποίος ασχολείται με τη σχεδίαση και υλοποίηση υπολογιστικών συστημάτων που έχουν την ικανότητα να εξάγουν συμπεράσματα, να κατανούν από συμφραζόμενα και να προσαρμόζονται με στόχο την επίλυση πολύπλοκων προβλημάτων, μιμούμενα ως ένα βαθμό την ανθρώπινη συμπεριφορά.
Οπως καταλαβαίνετε, στόχος μας ήταν να προσθέσουμε στο «δeντρο» όλα εκείνα τα στοιχεία που θα το μετέτρεπαν σε μια πραγματικά έξυπνη και διαδραστική κατασκευή, ικανή να προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες κάθε επισκέπτη και να προσφέρει εξατομικευμένες υπηρεσίες. Η τεχνητή νοημοσύνη ταίριαξε απόλυτα σε αυτό το εγχείρημα, κατά τη διάρκεια του οποίου ενσωματώσαμε στο «δeντρο» αλγορίθμους αιχμής που διαχειρίζονται ένα ευρύ φάσμα της λειτουργικότητάς του: από τον φωτισμό έως και τον τρόπο που αλληλεπιδρούν οι επισκέπτες με τις e-εφαρμογές που προσφέρει το «δeντρο».
- Υπάρχει σχεδιασμός ώστε κατασκευές σαν αυτή, κάποια στιγμή, να μπορούν να έχουν και οικιακή χρήση;
Βεβαίως. Ενας από τους στόχους μας είναι ορισμένες από τις προσφερόμενες υπηρεσίες του «δeντρου» να αποτελέσουν ξεχωριστά προϊόντα από μόνα τους (για παράδειγμα η αυτόματη αναγνώριση των ΑΜΕΑ) και η χρήση τους να επεκταθεί και σε άλλους χώρους, ακόμα και για οικιακή χρήση όπως αναφέρατε, όπου σε συνδυασμό με την προσθήκη επιπλέον υπηρεσιών θα γίνεται η καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων ακόμα πιο εύκολη.
- Στην περιγραφή του website σας κάνετε λόγο -όσον αφορά το «δeντρο»- για «κοινωνική ενέργεια» την οποία θα μας δώσει το «εργαλείο» αυτό. Πώς ορίζεται αυτή;
Από την εμπειρία μας και το feedback που λάβαμε από την πιλοτική του ακόμα τοποθέτηση, στην πόλη των Τρικάλων, παρατηρήσαμε ότι το «δeντρο» έγινε αμέσως σημείο συνάντησης, ιδιαίτερα των νέων, αλλά επίσης, είδαμε να το επισκέπτονται και αρκετά άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, αλλά να το περιεργάζονται και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Οπως καταλαβαίνετε, αυτό ήταν η μεγαλύτερη ικανοποίηση που μπορούσαμε να νιώσουμε. Η ουσιαστική εξίσωση όλων, σε έναν χώρο εύκολα προσβάσιμο από όλους, με υπηρεσίες για όλους. Την ίδια ικανοποίηση και έκπληξη νιώσαμε και όταν καταλάβαμε ότι τα σχολεία της περιοχής οργάνωναν επισκέψεις στο χώρο, ώστε τα παιδιά (ιδιαίτερα τα μικρότερης ηλικίας) να κατανοήσουν έμπρακτα τον τρόπο που λειτουργούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα κόσμο βιώσιμο, χωρίς να καταστρέφουμε το περιβάλλον.
Συμπληρωματικά να αναφέρω ότι αρκετές πολιτιστικές εκδηλώσεις (συναυλίες) και αθλητικές δράσεις (ποδηλατάδα) του δήμου χρησιμοποιούσαν ως σημείο αναφοράς το «δeντρο». Ολα αυτά είναι μη μετρήσιμα βεβαίως, όμως από την πλευρά μας τα θεωρούμε τα πιο σημαντικά, αφού στην ουσία βοηθάμε να γίνει ο κόσμος μας πιο όμορφος.
- Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η εφαρμογή τους στον τομέα της Γεωπονικής. Πόσο σημαντική θεωρείτε πως είναι η χρήση τους στον πρωτογενή τομέα, ειδικά σε ένα νομό όπως η Μεσσηνία;
Πιστεύω ακράδαντα ότι από όλα τα πιθανά σενάρια για το μέλλον της ανθρωπότητας, το μοναδικό βιώσιμο θα είναι αυτό που περιλαμβάνει τον συνδυασμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της τεχνητής νοημοσύνης και του διαδικτύου των πραγμάτων και την αξιοποίηση αυτού του συνδυασμού τεχνολογιών σε τομείς - κλειδιά για την ανθρωπότητα, όπως για παράδειγμα αυτός της Γεωπονίας και της αγροτικής παραγωγής. Με βάση αυτή τη συλλογιστική, η Μεσσηνία διαθέτει ένα πολύ σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα, μιας και η πλειοψηφία των καλλιεργήσιμων εκτάσεων υψηλής απόδοσης είναι επίπεδες. Στο περιβάλλον του μεσσηνιακού κάμπου λοιπόν, μπορεί κανείς να οραματιστεί καλλιέργειες εφοδιασμένες με κατάλληλους αισθητήρες που θα συγκεντρώνουν δεδομένα από το έδαφος, τον αέρα και το μικροκλίμα της παραγωγής. Εξυπνα υπολογιστικά συστήματα βασισμένα σε αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης θα επεξεργάζονται αυτά τα δεδομένα και θα προσαρμόζουν τα επίπεδα των θρεπτικών συστατικών στο έδαφος, τη θερμοκρασία (για παράδειγμα στο εσωτερικό ενός θερμοκηπίου) και το μικροκλίμα με αυτοματοποιημένο τρόπο στοχεύοντας στη μεγιστοποίηση της παραγωγής και ελαχιστοποίηση του κόστους.
