Κυριακή, 13 Νοεμβρίου 2022 23:08

Η ενότητα της Εκκλησίας κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο

Γράφτηκε από την

Του Ιωάννη Π. Μπουγά
Θεολόγου

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία σε κανένα μέλος της δεν αναγνωρίζεται υπεροχή και εξουσιαστική θέση έναντι των άλλων. Οι όποιες διακρίσεις είναι πραγματικότητα εκτός της Εκκλησίας. Γράφει ο ιερός Χρυσόστομος: «Η γαρ πίστις και η του Πνεύματος χάρις, την εκ των κοσμικών αξιωμάτων ανωμαλίαν περιελούσα, εις μίαν άπαντας έπλασε μορφήν και εις ένα απετύπωσε χαρακτήρα, τον βασιλικόν». (PG 59, 75).
Βασίλειον ιεράτευμα, λαός περιούσιος όλοι οι πιστοί της Εκκλησίας.
Όλοι οι πιστοί ανεξάρτητα από φυλή, καταγωγή, φύλο, κοινωνική τάξη, ηλικία γίνονται τέκνα του Χριστού αποκτώντας μεταξύ τους τέλεια ισοτιμία. «Καν δούλοι, καν ελεύθεροι, καν Έλληνες, καν βάρβαροι, καν Σκύθαι, καν άσοφοι, καν σοφοί, καν γυναίκες, καν άνδρες, καν άτιμοι, καν έντιμοι, καν πλούσιοι, καν πένητες, καν άρχοντες, καν ιδιώται, φησί, πάντες της αυτής ηξίωνται τιμής». (Ιωάννου Χρυσοστόμου «Εις την Ανάληψιν» PG 59, 784). Όλοι οι πιστοί είναι ίσοι μπροστά στον Χριστό και όλοι ποιμαινόμενοι «...πρόβατα και ποιμένες προς την ανθρώπων εισίν διάκρισιν, προς δε τον Χριστόν παν πρόβατα». («Εις Εφεσίους ομιλ. 11, PG 62, 81).
Την Εκκλησία αποτελούν όλοι οι βαπτισμένοι πιστοί. Την Εκκλησία ως Σώμα Χριστού αποτελούν ως μέλη ισότιμα όλοι οι αδελφοί οι μετέχοντες της Ευχαριστιακής Συνάξεως. Δεν υπάρχει καμμία διάκριση εξουσίας ανάμεσα σε κληρικούς και λαϊκούς. «Ου μετά πλείονος μεν εγώ (δηλ. ο ιερεύς) δαψιλείας, υμείς δε μετά ελλάτονος μετέχομεν της ιεράς τραπέζης, αλλ’ ομοίως εκάτεροι ταύτης εφαπτόμεθα... το βάπτισμα το αυτό έχομεν, εκάτεροι πνεύματος ηξιώθημεν ενός, επί την αυτήν βασιλείαν σπεύδομεν εκάτεροι αδελφοί ομοίως εσμέν του Χριστού· πάντα ημών κοινά» (Ιωάννου Χρυσοστόμου. «Εις Β΄ Θεσσαλ. ομιλ. 4 PG 62, 492).
Οι όποιες διακρίσεις στην εκκλησία είναι λειτουργικές. Οι διαφορές έχουν να κάνουν με τα διακονήματα του κάθε μέλους. Η διακονία βέβαια δεν είναι εξουσιαστικής τάξεως αλλά αγαπητικής αφού ο Πρώτος Διάκονος ο Χριστός τόσο πολύ αγάπησε τον άνθρωπο, που προσέλαβε τη φύση του.
Διακονικό είναι και το λειτούργημα του κληρικού. Οι ιερείς και προπάντων οι Επίσκοποι είναι λειτουργοί-όργανα της Θείας Χάριτος και όχι ιδιοκτήτες Της ή αντιπρόσωποί Της. Η ιερωσύνη είναι αρχή πνευματική, αρχή αγάπης, θυσίας για τον κάθε πιστό, «ουκ έστιν αρχόντων τύφος, ουδέ αρχομένων δουλοπρέπεια, αλλά αρχή πνευματική, τούτω μάλιστα πλεονεκτούσα, τω πλέον των πόνων και της υπέρ υμών (του λαού) αποδέχεσθαι φροντίδος, ου τω τιμάς πλείους ζητείν». (Ιωάννου Χρυσοστόμου, «Εις Β΄ Κορινθίους» Ομιλ. 18 PG 61, 527).
Όλοι οφείλουν να φροντίζουν για την λειτουργική ενότητα των πιστών κληρικοί και λαϊκοί «... ίνα μάθομεν ότι σώμα εσμέν άπαντες εν, τοσαύτην έχοντες προς αλλήλους διαφοράν, όσην μέλη προς μέλη και μη το παν επί τους ιερέας ρίπτωμεν, αλλά και αυτοί, ώσπερ κοινού σώματος, της Εκκλησίας απάσης ούτω φροντίζωμεν». (Ιωάννου του Χρυσοστόμου «Εις Β΄ Κορινθίους Ομιλ. 18 PG 61, 527).
Να φροντίζομε για την Εκκλησία όλοι κληρικοί και λαϊκοί. Την Εκκλησία ως Σώμα Χριστού όπως αναφέρει ο ιερός Χρυσόστομος και όχι σωματείο θρησκευομένων ανθρώπων ή κρατικό παράρτημα κάθε εθνικού κράτους. Την Εκκλησία ως Σώμα Χριστού και όχι ως νομικό κατασκεύασμα καταστατικών χαρτών των παρερχομένων κρατικών οντοτήτων. Η ουσία της Εκκλησίας βρίσκεται στην ενότητα των πιστών γύρω από το τραπέζι της Θείας Ευχαριστίας με κεφαλή τον Επίσκοπο. Ενότητα στην Θεία Ευχαριστία γύρω από τον Χριστό και όχι ενότητα που προέρχεται από τα σύνορα εθνικών κρατών ας είναι πολλές φορές και «ορθόδοξα». Ενότητα που «ουκ οικεία γνώμη πράττουσιν, αλλά πρότερον απολογούνται τω πλήθει» («Εις Πράξεις Αποστόλων» Ομιλ. 14 PG 60, 115).
Οι διάδοχοι των αποστόλων σήμερα πορεύονται ενωμένοι με τον πιστό λαό. Τον λαό που συμμετέχει στην Θεία Ευχαριστία. Τον λαό που εύχεται «υπέρ της των πάντων ενώσεως».
Κληρικοί και λαϊκοί ενωμένοι οφείλουν να μετέχουν στην λειτουργική Σύναξη με κεφαλή τον Χριστό. Αυτό εξάλλου είναι Εκκλησία το Σώμα του Χριστού. «... Και γάρ ως μίαν οικίαν δει την Εκκλησίαν οικείν, ως σώμα εν, ούτω διακείσθαι πάντας, ώσπερ ουν και βάπτισμα εν εστι και τράπεζα μία και πηγή μία και κτίσις μία και Πατήρ εις» (Ιερός Χρυσόστομος Εις Β΄ Κορινθίους 18 PG 61, 527).