Εν μέσω μιας άνευρης για την πλειοψηφία των πολιτών προεκλογικής περιόδου, ελάχιστοι αντιλήφθηκαν την ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για τον οριστικό μόνιμο πληθυσμό της χώρας το 2021 που φέρνει την Πελοπόννησο και τη Μεσσηνία με σαφώς μειωμένο δυναμικό, ειδικά στα χωριά, αλλά και με μια εξαίρεση: την Καλαμάτα, έναν από τους 24 Δήμους πανελλαδικά που αύξησαν τον πληθυσμό τους, κυρίως λόγω της επικρατούσας τάσης για αστικοποίηση. Κι όμως, την ίδια στιγμή, η προσεκτική επισκόπηση των δρομολογημένων χρηματοδοτήσεων στην περιοχή μας έως το 2030, αποκαλύπτει μια μεγάλη αντίφαση: η συντριπτική πλειοψηφία αυτών δεν κατευθύνεται προς το Δήμο Καλαμάτας, δηλαδή το μεγαλύτερο Δήμο της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Πώς εξηγείται άραγε το γεγονός και τι πρέπει να αλλάξει;

Η «ευνοημένη» Πύλος και η «ριγμένη» Καλαμάτα: ερωτήματα και απαντήσεις

Σύμφωνα λοιπόν με τον επίσημο Περιφερειακό Αναπτυξιακό Σχεδιασμό, που παρουσιάστηκε πρόσφατα από τον Πρωθυπουργό στην Τρίπολη, στην Πελοπόννησο προγραμματίζεται να υλοποιηθούν έως το 2030 έργα και δημόσιες επενδύσεις προϋπολογισμού 5,25 δις Ευρώ, αριθμός σημαντικός αλλά προφανώς υποδεέστερος των 7,8 δις Ευρώ που θα κατευθυνθούν προς την ανάλογου πληθυσμού αλλά μάλλον εντονότερου ενδιαφέροντος (;) Περιφέρεια της Κρήτης. Για τη Μεσσηνία ξεχωρίζουν 4 μεγάλες παρεμβάσεις: ο δρόμος για Ριζόμυλο-Πύλο-Μεθώνη (€ 245 εκ), του οποίου πρόσφατα και με μεγάλη καθυστέρηση υπεγράφη η σύμβαση ΣΔΙΤ, το Μιναγιώτικο Φράγμα (€ 142 εκ.), η παράκαμψη της Γιάλοβας (€ 41 εκ) και η ολοκλήρωση του πολύπαθου έργου Τζάνε-Καλαμάκι (€ 43). Τα ανωτέρω έχουν μια κοινή συνισταμένη: υλοποιούνται στο σύνολό τους εντός των Δήμων Πύλου-Νέστορος και Μεσσήνης. Το ίδιο ισχύει και για άλλα, μικρότερης κλίμακας έργα (ολοκλήρωση δρόμου Σουληνάρι- Κορυφάσιο, Μαρίνα Πύλου, Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού στη Μπούκα).
Αντίθετα, για το Δήμο Καλαμάτας οι προγραμματισμένες χρηματοδοτήσεις αφορούν μόνο: την ανακατασκευή του Διοικητηρίου (€ 10,5 εκ.), την κτιριακή αναβάθμιση του Νοσοκομείου ( € 7,5 εκ.) καθώς και την υλοποίηση κάποιων υποδομών στο δίκτυο ύδρευσης, δηλαδή έργων χωρίς αναπτυξιακή διάσταση, αλλά και την αναβάθμιση του δαπέδου αεροσκαφών στο Αεροδρόμιο (€ 6 εκ.). Ακόμα και αν σε αυτά τα χρήματα προστεθούν αναλογικά όσα προβλέπονται για τη διαμόρφωση του δρόμου Καλαμάτας -Μεθώνης, το τμήμα που αντιστοιχεί στο Δήμο Καλαμάτας είναι εξαιρετικά μικρό και μάλλον, βάσει προμελέτης, θα υλοποιηθεί ως δίιχνος (!) δρόμος. Έτσι, δυσανάλογα προς τον αυξανόμενο πληθυσμό της (περίπου 13,5 % της Περιφέρειας Πελοποννήσου), η Καλαμάτα μετά βίας θα λάβει πόρους που αντιστοιχούν στο 1% του συνόλου, την ίδια στιγμή που άλλοι Δήμοι θα λάβουν αναλογικά πολλαπλάσιους. Και είναι πραγματικά απορίας άξιο πώς συμβαίνει αυτό επί θητείας φίλα προσκείμενων στην κυβέρνηση αυτοδιοικητικών πρώτου και δεύτερου βαθμού.

