-Πώς έφτασε μια τέτοια έκθεση στη Μεσσήνη;
"Επειδή έχω καλλιτεχνικές επαφές με το Παρίσι, έψαχνα να βρω μια έκθεση ξένων μεγάλων καλλιτεχνών σε έργα όμως χαρακτικής, γιατί με ενδιέφερε να δείξω χαρακτικά γνωστών σύγχρονων Ευρωπαίων καλλιτεχνών. Βρήκα λοιπόν την συγκεκριμένη γκαλερί στο Παρίσι που έχει τέτοια έργα και μάλιστα ανήκει στον Ελληνα γλύπτη Πατσόγλου και στη σύζυγό του. Αυτά τα έργα που θα δούμε στο Μουσείο στη Μεσσήνη ανήκουν στην προσωπική συλλογή της κόρης τους Ελένης Πατσόγλου και μας την δάνεισαν για να την εκθέσουμε για διάστημα δύο μηνών. Αυτή η διαπραγμάτευση έχει ξεκινήσει ένα εξάμηνο πριν και τώρα πια καταφέραμε να έχουμε τα έργα στο Μουσείο Χαρακτικής στη Μεσσήνη. Χρονικά μάλιστα συμπίπτει και με τις μέρες του πανηγυριού και ήταν και παράκληση του δημάρχου Μεσσήνης Στάθη Αναστασόπουλου να γίνει αυτές τις μέρες η έναρξή της, ώστε να έχουν την ευκαιρία να την δουν περισσότεροι άνθρωποι".
-Τι περιλαμβάνει η έκθεση;
"Περιλαμβάνει 36 έργα, εννέα καλλιτεχνών που το χαρακτηριστικό τους είναι ότι όλοι τους έζησαν και δημιούργησαν καλλιτεχνικά στο Παρίσι. Είναι ο Πικάσο, ο Ματίς, ο Μιρό, ο Καντίνσκι, ο Μανσόν, ο Νταλί, ο Ροντέν, ο Φερόζα και ο Βελίκοβιτς ο οποίος είναι και ο μόνος που είναι εν ζωή. Από τα 36 συνολικά έργα τα έξι είναι σχέδια και τα υπόλοιπα χαρακτικά. Εχουμε βγάλει και έναν πολυτελή κατάλογο με τυπωμένα όλα τα έργα και με μια εισαγωγή που την υπογράφει ο καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Δημήτρης Παυλόπουλος, που θα προλογίσει και την έκθεση την ημέρα των εγκαινίων".
-Εχει θεματική ενότητα η έκθεση;
"Οχι, έχει ποικίλα θέματα και ανήκουν σε διάφορες χρονικές περιόδους γιατί οι συλλέκτες συγκέντρωσαν αυτά τα έργα σε διάστημα τριάντα χρόνων και επιπλέον μιλάμε για σπάνια κομμάτια που τα έκαναν οι καλλιτέχνες κατά διαστήματα της πορείας τους. Οι εννέα αυτοί καλλιτέχνες έχουν επίσης το χαρακτηριστικό ότι είναι γνωστοί για το ζωγραφικό τους έργο, οπότε είναι ενδιαφέρον να δούμε και χαρακτικά τους έργα τα οποία είναι σπάνια. Στον πρόλογο του καταλόγου που υπογράφει ο καθηγητής Δ. Παυλόπουλος, διευκρινίζει πότε ξεκίνησε να επικρατεί ο όρος ζωγράφος – χαράκτης, γιατί μέχρι το 1900 περίπου υπήρχαν μόνο οι χαράκτες και μόνο οι ζωγράφοι. Κατόπιν όταν η χαρακτική έπαψε να εξυπηρετεί τις γραφικές τέχνες της εποχής κάνοντας ανατυπώσεις και έγινε μεγάλη τέχνη, τότε ξεκίνησαν και οι ζωγράφοι να κάνουν χαρακτική, είτε ξυλογραφία, είτε χαλκογραφία".
