Συγχρόνως έγιναν ορατές σε όλους μας ποιες πρέπει να είναι οι αναπτυξιακές κατευθύνσεις της ελληνικής οικονομίας. Πρωτογενής τομέας, τουρισμός (ανάπτυξη όλων των μορφών του), πολιτισμός, αειφορία, μεταποίηση, εξαγωγές, καινοτομία, φιγουράρουν μεταξύ πολλών ακόμη σημαντικών δραστηριοτήτων στην κορυφή της λίστας, ενώ η προσδοκία περαιτέρω ανάπτυξής τους δίνει έναν τόνο αισιοδοξίας στους απαισιοδοξούντες.
Ο τουρισμός μας βέβαια είναι η κυρίαρχη απασχόληση που δίνει θέσεις εργασίας και αύξηση του ΑΕΠ μας. Ετσι σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο βλέπουμε πως όλοι μιλούν για τον τουρισμό, όλοι προσβλέπουν στον τουρισμό, όλοι δουλεύουν για τον τουρισμό και όλοι επιθυμούν ως κύρια δραστηριότητα στον τόπο τους τον τουρισμό. Αυτοδιοικητικοί αναφέρουν συχνά-πυκνά πως η αναπτυξιακή κατεύθυνση του τόπου τους είναι ο τουρισμός και ενίοτε υπερβάλλοντες, προσβλέπουν μόνο σ' αυτόν. Συγχρόνως όμως, επηρεαζόμενοι από εξωγενείς καταστάσεις (αντιπολιτεύσεις, διαμαρτυρίες κ.λπ.) αφορίζουν κάθε άλλη σκέψη για επιχειρηματική, βιοτεχνική ή βιομηχανική δραστηριότητα στον τόπο τους. Λιμάνια καθίστανται ανενεργά, επενδυτές κάθε άλλης δραστηριότητας πλην τουριστικής, βρίσκουν προσκόμματα και δυσκολίες και άλλα πολλά. Εχουμε όμως σκεφτεί πόσο υγιές είναι αυτό; Πόσο επικίνδυνο μπορεί να αποβεί; Πόσο ρίσκο εμπεριέχει; Αν και προσωπικά επικροτώ ότι η "βαριά βιομηχανία" μας είναι ο τουρισμός, φέρνει θέσεις εργασίας και έσοδα στην ελληνική Πολιτεία, είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνο ένας τόπος να ελπίζει για ανάπτυξη μονάχα στον τουρισμό. Είναι πολύ ευαίσθητο ως προϊόν και επηρεάζεται άμεσα από γεγονότα, συνθήκες, τάσεις και πολιτικές εξελίξεις. Αρα, για να μη βρεθεί ένας τόπος σε δυσχερή θέση, επιβάλλεται όλες τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του, μέσω της αυτοδιοίκησης κυρίως, να τις αναδεικνύει, επιτρέποντας την εκμετάλλευσή τους, δηλαδή να μην μπαίνει ταφόπλακα σε οτιδήποτε άλλο, εκτός από τον τουρισμό.
Οι πρόσφατες πτωχεύσεις των μεγάλων ρωσικών tour operators, αλλά και παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν πρέπει να μας κινητοποιήσουν και σε άλλες αναπτυξιακές κατευθύνσεις. Μέσα στην επικρατούσα μέχρι σήμερα λογική των ισορροπιών στις τοπικές κοινωνίες, βλέπουμε πως κάποιοι το αντελήφθησαν έγκαιρα κι ενώ δουλεύουν εμπεριστατωμένα τουριστικά projects, συγχρόνως ανεβάζουν ρυθμούς και σε άλλες κατευθύνσεις. Μιλώ για την Περιφέρεια Πελοποννήσου που εξαρχής ασχολήθηκε με το αναγκαίο brand της Πελοποννήσου, εκτός από τον τουρισμό και στα αγροτικά προϊόντα, προωθώντας το υψηλό διατροφικό πρότυπο του τόπου μας. Τα αγροτικά προϊόντα έχουν μπει ψηλά στον πήχη της Περιφέρειας Πελοποννήσου και στο επίπεδο της ποσότητας και στο επίπεδο της ποιότητας, ενώ με ένα καλάθι προϊόντων επιδιώκεται η προβολή της ιδιαιτερότητάς τους, σε διατροφική αξία και γεύση, μέσω της πιστοποίησης.
Για να προχωρήσει μπροστά ο τόπος μας επιβάλλεται να ξεφύγουμε από την παγίδα των μεμονωμένων ενεργειών των φορέων, που συνήθως αδικούν το προβαλλόμενο αντικείμενο και συγχρόνως να συμβάλουμε στην απομάκρυνση λογικών τού "κακώς εννοούμενου ανταγωνισμού" που βλέπουμε σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάμεσα στον α' βαθμό και τον β' βαθμό αυτοδιοίκησης, αποδοχή του ρόλου του καθενός, συμπόρευση και δουλειά. Επειδή και το υπόβαθρο το έχουμε και την εμπειρία και τους ανθρώπους, ευελπιστώ σε καλύτερες ημέρες.
Αντωνία Μπούζα
