Ο Ουμπέρτο Έκο συχνά χρησιμοποιούσε βιτριολικούς χαρακτηρισμούς για τις νέες τεχνολογίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το 2015 μίλησε μάλιστα για… εισβολή των ηλιθίων, λέγοντας χαρακτηριστικά: “Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί. Τότε δεν έβλαπταν την κοινότητα· τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ”.
Τα social media έχουν γίνει πια αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Η ευρεία διείσδυσή τους σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής μας επαναπροσδιόρισε και τον τρόπο διάδοσης των ειδήσεων και της ενημέρωσης. Πλέον, είναι πολλοί αυτοί που σχηματίζουν άποψη από αυτά που βλέπουν και διαβάζουν στα κοινωνικά δίκτυα, με γνώμονα τον… ψηφιακό θόρυβο που παράγουν. Όμως, πόσο σίγουροι και σίγουρες μπορούμε να είμαστε ότι όσα διαβάζουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αληθινά; Μπορεί μέσα από ψευδεπίγραφες επικλήσεις στους κώδικες δεοντολογικής συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο να δίνεται βήμα στον καθένα που προωθεί τα προσωπικά του (ή/και άλλα) συμφέροντα, να χειραγωγεί και να παραπληροφορεί την κοινή γνώμη αναπαράγοντας fake news με σχόλια στα οnline ειδησεογραφικά κείμενα; Οι σχολιασμοί κάτω από δημόσιες αναρτήσεις στα ειδησεογραφικά και ενημερωτικά portals απέχουν παρασάγγας από τις αναρτήσεις σε διάφορα διαδικτυακά φόρουμ, όπου εκεί οι χρήστες επιλέγουν το θέμα συζήτησης και διατυπώνουν άποψη. Η διάδραση και η “ηλεκτρονική δημοκρατία” δεν προϋποθέτει απλά μία επίκληση στο δικαίωμα της ενεργής συμμετοχής ελέω… netiquette. Οι κανόνες είναι εξ ορισμού αναγκαίοι για τη διατήρηση της πολυφωνίας και του εκδημοκρατισμού στα social media, αφενός γιατί κυκλοφορούν… λεγεώνες ηλιθίων και αφετέρου γιατί συνδυάζουν την ευκολία πρόσβασης με την ταχύτατη εξάπλωση προπαγάνδας και fake news. Σε σημείο τέτοιο που η αλήθεια είναι δύσκολο να ξεχωρίσει από το (στοχευμένο) ψέμα, την ιδεοληψία και την παραπληροφόρηση.
