Κυριακή, 28 Νοεμβρίου 2021 13:15

Το τέλος της πανδημίας με την “ανοσία της αγέλης”

Το τέλος της πανδημίας με την “ανοσία της αγέλης”

Του Παναγιώτη Χαλβατσιώτη, Επίκουρου Καθηγητή Παθολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Προέδρου Δ.Σ. Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών "Η ΕΛΠΙΣ"

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για μία ακόμη φορά, η Ευρώπη αναδεικνύεται ως το επίκεντρο της πανδημίας. Πάνω από τους μισούς θανάτους που έχουν αναφερθεί παγκοσμίως αυτό το μήνα καταγράφονται στις Ευρωπαϊκές χώρες. Επειδή καταγράφονται πάνω από 2 εκατομμύρια νέα κρούσματα ημερησίως, πολλές Ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να αυστηροποιούν τα περιοριστικά μέτρα με αποτέλεσμα σε πολλές χώρες να υπάρχουν αντιδράσεις με διαδηλώσεις και άλλες βίαιες εκδηλώσεις. Πιο συγκεκριμένα, η Αυστρία έχει κηρύξει γενικευμένο lock-down και το Βέλγιο έχει αυστηροποιήσει τα μέτρα επιβάλλοντας παράλληλα την υποχρεωτική χρήση μάσκας για όλους τους χώρους.

Ο αυξανόμενος αριθμός των κρουσμάτων ημερησίως υποδηλώνει ότι στο τέλος του 4ου κύματος που διερχόμαστε θα έχουμε τους εμβολιασμένους που θα ξεπεράσουν με επιτυχία την επιδημική αυτή κρίση, αυτούς που θα νοσήσουν αλλά θα αναρρώσουν και εκείνους που θα "φύγουν" διότι δεν θα μπορέσουν τελικά να αντιμετωπίσουν με τις δικές τους δυνάμεις τον κορωνοϊό. Για τους λόγους αυτούς, οι περισσότερες χώρες στην Ευρώπη έχουν αυστηροποιήσει τα μέτρα για τους μη εμβολιασμένους, γιατί αυτοί τελικά κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν, με όλες τις δυσμενείς πιθανά εξελίξεις για τη ζωή τους. Επομένως οι κύριοι στόχοι των μέτρων είναι να προφυλαχθεί βέβαια η υγεία των ανεμβολίαστων αλλά και να αποφορτιστούν τα νοσοκομεία, γιατί αν απαιτηθεί ξαφνικά νοσηλεία για ένα μεγάλο αριθμό πολιτών, τα συστήματα υγείας δεν θα είναι δυνατόν να καλύψουν τις υπέρμετρες αυτές απαιτήσεις. Στην Ιβηρική χερσόνησο που αναφέρεται πολύ υψηλό ποσοστό εμβολιασμού, ενώ και εκεί καταγράφεται μεγάλος αριθμός νέων κρουσμάτων παρατηρούνται ελάχιστοι θάνατοι. Έτσι, η Πορτογαλία και η Ισπανία θα εισέλθουν με ασφάλεια στη μετά Covid εποχή, γιατί ο γενικευμένος εμβολιασμός αποτέλεσε την ασπίδα προστασίας των πολιτών τους. Τα εμβόλια σύμφωνα με τον European Medicines Agency έχουν πλέον αποδειχθεί ασφαλή για όλες τις ηλικίες άνω των 5 ετών και επομένως οι κοινωνίες θα πρέπει να οργανώσουν τα απαιτούμενα προγράμματα εμβολιασμού για τα παιδιά της σχολικής ηλικίας. Επίσης η εφηβική ηλικία και γενικότερα οι νεαρότερες γενιές δεν θα πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους ασφαλείς επειδή δήθεν η νεότητα προστατεύει από τον κορωνοϊό. Τέλος δεν θα πρέπει επίσης να υποβαθμιστεί η αναγκαιότητα της τρίτης αναμνηστικής δόσης για όλους τους ήδη πλήρως εμβολιασμένους.

Στην Ελλάδα καταγράφεται επίσης ημερησίως ένας αυξημένος αριθμός νέων κρουσμάτων. Παρόλο όμως που αριθμητικά είναι σχεδόν εξαπλάσιος των κρουσμάτων που είχαμε τον περασμένο Φεβρουάριο κατά την τρίτη φάση της πανδημίας, οι διασωληνωμένοι ασθενείς συγκριτικά είναι οι μισοί και οι θάνατοι περίπου οι ίδιοι. Έτσι γίνεται αντιληπτό πως ο εμβολιασμός σήμερα σώζει ζωές χωρίς την ανάγκη επιβολής περιοριστικών μέτρων της κοινωνικότητας μας. Δεν έχει ακόμα θεσμοθετηθεί πουθενά ο εμβολιασμός ως υποχρεωτικός αλλά δυστυχώς πολλοί έχουν μετατρέψει τις αρχές της ατομικής ελευθερίας σε συνθήκες επιπόλαιας ελευθεριότητας. Η πανδημία παράγει τελικά πολιτική, αφού επιτρέπει σε λαϊκίστικους σχηματισμούς και υπερεθνικά πολιτικά κόμματα να καρπούνται οφέλη υιοθετώντας και ενισχύοντας θεωρίες συνομωσίας, αλλά και διασπείροντας αμφιβολίες για τη δραστικότητα των εμβολίων.

Μπαίνουμε ουσιαστικά στο τελευταίο στάδιο της πανδημίας, αυτό που οι επιδημιολόγοι ονομάζουν "ανοσία της αγέλης" και το στοίχημα που μένει είναι να φτάσουμε στην επόμενη μέρα με όσο το δυνατόν λιγότερους μη αναγκαίους και άδικους θανάτους. Ο κορωνοϊός, μετά τη συλλογική ανοσία που θα επιτευχθεί, θα συνεχίζει βέβαια να κυκλοφορεί για χρόνια ανάμεσα μας, αλλά δεν θα αποτελεί αίτιο για αυξημένες νοσηλείες και θανάτους, αφού θα αφορά ένα μικρό αριθμό ασθενών με υποκείμενα νοσήματα και σίγουρα ανεμβολίαστους. Το αν θα απαιτούνται περιοδικές αναμνηστικές δόσεις θα εξαρτηθεί από το πόσο μακρόχρονη είναι η κάλυψή μας από το τριπλό σχήμα του εμβολιασμού. Επίσης νέο εμβόλιο μπορεί να είναι αναγκαίο αν εμφανιστούν νέα στελέχη του ιού με μεταλλάξεις που θα καταστήσουν τα κυκλοφορούντα εμβόλια ανενεργή.