Όπως πολλοί γνωρίζουν, στην Καλαμάτα η Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου είχε την τύχη να περιλαμβάνει στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών (ΤΙΑΔΠΑ) την Πολιτισμική Ανθρωπολογία, έναν επιστημονικό κλάδο τον οποίον μάλιστα δίδασκε η διεθνούς φήμης ανθρωπολόγος κ. Νάντια Σερεμετάκη.
Καθώς η κυρία Σερεμετάκη πρόσφατα αποχώρησε από το πανεπιστήμιο, προκηρύχθηκε για τα μαθήματα που είχε σχεδιάσει η ίδια, μια θέση διδάσκοντος με πόρους ΕΣΠΑ, με τον τίτλο «για νέους διδάκτορες, για την απόκτηση διδακτικής εμπειρίας» στο πεδίο της Πολιτιστικής Ανθρωπολογίας. Διάβασα την προκήρυξη και ως ανθρωπολόγος με σπουδές στην Αγγλία, ικανό αριθμό δημοσιεύσεων σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά, ένα βιβλίο υπό έκδοση και ερευνητική εμπειρία και έργο στην Αγγλία, την Δυτική Αφρική και την Ελλάδα, έκανα αίτηση για την θέση, ευελπιστώντας να έχω την τιμή να καλύψω το κενό που άφηνε η διαπρεπής συνάδελφος στο εν λόγω πανεπιστήμιο. Τελικά, από τους τρεις υποψηφίους για την θέση, κρίθηκα επιτυχών και πληροφορήθηκα την επιτυχία μου από την επίσημη ανάρτηση στην Διαύγεια.
Καθώς επικοινώνησα λοιπόν με το Τμήμα για τα σχετικά και την έναρξη των μαθημάτων, πληροφορήθηκα με έκπληξη ότι άλλος υποψήφιος έκανε ένσταση και συνεπώς θα πρέπει να αναμένω την απόφαση της αρμόδιας επιτροπής. Ύστερα από αρκετές μέρες είδα στην Διαύγεια πως την θέση τελικά πήρε ο υποψήφιος που έκανε την ένσταση, καθώς αξιολογήθηκε με 80 μονάδες έναντι 78 που είχα εγώ στην αρχική αξιολόγηση (οι μονάδες αθροίζονται από την συνάφεια, τις σπουδές, την εμπειρία και τις δημοσιεύσεις).
Προφανώς η υπόθεση θα έληγε εδώ αν η διαδικασία δεν έβριθε παρατυπιών. Συγκεκριμένα, ο συνυποψήφιός μου δεν συμμετείχε στην πρώτη αξιολόγηση. Στην ένστασή του ισχυρίστηκε ότι είχε στείλει τον φάκελο υποψηφιότητας εμπρόθεσμα και ότι ο φάκελος χάθηκε! Η Γραμματεία του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας επιβεβαίωσε την απώλεια, και ύστερα από την ένσταση, ως δια μαγείας, ο χαμένος φάκελος βρέθηκε! Παραδόξως, ο ίδιος υποψήφιος είχε κάνει ταυτόχρονα αίτηση και στο Τμήμα Φιλολογίας για άλλη θέση, τη θέση Λαογραφίας. Εκεί προφανώς ο φάκελος δεν χάθηκε, αλλά ο υποψήφιος, αν και λαογράφος, δεν προκρίθηκε. Ο ίδιος προκρίθηκε για την θέση της Ανθρωπολογίας, εκεί που δεν ήταν η ειδικότητά του, και ο φάκελος είχε περιέργως χαθεί!
