Καθαρά Δευτέρα
Πρόγραμμα εορταστικών εκδηλώσεων
Σάββατον 10-3-1973
Ωρα 12 μεσημβρ. Εμφάνισις του φολκλορικού ομίλου "Οι εύθυμοι αμπελουργοί" πόλεως Βόζια (Γαλλίας) εις την Κεντρικήν Πλατείαν.
Ωρα 5 μ.μ. Παρέλασις της Φιλαρμονικής συνοδεία μασκαράτων,
Ωρα 9.30 μ.μ. Χοροεσπερίς εν τη αιθούση του ξενοδοχείου Σαν Αγκοστίνο (Συκιώτη).
Θα εμφανιστούν και τα εξής συγκροτήματα: α) Μαζορέτες πόλεως Γιερς Τουλώνος (Γαλλίας), β) Φολκλορικός όμιλος "Οι εύθυμοι αμπελουργοί", γ) Χορευτικός Ομιλος Δήμου Μεσσήνης.
Κυριακή 11-3-1973
Ωρα 12 μεσημβρ. Δεξίωσις υπό του Δήμου, προς τιμήν των ξένων συγκροτημάτων, εις την αίθουσαν του Εθνικού Κέντρου Νεότητος.
Ωρα 5 μ.μ. Εμφάνισις των μαζορετών και του φολκλορικού ομίλου της την Κεντρικήν Πλατείαν.
Ωρα 10 μ.μ. Χοροί στις Νησιώτικες γειτονιές, γύρω από μεγάλες φωτιές, συνοδεία λαϊκών μουσικών και Χορευτών. Βράβευσις της καλυτέρας.
Καθαρά Δευτέρα 12-3-1973
Ωρα 10.30 π.μ. Παρέλασις του άρματος του Καρναβάλου συνοδευομένου υπό Φιλαρμονικών, Ντομινοφόρων, Μασκαρατών, Σατιρικών και Διαφημιστικών αρμάτων εις την Κεντρικήν Πλατείαν.
Ωρα 11 π.μ. Εμφάνισις των Μαζορετών και του Φολκλορικού ομίλου εις την Κεντρικήν Πλατείαν.
Ωρα 11.30 π.μ. Εκφώνησις λόγου υπό του Καρναβάλου (σάτιρα) εις την Κεντρικήν Πλατείαν.
Ωρα 12 μεσημβρ. Αναπαράστασις της Ιστορίας της Κρεμάλας εις την ομώνυμον Πλατείαν.
Ωρα 3.30 μ.μ. Παρέλασις του Καρναβάλου εις την Κεντρικήν Πλατείαν, συνοδευομένου υπό Φιλαρμονικών, Ντομινοφόρων, Μασκαρατών, σατιρικών-διαφημιστικών αρμάτων κλπ.
Εν συνεχεία εμφάνισις
α) Του χορευτικού συγκροτήματος Δήμου Μεσσήνης
β) Του Συγκροτήματος Φουστανελλοφόρων πόλεως Μεσσήνης
γ) Του Λυκείου Ελληνίδων Καλαμάτας
δ) Λαϊκών χορευτών
ε) Του Φολκλορικού ομίλου "Οι εύθυμοι αμπελουργοί"
στ) Του συγκροτήματος των μαζορετών
Ωρα 7 μ.μ. Καύσις Πυροτεχνημάτων
Ωρα 8 μ.μ. Συνέχισις των χορών εις τα κέντρα της πόλεως
Ο Δήμαρχος
Μιχαήλ Γεωργιόπουλος».
Στον "Σαν Αγκοστίνο" αναγγέλλεται… συνωστισμός συγκροτημάτων στο χορό που οργανώνει ο δήμος (309): «Χοροεσπερίς Δήμου Μεσσήνης
Σάββατο 10 Μαρτίου 1973 ώρα 9.30
Εις Ξενοδοχείον "San Agostino" (Συκιώτη)
Ορχήστραι α) Στρατιωτικής Διοικήσεως Νομού Μεσσηνίας, β) Fly Sounds , γ) Πόλεως Βόζια (Γαλλία), δ) Φιλαρμονικής Δήμου Μεσσήνης
Συμμετοχή τραγουδιστών - Εμφάνισις δύο Γαλλικών συγκροτημάτων (μαζορέτες πόλεως Γιερς Τουλώνος - Φολκλορικός Ομιλος "Οι εύθυμοι αμπελουργοί" πόλεως Βόζια και Ελληνικών.
