Κυριακή, 30 Απριλίου 2023 21:38

Η παρακαταθήκη του οραματιστή σοσιαλιστή Γιώργου Γεννηματά: Όραμα, Έργο, Ήθος!

Η παρακαταθήκη του οραματιστή σοσιαλιστή Γιώργου Γεννηματά: Όραμα, Έργο, Ήθος!

Του Γιάννη Διονυσόπουλου*

Μόνο όποιος έχει όραμα και είναι ρεαλιστής μπορεί να κάνει πράξη το όραμά του

Αυτές τις μέρες συμπληρώθηκαν 29 χρόνια από την ημέρα που έφυγε από τη ζωή, 25 Απριλίου 1994, ένας από τους πιο σημαντικούς πολιτικούς της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας, σε ηλικία 55 ετών,  ο Γιώργος Γεννηματάς.

Με το έργο και το ήθος του, άφησε εποχή, ήταν οραματιστής,  ανιδιοτελής και πολύ δημοφιλής και ένα από τα πιο αγαπητά στελέχη του ΠΑΣΟΚ. 

Γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα, γιος του Μεσσήνιου Θεόδωρου Γεννηματά, δικηγόρου και οικονομολόγου, διευθυντή της UNRRA, της ανθρωπιστικής οργάνωσης του ΟΗΕ στην Ελλάδα. Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ίδρυσε την εταιρεία «Αρχιτεκτονική ΕΠΕ», και μέχρι το 1981 διετέλεσε στέλεχος της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Αγροτικής Τράπεζας. Από το 1974 μέχρι το 1978 ήταν Πρόεδρος του Συλλόγου πολιτικών μηχανικών Ελλάδας.

 Έγινε ενεργό μέλος του ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του και από το 1975 ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και αργότερα του Εκτελεστικού Γραφείου του Κινήματος. Η επιρροή που ασκούσε μέσα στο κόμμα και ιδιαίτερα στην Νεολαία ΠΑΣΟΚ, ήταν ίσως η μεγαλύτερη από κάθε άλλο στέλεχος.

Οραματιστής και δημιουργικός, τολμηρός και καινοτόμος εξέφρασε την Αλλαγή όσο λίγοι πολιτικοί της γενιάς του διαθέτοντας αξιοπιστία, δυναμισμό  και ρεαλισμό.

Η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και το ΕΣΥ

Ο Γιώργος Γεννηματάς το 1981, εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής. Μεγάλες και ριζοσπαστικές αλλαγές έχουν συνδεθεί κατά τη συμμετοχή του στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του ’80, καθώς άφησε πρωτοποριακό και σημαντικό έργο σε όλα τα υπουργεία που υπηρέτησε.

Η μεγαλύτερή του θητεία ήταν στο υπουργείο Εσωτερικών για μια τριετία (1981-1984), όπου επί της θητείας του, με την πολιτική που άσκησε, άλλαξε ριζικά το τοπίο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με τις Λαϊκές Συνελεύσεις, τις Δημοτικές Επιχειρήσεις, τις Προγραμματικές Συμβάσεις, τη ψήφο στα 18 και το κυριότερο πραγματοποίησε την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης,  την επιστροφή των πολιτικών προσφύγων του Δημοκρατικού Στρατού, καταβάλλοντας προσπάθεια να μπει τέλος στα εμφυλιοπολεμικά πάθη.

Το μεγαλύτερο έργο όμως, που άφησε πίσω του, ήταν κατά την διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1984 – 1987), καθώς εμπνεύστηκε, σχεδίασε, υλοποίησε και καθιέρωσε το ΕΣΥ, προσφέροντας μια μεγάλη πνοή στην δημόσια υγεία. Πολλά νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας έχουν το όνομά του, τιμώντας με αυτόν τον τρόπο το σημαντικό του έργο στον τομέα της δημόσιας υγείας.

«Όταν πρόκειται για το υπέρτατο αγαθό, την υγεία του ανθρώπου, δεν αρκούν οι συγκρίσεις, οι βελτιώσεις και τα άλματα που έγιναν σ’ αυτό το χώρο για να κερδίσεις μια μάχη στη Βουλή. Απαιτείται με αίσθημα ευθύνης να δώσουμε τις προοπτικές, να εντοπίσουμε τα προβλήματα, να προδιαγράψουμε τις βελτιώσεις που θα κατοχυρώσουν την ολοκλήρωση και πλήρη ανάπτυξη του Ε.Σ.Υ. Το Ε.Σ.Υ. θα έπρεπε να είναι ένα ζήτημα που όχι απλώς δε διχάζει, αλλά ενώνει»… «Από όποιο μετερίζι κι αν βρίσκομαι, πάντα στο ΠΑΣΟΚ, πάντα στην Αλλαγή θα υπερασπίζομαι το Εθνικό Σύστημα Υγείας» είχε πει σε ομιλία του ο Γιώργος Γεννηματάς.

Ο Γεννηματάς διακρινόταν και  για τα οργανωτικά του προσόντα και η επιρροή του, στον κομματικό μηχανισμό και στη Νεολαία ΠΑΣΟΚ ήταν μεγαλύτερη κάθε άλλου στελέχους. Στην πορεία των ετών, τον αποκαλούσαν κεντροαριστερή συνείδηση του Κινήματος.

