Δευτέρα, 09 Νοεμβρίου 2020 17:44

Η εικαστικός Ντόρα Πανταζοπούλου στην "Ε": Ζωντανεύοντας το παρελθόν των Φιλιατρών

Γράφτηκε από τον
Η εικαστικός Ντόρα Πανταζοπούλου στην "Ε": Ζωντανεύοντας το παρελθόν των Φιλιατρών

 

 

Σ ένα πέτρινο κτήριο του 1826, η εικαστικός Ντόρα Πανταζοπούλου μετά από πολύχρονη απουσία από τη γενέτειρά της Φιλιατρά, με αισθητική, ταλέντο και μεράκι δημιουργεί έργα τέχνης, κυρίως όμως αναβιώνει με το χρωστήρα της το ιστορικό μακρινό παρελθόν της πατρίδας της.

Απλά πράγματα αλλά τόσο σημαντικά για τους Φιλιατρινούς, όπως η αμερικάνικη πυροσβεστική, ο μετακατοχικός κύλινδρος, ελαιοτριβεία με λιθάρια, τα παλιά θορυβώδη λεωφορεία που μετέφεραν επιβάτες στην Καλαμάτα, τα ενετικά συντριβάνια και κάθε τι που υποδαυλίζει συναισθήματα και νοσταλγία για μια εποχή που πέρασε ανεπιστρεπτί. Τη συναντήσαμε στον καλλιτεχνικό της χώρο και μας μίλησε για όλα όσα σκέπτεται και δημιουργεί.

Πότε ήρθατε Φιλιατρά και που οφείλεται η επιλογή σας αυτή;

Τα Φιλιατρά, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα μου! Η ρίζα μου! Εδώ γεννήθηκαν τα ερωτηματικά μου για τη ζωή και εδώ βρίσκονται αέναα όλες οι απαντήσεις!

Η απόσταση και η απουσία μου για 22 χρόνια, καλλιέργησε ακριβώς αυτήν τη μεθοδολογία και την τεχνογνωσία, ώστε να μπορώ να πω, πως βρίσκομαι σε καλό δρόμο στην γνωριμία με τον εαυτό μου και σε μία αρμονική σχέση μαζί του.

Επέστρεψα πριν ακριβώς 10 χρόνια. Γενικά, είμαι ένας ανήσυχος άνθρωπος που δεν επαναπαύεται, που δεν θεωρεί τίποτα ασφαλώς δεδομένο, που αποφεύγει τα κεκτημένα που επηρεάζονται από εξωγενείς παράγοντες. Συνειδητοποίησα κάποια στιγμή λοιπόν, πως αν θέλω να εξακολουθήσω να πορεύομαι με ακεραιότητα απέναντι στον εαυτό μου, αγέρωχα και ισορροπημένα, θα ταίριαζε στο χαρακτήρα μου, να ελαχιστοποιήσω τις εξαρτήσεις της ζωής μου, άρα θα έπρεπε να γίνω εργοδότης μου! Επιπλέον, είχα διαπιστώσει, πως δεν μου ταιριάζει η υπαλληλική σχέση, καθώς σαν άνθρωπος και σαν εργαζόμενος, δεν μου αρέσει να βάζω όρια στη δοτικότητά μου, δεν μου αρέσει η συνήθεια, δεν μου αρέσει να μένει αναξιοποίητο μέρος του εαυτού μου και να καταλήγει “ασπατάλητο” ενδεχομένως το καλό μου κομμάτι.

Σχέση αντι – εξάρτησης λοιπόν το αίτιο;

Όπου κι αν εργάστηκα, είχα κυρίαρχο και δυνατό σημείο την ψυχή μου. Αυτή η στάση, σε οδηγεί μοιραία σε “ταβάνια”  εξέλιξης, καθώς σε όλες τις εξαρτημένες σχέσεις εργασίας, οι αρμοδιότητές σου είναι συγκεκριμένες και κατ’ επέκταση περιορισμένες.  Έτσι λοιπόν, το όνειρο πήρε “σάρκα και οστά” και η αγάπη μου για τα Φιλιατρά μαζί με την επιθυμία της επιστροφής μου άρχισαν να γίνονται σχέδιο,  επειδή η οικειότητα και τα συναισθήματά μου για τον τόπο με καλούσαν!