Δηλώσεις συμμετοχής εις τα τηλ. 22.231 και 22.791».
Στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας ανακοινώνεται ο χορός του "Παμίσου": «Χορός Γ.Π.Σ. "Πάμισος" Μεσσήνης
Σάββατον 10-3-1973 ώρα 9.30 μ.μ.
Στο Κέντρον Κ. Τσέλιου στην Μεσσήνη
Γλέντι μέχρι πρωίας
* Ιδιαίτεραι προσκλήσεις δεν θα σταλούν. Παρακαλούνται οι επιθυμούντες να μετάσχουν να δηλώσουν τούτο εις το Κέντρον Τσέλιου τηλ. 22.457».
Ο σχολιαστής του "Θάρρους" αναρωτιέται για το λόγο του Καρνάβαλου (310): «Ο λόγος του Καρναβάλου (σάτιρα) θα εκφωνηθή την 11.30 π.μ. ώραν της Καθαράς Δευτέρας στην Κεντρική Πλατεία. Τι θα μας ειπή εφέτος ο Καρνάβαλος; Για τα τοπικά ή τα ξένα; Θα αρκεσθή στα τετριμμένα ή θα μας τα ειπή χύμα; Ιδωμεν - ή μάλλον ακούσωμεν. Το... σατιρίζειν εστί φιλοσοφείν».
Η "Σημαία" βλέπει "ποιοτική βελτίωση" του καρναβαλιού (311): «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το καρναβάλι της Μεσσήνης βελτιώνεται "ποιοτικά" από χρόνο σε χρόνο. Η άνοδος της αισθητικής στάθμης των διαφόρων εκδηλώσεων είναι καταφανής. Εκτός από αυτό όμως, η εμφάνισις εκλεκτών ξένων συγκροτημάτων που καθιερώθηκε τα τελευταία χρόνια, προσελκύει και τους εκλεκτικούς. Ο συνδυασμός της πηγαίας λαϊκής σατιρικής διαθέσεως των εντόπιων καλλιτεχνών με τη φινέτσα των μετακληθέντων Γάλλων όπως οι "Μαζορέτες" και "Εύθυμοι Αμπελουργοί", δεν είναι δυνατόν παρά να επιτύχη. Και οπωσδήποτε το πλήθος που θα συρρεύση εις την Μεσσήνην Σάββατον, Κυριακή και Καθαρά Δευτέρα θα είναι μεγαλύτερον από άλλοτε. Εν είδει κοσμικού προλόγου στις τριήμερες εκδηλώσεις, ο Δήμος Μεσσήνης θα δώση το Σάββατον χοροεσπερίδα εις το "Σαν Αγκοστίνο" Βελίκας».
Το "Θάρρος" στο ρεπορτάζ του σημειώνει την ικανοποίηση όσων επισκέφθηκαν τη Μεσσήνη (312): «Ενα χαρούμενο τριήμερον προσέφερεν το Καρναβάλι της Μεσσήνης στις χιλιάδες των επισκεπτών του. Ενα πλούσιο και καλομελετημένο εορταστικόν πρόγραμμα μαζί με την γνωστή χιουμοριστική διάθεσι των κατοίκων της γείτονος, η οργάνωσις διά την εξυπηρέτησιν της πληθώρας των επισκεπτών όχι απλώς ικανοποίησαν αλλ’ ενθουσίασαν όσους είχαν την επιτυχή έμπνευσι να επισκεφθούν την Μεσσήνη.
Αι εκδηλώσεις ήρχισαν από το Σάββατον αλλά το μεγάλο γλέντι άρχισε από την Κυριακή το βράδυ με τις τρανές φωτιές στις γειτονιές γύρω από τις οποίες νέοι και νέες -γιατί όχι και γέροντες- συνοδεία λαϊκών οργάνων έσυραν μέχρι πρωίας το χορό.
