Το θέατρο αποτελεί μια τεράστια αγάπη για εκείνον, αφού η πρώτη του σχετική εμπειρία, από το σχολείο κιόλας, ήταν αρκετή για να τον κάνει να το επιλέξει ως στόχο της ζωής του. Προχώρησε με μεθοδικά βήματα, μελέτη και σεβασμό απέναντι στην τέχνη αυτή, χωρίς μέχρι σήμερα να ξεχνά όσους τον ενέπνευσαν και τον στήριξαν στα πρώτα του βήματα…
- Μεγαλώνοντας στην Καλαμάτα, τι ρόλο έπαιξαν στη διαμόρφωση των στόχων σου το ΔΗΠΕΘΕ, η Πειραματική Σκηνή και τα ερασιτεχνικά θεατρικά σχήματα της πόλης;
Θεωρώ ότι μεγάλωσα σε μια εποχή που η Καλαμάτα ήταν σε ανοδική καλλιτεχνικά περίοδο, οπότε υπήρχαν πολλές καλλιτεχνικές αναφορές. Είχα τη μεγάλη χαρά να φοιτήσω στο Μουσικό Γυμνάσιο Καλαμάτας. Η πρώτη μου ουσιαστική επαφή με το θέατρο έγινε εκεί, όταν για καλή μου τύχη, αντικατέστησαν το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας με το μάθημα της Θεατρολογίας, της οποίας τη διδασκαλία είχε αναλάβει ο νεοδιόριστος τότε καθηγητής Κώστας Γιαννόπουλος, με τον οποίο κάναμε 2 παραστάσεις: Το “Studio Ηλέκτρα” βασισμένο στην “Ηλέκτρα” του Ευριπίδη και τα “Μάγια της πεταλούδας” του Federico Garcia Lorca. Στην πρώτη μου παράσταση ήρθα σε επαφή με μια διαφορετική ανάγνωση της ιστορίας και της φόρμας, όπου ο σκηνοθέτης επιλέγει τρόπους όχι τόσο βατούς, όπως τα αποδομημένα κείμενα και οι προσθήκες ποιημάτων, τραγουδιών κ.α. Ενα χρόνο αργότερα μπαίνει στη ζωή μου η Πειραματική Σκηνή Καλαμάτας και η Δέσποινα Δρεπανιά (με την οποία, μέχρι σήμερα, μας ενώνει μια βαθιά φιλία) ως σκηνοθέτης μας στην παράσταση “Ορνιθες” του Αριστοφάνη.
- “Δύσκολα” εγχειρήματα και τα δύο…
Από αυτή την εμπειρία, ανακάλυψα από μικρή ηλικία ένα είδος συλλογικού θεάτρου όπου ο ηθοποιός παίρνει μέρος σε ό,τι αφορά την παράσταση, από την συμμετοχή στην κατασκευή του κοστουμιού, μέχρι και τη φροντίδα του χώρου που φιλοξενεί είτε τις πρόβες είτε την παράσταση. Φυσικά όλα αυτά τα αναγνώρισα χρόνια μετά.
Ο Κ. Γιαννόπουλος και η Δ. Δρεπανιά θεωρώ ότι είναι οι πρώτοι μου θεατρικοί δάσκαλοι. Είναι αυτοί που πρώτοι ουσιαστικά μου έδειξαν δύο διαφορετικούς τρόπους αφήγησης της ιστορίας.
- Από τις πρώτες σου κιόλας δουλειές είχες την τύχη να δουλέψεις κοντά σε κάποια από τα μεγάλα ονόματα του χώρου. Ενιωθες έτοιμος ή αποφάσισες απλώς να… βουτήξεις στα βαθιά;
Η αλήθεια είναι ότι σε πολύ νεαρή ηλικία ήρθαν μεγάλες και σημαντικές συνεργασίες (Δημήτρης Παπαϊωάννου - Γιάννης Κακλέας κ.ά.) τις οποίες, κοιτάζοντάς τις μετά από χρόνια, συνειδητοποιώ ότι δεν ήμουν ούτε έτοιμος ούτε εκπαιδευμένος να τις διαχειριστώ και να τις απολαύσω! Οπότε ναι, βούτηξα και κολύμπησα... με όποιο κόστος.
