Τελευταίο «φρούτο» η δημιουργία ενός υστερικού κινήματος υπερκατανάλωσης, με το όνομα «Black Friday», ελληνιστί «Μαύρη Παρασκευή». Το οποίο όχι μόνο διαδόθηκε ταχύτατα στη χώρα μας αλλά και «ελληνοποιήθηκε». Με την έννοια του ότι ενώ στον τόπο της γέννησής του αυτό το πρόσταγμα «καταναλώστε γιατί χανόμαστε» κρατά μόνο μια ημέρα, εδώ του τραβήξαμε μια… γενετική τροποποίηση, ώστε να κρατά ακόμη και μια εβδομάδα.
Ολο το εγχείρημα αποβλέπει στο να πεισθεί ο καταναλωτής να προχωρήσει σε μια ακόμη αγορά, ιδίως ηλεκτρονικών προϊόντων. Ακόμη και αν έχει ήδη κινητό, τηλεόραση, υπολογιστή ή «ταμπλέτα», τα οποία εξυπηρετούν μια χαρά τις ανάγκες του. Με δέλεαρ τις μεγάλες εκπτώσεις. «Πάρτο σήμερα γιατί δεν θα ξαναβρείς την ίδια τιμή μεθαύριο». Εκπτώσεις που δεν είναι πάντοτε τόσο αληθινές όσο παρουσιάζονται, ούτε έχουν σχέση με τις αμερικάνικες που φθάνουν ως και το 80%.
Οδηγείται έτσι ο μέσος άνθρωπος στην υπερκατανάλωση, την υπερχρέωση, μέσω της επιβάρυνσης των πιστωτικών καρτών, για να «μην χαθεί η ευκαιρία». Αλλά και στην πλήρη απαξίωση εκείνων των αγαθών που ήδη διαθέτει, με αποτέλεσμα να καθίστανται συντόμως «άχρηστα», ενώ έχουν ακόμη σημαντικό χρόνο ζωής να διανύσουν. Και τελικώς να επιβαρύνουν το περιβάλλον ως καταναλωτικά σκουπίδια.
Το παρήγορο είναι ότι άρχισαν ήδη να αναπτύσσονται δυνάμεις αντιστάσεως. Ξεκινώντας, αυτή τη φορά, από τη Γαλλία, όπου αναπτύσσεται ένα κίνημα με το όνομα «Πράσινη Παρασκευή», στο οποίο μετέχουν από οικολογικές οργανώσεις και συνδικάτα, ως και 150 επιχειρήσεις, καλώντας τον κόσμο να μην παρασύρεται από τις σειρήνες του υπερκαταναλωτισμού.
Το πιο παρήγορο είναι ότι κατά την τελευταία δημοσκόπηση που έγινε μεταξύ των Γάλλων καταναλωτών, το 62% εμφανίζεται να θεωρεί πως «είναι καιρός να ψωνίζουμε λιγότερο» και το 80% να εκτιμά ότι «είναι υπερβολική η σημασία που δίνουμε στην κατανάλωση». Οσο για τα καθ’ ημάς, το παρήγορο είναι ότι παρά τον ορυμαγδό διαφημιστικών μηνυμάτων από μεγάλες αλυσίδες κυρίως ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, τα «ψάρια» που «τσίμπησαν», δεν ήταν όσα προσδοκούσαν εκείνοι που μας βομβάρδισαν με τις διαφημίσεις τους. Μπορεί να μην έχουμε, επισήμως, κίνημα «Πράσινης Παρασκευής», αλλά φαίνεται ότι ανθιστάμεθα.
Γ. Π. Μασσαβέτας
giorgis@massavetas.gr
