Του Γιώργου Παναγόπουλου

Λίγες ημέρες μετά τις εκλογές θα παραδοθεί στην κυκλοφορία το σύνολο σχεδόν του αυτοκινητοδρόμου Καλαμάτας - Αθήνας. Η κατασκευή του δρόμου αποτελούσε το μεταπολιτευτικό ανεκπλήρωτο πόθο πολιτών και πολιτικών. Ο δρόμος είχε συνδεθεί με απίστευτους μύθους τόσο για την ανάπτυξη που θα έφερνε, όσο και για τους «κακούς» γείτονες που σύμφωνα με τη θεωρία συνωμοσίας δεν ήθελαν να μας χάσουν από πελάτες στα σουβλατζίδικα και γι’ αυτό τα διάφορα λόμπι τους δεν επέτρεπαν την ολοκλήρωση του έργου. Ολα αυτά αποτελούν μακρινό παρελθόν αλλά είναι καλό να τα επαναφέρουμε στη μνήμη μας προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε μύθους και πραγματικότητες.

Το πρώτο που έχει να παρατηρήσει κανείς σήμερα σε σχέση με τον αυτοκινητόδρομο είναι ότι η ολοκλήρωση της κατασκευής του έχει προεξοφληθεί πολιτικά. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το τμήμα του δρόμου από Τσακώνα ως «Πράκτικερ» -αν υπήρχε πολιτικό κίνητρο- θα δινόταν στην κυκλοφορία πριν από τις εκλογές. Στη συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία όμως κανένας δεν έχει διάθεση για παλαμάκια αλλά και κανένα κόμμα εξουσίας δεν έχει διάθεση για κορδέλες. Οι πολίτες θεωρούν ότι το έργο αυτό καθυστέρησε και το πληρώνουν τελικά ακριβά μέσω διοδίων. Τα κόμματα από την πλευρά τους γνωρίζουν ότι το έργο το έχουν πουλήσει τόσες φορές που δεν έχει πλέον κανένα νόημα. Αντίθετα θα δημιουργούσε αρνητικούς συνειρμούς.

Δεν είναι τυχαίο ότι επιλέχτηκε τελετή για τη θεμελίωση της γέφυρας του Νέδοντα δηλαδή του περιφερειακού της Καλαμάτας. Το συγκεκριμένο έργο εκτός του ότι μέχρι πρόσφατα ήταν υπό διαπραγμάτευση, θα αλλάξει σε σύντομο χρόνο τη μορφή της Καλαμάτας. Είναι δηλαδή ένα έργο που έχει να προσφέρει σημαντικά πολιτικά κέρδη μιας και οι πολίτες δεν έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει το μέγεθος και τα οφέλη από τις αλλαγές που θα επέλθουν στην καθημερινότητά τους. Αυτό ας κρατηθεί ενόψει των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών. Ετσι άλλωστε εξηγούνται οι ηχηρές παρουσίες και οι επιλεκτικοί αποκλεισμοί από την πρόσφατη τελετή. Με δυο λόγια ο αυτοκινητόδρομος δεν παραδίδεται πριν τις εκλογές όχι γιατί άλλαξαν μυαλά οι πολιτικοί αλλά γιατί το συγκεκριμένο τμήμα του έργου δεν φέρνει ψήφους.

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η μέθοδος κατασκευής μέσω συμβάσεων παραχώρησης είναι ο μόνος ασφαλής τρόπος για να ολοκληρώνονται έργα αυτού του μεγέθους. Η ταχύτητα στην κατασκευή, η ποιότητα του έργου αλλά και το τελικό οικονομικό κόστος δείχνουν το μέγεθος της αποτυχίας του παλιού συστήματος. Η κατασκευή δρόμων -και όχι μόνο- ως δημόσια έργα το μόνο που έχουν προσφέρει είναι η κατασπατάληση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων και η παράδοση έργων όπως αυτό της Τσακώνας. Εργα δηλαδή πανάκριβα που τελειώνουν μετά από χρόνια και συντηρούν πυραμιδικά συστήματα διαφθοράς μέσα από διάχυση ευθυνών και παραλείψεων που φτάνουν στο γνωστό τελικά… Χατζηπετρή. Το συγκεκριμένο μοντέλο παραγωγής έργων έχει χρεοκοπήσει εδώ και χρόνια σε όλο το δυτικό κόσμο και αυτό αρχίζουμε μέσα στις οδύνες της κρίσης να το αντιλαμβανόμαστε και εμείς. Πολλοί θα σπεύσουν να μιλήσουν για διαπλοκή νέου τύπου και μπορεί να έχουν δίκιο. Το θέμα όμως είναι ότι ακόμα και αν είναι έτσι, η ουσία είναι ότι με το σύστημα της παραχώρησης παραδίδεται πραγματικό έργο που το πληρώνουν κυρίως οι χρήστες.