- Ο χορός πώς συνδυάζεται με την υποκριτική τέχνη και τη μουσική;
Ολες οι μορφές τέχνης είναι για μένα απόλυτα συνδεδεμένες. Κάποιες είναι πιο μοναχικές και κάποιες συλλογικές. Οποιαδήποτε μορφή γνώσης είναι απαραίτητη στην τέχνη. Ο τρόπος προσέγγισης τις περισσότερες φορές είναι παρόμοιος. Εξάλλου, θεωρώ ότι η αλήθεια είναι θέμα ρυθμού. Και ο ρυθμός υπάρχει παντού.
- Οι σημερινές συνθήκες επιτρέπουν σε έναν νέο καλλιτέχνη να εξελίξει το ταλέντο και να επεκτείνει την εκπαίδευσή του ή είναι αδυσώπητοι οι ρυθμοί της επιβίωσης;
Για αρχή πρέπει να ορίσουμε τι σημαίνει νέος καλλιτέχνης. Γιατί στη χώρα μας, πολύ συχνά, νέοι θεωρούνται καλλιτέχνες άνω των 30 ετών. Απέναντι στο πρόσωπο του νέου δημιουργού υπάρχει μεγάλη αμφισβήτηση και προκατάληψη.
Θα είσαι ο καλλιτέχνης που θα σου επιτρέψει να γίνεις η προσωπικότητά σου, η παιδεία και οι αναφορές σου. Οταν στις μέρες μας δεν έχεις την οικονομική δυνατότητα, άρα και τον απαραίτητα διαθέσιμο χρόνο, να ανατροφοδοτείς τον εαυτό σου με γνώση -είτε θεωρητική είτε πρακτική- τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα. Ταυτόχρονα, ο ρυθμός και η εναλλαγή των θεατρικών παραστάσεων σε θέλει έτοιμο για κάθε πρόκληση. Ο ηθοποιός ψάχνει για δουλειά 3 φορές το χρόνο. Και τις περισσότερες φορές με ελάχιστη ή με μηδενική αμοιβή. Οπότε, εκ των πραγμάτων, οι συνθήκες σε θέλουν να είσαι “πολυεργαλείο”, ώστε να έχεις περισσότερες πιθανότητες να βρεις δουλειά. Μπορεί βέβαια, αν είσαι τυχερός, να εκπαιδεύεσαι μέσα στην ίδια τη δουλειά.
- Εχεις συνεργαστεί με την Πειραματική Σκηνή, πρόσφατα, ως σκηνοθέτης. Ποια ήταν τα συναισθήματα πλησιάζοντάς την και πάλι από την πλευρά αυτή;
Αυτή ήταν μια καταπληκτική συγκυρία. Δεκαπέντε χρόνια μετά τη δική μου συμμετοχή ως έφηβος “ηθοποιός”, βρέθηκε η Δέσποινα Δρεπανιά να ξανασκηνοθετεί στην Π.Σ.Κ. Η Δ. Δρεπανιά, λοιπόν, σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου, ήταν αυτή που μου άπλωσε το χέρι με μεγαλοψυχία και με πήρε μαζί της στην Πειραματική Σκηνή προσφέροντάς μου την συν-σκηνοθεσία. Και εδώ οφείλω ένα δημόσιο “ευχαριστώ” προς το πρόσωπό της. Το πρώτο συναίσθημα λοιπόν είναι ευγνωμοσύνη.
Είναι πολύ συγκινητικό να βρίσκεσαι με τους ίδιους ανθρώπους μετά από χρόνια και να “συνομιλείτε” με άλλον τρόπο. Είναι μεγάλη ευλογία να δουλεύεις με παιδιά.
Και σε ένα πλαίσιο που η εκπαίδευση, για εμάς τουλάχιστον, ήταν πολύ πιο σημαντική από την ίδια την παράσταση. Ξέρετε, το θέατρο μπορεί να διαμορφώσει χαρακτήρες και συνειδήσεις.