Στη συνέχεια, διετέλεσε, Υπουργός Εργασίας (1987-  1989) και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ από τον Απρίλιο 1989. Στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα ήταν Υπουργός Εθνικής Οικονομίας. Στις εκλογές της 10ης Οκτωβρίου 1993 εξελέγη πρώτος στην Α΄ Αθηνών και ορκίστηκε ξανά Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Αν δεν είχε φύγει τόσο άδικα και πρόωρα η Ελλάδα θα είχε πάρει μια άλλη ρότα!

Σήμερα, στο δημόσιο βίο και στην πολιτική της χώρας μας λείπει το όραμα  με σχέδιο  και οι σχέσεις του με την  κοινωνία που να στηρίζεται στην αξιοπιστία, στην αλήθεια, στη διαφάνεια, στην αποφυγή της διγλωσσίας, αλλά και στην έμπνευση, στη συμμετοχή, και κυρίως στη μέτρηση του κοινωνικού οφέλους και όχι του πολιτικού κόστους.

«Τρεις άθλιες ιδεολογίες προσπαθούν να κυριαρχήσουν τον τελευταίο καιρό: Η θεωρία του δήθεν τέλους των ιδεολογιών, η ιδεολογία του όλοι το ίδιο είναι, η ιδεολογία της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. Εάν λάβουμε υπόψη μας τις τραγικές ανισότητες ανάμεσα σε Βορρά και Νότο, το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα και τις ανομίες που υπάρχουν στις μεγάλες χώρες, καταλαβαίνουμε εύκολα ότι γύρω από τα τρία αυτά θέματα θα παιχτούν μεγάλα παιχνίδια.   Αυτό με κάνει να καταλαβαίνω ακόμη περισσότερο την ανάγκη της πολιτικής, της ιδεολογίας και της κοινωνικής συνοχής, που θα αντιστρέψουν αυτές τις τρεις ψευδοϊδεολογίες.»… «Εγώ πιστεύω στο όραμα, πιστεύω στο όνειρο! Λένε πως το μέλλον της χώρας είναι απρόσμενο, απρόσμενο είναι το μέλλον γι' αυτούς που δεν προβλέπουν και δεν προσβλέπουν, γι’ αυτούς που δεν έχουν όραμα. Θέλω να γίνει πράξη το όραμα μας!» έλεγε ο Γιώργος Γεννηματάς.

«Εκτός από ευχές, απαιτείται Εθνική συνεννόηση στην κορυφή και διάλογος και Εθνική ομοψυχία στη βάση», ανέφερε στην ιδιόχειρη πολιτική του διαθήκη.

«Αλίμονο αν σαρωθεί όχι μόνο το Κράτος Πρόνοιας αλλά και η ίδια η πολιτική. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε με τον όρο Κράτος Πρόνοιας. Για να δούμε αν συμβιβάζεται πράγματι ή όχι με τον εκσυγχρονισμό και την παραγωγικότητα. Κράτος Πρόνοιας για μας σημαίνει αμοιβή σύμφωνα με την προσφορά στην παραγωγική διαδικασία. Κράτος Πρόνοιας σημαίνει Κοινωνικές Υπηρεσίες σύμφωνα με τις ανθρώπινες ανάγκες.»

«Τόσο ο στόχος του δημοκρατικού εκσυγχρονισμού όσο και οι μέθοδοι, οι διεργασίες και οι διαδικασίες των μεταρρυθμίσεων πρέπει να βασίζονται στο τρίπτυχο: Διάλογος – Συμμετοχή – Γνώση», πίστευε ο ίδιος.

Δεν δίσταζε να ασκήσει κριτική στους βιομηχάνους και τους τεχνοκράτες. Η παρακάτω τοποθέτησή του σε συνέντευξη του στο περιοδικό Εικόνες, 29 Σεπτεμβρίου του 1993 , φαντάζει προφητική.

«Αλίμονο αν αφήσουμε τους τεχνοκράτες να αποφασίζουν μόνοι τους, αλίμονο αν αποφασίζουμε εμείς οι πολιτικοί ερήμην των τεχνοκρατών, χωρίς τη γνώμη τους. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται όχι γνώμη και γνώση, μα επίγνωση, και να καταλάβουμε ότι κανείς μα κανείς δεν μπορεί, είτε με την πολιτική του γνώμη είτε με την τεχνική του γνώση, να αγνοήσει τους ανθρώπους που ονομάζουμε χρήστες, δηλαδή τους ανθρώπους που υπερασπίζονται την υγεία μας.»

Και μείς στο ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής, τριάντα παρά ένα χρόνια από το τελευταίο χειροκρότημα, από το τελευταίο αντίο, έχοντας την παρακαταθήκη που μας άφησε  αγωνιζόμαστε να γίνει πράξη το όραμα μας.

ΥΓ 1: Η υποθήκη του, ας είναι παράδειγμα και μέτρο για τους νέους. Τέτοιους πολιτικούς με όραμα και ήθος χρειάζεται η χώρα μας!

ΥΓ 2: Περήφανος και συνάμα ευγνώμων που γνώρισα, άκουσα και εμπνεύστηκα από έναν πολιτικό με αυτό το  ήθος και ρεαλισμό!

* O Γιάννης Διονυσόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών, αντιπρόεδρος Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, μέλος Γραμματείας Τομέα Επιστημόνων ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής