Στην ελληνική λογοτεχνία υπάρχουν θαυμάσια χριστουγεννιάτικα διηγήματα. Όπως αυτά του ογκόλιθου των ελληνικών γραμμάτων, Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Με ένα από αυτά, τον «Χριστό στο κάστρο», ο κοσμοκαλόγερος φώτισε το μήνυμα της Αγίας Νύχτας. Εκεί περιγράφει γλαφυρά την αντίδραση του παπά Φραγκούλη του Σακελλάριου και των χωριανών, όταν στις 23 Δεκέμβρη 186…: …«Τό Γιάννη τό Νυφιώτη καί τόν Ἀργύρη τῆς Μυλωνοῦς, τούς ἔκλεισε τό χιόνι ἀπάν' στό Κάστρο … ἐκεῖ πού δέν μπορεῖ γίδι νά πατήσῃ….»… Έπρεπε να τους σώσουν… Και τελικά το έκαναν, αφού μπήκαν στη δυνατή λέμβο του παπά-Φραγκούλη και λειτούργησαν και τον Χριστό στο ναΐδριο του Κάστρου….
Πέρα από τα διηγήματα υπάρχει και η ζωή που με την πλοκή της, έρχεται πολλές φορές να τα ξεπεράσει:
Ο πόλεμος είχε ξεκινήσει τον Ιούλιο του 1914. Είχαν κιόλας περάσει οι πρώτοι μήνες του Α´ παγκοσμίου πολέμου. Οι Μεγάλες Δυνάμεις ήταν χωρισμένες σε δυο στρατόπεδα. Από τη μία οι δυνάμεις της Αντάντ, δηλαδή η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία και από την άλλη η Τριπλή Συμμαχία, δηλαδή η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία και η Ιταλία.
Ήταν παραμονή Χριστουγέννων του 1914. Οι στρατιώτες ήταν χωμένοι στα χαρακώματα του δυτικού μετώπου στη Φλάνδρα. Το πνεύμα των Χριστουγέννων έγινε η αφορμή για μια άτυπη, αυθόρμητη ανακωχή από τους αντιμαχόμενους στρατιώτες. Γύρω στα μεσάνυχτα, ένα γερμανικό τμήμα αρχίζει να ψάλλει την «Αγία Νύχτα» και συνέχισε τονίζοντας τη γιορταστική διάθεση ανάβοντας κεριά που τρεμόπαιζαν στο σκοτάδι. Στο απέναντι στρατόπεδο την απορία διαδέχθηκε η αμηχανία. Σε λίγο και οι Βρετανοί αυθόρμητα, μπήκαν στο κλίμα και απάντησαν ψάλλοντας κι αυτοί στη γλώσσα τους, την «Αγία Νύχτα».
Μια περίεργη ανακωχή είχε ήδη ξεκινήσει. Οι στρατιώτες και από τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές, χωρίς καμιά διαταγή αποφάσισαν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα, χωρίς ανταλλαγές πυρών και φόβο. Σιγά-σιγά ξεθάρρεψαν, άρχισαν να βγαίνουν διστακτικά από τις θέσεις τους και να βαδίζουν ακάλυπτοι στην ενδιάμεση ουδέτερη ζώνη. Και οι απλοί στρατιώτες συναντήθηκαν στη μέση της διεκδικούμενος περιοχής, αντάλλαξαν ευχές και τσιγάρα, σαν να μην υπήρχε πόλεμος και εχθρότητα. Ο άνθρωπος είχε νικήσει.
Για λίγες ώρες συζητούσαν σαν φίλοι, ανταλλάζαν τον καημό και τον πόνο τους για τον πόλεμο που έπρεπε να υπηρετούν. Ανήμερα τα Χριστούγεννα η άτυπη ανακωχή γενικεύτηκε. Οι απλοί στρατιώτες, χωρίς καμιά εντολή ή διαταγή την είχαν επιβάλλει. Έβγαλαν αναμνηστικές φωτογραφίες και τηρώντας το έθιμο της γιορτινής ημέρας αντάλλαξαν και δώρα, μαρμελάδες, λουκάνικα, μούρες, ουίσκι και λοιπά «καλούδια». Το απόγευμα έπαιξαν και ποδόσφαιρο με αυτοσχέδια μπάλα φτιαγμένη από άχυρο και δεμένη σφιχτά με σπάγκο.
Για πολλούς, όσους επέζησαν, ήταν τα πιο αξέχαστα Χριστούγεννα της ζωής τους. Την άλλη μέρα ο πόλεμος συνεχίστηκε. Ο πρώτος ενδοευρωπαϊκός πόλεμος που άφησε πίσω του περισσότερους από οκτώ εκατομμύρια νεκρούς στο μέτωπο κι ακόμα δεκατέσσερα εκατομμύρια στα μετόπισθεν, στους αμάχους, έληξε τον Νοέμβριο του 1918. Αλλά σαν να μην έφτανε ο πόλεμος, τότε ήρθε και η ισπανική γρίπη για να ολοκληρώσει τον όλεθρο.
Η ζωή είναι ένα παραμύθι, με πολλούς δράκους που γαληνεύουν όμως μπροστά στο μεγαλείο μιας χριστουγεννιάτικης νύχτας.
Χρόνια πολλά!