- Αν θα σου ζητούσε κάποιος να επιλέξεις ανάμεσα σε μοντέρνα - αφαιρετική προσέγγιση και σε κλασικό ανέβασμα μιας αρχαίας τραγωδίας, πού θα τοποθετούσες το προσωπικό σου “ιδανικό” σκηνοθετικό όριο;
Για μένα οι όροι αυτοί δεν ισχύουν. Το σημαντικό είναι να ακουστεί ο λόγος του εκάστοτε ποιητή. Ο κάθε σκηνοθέτης οφείλει να σκύψει πάνω στο κείμενο και να το μελετήσει πολύ προσεκτικά (πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τέτοια κείμενα). Ο σεβασμός δεν έγγειται στην παλαιότητα των κειμένων αυτών. Οι θεματικές τους είναι πέρα από το χρόνο και αφορούν τον κάθε άνθρωπο σε κάθε εποχή, πιθανώς με διαφορετικό τρόπο. Το θέατρο είναι ένας ζωντανός οργανισμός και συνεχώς εξελίσσεται. Η φόρμα την οποία θα προτιμούσα είναι αυτή με την οποία θα αναδεικνυόταν καλύτερα το έργο σύμφωνα με τη δική μου ανάγνωση.
- Ακούγεται κλισέ, αλλά τι σκέφτεσαι για τον καλλιτεχνικό κόσμο, την ημέρα που θα λήξει η καραντίνα; Αργησε αρκετά να ανακοινωθεί οικονομική βοήθεια στον κλάδο.
Πραγματικά δεν μπορώ να έχω απάντηση στην ερώτησή σας. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι, ιστορικά, μετά από μεγάλες κρίσεις έρχονται αλλαγές. Ελπίζω αυτές οι αλλαγές να είναι για το καλύτερο όλων μας.
- Πόσο εύκολο είναι να κάνει όνειρα και να βάλει τον δικό του, προσωπικό καλλιτεχνικό στόχο ένας νέος δημιουργός σήμερα;
Τα όνειρα είναι δικαίωμα όλων μας και είναι υπέροχα. Δεν υπάρχει όριο στα όνειρα ούτε εμπόδιο. Ο καλλιτεχνικός στόχος βρίσκεται με συνεχή δουλειά και έρευνα “μέσα σου” και “έξω σου”.
- Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που έπρεπε να αντιμετωπίσεις, από τότε που αποφάσισες να ασχοληθείς με την τέχνη αυτή;
Υπήρξαν διάφορες προκλήσεις, διαφορετικού μεγέθους και διαφορετικής έντασης. Το να σταθώ απέναντι στο κοινό της Επιδαύρου ήταν μια πρόκληση. Το να σκηνοθετήσω μια ερασιτεχνική ομάδα φοιτητών 42 ατόμων ήταν επίσης μια διαφορετική, πρόκληση. Η ουσιαστική πρόκληση για μένα όμως ήταν, μέσα σε όλη αυτή τη “φασαρία”, να μη χάσω τον εαυτό μου και να ανακαλύψω ποια είναι αυτή η έλλειψη που με κάνει να θέλω να ασχοληθώ με το θέατρο.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Κωνσταντίνος Μαραβέλιας είναι απόφοιτος του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας και της Δραματικής Σχολής «Αρχή» της Νέλης Καρρά. Σπούδασε επίσης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή. Εχει συμμετάσχει στις παραστάσεις: «Ο πετεινός και το ξόρκι της αποκριάς» σε επιμέλεια Πάρη Μέξη στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ιδρυμα Ωνάση. «Ιωάννα των Σφαγείων» σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη στο Θέατρο «Ακροπόλ». Οπερα «Ανοδος και πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ» (συνεργασία Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και «Teatro Real» της Μαδρίτης σε σκηνοθεσία La Fura dels Baus). «Μέσα» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Παπαϊωάννου στο Θέατρο «Παλλάς». «Λυσιστράτη» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, παραγωγής του Εθνικού Θεάτρου για το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. «Πουθενά» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Παπαϊωάννου στο Εθνικό Θέατρο. «Waltz» της ομάδας «X-it» σε χορογραφία Φώτη Νικολάου στο Ιδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». «Extra long» σε χορογραφία της Πέρσας Σταματοπούλου στο πλαίσιο του 6ου Φεστιβάλ Χορού Σωματείου Ελλήνων Χορογράφων.
