Παρασκευή, 15 Μαρτίου 2013 08:05

Η ιστορία του Νησιώτικου Καρναβαλιού (μέρος 28ο)

ΤΟ 1966

 


Με το χορό του Παμίσου αρχίζουν τα δημοσιεύματα για τις καρναβαλικές εκδηλώσεις του 1966 (262): "Στη Μεσσήνη απόψε δίδεται ο χορός του αθλητικού Συλλόγου "Πάμισος" στην αίθουσα των Αφών Γαλανάκη (πρώην ΑΤΕ).

 

Ο χορός αυτός που κάθε χρόνο συγκεντρώνει όλον τον εκλεκτό κόσμο της γείτονος, αλλά και πολλούς Καλαματιανούς, αναμένεται ότι θα αποτελέση φέτος το μεγαλύτερο κοσμικό γεγονός της χρονιάς για τη γειτονική μας πόλη".
Σε ρεπορτάζ προετοιμασίας εξαίρεται η συμβολή της Περιηγητικής Λέσχης στην οργάνωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων (263): "Αι προετοιμασίαι της γείτονος διά το διήμερο αποκρηάτικο εορταστικό πρόγραμμα ετερματίσθησαν. Το τμήμα της Περιηγητικής Λέσχης Μεσσήνης τον οποίον έχει αναλάβει την οργάνωσιν των εκδηλώσεων του Καρναβάλου, κατέβαλε φιλοτίμους προσπαθείας διά να καταρτίση ένα αξιόλογο πρόγραμμα ψυχαγωγίας τόσον των κατοίκων της γείτονος αλλά και εκείνων που κατ’ έτος συρρέουν εις την Μεσσήνην την Καθαροδευτέρα.
Ούτω συμφώνως προς το  πρόγραμμα αι εκδηλώσεις θα αρχίσουν ολίγον προ της μεσημβρίας της Κυριακής 20ής Φεβρουαρίου με παρέλασιν ανά τας οδούς της πόλεως, ενώ το βράδυ της Κυριακής οι Νησιώτες θα ξενυχτήσουν γύρω από "τρανές" φωτιές, πίνοντες, χορεύοντες και τραγουδώντες.
Την 11ην π.μ. της Καθαροδευτέρας, ο Καρνάβαλος θα πραγματοποιήση την πρώτην παρέλασίν του επί μεγαλοπρεπούς άρματος ανά τας οδούς της πόλεως πλαισιούμενος υπό ομάδων μεταμφιεσμένων, αρμάτων και της Φιλαρμονικής, ενώ την 12ην ο Καρνάβαλος από εξώστου θα προλογήση τας εορτάς, επιφυλασσόμενος να εκφωνήση τον... βαρυσήμαντον ρόλον περί την 6ην μ.μ. της ιδίας ημέρας ενώπιον των επισήμων, προφανώς για να ... τ’ ακούσουν και αυτοί.
Την 3ην μ.μ. το συγκρότημα ελληνικών χορών Κουσιάδη θα ανοίξη το χορό στην κεντρική πλατεία της Μεσσήνης και αμέσως κατόπιν θ’ αρχίση η μεγάλη παρέλασις του Καρναβάλου ακολουθουμένου υπό διαφημιστικών αρμάτων, ομάδων ντομινοφόρων, φουστανελλοφόρων κ.λπ. Μετά την παρέλασιν το συγκρότημα Κουσιάδη θα χορεύση ελληνικούς χορούς. Ολην την ημέρα η ιστορική κρεμάλα θα "κρεμάη" τους διερχόμενους. Το βράδυ θα καούν εντυπωσιακά πυροτεχνήματα. Εν συνεχεία οι Νησιώτες και επισκέπτες των θα το ρίξουν στο γλέντι -εις τα διάφορα κέντρα της πόλεως- μέχρι πρωίας".