Άλλωστε σήμερα, τίποτα δεν εμποδίζει να είναι κάποιος “πολίτης του κόσμου”, ανεξάρτητα από τη διαμονή του.

 

Ζωγραφίζετε, κατασκευάζετε κόσμημα, δραστηριοποιείστε στα κοινά, αναβιώνετε το αισθητικό παρελθόν της πόλης σας. Ποιός είναι ο βαθύτερος σκοπός σας;

Ζωγραφίζω από παιδί χωρίς διακοπή, γιατί είναι ο τρόπος μου να κανακεύω τον εαυτό μου. Πάντα οι επισκέπτες μου, έβλεπαν έναν πίνακα σε εξέλιξη στο σπίτι μου και πάντα αγαπημένα μου θέματα αφορούσαν σκηνές των Φιλιατρών.

Όταν ολοκληρώνω ένα έργο, το βάζω απέναντι και το χαζεύω απ΄ όλες τις γωνίες! Αυτό που νοιώθω με παραλύει γλυκά, όπως μόνο ο έρωτας ξέρει να κάνει… Ασύγκριτη πληρωμή και συνάμα κίνητρο για περισσότερη δουλειά. Το ίδιο ισχύει και με το κόσμημα και με οποιοδήποτε δημιούργημά μου, όσο μικρό ή ταπεινό κι αν είναι.

Όταν τέλειωσα το λύκειο, σε ένα διάλογο που είχα με τον εαυτό μου, θέλησα να ορίσω την ύψιστη αξία μου για τη ζωή. Αποφάσισα τότε, πως είναι η ηρεμία μου και συμπέρανα πως μπορώ να την κατακτώ μόνο καλλιεργώντας την ηρεμία του περιβάλλοντός μου. Αυτό βεβαίως, απαιτεί κάποιες φορές και ενδεχόμενες συγκρούσεις, - όσο αντιφατικό και αν ακούγεται αυτό – φερ’ ειπείν σε περίπτωση εντοπισμού αδικίας.

 

Κατά κανόνα, είστε υπέρ της σύγκρουσης ή της διαπραγμάτευσης;

Αναλόγως με την περίσταση. Πιστεύω στο ιδανικό και δεν μ΄ αρέσει να κάνω εκπτώσεις για την διεκδίκησή του! Αυτό γίνεται εφικτό, μόνο με την αγάπη και το μοίρασμα της γνώσης! Το παρελθόν, για αυτόν ακριβώς το λόγο έχει αξία και κρίνεται πολύτιμη η μνήμη του, γιατί μπορεί να μας διδάξει ποικιλοτρόπως. Η ενασχόλησή μου με τα κοινά, κυρίως με τη σχολική κοινότητα, έχει ακριβώς τον ίδιο σκοπό με την αναβίωση του παρελθόντος των Φιλιατρών στην ευρύτερη θεματολογία της ζωγραφικής μου.

Η γνώση του παρελθόντος, ειδικά στην περίπτωση των Φιλιατρών, που πρόκειται για μια πόλη που έχει βιώσει στο έπακρο εποχές ξεχωριστής ευμάρειας και λάμψης, ντύνει συναισθηματικά τη ζωή των κατοίκων της, τους τονώνει την αυτοπεποίθηση και γεφυρώνει το μέλλον τους με οραματισμούς και υψηλούς προσανατολισμούς! Κάτι, που αποδεικνύεται άλλωστε, από τις αμέτρητες προσωπικότητες που έχει γεννήσει αυτός ο τόπος και που διακρίνονται διαχρονικά στους κλάδους της Τέχνης, της Επιστήμης, των Επιχειρήσεων.

 

Διαθέτετε ένα εργαστήριο και συνάμα γκαλερί. Πως σας έχουν αντιμετωπίσει οι συμπατριώτες σας;

Οι συμπατριώτες μου, με γνώρισαν σταδιακά και θα έλεγα, πως εξακολουθούν να ανακαλύπτουν τις πτυχές μου, μαζί με μένα!

Ξεκίνησα από ένα μικρό χώρο. Δέκα χρόνια μετά, μπορώ να πω, πώς αν μη τι άλλο, οι ιδέες, η διάθεση για δημιουργία και η ζωντάνια του χώρου μου, είναι και προφανείς και εκτιμητέες από τον κόσμο.

Τα τελευταία 5 χρόνια, στεγάζομαι σε ένα κτίριο του 1826, που είχα την ευτυχία να σχεδιάσω και να υλοποιήσω τη μεταμόρφωσή του, αποκαλύπτοντας ένα στολίδι της πόλης. Για μένα, είναι ο μαγικός μου κόσμος! Εισπράττω δε, τα ίδια συναισθήματα από κάθε επισκέπτη.

Όσο για τους συμπατριώτες μου, αρκεί να πω, πως σε κάθε γωνιά του πλανήτη βρίσκεται μία δημιουργία μου, δηλαδή ένα κομματάκι από την ψυχή μου κι αυτό μου δίνει άπειρη ικανοποίηση κι ας εμπεριέχει και λίγη ματαιοδοξία…

 

Τι είναι για εσάς Τέχνη;

Τέχνη είναι τα λόγια, τα έργα και οι αισθήσεις, να βρίσκονται σε πλήρη αρμονία και αλληλουχία, είτε είσαι πομπός, είτε δέκτης.

Είναι η φλόγα που καίει μέσα σου και η επιβεβλημένη ανάγκη να τη μοιραστείς. Είναι η έλξη που νοιώθεις για την ομορφιά και τη στάση ζωής σου να θέλεις να τη μεταδώσεις.

 

Τι πιστεύετε πως χρειάζεται μία πόλη για να αποκτήσει πολιτισμική αναβάθμιση;

Η πίστη, μερικές φορές, είναι σπουδαιότερη και από την αγάπη. Έτσι, όταν μιλάμε για πόλεις και την πολιτισμική αναβάθμισή τους, θεωρώ πως προαπαιτείται πίστη στο στόχο! Επιπλέον, χρειάζεται συνεργασία, ανταλλαγή απόψεων, υγιής ανταγωνισμός, αποφασιστικότητα και ρίσκο.

Ο πολιτισμός, από την εποχή των γλωσσολογικών μελετών του Αδαμάντιου Κοραή, ταυτίστηκε με τα ανώτερα προϊόντα του τρόπου ζωής μιας κοινότητας. Προϊόντα, που έχουν να κάνουν με την υψηλή τέχνη, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες.

Αυτός ο ορισμός, οδηγεί καταρχήν σε συμπεράσματα της υπάρχουσας κατάστασης και αφ’ ετέρου, σηματοδοτεί τις ανακατευθύνσεις που επιβάλλονται, αν θέλει η πόλη να  είναι πολιτισμένη. Δεν αρκεί η οικονομική ευμάρεια, έχουμε παραδείγματα αυτοκρατοριών που εξαφανίστηκαν σε μία νύχτα, άσχετα από τον πλούτο τους, ούτε και εξαρτάται το πολιτισμικό επίπεδο μιας κοινωνίας από τις εκάστοτε κυβερνήσεις ή τις τοπικές αυτοδιοικήσεις.

 

Και τι προτείνετε;

Αλλαγή φιλοσοφίας και σκέψης. Η ανάπτυξη του πολιτισμού, εξαρτάται από την επιθυμία του ανθρώπου να μαθαίνει, να εξελίσσεται και να μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του στις επόμενες γενιές.

Να θέλει ο άνθρωπος “να μην βλάπτει και να μην τον βλάπτουν”, όπως πολύ στωικά μου μετέδωσε σε μια κουβέντα μας ο αξιαγάπητος φιλόσοφος Φιλιατρινός καθηγητής Γεώργιος Ταμβάκης.

Βέβαια, οφείλουμε να ομολογήσουμε, πώς από αρχαιοτάτων χρόνων, είθισται το “διαίρει και βασίλευε” να την κάνει καλά τη δουλειά του και να διασπά την κοινότητα. Με μεγάλη μου λύπη, διαπιστώνω, πως η μικρή μας κοινωνία, λειτουργεί με τρόπο παιδικό - τολμώ να πω! Προσπαθεί να κρύψει το βάζο με το γλυκό, για να μην το μοιραστεί! Προσπαθεί να περιφρουρήσει κεκτημένα ατομικά, αδιαφορώντας για τη στασιμότητα, καταδικάζοντας τον εαυτό της εν τέλει και κυρίως τις επόμενες γενιές που δυστυχώς “κλαδεμένες” όπως καταντούν, αυτοπεριορίζουν ακόμη και τα όνειρά τους.


NEWSLETTER