Εχει λάβει μέρος στις ερασιτεχνικές ομάδες «Αφαντοι» και «Δρυς» του Πολιτιστικού Ομίλου Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών στις εξής παραστάσεις: «Ο θείος Μακ Πάτο και το χάπι» του Αουγκούστο Μποάλ σε σκηνοθεσία Μαργαρίτας Αμαραντίδη, «Αντιγόνη» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Αννας Λάζου, «Νέκυια» σε σκηνοθεσία Αννας Λάζου, «Ποια Ελένη;» των Ρέππα - Παπαθανασίου σε σκηνοθεσία Δέσποινας Μαραγκουδάκη.
Εχει σκηνοθετήσει: «Ο θρίαμβος του έρωτα» του Pierre de Marivaux στο Θέατρο «Σταθμός» (παράσταση καθολικά προσβάσιμη σε αμαξίδια, με διερμηνεία στην Ελληνική γλώσσα, τιτλισμός για κωφούς και βαρήκοους θεατές, ακουστική περιγραφή για θεατές με μειωμένη ή χωρίς καθόλου όραση και αγλλικούς και ελληνικούς υπέρτιτλους). «Το σκλαβί» σε συνσκηνοθεσία Δέσποινας Δρεπανιά για την «Πειραματική Σκηνή Καλαμάτας», «Η πούλια και ο αυγερινός« σε συνσκηνοθεσία Δέσποινας Δρεπανιά για την «Πειραματική Σκηνή». Το έργο «Η όπερα της πεντάρας» του Bertolt Brecht για την ομάδα «Αφαντοι» του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εχει κάνει δραματοποιημένη παρουσίαση του παιδικού βιβλίου «Εχω δικαίωμα να πω μια ιστορία;» της Αννας Μερτζάνη, στο χώρο του Βιβλιοπωλείου «Ιανός» και στο Φεστιβάλ «Μικρόπολις» στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων. Το «Ονειρο Θερινής Νυκτός»του William Shakespeare για την ομάδα «Αφαντοι» του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Την performance στο Φεστιβάλ Αντι-διαφήμισης (Bios) με τις ομάδες «Squeeze» και «Above and under».
Εχει συμμετάσχει: στην ταινία «Μικρά Αγγλία» σε σκηνοθεσία Παντελή Βούλγαρη, στην ταινία «Μαύρο λιβάδι» σε σκηνοθεσία Βαρδή Μαρινάκη. Εχει παρακολουθήσει τα σεμινάρια: μελέτης κειμένου και ρόλου με εισηγητή τον ηθοποιό Γιάννη Κατσιμίχα, «Physical theater» με τον Γεώργιο Καραμαλέγκο, κινητικής έρευνας σε διδασκαλία Τάσου Καραχάλιου. Masterclass Υποκριτικής - «Διαφορές στο σύστημα Stanislawski - Michael Chekhov («Πώς αξιοποιώ το χρόνο μου στην πρόβα)» σε διδασκαλία Λένας Φιλίπποβα. Υποκριτικής - «Εισαγωγή στην «Πρακτική αισθητική»» σε διδασκαλία: Κορίνας Χρυσαϊδου και Γιώργου Χαρατζάς. Εχει κάνει: μαθήματα μονωδίας - φωνητικής με την Αρτεμη Μπόγρη, φωνητικής με την Αναστασία Μπάρδα, πιάνου, Αρμονίας και Σολφέζ. Εχει ακόμη ασχοληθεί με: μαθήματα «Contact improvisation» με τον Πάρη Μαντόπουλο, Κινησιολογίας με την Στέφανι Τσάκωνα, Κινησιολογικού Αυτοσχεδιασμού και Συνειδητοποιήσης του Σώματος με την Πέρσα Σταματοπούλου.