Οι πληροφορίες είναι καθημερινές (264): "Το πρόγραμμα των αποκριάτικων εκδηλώσεων εις την Μεσσήνην κατά το διήμερον της Κυριακής και της Καθαράς Δευτέρας, περιλαμβάνει, την πρώτην ημέραν παρέλασιν ανά τας οδούς της γείτονος και χορούς και την Καθαροδευτέραν παρέλασιν του Καρναβάλου πλαισιουμένου από άρματα, φουστανελλοφόρους, Αμαλίες, ντομινοφόρους και μετημφιεσμένας ομάδας πολιτών. Θα επακολουθήση εορταστική προλόγισις υπό του Καρναβάλου από τον εξώστην της οικίας Ευσταθίου Δημοπούλου και το μουσικοχορευτικό συγκρότημα Κουσιάδη θα χορεύση ελληνικούς χορούς. Επίσης θα καούν άφθονα θεαματικώτατα πυρετεχνήματα εις την κεντρικήν πλατείαν, ενώ η ιστορική "Κρεμάλα" θα λειτουργή από πρωίας μέχρι νυκτός".
Η "Σημαία" παροτρύνει τους αναγνώστες της να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις που προγραμματίζονται (265): "Στους συμπολίτες συνιστούμε να προσέξουν το σε άλλες στήλες δημοσιευόμενο πρόγραμμα τη Περιηγητικής για τις αποκριάτικες εκδηλώσεις της γείτονος Μεσσήνης, που θα αρχίσουν την Κυριακή το πρωί, θα αποκορυφωθούν το πρωί και το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας και θα τελειώσουν το βράδυ της ιδίας ημέρας με λαϊκούς χορούς και γενικό ξεφάντωμα στα κέντρα της πόλεως μέχρι πρωίας! Θα είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για αυτούς να χαρούν την Αποκριά και τα "κούλουμα" στη Μεσσήνη. Το μεγάλο πανηγύρι της Καθαροδευτέρας θ’ αρχίση στις 11 π.μ. με παρέλασι του Καρναβάλου και θα συνεχισθή με... εξάψαλμο που θα απαγγείλει η Α. Μ. ο Καρνάβαλος από τον εξώστη Δημοπούλου. Θα επακολουθήσει άνοιγμα του χορού από το θαυμάσιο μουσικοχορευτικό συγκρότημα Κουσιάδη".
Από την Περιηγητική Λέσχη ανακοινώνεται το επίσημο πρόγραμμα των εκδηλώσεων (266): "Αποκριάτικες εκδηλώσεις στη Μεσσήνη
Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 1966
Ωρα 11ην πρωινήν: Αντιπροσωπευτική παρέλασις ανά τας οδούς της πόλεως προπορευομένης της Φιλαρμονικής κ.λπ. και το βράδυ ξεφάντωμα χορών σε όλες τις φωτιές της πόλεως μέχρι πρωίας.
Καθαρά Δευτέρα
Ωρα 11ην πρωινήν: Παρέλασις του Καρναβάλου διά των κεντρικών οδών της πόλεως υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής πλαισιουμένου δι’ αρμάτων και μετημφιεσμένων ομάδων.
Ωρα 12ην μ.: Εορταστική προλόγησις υπό του Καρναβάλου εκ του εξώστου Ευσταθίου Δημοπούλου.
Ωρα 15.00: Ανοιγμα χορού υπό του μουσικοχορευτικού συγκροτήματος (Κουσιάδη) με ελληνικούς χορούς.
Ωρα 16.00: Η μεγάλη παρέλασις του Καρνάβαλου προπορευομένης της Φιλαρμονικής, ακολουθούν τα άρματα, οι ομάδες Ντομινοφόρων, Φουστανελλοφόρων, Αμαλιών, διαφόρων σατιρικών ομάδων, και η εκφώνησις του σατιρικού λόγου υπό του Καρναβάλου ενώπιον της Επιτροπής. Μετά την παρέλασιν θα εκτελεσθή χορός υπό του συγκροτήματος (Κουσιάδη).