Αποκορύφωμα η Δευτέρα. Η Νησιώτικη πατροπαράδοτη Καθαροδευτέρα, η τελευταία ημέρα του μεγάλου γλεντιού. Αλλά ας τα πάρωμε με τη σειρά. Την 12ην μεσημβρινήν του Σαββάτου έκαμεν την πρώτην εμφάνισίν του στην πλατεία της Μεσσήνης το γαλλικόν φολκλορικό συγκρότημα "Εύθυμοι Αμπελουργοί". Δίδοντες το σύνθημα της έναρξης των εκδηλώσεων την 5ην μ.μ. της ιδίας ημέρας οι Νησιώτες χειροκρότησαν την παρέλασιν μασκαράτας με επικεφαλής την Φιλαρμονικήν ενώ την 9.30 μ.μ. εδόθη μεγάλη χοροεσπερίς εις την αίθουσαν του "Σαν Αγκοστίνο".
Την 12ην μεσημβρινήν ο Δήμος Μεσσήνης εδεξιώθη τα ξένα καλλιτεχνικά συγκροτήματα εις το Εθνικόν Κέντρον Νεότητος.
Με θύελλα χειροκροτημάτων υποδέχθησαν χιλιάδες πανηγυριστών την 5ην μ.μ. της Κυριακής εις την Πλατείαν την πρώτην εμφάνισιν του γαλλικού επίσης συγκροτήματος των Μαζορετών και στις 10 το βράδυ άρχισεν το γλέντι γύρω από τις φωτιές.
Την 10.30 της Καθαροδευτέρας έλαβε χώραν η πρώτη παρέλασις του Καρναβάλου συνοδεία φιλαρμονικής, μασκαράτας, ντομινοφόρων και διαφημιστικών αρμάτων και αμέσως μετά ενεφανίσθη διά δευτέραν φοράν εις την πλατείαν το συγκρότημα των Μαζορετών για να ακολουθήσει ο σατιρικός λόγος του Καρναβάλου από εξώστου. Την μεσημβρίαν ακριβώς ήρχισε η "επίσημος" λειτουργία της Κρεμάλας.
Την 3.30 της Καθαροδευτέρας ήρχισεν η μεγάλη παρέλασις του Καρναβάλου καθημένου επί επιβλητικού άρματος, συνοδεία φιλαρμονικής, ντομινοφόρων, μασκαράτων, σατιρικών και διαφημιστικών αρμάτων. Εν συνεχεία εις την Πλατείαν επραγματοποίησαν εντυπωσιακές εμφανίσεις τα χορευτικά συγκροτήματα του Δήμου Μεσσήνης, των φουστανελλοφόρων Μεσσήνης, του Λυκείου Ελληνίδων, λαϊκών χορευτών, των δύο γαλλικών συγκροτημάτων, ενώ την 7η μ.μ. ήρχισεν η αφή πανοραμικών πυροτεχνημάτων. Η Πλατεία της Μεσσήνης είχε καλυφθεί με παχύ στρώμα χαρτοπόλεμο πάνω στον οποίον εκινούντο εκατοντάδες μασκοφόροι.
Τας εκδηλώσεις παρηκολούθησαν χιλιάδες ξένοι από όλα τα Μεσσηνιακά κέντρα, πολλοί Αθηναίοι και άλλοι από άλλας Πελοποννησιακάς πόλεις».
Και η "Σημαία" υπερθεματίζει (313): «Δεν ήταν υπερβολή αυτό που εγράφη κατ’ επανάληψι στο διάστημα του... Τριωδίου, ότι δηλαδή οι φετεινές αποκριάτικες εκδηλώσεις στη Μεσσήνη θα ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο. Και πραγματικά, ποτέ άλλοτε η Μεσσήνη δε γιόρτασε το τριήμερο της τελευταίας αποκριάς με μεγαλύτερο κέφι, με ευρυτέρα συμμετοχή του κοινού και ακόμη με καλλίτερη οργάνωσι.
