Η πρόσφατη νίκη του Donald Trump στις ΗΠΑ και οι αναλύσεις που την ακολούθησαν, ανέδειξαν την τάση του εκλογικού σώματος να ιεραρχεί τα κριτήρια επιλογής των κυβερνώντων, προτάσσοντας τα θέματα της οικονομικής βιωσιμότητας της μεσαίας και κατώτερης τάξης σε σχέση με τα ζητήματα ελευθερίας, τα δικαιώματα και γενικότερα όλο αυτό που ονομάζουμε woke ατζέντα.
Πληροφοριακά και μόνο να πούμε ότι η woke κουλτούρα δίχασε και συνεχίζει να διχάζει την Αμερική και είναι η σχολή σκέψης που αναπτύχθηκε για να εκφράσει την επαγρύπνηση εναντίον φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων.
Το γεγονός ότι μέσα σε μια κοινωνία οι οπαδοί της άποψης που θεωρεί σαν σημαντική την οικονομική ευημερία και εκείνοι που αντιλαμβάνονται τα δικαιώματα και την ελευθερία σαν σημαντικά βρίσκονται ήδη σε αντίπαλα στρατόπεδα, σημαίνει πολλά για την παθογένεια του κοινωνικού οικοδομήματος. Η σφοδρότητα τη σύγκρουσης και η τοξικότητα που όλοι είδαμε, υπογραμμίζει και τη βαθύτερη αντιπαράθεση που υπάρχει ανάμεσα στις διαφορετικές προσεγγίσεις.
Η ελευθερία (οικονομική ή άλλη) μαζί με την οικονομική ισορροπία και την εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού βιοτικού επιπέδου, αποτελούν (τουλάχιστον στην θεωρία) τους ακρογωνιαίους λίθους του συστήματος της ελεύθερης Οικονομίας. Άλλωστε, το κομμάτι της ελευθερίας αποτελεί και το βασικό ζήτημα της κριτικής του δυτικού κόσμου έναντι του υπαρκτού σοσιαλισμού, έτσι όπως αυτός ιστορικά εκφράστηκε από τα καθεστώτα του ανατολικού μπλοκ.
Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια, οι δυτικές οικονομίες σε περιόδους ανάπτυξης δεν έχουν κατορθώσει να μοιράσουν το παραγόμενο προϊόν με τρόπο που να βελτιώσει αισθητά τους όρους διαβίωσης των οικονομικά αδύναμων. Αντίθετα, τα πληθωριστικά φαινόμενα και η αδυναμία των αναδιανεμητικών μηχανισμών έχουν συμπιέσει το διαθέσιμο εισόδημα, σε βαθμό που πλέον οι κατώτερες οικονομικά τάξεις να είναι στρυμωγμένες στα σκοινιά της καθημερινότητας και της φτώχειας. Το αποτέλεσμα είναι να αντιδρούν ενστικτωδώς και χωρίς πολλή σκέψη, θεωρώντας ότι τα δικαιώματα της όποιας μειοψηφίας βρίσκονται στον αντίποδα της δικής τους ευημερίας.
Κάπως έτσι, φτάσαμε να συζητάμε αν είναι πιο σημαντικό το πόσα κομμάτια πίτσα τρώει κανείς στην Αμερική με 30 Δολάρια, και να θεωρείται από κάποιους ότι αυτό επηρεάζεται για παράδειγμα από την ελευθερία στο θέμα των αμβλώσεων ή την προστασία από τις αστυνομικές καταχρήσεις εναντίον των Αφροαμερικανών .
Η συνάφεια του ζητήματος αυτού με την Ελληνική πραγματικότητα έγινε ιδιαίτερα αισθητή με το πρόσφατο θέμα της ψήφισης του νόμου για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, όπου προκάλεσε ρωγμές, ακόμα και στο εσωτερικό των κοινοβουλευτικών κομμάτων, εγείροντας σοβαρά ζητήματα από τα δεξιά, μέχρι και τα αριστερά του πολιτικού φάσματος.
Αλλά και μέσα στην Ελληνική κοινωνία, η κριτική στις κυβερνητικές επιλογές ήταν έντονη, θεωρώντας ότι δίνοντας σημασία στο κομμάτι των δικαιωμάτων, υποβαθμίζονται τα σημαντικά ζητήματα της οικονομίας. Κάπου εκεί βρίσκουν την ευκαιρία να αναπτύσσονται και πολιτικοί σχηματισμοί, οι οποίοι τρέφονται υποδαυλίζοντας την αντιπαράθεση, με την προφανή προσδοκία να αποκομίσουν οφέλη σε εκλογικά ποσοστά.
Το αν έχουν βάση οι φωνές που μιλάνε για την οικονομία δεν χωράει και πολλή συζήτηση. Αρκεί κάποιος να ρίξει μια ματιά στις τιμές βασικών αγαθών και στο κόστος της στέγασης σήμερα, για να καταλάβει την αναγκαιότητα για παρεμβάσεις
Μπορεί όμως τελικά υπαρκτά οικονομικά ζητήματα να επισκιάζουν τα ζητήματα των προσωπικών ελευθεριών; και γιατί θα πρέπει να επιλέξουμε το ένα ή το άλλο;
Το δίλημμα λεφτά ή δικαιώματα είναι προφανώς παραπλανητικό και επικίνδυνο. Όποια και να είναι η απάντηση ο εκάστοτε ερωτώμενος εκχωρεί κάτι από τα αυτονόητα και τα κεκτημένα, έτσι που να φτάνει κανείς να ρωτάει «Πόσα κομμάτια πίτσα αξίζει η ελευθερία..;»