Μπορεί κανείς να οραματιστεί μικρού μεγέθους εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και έξυπνα υπολογιστικά συστήματα που θα παρέχουν την ενεργειακή αυτονομία στους καλλιεργητές και με το πάτημα ενός κουμπιού, μη -επανδρωμένα αγροτικά μηχανήματα, ειδικά προγραμματισμένα να αναγνωρίζουν το είδος της παραγωγής και τα όρια της καλλιεργήσιμης έκτασης να προβαίνουν σε συγκομιδή, όργωμα και σπορά. Το μέλλον που μόλις περιέγραψα, να είστε σίγουροι ότι βρίσκεται πολύ πιο κοντά απ’ όσο κάποιοι φαντάζονται. Εφαρμογές των παραπάνω τεχνολογιών στην αγροτική παραγωγή έχουν κάνει την εμφάνιση τους τα τελευταία 2 με 3 χρόνια σε Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Ευρώπη. Ο Νομός Μεσσηνίας έχει τη δυνατότητα και θα έπρεπε να πρωτοστατήσει μελλοντικά σε εγχώριο επίπεδο στην αγροτική παραγωγή ακρίβειας, μιας και τα οφέλη για την τοπική κοινωνία αλλά και την Ελλάδα γενικότερα θα είναι τεράστια.
- Ποιο είναι το επόμενο βήμα για το «δeντρο»; Πού θα επεκταθούν οι ρίζες του;
Εχουμε ήδη κάνει επαφές, τόσο στην Ελλάδα (με πάνω από 40 δήμους και οργανισμούς λιμένων) όσο και στο εξωτερικό. Ενδεικτικά σας αναφέρω χώρες όπως το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ, όπου το «δeντρο» χαίρει ήδη ιδιαίτερης εκτίμησης και ενδιαφέροντος. Εντός του έτους αναμένουμε ουσιαστική εκδήλωση ενδιαφέροντος και από εκεί. Αυτό είναι μόνο η αρχή, καθώς έχουμε ήδη ξεκινήσει το σχεδιασμό και επιπλέον projects.
Περισσότερα για το Γιώργο Γεωργακίλα: “Τελείωσα τις προπτυχιακές μου σπουδές στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών. Στη συνέχεια εξειδικεύτηκα στον τομέα της Βιοπληροφορικής, και πιο ειδικά στην εφαρμογή αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης στους τομείς της Βιολογίας και της Ιατρικής, λαμβάνοντας μεταπτυχιακό τίτλο από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια διδακτορικό τίτλο από την Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου εργάστηκα ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Κεντρικής Ευρώπης στην Τσεχία και στο Τμήμα Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκεί είχα την ευκαιρία να εμπλακώ σε πολύ ενδιαφέροντα projects που απαιτούσαν την εφαρμογή αλγορίθμων τεχνητήςνοημοσύνης για την απάντηση πολύπλοκων ερωτημάτων που αφορούσαν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Εχω την χαρά να συνεργάζομαι με τον Αθανάσιο Ντιντή, τον Ιωάννη Κουτσαυτίκη και τον Κωνσταντίνο Λιάκο, στο πλαίσιο της εταιρείας μας «Ρότορας» (www.rotoras.com) που συστήσαμε και το project «δeντρο». Η εταιρεία έχει έδρα στα Τρίκαλα και διαθέτει τεχνογνωσία που άπτεται ενός ευρέως φάσματος τεχνολογιών αιχμής που τα τελευταία χρόνια διαμορφώνουν το μέλλον της ανθρωπότητας όπως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική και διαδίκτυο των πραγμάτων".
Ο Αθανάσιος Ντιντής είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Είναι ο εμπνευστής και σχεδιαστής του «δeντρου». Παράλληλα έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει πληθώρα έργων που σχετίζονται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και είναι ειδικός στο σχεδιασμό βιομηχανικού επιπέδου ενεργειακά αυτόνομων κατασκευών.
Ο Ιωάννης Κουτσαυτίκης είναι διπλωματούχος μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου με ειδίκευση στην Επιστήμη των Υπολογιστών. Εχει εκτενή επαγγελματική εμπειρία στον τομέα της ανάπτυξης λογισμικού σε πληθώρα εγχώριων και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων, ως προγραμματιστής εφαρμογών διαδικτύου, όπως και στο σχεδιασμό και τη διαχείριση πληροφοριακών συστημάτων.
Ο Κωνσταντίνος Λιάκος είναι διπλωματούχος μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου με ειδίκευση στην ανάπτυξη λογισμικού από την Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ειδικεύεται σε τεχνολογικούς τομείς αιχμής όπως τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική και στην αγροτική παραγωγή ακρίβειας. Εχει συμμετάσχει σε πληθώρα εγχώριων και ευρωπαϊκών ερευνητικών έργων που σχετίζονται με τον προγραμματισμό αυτόνομων οχημάτων αέρος και εδάφους για την επίβλεψη αγροτικών καλλιεργειών.