-Εσείς που είστε ζωγράφος-χαράκτης, πιστεύετε ότι το ένα συμπληρώνει το άλλο;
"Ναι από την άποψη ότι η χαρακτική έχει μια τεχνική την οποία πρέπει να την μάθει κανείς για να δημιουργήσει ένα έργο. Πιστεύω ότι οι μεγάλοι ζωγράφοι, όπως ο Πικάσο που είχε κάνει πολλά έργα, έκαναν χαρακτική όταν ήθελαν να κάνουν κάτι ως ξεκούραση, ως ένα διάλειμμα. Τουλάχιστον αυτό κάνω εγώ. Η χαρακτική μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε ένα έργο σε αρκετά αντίτυπα, οπότε είναι φτηνότερο και μπορεί να το αποκτήσουν περισσότεροι άνθρωποι. Είναι ας πούμε πιο λαϊκή τέχνη καθώς ένας πίνακας είναι μοναδικός και βέβαια πολύ ακριβός όταν μιλάμε για ζωγράφους τέτοιου μεγέθους. Φανταστείτε ότι την εποχή που ήμουν στο Παρίσι ένα χαρακτικό δικό μου είχε 100 γαλλικά φράγκα και ένα του Πικάσο είχε 500, οπότε αναλογικά ήταν προσιτό να το αποκτήσει κάποιος. Τώρα βέβαια τα αντίτυπα χαρακτικού έργου του Πικάσο ξεκινούν από τα 1.000 ευρώ και μπορεί να φτάσουν και τα 10.000 ευρώ. Στο εργαστήριο που δούλευε ο Πικάσο στο Παρίσι –και είχα δουλέψει κι εγώ- ο Πικάσο υπέγραφε 50 αντίτυπα χαρακτικών του έργων και είχε δικαίωμα να υπογράψει μέχρι 100. Ο Νταλί ήταν εκείνος που υπέγραφε τα περισσότερα φτάνοντας τα 200, αντίθετα ο Καντίνσκι έκανε ελάχιστα".
-Αυτοί οι εννέα καλλιτέχνες που θα εκτεθούν στο Μουσείο της Μεσσήνης, σηματοδότησαν κάτι κοινό στην τέχνη στον αιώνα που έδρασαν;
"Είναι οι καλλιτέχνες που έσπασαν την παραδοσιακή τέχνη, προσθέτοντας ο καθένας και κάτι στην ζωγραφική τέχνη. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Πικάσο και ο Νταλί, αλλά και ο Ματίς. Θεωρούνται οι πρωτοπόροι της γαλλικής ζωγραφικής αλλά και της μοντέρνας τέχνης γενικότερα".
-Εσείς ποιον από όλους ξεχωρίζετε;
"Για μένα ο Πικάσο αρχικά και ο Ματίς. Μάλιστα το σχέδιο του Ματίς το διδάχτηκα από τον Κεφαληνό στη Σχολή Καλών Τεχνών. Ηταν ένα σχέδιο απλοποιημένο, ενώ στο τέλος της ζωής του λόγω μιας ασθένειας που του παρουσιάστηκε στα χέρια, είχε σταματήσει να ζωγραφίζει και έκανε πολλά έργα κολάζ με χρωματιστά χαρτιά. Και φυσικά πρόκειται για υπέροχα έργα".
-Πέρα από αυτήν την έκθεση, τι άλλο ετοιμάζετε ως προσωπική δουλειά;
"Αυτή τη στιγμή δουλεύω καινούργια έργα χωρίς να έχω προγραμματίσει καμία έκθεση λόγω της κατάστασης που επικρατεί, αλλά στόχος μου είναι να κάνω μια έκθεση αναδρομική των έργων μου. Θα γίνει σε μεγάλη αίθουσα στην Αθήνα, θα περιλαμβάνει πολλά έργα από όλη την καλλιτεχνική μου πορεία, που συμπλήρωσε ήδη 53 χρόνια από τότε που έκανα την πρώτη μου έκθεση το 1960. Αυτά σε προσωπικό επίπεδο, γιατί όσον αφορά το Μουσείο είναι γνωστό ότι έχουμε έλλειψη προσωπικού, οπότε δεν μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα".
*Η έκθεση στο Μουσείο Χαρακτικής "Τάκη Κατσουλίδη" στη Μεσσήνη θα διαρκέσει ως τις 30 Νοεμβρίου. Η διοργάνωση είναι του Δήμου Μεσσήνης και της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Τα εγκαίνια θα κάνει ο περιφερειάρχης Πέτρος Τατούλης.
