Δεκαπέντε σχεδόν χρόνια από τη λειτουργία του θεσμού της περιφερειακής αυτοδιοίκησης και δεν έχει υπάρξει στοιχειώδης βηματισμός για τη δημιουργία περιφερειακής συνείδησης, με προφανείς επιπτώσεις στην οικονομία, την ανάπτυξη και τη γενικότερη πρόοδο, ιδιαίτερα, των οικονομικά αδύναμων περιφερειών, όπως η Πελοπόννησος. Στη συνείδηση των πολιτών εξακολουθούν να υπάρχουν ο «Δήμος» και η ανύπαρκτη «Νομαρχία» ως οι μοναδικοί φορείς τοπικής εξουσίας και επίλυσης προβλημάτων, κυρίως της καθημερινότητας.
Οι αιτίες πρέπει να αναζητηθούν στο θεσμικό πλαίσιο, όπου κυριαρχεί η άρνηση του κεντρικού κράτους για εκχώρηση αρμοδιοτήτων και κυρίως οικονομικής ανεξαρτησίας. Επιπλέον, στη νομοθεσία συνυπάρχουν οι όροι «Περιφέρεια» και «Νομός», προκαλώντας σύγχυση στους πολίτες. Τέλος, ο έντονος, ακαταμάχητος και πολυεπίπεδος τοπικισμός, που χαρακτηρίζει και διαχρονικά την περιοχή μας, δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη και την εμπέδωση περιφερειακής συνείδησης.
Το αποτέλεσμα είναι η κάθε περιοχή, ο κάθε φορέας και ο κάθε δήμος να ασκούν τη δική τους τοπικιστική πολιτική (ο τουρισμός αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα), οι περιφερειακοί σύμβουλοι να αυτοπεριορίζονται και να προτάσσουν τα θέματα του Νομού τους, αφού στο Νομό εκλέγονται, χωρικοί αντιπεριφερειάρχες να αρέσκονται στην καταργημένη προσφώνηση «Νομάρχης», η ψηφοθηρία για την επόμενη εκλογή να κυριαρχεί, και φυσικά πρακτικές, όπως ορθολογισμός, προγραμματισμός και προτεραιοποίηση αναγκών και στόχων να μη βρίσκουν έδαφος εφαρμογής.
Περιφερειακή αυτοδιοίκηση, χωρίς δικούς της πόρους, χωρίς οικονομική ανεξαρτησία και χωρίς σαφές θεσμικό πλαίσιο στο θέμα των αρμοδιοτήτων, δεν μπορεί να δημιουργήσει περιφερειακή συνείδηση στους πολίτες και να συμβάλει ουσιαστικά στην περιφερειακή ανάπτυξη. Θα πορεύεται, όπως σήμερα, ως κυβερνητικό ή κομματικό εξάρτημα, φορέας προβολής ή και προπαγάνδισης του κυβερνητικού έργου, με ελάχιστα χαρακτηριστικά αυτοδιοικούμενου θεσμού. Και αυτό το αντιλαμβάνονται οι πολίτες.
Όλα τα παραπάνω, που προφανώς δεν συστοιχίζονται με την Ευρώπη των Περιφερειών, δεν πρέπει να αφήσουν άπραγους τους γνήσιους αυτοδιοικητικούς, που πιστεύουν στο ρόλο και τη σημασία της αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα στην αξία απόκτησης περιφερειακής συνείδησης από τους πολίτες. Δηλαδή, πέρα από Καλαματιανοί και Μεσσήνιοι ή Σπαρτιάτες και Λάκωνες κλπ, κυρίως να αισθάνονται και Πελοποννήσιοι.
Δράσεις προς την κατεύθυνση αυτή επιβάλλεται να είναι η συνεχής και κυρίως ουσιαστική παρουσία των αντιπεριφερειαρχών (παρακαλώ,17 τον αριθμό, καλοαμειβόμενων) σε όλους τους Νομούς, η αντικειμενική κατανομή των πόρων (δυστυχώς των ολίγων), η αντίσταση στον κυβερνητικό πατερναλισμό, που θέλει τα αυτοδιοικητικά στελέχη να υποκαθιστούν τον κομματικό μηχανισμό και, κυρίως, η ενθάρρυνση της συνεργασίας πολιτιστικών συλλόγων, επιμελητηρίων, συνεταιρισμών, σχολείων και γενικά φορέων σε όλη την έκταση της περιφέρειας. Απαιτούνται, δηλαδή, δουλειά σε βάθος, με τη γνώση της τοπικής ιστορίας, την κατανόηση της υπερηφάνειας κάθε τόπου, την ανάδειξη και την επίλυση προβλημάτων και κυρίως την προβολή των κοινών και ενωτικών χαρακτηριστικών των Πελοποννησίων, όπως είναι οι αξίες, η ιστορική διαδρομή, οι κοινοί αγώνες, ο πολιτισμός, τα προϊόντα, η διατροφή και πολλά άλλα.
Στην κατεύθυνση της δημιουργίας περιφερειακής συνείδησης εντάσσεται και το έργο της τοποθέτησης 25 ηλεκτρονικών πινακίδων σε όλη την έκταση της περιφέρειας, που έχουν ως σκοπό να προβάλουν τις κάθε είδους σημαντικές εκδηλώσεις, που πραγματοποιούνται σε κάθε σημείο της περιφέρειας, με σκοπό τη γνώση, την ενημέρωση, την πολιτική προστασία, ενδεχομένως την επίσκεψη και οπωσδήποτε την προώθηση περιφερειακής συνείδησης. Και είναι ανεξήγητο το γιατί δεν αξιοποιούνται.
Τέλος, η κρατική, οικονομική ενίσχυση του επαρχιακού Τύπου, με στόχο την εξάπλωση της παρουσίας και την ανάδειξη του ρόλου του σε επίπεδο Περιφέρειας, αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για τη ουσιαστική γνωριμία των πολιτών με τις περιφέρειές τους και την απόκτηση περιφερειακής συνείδησης.
pan.e.nikaς@gmail.com