***
ΟΙ αποκριάτικες εκδηλώσεις στη Μεσσήνη άρχισαν με χορό που οργάνωσε ο Δήμος Μεσσήνης το Σάββατο το βράδυ στις αίθουσες του ξενοδοχειακού συγκροτήματος "Σαν Αγκοστίνο" με συμμετοχή των ξένων καλλιτεχνικών συγκροτημάτων "Εύθυμοι Αμπελουργοί" της Βόζια της Γαλλίας και των Μαζορετών του Γιερς της Τουλώνος που καταχειροκροτήθηκαν από το εκλεκτό κοινό που παρέστη. Τα βήματα των χορευτών κατηύθυναν δύο ορχήστρες, της 120 Σ. Ε. Α και του 9ου Συντάγματος. Την χοροεσπερίδα ετίμησαν ο Νομάρχης κ. Μάλλιαρης, ο Στρατ. Διοικητής κ. Γεωργόπουλος, ο Διοικητής Χωροφυλακής κ. Παναγιωτόπουλος και πολλοί άλλοι εκ των επισήμων.
***
Την Κυριακήν το μεσημέρι ο Δήμος Μεσσήνης εδεξιώθη στο Κέντρον Νεότητος τα ξένα καλλιτεχνικά συγκροτήματα και το απόγευμα στην Κεντρική Πλατεία της πόλεως ενεφανίσθησαν σε μια θαυμάσια παρέλασι τα δύο γαλλικά συγκροτήματα που εν συνεχεία έκαμαν μια καταπληκτική επίδειξη στο κέντρο της πλατείας. Το γλέντι συνεχίστηκε στις γειτονιές γύρω από θεόρατες φωτιές, με χορούς μετημφιεσμένων και μη με συνοδεία λαϊκών οργάνων. Και κράτησε μέχρι το πρωί...
***
Το κορύφωμα όμως των εκδηλώσεων έγινε την Καθαρά Δευτέρα όταν χιλιάδες ξένων άρχισαν από τις πρωινές ώρες να κατακλύζουν την Μεσσήνη. Τραίνα και λεωφορεία από την Καλαμάτα και εκατοντάδες ΙΧ μετέφεραν συνεχώς πλήθος κόσμου που κατέκλυσαν την κεντρική πλατεία και όλους τους δρόμους που θα περνούσε η πομπή του Καρναβάλου που έγινε στις 10.30 το πρωί. Αρματα καταστόλιστα με χιουμοριστικές παραστάσεις, ομάδες φουστανελλοφόρων και ντομινοφόρων, τα δύο ξένα καλλιτεχνικά συγκροτήματα και δύο μπάντες, της Μεσσήνης και των Φιλιατρών πήραν μέρος στην παρέλασι αυτή. Ο Βασιλιάς Καρνάβαλος εσταμάτησεν στην πλατεία και έψαλε τον εξάψαλμον προς πάντα Νησιώτη επίσημο και ανεπίσημο. Το μεσημέρι ελειτούργησε η κρεμάλα και αρκετοί ντόπιοι και ξένοι είχαν την τύχη να... κρεμασθούν.
***
Το απογευματινό πρόγραμμα των εκδηλώσεων περιελάμβανε μια ακόμη παρέλασι της πομπής του Καρναβάλου και χορευτική επίδειξι στην ειδική εξέδρα της κεντρικής πλατείας της πόλεως. Ελαβον μέρος οι δύο όμιλοι (αγοριών και κοριτσιών) του Λυκείου των Ελληνίδων με εθνικούς χορούς που κατέπληξαν και ενθουσίασαν το κοινό. Στην συνέχεια επέδειξαν χορούς ο Χορευτικός Ομιλος Μεσσήνης και έπειτα το φολκλορικό συγκρότημα "Εύθυμοι Αμπελουργοί" της Βόζια που συνήρπασαν τα πλήθη των πανηγυριστών. Ο επίλογος των εκδηλώσεων ήταν η επίδειξις των Μαζορετών της Τουλώνος που θα μείνη σαν η πιο ζωηρή ανάμνηση του φετεινού νησιώτικου καρναβαλιού.