Κοιτάζοντας κανείς στο διαδίκτυο το βιογραφικό του υποψηφίου αυτού διαπιστώνει ότι ουδεμία σχέση έχει με την ανθρωπολογία. Οι σπουδές του είναι στην πληροφορική και στην ψηφιακή εκπαίδευση με κάποιο μετά-διδακτορικό τίτλο στην λαογραφία. Στο εκτενές βιογραφικό του, δημοσιευμένο στο διαδίκτυο, δεν υπάρχει καν η λέξη ανθρωπολογία. Για το μάθημα της λαογραφίας που δεν εξελέγη πήρε 79 μονάδες . Είναι απορίας άξιο πώς η επιτροπή αξιολόγησης για την Λαογραφία στο τμήμα Φιλολογίας δεν τον έκρινε ικανό για την θέση με τους πόντους αυτούς, ενώ η επιτροπή του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας (ΤΙΑΔΠΑ) για την Ανθρωπολογία τον έκρινε ικανό , με 80 μονάδες, για ένα αντικείμενο που δεν είναι καν η ειδικότητά του. Μάλιστα στο κριτήριο της συνάφειας στα μαθήματα ανθρωπολογίας, ο κατά δήλωση του ιδίου λαογράφος έλαβε 10 μονάδες, κι εγώ ο ανθρωπολόγος έλαβα 8 μονάδες (όλα τα στοιχεία είναι δημοσιευμένα στην διαύγεια)!!! Παρεμπιπτόντως τα μέλη της ίδιας της επιτροπής δεν έχουν ούτε αυτά άμεση σχέση με τον κλάδο της Ανθρωπολογίας. Τις παραπάνω θέσεις μου κατέθεσα με ένσταση στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, η οποία απορρίφθηκε με το σκεπτικό ότι οι αξιολογητές κρίνουν για την συνάφεια. Το ερώτημα είναι λοιπόν αν οι αξιολογητές αξιολογούνται για την κρίση τους, ή είναι κράτος εν κράτει στην εξώφθαλμη παρατυπία.
Από την όλη διαδικασία εγείρονται σοβαρές υπόνοιες για την νομιμότητα της διαδικασίας και της τελικής απόφασης αλλά και για την ίδια την ποιότητα της γνώσης που προσφέρεται στο συγκεκριμένο τμήμα. Ύστερα από την ένσταση μου, παρόλο που απορρίφθηκε, η θέση κηρύχθηκε άγονη και το μάθημα της Ανθρωπολογίας δεν διδάχθηκε στο χειμερινό εξάμηνο. Στις 10/1/2020 προκηρύχθηκε εκ νέου η θέση με μια όμως σημαντική διαφορά: Ενώ η προκήρυξη του Οκτωβρίου του 2019 για το γνωστικό αντικείμενο της Ανθρωπολογίας αφορούσε δύο (από τα τέσσερα) μαθήματα ανθρωπολογίας που επί χρόνια διδάσκονταν στο εν λόγω Τμήμα, η νέα προκήρυξη τώρα μετετράπη να περιέχει ένα μάθημα Ανθρωπολογίας και ένα Λαογραφίας! Προφανώς η μετατροπή αυτή ταιριάζει καλύτερα στον εκλεκτό της επιτροπής (η προκήρυξη θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί και ως "φωτογραφική") και επιχειρεί να προσδώσει νομιμότητα στην προειλημμένη απόφαση του Τμήματος.
Πέραν της παρατυπίας όμως , η νέα αυτή προσθαφαίρεση αναδεικνύει και το “μπάχαλο” που κυριαρχεί, όταν απουσιάζει σοβαρή επιστημονική αντίληψη και αντιμετώπιση διακριτών επιστημών, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Λαογραφίας και Ανθρωπολογίας. Με αυτή την προχειρότητα υποβαθμίζεται η παρεχόμενη γνώση σε επίπεδο Λυκείου ή Γυμνασίου, αφού μόνον στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και εκεί κατ' εξαίρεση, επιτρέπεται η διδασκαλία διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων από το ίδιο άτομο! Προς όφελος "ημών" και εις βάρος των σπουδαστών.
Η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έδωσε έμφαση στην νομιμότητα και την αριστεία, που αξίζουν στο Ελληνικό πανεπιστήμιο, και οφείλουμε να τις τηρούμε όλοι στην πράξη. Δυστυχώς στο εν λόγω Τμήμα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου φαίνεται πως το μπάχαλο δεν το δημιουργούν φοιτητές ή έξω-πανεπιστημιακοί, αλλά οι ίδιοι οι διδάσκοντες, υπηρετώντας πελατειακές, αντί-θεσμικές και αντί-επιστημονικές λογικές. Θεωρώ ότι τα περιφερειακά πανεπιστήμια και τμήματα δημιουργήθηκαν για να στηρίξουν την τοπική ανάπτυξη και να προάγουν την γνώση, και όχι για να δημιουργήσουν κλειστές ηγεμονίες αυθαιρετούντων και ανεξέλεγκτων πανεπιστημιακών.