Η Καλαμάτα με ορίζοντα το 2030: πολλές προοπτικές με λίγα χρήματα;

Για κάποιους οι αριθμοί ίσως δεν λένε πάντα την αλήθεια. Όμως, τα προεκλογικά χαμόγελα, οι τακτικισμοί και οι υποσχέσεις δεν μπορούν να κρύψουν το γεγονός ότι η Μεσσηνία είναι με βάση τα επίσημα στοιχεία ο φτωχότερος νομός μιας επίσης φτωχής Περιφέρειας Πελοποννήσου. Και για να δημιουργηθεί ξανά πλούτος, μόνο η Καλαμάτα ως αστικός πόλος μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην παραγωγική ανασυγκρότηση. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, μπορεί και επιβάλλεται να διεκδικήσει άμεσα χρηματοδότηση για:
- τη διαμόρφωση μιας Περιοχής Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης και ενός σύγχρονου αθλητικού-προπονητικού κέντρου στη Δυτική Παραλία (από κοινού και με το Δήμο Μεσσήνης, όπως από ετών έχει προταθεί από το γράφοντα).

- την εγκατάσταση στην παραπάνω περιοχή τόσο του Ευρωπαϊκού συμβουλίου Καινοτομίας όσο και ενός Κοινού Ερευνητικού Κέντρου (Joint Research Centre) της Ευρωπαϊκής Ένωσης με έμφαση σε τομείς τοπικού ενδιαφέροντος (αγροτοδιατροφικός τομέας, υπερτροφές, ελιά και ελαιόλαδο κλπ) αλλά και στην προσέλκυση των λεγόμενων deep tech start-ups και καταξιωμένων επιχειρήσεων στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας. Η στρατηγική αυτή μπορεί να μετατρέψει προοδευτικά την περιοχή αυτή σε μια «ευρωπαϊκή Silicon Valley». Για το σκοπό αυτό εξ άλλου, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε τον περασμένο Ιούλιο και έχει ήδη κινητοποιήσει πόρους ύψους 10 δις Ευρώ (και συνολικά 45 με μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων), ποσό δηλαδή πολλαπλάσιο αυτού του προγράμματος για τις κλιματικά ουδέτερες πόλεις, στο οποίο έχει ενταχθεί η Καλαμάτα.

-την άμεση αναβάθμιση του Διεθνούς Αεροδρομίου και του λιμανιού της υπό ιδιώτη παραχωρησιούχο

- την ίδρυση ενός μεγάλου, έξυπνου και περιβαλλοντικά βιώσιμου βιομηχανικού πάρκου (έχουν ήδη δεσμευτεί 100 εκατομμύρια Ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης).
Το 2023 είναι σίγουρα η χρονιά των αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων και, συνεπώς, των πολλών υποσχέσεων. Όμως, το 2030 είναι πολύ κοντά μας και η στιγμή της αλήθειας πλησιάζει. Με κατάλληλες κινήσεις μπορεί να κερδηθεί το στοίχημα για τον τόπο μας. Χρειάζεται μόνο όραμα, βούληση και ικανότητα. Οι καιροί ου μενετοί.

*Ο Νίκος Θεοδώρου είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και Διδάκτωρ Δημοσίου και Ευρωπαϊκού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ludwig-Maximilians του Μονάχου. Ιστοσελίδα: www.ntheodorou.gr