Οι άνθρωποι καταγίνονται περισσότερο με τις έγνοιες των άλλων, χωρίς να μπαίνουν όμως στην ουσία των βασάνων αλλά κυρίως χωρίς να επιδιώκουν να βρουν λύσεις, μιας και η λύση για τους άλλους δεν σημαίνει και διέξοδο για τους ίδιους.
Προέχει δηλαδή η ατομική μας ευημερία και ας συνεχιστεί η ζωή του διπλανού με όποιον τρόπο και μέσο. Αυτού του είδους η φιλαυτία που χαρακτηρίζει τη ζωή ολάκερη πηγάζει από μια τάση των ανθρώπων να θέλουν να αναπαράγουν την νοσηρότητα αλλά κυρίως την ασημαντότητα που λανσάρεται εξαρχής ως αποθέωση των σημερινών κοινωνιών.
Θα έλεγε κανείς πως η μετριότητα και η απουσία του λόγου σε όλα τα επίπεδα της ζωής, σε κάθε σημείο του πλανήτη, οδηγεί τις κοινωνίες σε απόλυτη αποσύνθεση και τέλμα που αδυνατούν να συλλάβουν ή απλά δεν θέλουν οι ιθύνοντες εγκέφαλοι.
Το διακύβευμα εδώ και πολλές δεκαετίες είναι η αθρόα κατανάλωση, ο συνεχής πολυπροϊοντικός οργασμός, η μονομερής έγνοια για την ύλη ως ικανοποίηση των αναγκών ακόμη και των ψυχικών. Που οδηγείται άραγε ετούτος ο κόσμος στην πραγματικότητα; Και αν όχι κάπου συγκεκριμένα, τότε που; Αν υπάρχουν ελπίδες για κάτι καλύτερο στο μέλλον, αυτό θα διαφανεί από τις προθέσεις των ανθρώπων, από το αν θελήσουν κάποτε να ξεφύγουν από το τέλμα και την αδράνεια.
Και να πει κανείς πως ζει σε έναν κόσμο μη ελεύθερης πρόσβασης στην πληροφορία, θα ήταν ψέμα. Την σημερινή εποχή – πέρα από την γιγάντια παραπληροφόρηση υπάρχει και η αυτοματοποιημένη διάδοση των νέων από κάθε σημείο του πλανήτη. Μπορεί δηλαδή να ξέρει κανείς τι συμβαίνει – και μάλιστα με απευθείας εικόνα – σε όποιο σημείο του πλανήτη, να δει τον συγγενή ή τον φίλο του στο Skype ή να επικοινωνήσει με άλλες διαδικτυακές εφαρμογές, είναι η εποχή της εικόνας και των μηνυμάτων, που σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι κακό.
Όμως παρά την συνεχή βοήθεια από αυτά τα μέσα, οι διεργασίες του νου έχουν επιβραδυνθεί, και δεν φταίει μόνο πως ξεπεράστηκαν κάποιες εποχές της σκέψης. Φταίει η εργαλοιοποίηση και όχι η υποβοήθηση από τα μέσα ή τα κοινωνικά δίκτυα και όχι αυτά καθαυτά. Φταίει η αποθέωση των μέσων και η αναγωγή τους σε ύψιστο σκοπό, αγαθό και ουσία, λες και ο πολίτης δεν έχει φωνή παρά μόνο στο facebook ή το X.
Ο πολίτης όμως δεν είναι για να επικοινωνεί αλλά και για να προτάσσει το λόγο του. Για να βγει λοιπόν από το καβούκι του και για να πιστέψει πραγματικά πως κάτι έχει αλλάξει, για να πάψει να νοιάζεται κακοπροαίρετα για τις έγνοιες των άλλων, για να ανοίξει επιτέλους την πόρτα του εσωτερικού του κόσμου για την διαμοίραση των αισθημάτων, θα πρέπει να κάνει το άλμα προς τα εμπρός, την κίνηση προς κάτι διαφορετικό, να μην αφήσει κενά και κρυφά περάσματα αδειανά.
Η κάθε απόφαση, το κάθε σημείο επικοινωνίας μπορεί να φταστεί από μια και μόνη κίνηση, την απαλλαγή από τον αυτοβαυκαλισμό. Αν γίνει αυτό, μπορεί να αλλάξουν πολλά. Μπορεί όμως και ο κόσμος αυτός να είναι βυθισμένος στην πλάνη, σε όλο αυτό που αποκαλείται κενό. Με την βύθιση αυτή, χάνεται και η ελπίδα για την πνευματική ανάνηψη. Τι σημαίνει όμως βύθιση – είναι μια στατική ενέργεια; Όχι. Μπορεί να σηκωθεί ο άνθρωπος από τον πάτο και να ανέβει στην επιφάνεια. Μπορεί γιατί ζωή σημαίνει κίνηση και δράση. Μπορεί όμως η κίνηση να αφορά άλλα πράγματα. Ακόμη και αυτά όμως πρέπει να φταστούν. Είναι αυτό που έλεγε ο Κάφκα, ότι από ένα σημείο και μετά δεν υπάρχει επιστροφή και πως το σημείο αυτό πρέπει να φταστεί.
Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την καθαρότητα της απόφασης και την καταλυτική ενδοσκόπηση. Μερικές φορές η ζωή μοιάζει με αφήγηση, ο δε άνθρωπος που τη ζει απλά μια narrative Existenz γερμανιστί ή αφηγηματική ύπαρξη ελληνιστί, και αναφέρομαι στα γερμανικά ως σπουδαία φιλοσοφική γλώσσα.
Ας αφήσουν λοιπόν οι άνθρωποι την κλειδαρότρυπα και ας εισέλθουν στην ουσία. Όλα τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν την Ηρακλείτια ροή του ποταμιού. Και να γίνει ο κόσμος το ποτάμι.
