Είναι Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 1944. Ο ταλαιπωρημένος από τη σκληρή κατοχή των 1264 ημερών, αθηναϊκός λαός ξυπνά από τα χαράματα. Ένας ψίθυρος σέρνεται έξω από κλειστά παντζούρια. Ένα ψιθύρισμα που συνεχώς επαναλαμβάνεται και δυναμώνει και γίνεται βουητό που ακούγεται πια παντού: Φεύγουν! Φεύγουν! Φεύγουν! Είναι ιστορικές οι στιγμές. Ο εγκληματίες που αιματοκύλισαν την πατρίδα, φεύγουν. Οι τύραννοι αποχωρούν.
Είχε προηγηθεί συμφωνία μεταξύ των Γερμανών ναζιστών και των ελληνικών αρχών που αποδέχθηκαν σιωπηρά τόσο οι Βρετανοί όσο και το ΕΑΜ με την «Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης» (ΠΕΕΑ). Στις 8 Οκτωβρίου 1944, το ΚΚΕ είχε βγάλει ανακοίνωση με την οποία, καλώντας σε εθνική ομοψυχία, αποδεχόταν το σχέδιο της συμφωνίας.
Το πρωί της Πέμπτης 12 Οκτωβρίου, αποχωρούντες κατακτητές, μαζί με τους συνεργάτες τους, θέλουν να φύγουν αποτίοντας τιμές στο μνημείο του «Άγνωστου Στρατιώτη». Θέλουν παράτες! Πρωί-πρωί, στις 08.00, ο επικεφαλής τους πτέραρχος Hellmuth Felmy, πηγαίνει στην πλατεία Συντάγματος, μαζί με τον διορισμένο από τους Γερμανούς δήμαρχο ´Άγγελο Γεωργάτο και καταθέτει στεφάνι. Ένα μικρό συγκεντρωμένο πλήθος Αθηναίων παρακολουθεί βουβά την κατάθεση. Όταν οι ένοπλοι ναζιστές εγκατέλειψαν την πλατεία, αυτό το πλήθος των χαρούμενων πονεμένων, ποδοπάτησε το γερμανικό στεφάνι που μόλυνε το μνημείο και ξέσπασε σε αλαλαγμούς χαράς. Η μεγάλη γιορτή μόλις ξεκινούσε. Φεύγουν! Φεύγουν! Φεύγουν!
Αφού η συμμαχική απόβαση στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944, είχε ευτυχή κατάληξη κι οι Ρώσοι είχαν στρώσει στο κυνήγι του ναζιστές Γερμανούς και έβγαιναν για τα καλά στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια, ήταν πια ξεκάθαρο ότι η Απελευθέρωση ήταν πια κοντά, πολύ κοντά. Μετά το συνέδριο του Λιβάνου τον Μάιο του 1944 και τη συμφωνία της Καζέρτας, στη νότια Ιταλία, στις 26 Σεπτέμβρη, όλα ήταν έτοιμα.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 20 Σεπτέμβρη στην Αθήνα, οι Γερμανοί δημοσίευσαν μια ανακοίνωση διαβεβαιώνοντας τους Αθηναίους ότι δεν πρόκειται να πειράξουν κανέναν αν όμως δεν ενοχληθούν. Βέβαια στις 8 Σεπτέμβρη είχαν εκτελέσει 72 Έλληνες στο Δαφνί. Ανάμεσά τους και τους συνεργάτες τους διερμηνείς. Δεν ήθελαν ν’ αφήσουν πίσω τους ίχνη και μάρτυρες των εγκλημάτων και της βαρβαρότητάς τους,
Οι αντιστασιακές οργανώσεις είχαν συμφωνήσει με την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση για τους χειρισμούς που απαιτούσε η στιγμή της Απελευθέρωσης. Συμφώνησαν και οι εκπρόσωποί τους έφτασαν στη Νεράιδα, το πρόχειρο μικρό συμμαχικό στρατιωτικό αεροδρόμιο, στα Άγραφα, δυτικά της Καρδίτσας. Ήταν, μεταξύ άλλων κι ο Γιάννης Ζέβγος, ο Θεμιστοκλής Τσάτσος και ο στρατηγός Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, μια τριμελής ομάδα που φιλοδοξούσε να συγκροτήσει κυβερνητική επιτροπή ως μεταβατικό σχήμα μέχρι τον ερχομό της εξόριστης Ελληνικής κυβέρνησης. Στις διαπραγματεύσεις για την απρόσκοπτη αποχώρηση των Γερμανών, κατάφεραν να μην γίνουν δολιοφθορές στις υποδομές της πρωτεύουσας και το φράγμα του Μαραθώνα.
Το πρωινό της 12ης Οκτώβρη, ο διορισμένος από την εξόριστη κυβέρνηση στρατιωτικός διοικητής Αθηνών, στρατηγός Σπηλιωτόπουλος, συνοδευόμενος από Βρετανούς αξιωματικούς που είχαν φτάσει γι’ αυτό στην Αθήνα, μπήκαν στην Αστυνομική Διεύθυνση της πρωτεύουσας. Η εμφάνισή τους σκόρπισε ενθουσιασμό στον κόσμο που είχε αρχίσει να πλημμυρίζει τους κεντρικούς αθηναϊκούς δρόμους.
Τα γερμανικά στρατεύματα αποχωρούσαν από την Ιερά οδό. Στην Ακρόπολη, ένας Γερμανός στρατιώτης κατέβασε τη σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό και έσπευσε να προλάβει μαζί με τη φρουρά τους αποχωρούντες πατριώτες τους. Η πολυπόθητη στιγμή της Απελευθέρωσης μόλις ξεκινούσε. Η Αθήνα είχε την προσταςία της ανοχύρωτης πόλης. Η αποχώρηση των Γερμανών δεν ήταν, όπως είχαν υποσχεθεί, ήσυχη. Αποχωρούντες, προσπάθησαν να ανατινάξουν την Ηλεκτρική στο Κερατσίνι. Δεν τα κατάφεραν όμως. Τους χτύπησαν ομάδες περιφρούρησης του ΕΛΑΣ και των εργατών του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Δεν έγινε το ίδιο και στο λιμάνι του Πειραιά. Ένα μεγάλο μέρος του κατάφεραν οι Γερμανοί να το ανατινάξουν.
Στην Αθήνα και στις συνοικίες ο κόσμος βγήκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας. Ήταν μια μέρα χαράς, μια ημέρα ομοψυχίας και περηφάνιας.
Την επόμενη άρχισαν τα συλλαλητήρια. Οι δρόμοι κατακλύστηκαν από κόκκινα λάβαρα, γαλανόλευκες αλλά και βρετανικές σημαίες. Η λαϊκή απαίτηση ήταν κοινή. Οι προδότες έπρεπε να πληρώσουν. Ο κατοχικός πρωθυπουργός της διορισμένης κυβέρνησης της ναζιστικής «Ελληνικής Πολιτείας», Ιωάννης Ράλλης, συνελήφθη.
Κυριακή, 13 Οκτωβρίου 2024 20:11
Η Απελευθέρωση
του Γιάννη Α. Μπίρη
Κατηγορία
Απόψεις