Ωρα 19.30: Καύσις πλουσίων και φαντασμαγορικών πυροτεχνημάτων εις την κεντρικήν πλατείαν. Η φιλαρμονική καθ’ όλην την διάρκειαν του προγράμματος θα παιανίζει διάφορους ελληνικούς ρυθμούς.
Η ιστορική κρεμάλα της Μεσσήνης, θα λειτουργή καθ’ όλην την Καθαράν Δευτέραν δι’ όσους επιθυμούν γλυκόν θάνατον. Μετά το πέρας των εκδηλώσεων θα επακολουθήσουν χοροί μέχρι πρωίας εις τα διάφορα κέντρα της πόλεως μέχρι ξεφαντώματος.
Οργάνωσις
Ελληνική Περιηγητική Λέσχη - Τμήμα Μεσσήνης".
Αυτή τη χρονιά ο καιρός ήταν… με το καρναβάλι και πλήθη κόσμου συρρέουν στη Μεσσήνη (267): "Μεσσήνη - Ο καιρός ευνόησε χθες... σκανδαλωδώς την πόλιν μας και επέτρεψεν όχι μόνον εις τους Νησιώτες αλλά και εις πλήθη εκδρομέων από τα γύρω χωριά, από την Καλαμάτα αλλά και από μακρύτερα ακόμη, να παρακολουθήσουν το καθαροδευτεριάτικο γλέντι και ν’ απολαύσουν τον Καρνάβαλον εις όλην του την... δόξα. Πρέπει πάντως να σημειωθή ότι εφέτος, λόγω των προσπαθειών που είχε καταβάλει η Περιηγητική Λέσχη Μεσσήνης διά την αρτίαν οργάνωσιν, οι εορταστικές εκδηλώσεις σημείωσαν εξαιρετικήν επιτυχίαν. Ιδιαιτέρως εχειροκροτήθη το συγκρότημα λαϊκών χορών Κουσιάδη.
Ο εορτασμός άρχισεν ολίγον προ της μεσημβρίας διά της παρελάσεως του Καρναβάλου, πλαισιουμένου υπό μετεμφιεσμένων και προηγουμένης της Φιλαρμονικής, διά μέσου των κεντρικών οδών.
Περί την 3ην μ.μ. το χορευτικόν συγκρότημα Κουσιάδη άνοιξε τον χορόν και μετά από μίαν ώραν επηκολούθησε η μεγάλη παρέλασις του Καρναβάλου ακολουθουμένου από ομάδες ντομινοφόρων, φουστανελλοφόρων, Αμαλιών κ.λπ. Μετά την εκφώνησιν σατιρικού λόγου, επηκολούθησαν και πάλιν χοροί από το συγκρότημα Κουσιάδη.
Εν συνεχεία το γλέντι "άναψε" κυριολεκτικά, ενώ παραλλήλως η "κρεμάλα" ευρίσκετο συνεχώς εν λειτουργία και τα... θύματά της "έταζαν" εις τους "δημίους" διά να τους επαναφέρουν εις την γην".
Η συμμετοχή των Καλαματιανών είναι εντυπωσιακή (268): "Ολόκληρη σχεδόν η Καλαμάτα μεταφέρθηκε προχθές στην Μεσσήνη για να γιορτάση μαζί με τους Νησιώτες την Καθαρά Δευτέρα και να παρακολουθήση την αρκετά καλά οργανωμένη παρέλασι του Καρναβάλου και τις άλλες αποκριάτικες εκδηλώσεις που συνέθεταν ένα πραγματικά ωραίο εορταστικό σύνολο. Ο συνωστισμός στα μέσα συγκοινωνίας ήταν πρωτοφανής τόσο κατά την αναχώρησι όσο και κατά την επιστροφή. Πολλοί μάλιστα ξέμειναν αργά τη νύκτα στη Μεσσήνη χωρίς να βρίσκουν μέσο επιστροφής. Τους εξυπηρέτησαν όμως τα ταξί που εκινούντο αενάως μεταξύ των δύο πόλεων".