Το παλιό σύστημα παραγωγής έργων μας έχει αφήσει κουφάρια όπως αυτό της Τσακώνας που δεν λέει να ολοκληρωθεί, παρότι έχει ρουφήξει απίστευτα ποσά. Η Τσακώνα αποτελεί μνημείο διασπάθισης του δημοσίου χρήματος. Οι ευθύνες για την πορεία του συγκεκριμένου έργου είναι κραυγαλέες, αλλά διαχέονται σε τόσους πολλούς και σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα -να σημειωθεί μόνο ότι από το 2003 που έγινε η μεγάλη κατάρρευση μέχρι σήμερα έχουν ήδη περάσει 9 χρόνια- που είναι έτσι απίθανη η απόδοσή τους. Το καταπληκτικό με την υπόθεση της Τσακώνας είναι ότι δεν μπαίνει ένα τέλος με την ολοκλήρωση του έργου, αντίθετα συνεχίζεται η οικονομική αιμορραγία του Δημοσίου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η αναζήτηση τώρα στις παρούσες οικονομικές συνθήκες 1,5 εκ. ευρώ για να γίνει μια προσωρινή παράκαμψη στο σημείο που φτιάχνεται η γέφυρα προκειμένου να δοθεί ο δρόμος στην κυκλοφορία, αποτελεί νέο σκάνδαλο. Το ποσό αυτό θα πεταχτεί κυριολεκτικά στο γκρεμό γιατί μιλάμε για ένα δρόμο μερικών μηνών.

Το Δημόσιο έπρεπε με βάση τη σύμβαση παραχώρησης να έχει παραδώσει το τμήμα της Τσακώνας για να λειτουργεί η εταιρεία τα διόδια στα Παραδείσια αφού έφτασε το δρόμο μέχρι το «Πράκτικερ». Αν λοιπόν δεν δώσει το Δημόσιο έστω με παράκαμψη την Τσακώνα στην κυκλοφορία, ενδεχομένως η εταιρεία να ζητήσει αποζημίωση η οποία μπορεί να είναι τελικά μεγαλύτερη από το 1,5 εκ. που απαιτείται στην παρούσα φάση. Το εξοργιστικό είναι ότι το τμήμα που κατασκευάζει το Δημόσιο εδώ και 9 χρόνια δεν είναι ακόμα έτοιμο και τώρα ψάχνουν να χρηματοδοτήσουν προσωρινή παράκαμψη που θα μπορούσαν να είχαν κατασκευάσει από το 2004!!! Η προχειρότητα και η αδιαφορία σε όλη της την μεγαλοπρέπεια που δείχνει όμως με ανάγλυφο τρόπο τους λόγους που χρεοκοπήσαμε πολιτικά και οικονομικά.

Υ.Γ. Σειρά τοπικών φορέων αφού αρχικά εξέφρασε την ικανοποίηση και τη στήριξή του στο «κίνημα της πατάτας» τώρα ετοιμάζεται για σειρά συσκέψεων για τη στήριξη των πατατοπαραγωγών! Η ανάλυση των συνθηκών της αγοράς για άλλη μια φορά είχε βάθος και προοπτική. Μπορεί οι άνθρωποι να μην κατάλαβαν αμέσως το μέγεθος της «πατάτας» του κινήματος αλλά τώρα θα επανορθώσουν. Το κίνημα βέβαια έχει πλέον εξαερωθεί, οι μεσσηνιακές πατάτες περιμένουν όμως στη σειρά γιατί οι έμποροι έχουν ακόμα φτηνές αιγυπτιακές. Στις συσκέψεις θα αποφασιστεί η αποστολή επιστολών και θα εκδηλωθούν προθέσεις για κινητοποιήσεις προκειμένου να ληφθούν μέτρα για αύξηση των ελέγχων στις εισαγωγές που έχουν όμως γίνει προ μηνών. Το κακό είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε και νέο κίνημα πατάτας γιατί οι πελάτες έμαθαν από το προηγούμενο να αγοράζουν με 30 λεπτά το κιλό. Με δυο λόγια ωραίο θέμα για προεκλογική μπουρδολογία.

panagopg@gmail.com