Τις απογευματινές εκδηλώσεις παρηκολούθησαν οι Νομάρχαι Μεσσηνίας και Αρκαδίας κ. κ. Μάλλιαρης και Ανδριανόπουλος, ο Στρατ. Διοικητής κ. Γεωργόπουλος, ο Διοικητής Χωροφυλακής κ. Παναγιωτόπουλος και άλλοι επίσημοι».
ΤΟ 1974
Το 1974 η κακοκαιρία επηρεάζει το καρναβάλι και η περιγραφή του "Θάρρους" έχει τυπικό χαρακτήρα. Το κλίμα εξ άλλου έχει βαρύνει για τη χούντα μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, την αναρρίχηση του Ιωαννίδη στην εξουσία και το μεγάλο κύμα συλλήψεων αντιστασιακών που έγινε το Φεβρουάριο (314): «Παρά την επικρατήσασαν κακοκαιρίαν η Μεσσηνία με επίκεντρον την πόλιν της Μεσσήνης εόρτασεν εφέτος το τριήμερον των Αποκρέω, με ζωηράν κίνησι επισκεπτών από πολλά μέρη της Ελλάδος.
Εις Μεσσήνην, τας απογευματινάς ώρας της Καθαράς Δευτέρας, παρουσία των Αρχών του Νομού, της πόλεως και πλήθους κόσμου εγένετο η αναπαράστασις της ιστορίας της "Κρεμάλας". Επηκολούησεν παρέλασις μασκαράτων και πολλών σατυρικών αρμάτων διά των κυριωτέρων οδών της Μεσσήνης, η οποία κατέληξεν εις την κεντρικήν πλατείαν της γείτονος, όπου ο Καρνάβαλος επικεφαλής της πομπής, εξεφώνησε τον σατυρικόν λόγον του, μη φεισθείς ουδενός!
Ακολούθως, προ των επισήμων, και παρουσία του πλήθους, και επί ειδικής εξέδρας διάφορα συγκροτήματα νέων του Δήμου Μεσσήνης εχόρευσαν ωραιότατους ελληνικούς χορούς.
Η χαρούμενη εορταστική εκδήλωσις έκλεισε με εκ νέου παρέλασιν του Καρναβάλου και των σατυρικών αρμάτων διά των κυριωτέρων οδών της πόλεως Μεσσήνης».
Τυπική είναι και η αναφορά της "Σημαίας" (315): «Παρά την κακοκαιρίαν μεγάλη υπήρξε και εφέτος η επιτυχία των αποκρηάτικων εκδηλώσεων στην Μεσσήνη. Χιλιάδες κόσμου συνέρρευσαν από την Καλαμάτα και τα γύρω κέντρα και ο συνωστισμός ήταν και τη φορά αυτή το βασικό χαρακτηριστικό των φετεινών εκδηλώσεων.
Το απόγευμα τα πλήθη του κόσμου που συνέρρευσαν παρηκολούθησαν την θριαμβευτική παρέλασι του Καρναβάλου, που απηρτίζετο από πέντε ωραιότατα άρματα, από ομάδες φουστανελλοφόρων και ντομινοφόρων, διά μέσου των κεντρικών οδών της πόλεως και με τέρμα την Κεντρική Πλατεία όπου είχον λάβει θέσεις οι επίσημοι όπου ήκουσαν από τον Καρνάβαλο τον... εξάψαλμο.
Επηκολούθησαν λαϊκοί χοροί στην Πλατεία της γείτονος υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής και ομίλων οργανοπαικτών.
Το γενικό ξεφάντωμα, παρά την συνεχή ελαφράν βροχήν συνεχίσθη με αμείωτο κέφι μέχρι των νυκτερινών ωρών».
(308) "Σημαία" 7/3/1973, "Θάρρος" 10/3/1973
(309) "Σημαία" 7/3/1973
(310) "Θάρρος" 9/3/1973
(311) "Σημαία" 9/3/1973
(312) "Θάρρος" 14/3/1973
(313) "Σημαία" 14/3/1973
(314) "Θάρρος" 27/2/1974
(315) "Σημαία" 27/2/1974