Οι μάχες για μια θέση στα μέσα μεταφοράς πιστοποιούν… του λόγου το αληθές (269): "Η Μεσσήνη συνεκέντρωσε πολύ κόσμο με τις εορτές του Καρναβάλου, τόσον που ήταν αδύνατον να εξυπηρετηθή με τα συγκοινωνιακά μέσα και διεξήχθησαν ομηρικές μάχες για την κατάληψιν οχημάτων".
Η "Σημαία" επανέρχεται προβάλλοντας τη συμμετοχή του Συλλόγου "Το Νησί", τη συμβολή του Γιάννη Στεφόπουλου στην παρουσία της Φιλαρμονικής (270) και εκφράζοντας ευχαριστίες σε διάφορους παράγοντες (271): "Μεσσήνη (Του ανταποκριτού μας) - Πραγματική κοσμοθάλασσα στο Νησί την προχθεσινή Καθαρά Δευτέρα. Πλήθη κόσμου απ’ όλα τα γύρω κέντρα και ιδιαίτερα την Καλαμάτα παρηκολούθησαν τις όμορφες εκδηλώσεις του Νησιώτικου Καρναβαλιού. Οργάνωσις αρίστη δρώντος Συλλόγου της Περιηγητικής Λέσχης (Τμήμα Μεσσήνης) που με την συμπαράστασι του Συλλόγου των Μεσσηνίων Αθηνών και Πειραιώς "Το Νησί" κατώρθωσε να αξιοποιήσει τα γραφικά αποκριάτικα έθιμα της Μεσσήνης. Εκατοντάδες μέλη του συλλόγου αυτού με επικεφαλής τον γενικόν γραμματέαν του κ. Τρύφωνα Πανουσόπουλον κατέβηκαν την ημέρα αυτή στο Νησί, παρηκολούθησαν και ελάμπρυναν με την παρουσία τους την ωραία αυτή εκδήλωσι της ιδιαιτέρας τους πατρίδας. Οι αρχές της Καλαμάτας και της Μεσσήνης ετίμησαν με την παρουσία τους το εξαιρετικό αυτό πανηγύρι της χαράς, του κεφιού και του γλεντιού.
Οσο για το περίφημο χορευτικό συγκρότημα της Αθήνας, του κ. Κουσιάδη δεν μπορώ να βρω τα κατάλληλα λόγια και τα χρώματα για να δώσω με ζωντάνια την εξαιρετική του εμφάνισι και να περιγράψω τον σπάνιο ρυθμό του που κυριολεκτικά συνήρπασε τα πλήθη και χειροκροτήθηκε με ενθουσιασμό.
Στην αρίστη επιτυχία των εκδηλώσεων αποφασιστικά συνέβαλεν η άρτια τώρα Φιλαρμονική μας με τον αρχιμουσικόν της κ. Γιάννη Στεφόπουλο.
Η ιστορική Κρεμάλα ανέπτυξε και αυτή μεγάλη δραστηριότητα και... εξετέλεσε πολλούς και ιδιαίτερα ξένους καταδικασμένους από τους χειριστάς της σε θάνατο δι’ αγχόνης... έτσι για τα χρόνια πολλά...
Θα ήταν παράλειψις αν δεν υπεγράμμιζα την παραδειγματική τάξι που επεκράτησε κατά την διάρκειαν όλων αυτών των εκδηλώσεων, χάρις εις την ευγένειαν και την πολιτισμένην συμπεριφοράν των αστυνομικών μας οργάνων υπό τους διοικητάς των κ.κ. Ρούσσον και Μπούζαν και τον ακούραστον υποδιοικητήν των. Τους συγχαίρομεν και τους ευχαριστούμεν οι Νησιώτες για τους κόπους που κατέβαλαν.
Τέλος πρέπει να εξαρθή η συμβολή του 4ου ΚΤΕΛ εις την μεταφοράν και την επιστροφήν των χιλιάδων ξένων μας. Στον πρόεδρό του και τους σταθμάρχας κ.κ. Δ. Κουταβάν, Ι. Μουλάν αξίζει η ευγνωμοσύνη μας.
Μαζί με τις ευχαριστίες μας προς όσους ετίμησαν την ωραίαν μας εκδήλωσι, και σ’ όσους συνέβαλαν στην επιτυχία της πρέπει να συγχαρούμε την οργανωτική επιτροπή που μας χάρισε κάτι που για πρώτη φορά γνώρισε η Μεσσήνη.
Πότης Λουκάκος".
Σε ανάλογο κλίμα φιλοξενούνται στην εφημερίδα και οι ευχαριστίες της Περιηγητικής Λέσχης για το Σύλλογο "Το Νησί": "Το Τμήμα της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης Μεσσήνης, θεωρεί υποχρέωσίν του, όπως και δημόσια εκφράση τας θερμάς και απείρους ευχαριστίας του, προς τον Σύλλογον "Το Νησί" των εν Αθήναις εγκατεστημένων συμπατριωτών μας, διά την συμμετοχήν του εις τας εορταστικάς εκδηλώσεις της Καθαράς Δευτέρας. Οπως και κατά το παρελθόν, έτσι και εφέτος, συνέβαλεν δίδοντας ως δώρον 1.000 δρχ. εις την ομάδα των Ντομινοφόρων και έτερον δώρον 500 δρχ. εις τας Αμαλίας, συμπατριωτών μας.
Τους ευχαριστούμε και τους ευχόμεθα χρόνια πολλά".
Το "Θάρρος" μας ενημερώνει και πάλι για την παρουσία των φουστανελλοφόρων στην Καλαμάτα για τα καλέσματα (272): "Παρεπόμενα του καρναβαλιού... Τις απογευματινές ώρες προχθές διεκόπη η κυκλοφορία στην οδό Αθηνών και Κολοκοτρώνη προ του δημαρχείου, από ενθουσιώδεις Νησιώτες που εχόρευαν συνοδεία πνευστών οργάνων. Εφαίνοντο να διασκέδαζαν περίφημα, αλλά επίσης περίφημα διεσκέδαζε και το κοινό που τους παρακολουθούσε".

(262) "Σημαία" 12/2/66
(263) "Τα Νέα" 16/2/66
(264) "Θάρρος" 17/2/66
(265) "Σημαία" 18/2/66
(266) "Σημαία" και "Θάρρος" 19/2/66
(267) "Τα Νέα" 22/2/66
(268) "Σημαία" 23/2/66
(269) "Θάρρος" 23/2/66
(270) Ο Γιάννης Στεφόπουλος ή Νάσος "ήταν ένα πολύ μεγάλο ταλέντο, αυτοδίδακτος μουσικός, έπαιζε κορνέτα θαυμάσια, αλλά παράλληλα είχε και σημαντικές θεωρητικές γνώσεις. Μάλιστα μαρτυρείται από τους εκτελεστές της Φιλαρμονικής, ότι μέσα σε δύο ώρες μετέφερε σε παρτιτούρες για όλα τα όργανα, ένα δημοτικό χορό, ακούγοντάς τον μόνο μια φορά στο γραμμόφωνο. Η απώλεια του Νάσου ήταν δυσαναπλήρωτη, απόδειξη ότι η Δημοτική Φιλαρμονική έκανε αρκετά χρόνια να σταθεί στα πόδια της στο ύψος που την είχε φθάσει ο Νάσος". (Από το βιβλίο του Δημ. Κούτη "Μια ζωή γεμάτη μουσική").
(271) "Σημαία" 24/3/66
(272) "Θάρρος" 24/2/66